Textos (cap X)

a) El text que tens tot seguit parla sobre algunes de les gestes que portà a terme Anníbal, el general dels cartaginesos. Va agafar el comandament quan va morir el seu pare, Amílcar, i es va convertir en un dels enemics més temuts pels romans.

Iam Hannibalis pater atrox hostis romanis fuit. Hamilcar in proelio cecidit et Hannibal iam iuvenis exercitum carthaginiensem ex Hispania in Italiam duxit. Primum trans montes Pyrenaeos iter fecit et ingentes copias hispanorum et gallorum in multis proeliis vicit.

b) Anníbal tenia la intenció d’arribar fins a les portes de Roma i atacar els romans a la capital. És coneguda la seva proesa de travessar els Pirineus i els Alps amb elefants.

Iter difficile erat. Hannibal non solum homines et equos sed etiam elephantos trans montes ducit. Tandem ad Alpes advenit. Romanos milites in proelio ter vincit et per multos annos ibi manebat et oppida delebat. Sed tandem Scipio romanas copias ingentes parare iubet et bellum in Africa gerit. 

c) Antics déus romans. Aquest text us anirà molt bé per recordar què és una aposició.

Initio Romani, genus agricolarum, ruda numina invocabant. Invocabant enim Iovem, numen caeli et fulminis, Martem, dominum hiemis et tempestatis; Saturnum, auctorem sementis et agrorum; Terminum, custodem limitum suorum; Silvanum,deum silvarum nemorumque, Cererem, deam frugum et herbarum; Venerem, dominam florum, Palem, propitiam pecori pastoribusque. Postea Romani deorum nomina novis fabulis auxerunt atque imprimis appellaverunt Iovem hominum deorumque patrem et postremo Tarquinius Superbus, romanorum ultimus rex, in monte Capitolio Iovi Optimo Maximo templum magnificum aedificavit.

d) Teseu i el Minotaure.

Antiquis temporibus erat in insula Creta horrendum monstrum, cuius nomen Minotaurus erat. Monstrum habebat caput tauri in humano corpore atque in Labyrintho habitabat. Labyrinthus erat magnificum aedificium unde homines exire nesciebant, nam multae viae flexae faciebant errorem. In Labyrintho rex Minos Minotaurum hominibus vivis alebat. Itaque Athenienses multos pueros multasque puellas quotannis in Cretam mittere debebant atque monstrum saevum omnes avide vorabat. Minos, Cretae rex atque Minotauri pater, paucis annis antea magno bello Athenas vicerat. Victor non solum magnam pecuniam, sed etiam multos obsides ab Atheniensibus quotannis flagitabat atque obsidibus Minotaurum alebat. Sed Theseus, Athenarum regis filius, Minotaurum occidere constituit. Itaque cum obsidibus in Cretam pervenit. Cretae rex filiam pulchram, Ariadnam, quoque habebat. Ariadna, quae magno amore Thesei capitur, Theseum servare constituit. Itaque Theseo longum filum dedit quo certam viam ad portam Labyrinthi invenire poterat. Theseus in Labyrinthum intravit atque Minotaurum post longam pugnam gladio occidit. Deinde auxilio fili ad portam Labyrinthi facile per venit atque e Labyrintho evasit. Ita Athenienses obsides a saevitia monstri liberavit. Ariadna cum Theseo e Creta, patria sua, evasit, sed Theseus nocte in insula Naxo Ariadnam reliquit atque in patriam suam navigavit. Mane Ariadna Theseum in litore frustra quaesivit, multisque cum lacrimis frustra vocabat, dum capillos vestemque scindebat maesta. Tunc Bacchus deus in insulam Naxum venit atque Ariadnam a solitudine ac periculis liberavit. Postquam Theseus Ariadnam in litore deseruit ad patriam vento secundo laetus navigabat. Aegeus, Thesei pater Athenarumque rex, de altis saxis in mare prospiciebat, nam quoque maestus sine filio suo erat. Iam Theseus patriae suae litoribus appropinquabat, cum pater Aegeus atra vela navigii conspexit. Theseus enim non mutaverat atra vela candidis velis, quae victoriam nuntiabant. Itaque Aegeus filium mortuum esse ex atro colore velorum putavit atque dolore statim de alto saxo in mare se proiecit. Ex eo tempore Graeci mare, ubi Aegeus mortem invenit,"mare Aegeum" nominaverunt. Post Aegei mortem, Theseus rex Athenarum fuit multosque per annos magna sapientia patriam suam rexit.

VOCABULARI

carthaginiensis, e: cartaginès.

Hamilcar, aris (m): Amílcar, pare d'Anníbal.

Hannibal, is (m): Anníbal (cap dels cartaginesos en la 2a. guerra púnica).

mutaverat: pretèrit plusquamperfet de muto.

poterat: forma d'un verb irregular que ja coneixeu.

Scipio, -onis (m): Escipió, general romà que va lluitar contra els cartaginesos.

ubi: adverbi relatiu que introdueix una OSR en què l'antecedent és un lloc.

vicerat: pretèrit plusquamperfet de vinco.