Hyperventilationsyndrome
หอบจากอารมณ์ หรือ กลุ่มอาการหายใจเกิน
ความหมาย การหายใจเร็วลึกจนเกิด hypocarbia, respiratory alkalosis และมีอาการทางร่างกายตามมา
มีอาการร่วมหลายอย่าง
-เวียนศีรษะ หายใจหอบ เร็ว
-มือเท้าเกร็ง ชา เป็นตะคริว
วงจร
หายใจเร็ว->ขับ CO2 ->เลือดเป็นด่าง ->calcium จับกับสารโปรตีน
-> calcium อิสระน้อยลง ->calcium ต่ำ ->ทำให้กล้ามเนื้อเกร็งตัว
สาเหตุ
ปัญหาด้านอารมณ์และจิตใจเป็นพื้นฐาน ขาดความรักความอบอุ่น ครอบครัวแตกแยก ทะเลาะกับแฟน แม่ สามี ปัญหาการเรียน สอบ กังวลมาก
อาการ
เกิดจาก ภาวะ Alkalosis ทำให้ : Hb จับกับ O2 แน่นไม่ปล่อย, Ca ion ในเลือดลดลง
ออกซิเจนต่ำ : เวียนศีรษะ ตื้อทึบมึนศีรษะ มึนงง สับสน หน้ามืด เป็นลม ตาพร่ามัว หายใจขัด หัวใจเต้นเร็ว
ใจสั่น มือเท้าเย็น เป็นต้น มีอาการยิ่งทำให้กลัว ยิ่งทำให้หอบ
Ca ion ลดลง : เกิดเหน็บชา ชาริมฝีปาก มือเท้า กล้ามเนื้อเกร็ง นิ้วเหยียดเกร็ง(carpopedal spasm) เป็นมากมือจีบต่อ (Accoucheur’s hand) ถ้า Ca ต่ำกว่า 7 mg/dl ชักคล้ายบาดทะยักได้
การรักษา
1.ปลอบแนะนำให้หายใจช้าๆ สักครู่อาการจะดีขึ้นโดยไม่มีอันตราย
2.หายใจในถุงกระดาษ เพื่อลด hypocapnia
3.ฝึกการหายใจ ช้าๆ เป็นจังหวะ เมื่อกลับไป ผู้ป่วยรู้ตัวว่าจะเป็นก็เตือนตัวให้หายใจช้าๆตามที่ฝึก
การรักษาด้วยยา
1.อาการน้อย ไม่ต้องใช้ยา หากกังวลมากไม่ดีดีขึ้นให้
กิน alprazolam 0.5-1 mg หรือ diazepam 5mg
2.อาการมาก
Diazepam 5-10 mg iv
***** วิธีฉีด syringe 5 ml แทงเข็มดูดเลือด 3 ml มาผสมยาให้เจือจางแล้ว
ค่อยๆเดินยาช้าๆ ป้องกัน respiratory apnea และลดอาการปวดขณะฉีดได้
3.Calcium gluconate ไม่จำเป็นยกเว้น ชักเกร็ง ให้ 10%CG 10 ml iv ช้าๆ ห้ามในผู้ป่วยที่ใช้ digitalis
DDX.
Panic เกิดเองโดยไม่มีเหตุการณ์กระตุ้น หอบไม่ชัดมาก แต่จะชัดที่ใจสั่น
Phobia หายใจเร็วจากการประสบสิ่งที่หวาดกลัว
โรคทางกาย seizure, hypoglycemia, asthma, MI, Meniere’s disease etc.
เพิ่มเติม
การฝึกหายใจช้าๆ
1. กลั้นหายใจ นับ 1 ถึง 5 (ไม่ต้องหายใจลึก)
2. เมื่อนับถึง 5 แล้วให้หายใจออก พร้อมกับจินตนาการภาพตัวเองกำ ลังผ่อนคลาย
3. หายใจเข้าและออกช้า ๆ อย่างละประมาณ 3 วินาที ให้สังเกตว่าลมหายใจกระทบขอบในของจมูก
ขณะหายใจ พร้อมกับจินตนาการภาพตัวเองกำ ลังผ่อนคลายทุกครั้งที่หายใจออก
(โดยรวมหายใจเข้าออก 10ครั้งต่อนาที)
4. ทุก 1 นาที (หรือเมื่อหายใจครบ 1 ครั้ง) ให้กลั้นหายใจ นับ 1 ถึง 5 (ไม่ต้องหายใจลึก)
5. หลังจากนั้นเริ่มหายใจเข้าและออกช้าๆ อย่างละประมาณ 3 วินาที ดังเดิม
Ref.
http://www.doctor.or.th/article/detail/3687
http://rama4.mahidol.ac.th/ramamental/?q=generaldoctor/manual_for_general_practice
http://rama4.mahidol.ac.th/ramamental/sites/default/files/public/pdf/Hyperventivation%20syndrome.PDF