This Scottish Missal was used probably 400 years prior to it being written by Fr. James Sibbald in 1491. This sheds light onto what Scottish services were like before the Reformation. It is clearly Sarum based (a Rite established by St. Osmund) with Celtic influences. It is the only surviving missal of its kind. I will work hard to reproduce it digitally from the Book "Liber Ecclesie Beati Terrenani de Arbuthnott. Missale secundum usum Ecclesiae Sancti Andreae in Scotia" which was published in 1864.
Ordo Missae
Veni, Creator Spiritus.
V. Emitte Spiritum tuum.
Oratio.
Deus, cui omne cor patet et omnis voluntas loquitur, et quem nullum latet secretum; purifica per infusionem Sancti Spiritus cogitationes cordis nostri, ut te perfecte diligere et digne laudare mereamur. Per Dominum. In unitate ejusdem.
Diende sequatur Anitphona.
Intriobo ad altare Dei.
Finis Antiphonae.
Christum qui renovat juventutem meam.
Cum Psalmo,
Judica me, Deus.
Deinde ad gradum altaris dicat confessionem hoc modo.
Et ne nos.
Sed libera.
Confitemini Domino.
Quoniam in saeculum.
Confiteor Deo, beatae Mariae virgini, omnibus sanctis ejus et vobis, peccavi nimis in cogitatione, locutione, opere, et omissione, mea culpa; precor sanctam Mariam virginem, omnes sanctos Dei et vos orare pro me.
Ministri respondeant.
Misereatur tui, omnipotens Deus, et dimittat tibi omnia peccata tua; liberet te Deus ab omni malo; conservet et confirmet in bobo; et ad vitam perducat aeternam.
Sacerdos. Amen.
Et postea dicant.
Confiteor Deo, beatae Mariae virgini, omnibus sanctis ejus, et tibi, pater etc.
Deinde dicat sacerdos.
Miseratur vestri.
et
Absolutionem et remissionem omnium peccatorum vestrorum; spatium verae paenitentiae, emendationem vitae, gratiam et consolationem Sancti Spiritus, et vitam aeternam tribuat vobis omnipotens Deus, pius Pater, et misericors Dominus. Amen.
V. Deus, tu conversus.
Et plebs tua.
Ostende nobis.
Et salutare.
Sacerdotes tui.
Et sancti tui.
Hic percutiat pectus suum dicens.
Ab occultis meis.
Et ab alienis.
Non nobis, Domine.
Sed nomini tuo.
Sancta Dei genitrix.
Intercede.
Laetamini in Domino.
Et gloriamini.
Domine, Deus virtutum.
Et ostende.
Domine, exaudi.
Et Clamor.
Dominus vobiscum.
Et cum.
Has preces dicunt quidam in Ecclesia Sarum, et quidam non: sed statim post
Absolutionem dicunt
Adjutorium nostrum.
Sit nomen.
Dominus vobiscum.
Deinde accedat ad altare et dicat in medio, tacita voce, inclinatoque corpore, junctis manibus.
Oremus.
Aufer a nobis, Domine, quaesumus, cunctas iniquitates nostras ut ad sancta sanctorum puris mentibus introire mereamur. Per Christum.
Tunc erigat se, et osculetur altare in medio, et signet se in facie dicens.
In nomine Patris, et Filio, etc.
Deinde dicat Officium Missae et caetera usque ad Evangelium, more solito.
Ante Evangelium dicat.
Jube, Domine.
Dominus sit in corde meo et in ore meo ad pronunciandum sanctum Evangelium Dei.
In nomine Patris.
Deinde legat Evangelium.
Deinde Credo, quando dicendus est, more solito, et postea Offertorium, ut decet.
Quibus percatis, tunc sumpto calice parumperque elevato, dicat cum devotione hanc Orationem.
Suscipe, Sancta Trinitas, hanc oblationem, quam ego miserrimus peccator tibi offero in honore Domini nostri Jesu Christi et beatissimae virginis Mariae et omnium sanctorum tuorum, pro me et pro salute fidelium et requie defunctorum.
In nomine Patris.
Qua dicta, positoque calice super altare ac cum corporalibus cooperto, ponat panem decenter ante calicem.
His ita peractis, eat sacerdos ad dextrum cornu altaris et abluat manus, dicens.
Munda me, Domine, ab omni inquinamento cordis et corporis mei, ut possim mundus implere opus sanctum Dei.
Ablutis manibus, sacerdos, reversus ante altare, inclinatoque corpore et capite, junctisque manibus, dicat.
In spiritu humilitatis et animo contrito suscipiamur, Domine, a te: et sic fiat sacrificium nostrum in conspectu tuo, ut a te suscipiatur hodie, et placeat tibi, Domine Deus.
Et sic erigens se, deosculetur altare a dextris sacrificii, et dans benedictionem ultra sacrificium.
Postea signet se, dicens.
In nomine Patris.
Deinde vertat se ad populum, et tacita voce dicat.
Orate, fratres et sorores, ut meum pariter ac vestrum omnipotenti Deo sit acceptabile sacrificium.
Responsio clericorum privatim.
Spiritus Sancti gratia illuminet cor tuum et labia tua; et accipiat Dominus digne hoc sacrificium laudis de manibus tuis, pro peccatis et offensionibus nostris.
In Missis vero pro defunctis dicat.
Orate, fratres et sorores, pro fidelibus defunctis, ut habeant vitam aeternam et requiem sempiternam.
Responsio clericorum.
Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis, &c. Quam olim Abrahae, et caetera ut infra in Missis pro Defunctis clare patet.
Deinde dicat Secretas juxta numerum Orationum praecedentium. Require caetera hoc modo intitulata inferius in Canone Missae suo loco.
Nota bene.
Isti sunt dies solemniter observandi per annum ab omni opere servili, a clero et a populo, per statutum Provinciale et Synodale. In primis.
In Januario.
Dies Circumcisionis; Dies Epiphaniae.
In Februario.
Purificato beatae Mariae; Festum beati Mathiae apostoli.
In Marcio.
Dies Annunciationis beatae Mariae tantium.
In Aprili.
Dies sancti Marci evangelistae tantium.
In Mayo.
Dies apostolorum Philippi et Jacobi; Inventio sanctae crucis.
In Junio.
Dies sancti Barnabae apostoli: Nativitas sancti Johannis Baptistae: Dies apostolorum Petri et Pauli.
In Julio.
Festum Visitationis beatae Mariae virginis; Dies sanctae Marice Magdalene; Dies sancti Jacobi apostoli.
In Augusto.
Ad vincula sancti Petri ; Dies sancii Laurentii; dies Assumptionis beatae Mariae; Dies sancti Bartholomaei apostoli.
In Septembri.
Nativitas beatae Mariae ; Exaltatio sanctae crucis ; Dies sancti Mathei apostoli et evangelistae ; Dies sancti Michaelis archangeli.
In Octobri.
Dies sancti Lucae evangelistae ; Dies apostolorum Symonis et Judae.
In Novemhri.
Festum omnium sanctorum; Dies sancti Martini ; Dies sancti Andreae apostoli.
In Decembri.
Conceptio beatae Mariae ; Dies sancti Thomae apostoli ; Nativitas Domini ; Dies sancti Stephani ; Dies sancti Johannis apostoli et evangelistae ; Dies sanctorum Innocentium et sancti Thomae Cantuariensis archiepiscopi et martyris.
...Page 107
The "Praefationes" Page 155
GLORIA in excelsis Deo. Et in terra pax hominibus bonae voluntatis. Laudamus te. Benedicimus te. Adoramus te. Glorificamus te. Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam. Domine Deus, rex coelestis, Deus Pater omnipotens. Domine Fili unigenite Jesu Christe. Spiritus et alme Christianorum Paraclite. Domine Deus, Agus Dei, Filius Patris. Primogenitus Mariae virginis matris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi. suscipedeprecationem nostram, ad Mariae gloriam. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam tu solus sanctus, Mariam sanctificans. Tu solus dominus, Mariam gubernans. Tu solus altissimus, Mariam coronans. Jesu Christe. Cum Sancte Spiritu. In gloria Dei Patris. Amen.
Et sciendum est, quandocunque et ubicunque in choro dicitur, Spiritus et alme ad Missam, dicatur Sanctus cum hac additione, Benedictus Mariae Filius qui venit in nomine Domini, Osanna in excelsis.
CREDO in unum Deum: Patrem omnipotentem factorem coeli et terraie: visibilium omnium et invisibilium. Et in unum Dominum Jesum Christum Filium Dei unigenitum: Et ex Patre natum ante omnia saecula: Deum de Deo: lumen de lumine: Deum verum de Deo vero: Genitum non factum: consubstantialem Patri: per quem omnia facta sunt: Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de coelis. et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria virgine: et homo factus est: Crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato: passus et sepultus est: Et resurrexit tertia die secundum scripturas: Et ascendit in coelum: sedet ad dexteram Patris: Et iterum venturus est cum gloria judicare vivos et mortuos: Cujus regni non erit finis. Et in Spiritum Sanctum Dominum et vivificantem: Qui ex Patre Filioque procedit: Qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur: Qui locutus est per prophetas. Et unam sanctam Catholicam et Apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et exspecto resurrectionem mortuorum: Et vitam venturi saeculi. Amen.
Hoc modo incipiantur omnes Praefationes ad Missam per totum annum, tam in feriis quam in festis duplicibus vel in simplicibus et in dominicis.
PER omnia saecula saeculorum.
Amen.
Dominus vobiscum
Et cum spiritu tuo.
Hic elevet sacerdos manus suas, dicens hoc modo.
Sursum corda.
Habemus ad Dominum.
GRATIAS agamus Domino Deo nostro.
Dignum et justum est.
Haec est Praefatio cotidiana, et dicitur cotidie per annum, nisi in festis et per Octaas in quibus propriae habeantur.
VERE dignum et justum est, aequum et salutare, nos tibi sempter et ubique gratias agere, Domine sancte Pater, omnipotens aeterne Deus, per Christum Dominum nostrum.
Per quem majestatem tuam laudant angeli, adorant dominationes, tremunt potestates: Coeli coelorumque virtutes ac beata seraphin: socia exsultatione concelebrant.
Cum quibus et nostras voces: ut admitti jubeas deprecamur, supplici confessione dicentes,
Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dominus Deus Sabaoth: Pleni sunt coeli et terra gloria tua: osanna in excelsis. Benedictus qui venit in nomine Domini: osanna in excelsis.
ET ideo cum angelis et archangelis, cum thronis et dominationibus, Cumque omni militia coelestis exercitus, hymnum gloriae tuae canamus, sine fine dicentes,
Sanctus.
Haec Praefatio sequens dicatur in die Natalis Domini ad omnes Missas et cotidie per hebdomadam et in die Circumcisionis et in omnibus Missis de sancta Maria ab hac die usque ad Purificationem: dictur etiam in missis de Corpore Christi. Communicantes dicitur tantum usque ad Circumcisionem et in die Circumcisionis.
VAETERNE Deus. Quia per incarnati Verbi mysterium nova mentis nostrae lux tuae claritatis infulsit. Ut dum visibiliter Deum cognoscimus: per hunc in invisibilium amorem rapiamur. et ideo cum agenlis.
Infra Canonem ad primam Missam in nocte Natalis Domini dicitur, noctem sacratissimam, et ad omnes alias Missas dicitur sic, diem sacratissimum, quandocunque dicitur.
COMMUNICANTES et noctem sacratissimam, (In die, diem sacratissimum) celebrantes: quo beatae Mariae intemerata virginitas huic mundo edidit Salvatorem. Sed et memoriam venerantes: In primis ejusdem gloriosae semper virginis Mariae, genetricis ipsius Dei et Domini nostri Jesu Christi. Sed et beatorum apostolorum.
Haec Praefatio in die Epiphaniae et per Octavas: et Communicantes similiter.
VAETERNE Deus. Quia cum Unigenitus tuus in substantia nostrae mortalitatis apparuit: in novam nos immortalitatis suae lucem reparavit. Et ideo.
Infra Canonem.
COMMUNICANTES et diem sacratissimum celebrantes quo Unigenitus tuus in tua tecum gloria coaeternus, in veritate carnis nostrae visibiliter corporalis apparuit. Sed it memoriam venerantes In primis gloriosae semper virginis Mariae genetricis ejusdem Dei et Domini nostri Jesu Christi. Sed et beatorum.
Haec Praefatio dicitur in feria quarta in Capite jejunii, et in omni missa de jejunio, nisi dominicis, abhinc usque ad Coenam Domini, hoc modo.
VAETERNE Deus. Qui corporali jejunio vitia comprimis, mentem elevas, virtutem largiris et praemia per Christum Dominum nostrum. Per quem.
In dominicis autem diebus per Quadragesimam dicatur Praefatio cotidiana.
In Coena Domini infra Canonem.
COMMUNICANTES et diem sacratissimum celebrantes quo Dominus noster Jesus Christus pro nobis est traditus. Sed et memoriam venerantes In primis gloriosae semper virginis Mariae genetricis ejusdem Dei et Domini nostri Jesu Christi. Sed et beatorum.
HANC igitur oblationem servitutis nostrae sed et cunctae familiae tuae quam tibi offerimus ob diem in qua Dominus noster Jesus Christus Filius tuus tradidit discipulis suis corporis et sanguinis sui mysteria celebranda: Quaesumus, Domine, ut placatus accipias.
QUI pridie quam pro nostra omniumque salute pateretur, hoc est hodie, accepit panem in sanctas ac venerabiles manus suas.
Tam ab episcopo quam a sacerdote dicantur.
Haec Praefatio dicitur in Vigilia Paschae et per totam hebdomadam et in omnibus dominicis usque ad Ascensionem Domini quando de dominica sive de Pascha dicitur missa. Communicantes et Hanc igitur per hebdomadam et in Octavis Paschae tantum dicantur.
VAETERNE Deus. Et te quidem omni tempore, sed in hac potissimum nocte (vel die) gloriosius praedicare, cum Pascha nostrum immolatus est Christus. Ipse enim verus est agnus qui abstulit peccata mundi. Qui mortem nostram moriendo destruxit, et vitam resurgendo reparavit. Et ideo cum.
Infra Canonem.
COMMUNICANTES et noctem sacratissimam (vel diem sacratissimum) celebrantes resurrectionis Domini nostri Jesu CHristi secundum carnem. Sed et memoriam venerantes in primis gloriosae semper virginis Mariae genetricis ejusdem Dei et Domini nostri Jesu Christi. Sed et beatorum.
Item infra Canonem.
HANC igitur oblationem servitutis nostrae sed et cunctae familiae tuae quam tibi offerimus pro his quoque quos regenerare dignatus es ex aqua et Spiritu Sancto, tribuens eis remissionem omnium peccatorum: Quaesumus Domine.
Haec Praefatio dicatur in die Ascensionis Domini et per Octavas et in dominica infra Octavas quando de dominica agitur, et Communicantes similiter.
VAETERNE Deus per Christum Dominum nostrum. Qui post resurrectionem suam omnibus discipulis suis manifestus apparuit, et ipsis cernentibus est elevatus in coelum, ut nos Divinitatis suae tribueret esse participes. Et ideo cum.
Infra Canonem.
COMMUNICANTES et diem sacratissimum celebrantes quo Dominus noster Jesus Christus unigenitus Filius tuus unitam sibi fragilitatis nostrae substantiam in gloriae suae dextera collocavit. Sed et memoriam venerantes in primis gloriosae semper virginis Mariae genetricis ejusdem Dei et Domini nostri Jesu Christi. Sed et beatorum.
Haec Praefatio dicatur in die Penthecostes et abhinc usque ad festum Sanctae Trinitatis tantum, et in omnibus missis de Sancto Spiritu. Communicantes et Hanc igitur usque ad festum Sanctae Trinitatis tantum dicantur, et in die Penthecostes, ut supra.
VAETERNE Deus per Christum Dominum nostrum. Qui ascendens super omnes coelos sedensque ad dexteram tuam, promissum Spiritum Sanctum hodierna die in filios adoptionis effudit. Quapropter profusis graudiis totus in orbe terrarum mundus exsultat; sed et supernae virtutes atque angelicae potestates hymnum gloriae tuae concinunt, sine fine dicentes,
Sanctus.
Infra Canonem.
COMMUNICANTES et diem sacratissimum Penthecostes celebrantes quo Spiritus Sanctus apostolis in igneis linguis apparuit. Sed et memoriam venerantes.
Hanc igitur ut supra in Pascha.
Haec Praefatio dicatur in die Sanctae Trinitatis et per Octavas quando de Trinitate agitur, et in omnibus dominicis abhinc usque ad Adventum Domini quando de dominica agitur, licet in capitulo dicatur missa: decatur etiam in commemoratione Sanctae Trinitatis per totum annum et in missis sponsalium.
VAETERNE Deus. Qui cum unigenito Filio tuo et Spiritus Sancto unus es Deus unus es Dominus. Non in unins singularitate personae, sed in unius Trinitate substantiae. Quod enim de tua gloria revelante te crediums, hoc de Filio tuo, hoc de Spiritu Sancto sine differentia discretionis sentimus. Ut in confessione verae sempiternaeque Deitatis et in personis proprietas, et in essentia unitas, et in majestate adoretur aequalitas. Quam laudant angeli atque archangeli, cherubin quoque ac seraphin qui non cessant clamare jugiter una voce dicentes,
Sanctus.
Haec Praefatio dicatur in omnibus festis apostolorum et evangelistarum et per Octavas apostolorum Petri et Pauli atque Andrae quando de Octavis agitur; praeterquam in festo sancti Johannis apostoli et evangelistae in hebdomada Natalis Domini. In octava tamen ejus dicitur et in festo ejusdem in tempore Paschali.
VAETERNE Deus. Et te, Domine, suppliciter exorare, ut gregem tuum, Pastor aeterne, non deseras: sed per beatos aposotolos tuos continua protectione custodias. Ut iisdem rectoribus gubernetur, quos operis tui vicarios eidem contulisti praesse pastores. Et ideo.
Haec Praefatio dicatur in utroque festo sanctae Crucis et in omnibus
Page 159
The Canon, Same as the Roman Canon (Pre 1962), Page 159
Te igitur, clementissime Pater, per Jesum Christum tuum Dominum nostrum supplices rogamus ac petimus,
Hic erigens se sacerdos osculetur altare a dextris sacrificii dicens,
uti accepta habeas et benedicas haec + dona, haec + munera, haec sancta + sacrificia illibata;
Factis signaculis crucis elevet manus ita dicens,
In primis quae tibi offerimus pro ecclesia tua sancta Catholica, quam pacificare, custodire, adunare et regere digneris toto orbe terrarum una cum famulo tuo Papa nostro N. et antistite nostro N.
id est, proprio Episcopo tantum, et rege nostro N.
et dicantur nominatim,
et omnibus orthodoxis atque catholicae et apostolicae fidei cultoribus.
Sequatur.
Memento, Domine, famulorum famularumque tuarum,
hic orat cogitando pro vivis.
N. et N. et omnium circumastantium, quorum tibi fides cognita est et nota devotio, pro quibus tibi offerimus vel qui tibi offerunt hoc sacrificium laudis pro se suisque omnibus, pro redemptione animarum suarum, pro spe salutis et incolumitatis suae; tibique reddunt vota sua aeterno Deo vivo et vero.
Sequatur.
Communicantes et memoriam venerantes In primis gloriosae semper virginis Mariae, genetricis Dei et Domini nostri Jesu Christi, Sed et beatorum apostolorum ac martyrum tuorum Petri, Pauli, Andreae, Jacobi, Johannis, Thomae, Jacobi, Philippi, Bartholomaei, Mathaei, Symonis et Thadaei, Lini, Cleti, Clementis, Sixti, Cornelii, Cypriani, Laurentii, Chrisogoni, Johannis et Pauli, Cosmae et Damiani, Et omnium sanctorum tuorum, quorum meritis precibusque concedas, ut in omnibus protectionis tuae muniamur auxilio, Per eundem Christum Dominum nostrum. Amen.
Hic respiciat sacerdos hostiam cum magna veneratione dicens,
Hanc igitur oblationem servitutis nostrae sed et cunctae familiae tuae, Quaesumus, Domine, ut placatus accipias, Diesque nostros in tua pace disponas, atque ab aeterna damnatione nos eripi, et in electorum tuorum jubeas grege numerari, Per Christum Dominum nostrum. Amen.
Hic iterum respiciat hostiam dicens,
Quam oblationem tu, Deus, in omnibus, quaesumus, bene+dictam, ascri+ptam, ra+tam, rationabilem, acceptabilemque facere digneris, ut nobis cor+pus et san+guis fiat dilectissimi Filii tui Domini nostri Jesu Christi,
Hic erigat sacerdos manus et conjungat eas, et postea tergat digitos et elevet hostiam, dicens,
Qui pridie quam pateretur, accepit panem in sanctas ac venerabiles manus suas, et elevatis oculis in coelum ad te Deum Patrem suum omnipotentem, tibi
Hic inclinet se et postea elevet paululum dicens,
gratias agens, bene+dixit, fregit,
Hic tangat hostiam dicens,
dedit discipulis suis dicens, Accipite et manducate ex hoc omnes,
HOC EST ENIM CORPUS MEUM:
Et debent ista verba proferri cum uno spiritu et sub una prolatione, nulla pausatione interposita. Post haec verba inclinet se sacerdos ad hostiam, et postea elevet eam supra frontem, ut possit a populo videri, et reverenter illam reponat ante calicem in modum crucis factae per eandem. Et tunc discooperiat calicem, et teneat inter manus suas, non disjungendo pollices ab indicibus, nisi dum facit benedictiones tantum, ita dicens,
Simili modo postea quam coenatum est, accipiens et hunc praeclarum calicem, accipiens et hunc praeclarum calicem in sanctas ac venerabiles manus suas, item tibi
Hic inclinet se dicens,
gratias agens, bene+dixit, deditque discipulis suis, dicens, Accipite et bibite ex eo omnes,
Hic elevet sacerdos parumper calicem, ita dicens
HIC EST ENIM CALIX SANGUINIS MEI NOVI ET AETERNI TESTAMENTI MYSTERIUM FIDEI QUI PRO VOBIS ET PRO MULTIS EFFUNDETUR IN REMISSIONEM PECCATORUM,
Hic elevet usque ad pectus vel ultra caput dicens,
Haec quotiescunque feceritis in mei memoriam facietis. 160
The beginning is clearly in Sarum/Roman nature with Psalm 42, "Judica me, Deus".