Lỗi hay gặp khiến trẻ biếng ăn

Các bà mẹ có con 1-5 tuổi rất hay than thở vì trẻ lười ăn. Tình trạng này xảy ra khi bé có vẻ không ăn đủ, chẳng bao giờ đói hay không ăn trừ phi tự xúc. Miễn là con vẫn phát triển bình thường, sự thích ăn của bé có thể tự nhiên chững lại và bạn không cần quá lo lắng.

Nguyên nhân trẻ chán ăn

Trẻ có thể tăng tới 6,8 kg trong năm đầu đời. Từ 1 đến 5 tuổi, nhiều trẻ thường chỉ tăng 1,8-2,2 kg mỗi năm. Trẻ ở độ tuổi này vẫn được coi là bình thường nếu 3-4 tháng không tăng cân nào. Bởi trẻ không tăng trưởng nhanh, chúng cần ít năng lượng và dường như không có cảm giác thèm ăn (điều này được gọi là biếng ăn sinh lý). Việc trẻ lựa chọn ăn bao nhiêu được kiểm soát bởi trung tâm thèm ăn trong não. Trẻ ăn đủ với mức chúng cần để tăng trưởng và duy trì hoạt động.

Nhiều bố mẹ cố gắng ép con ăn nhiều hơn mức bé cần vì họ sợ việc con lười ăn có thể khiến sức khỏe kém và thiếu dinh dưỡng. Điều này không đúng, và việc ép ăn thực sự làm bé càng chán ăn.

Biếng ăn kéo dài đến bao giờ?

Khi bạn cho phép con được lựa chọn lượng thực phẩm bé muốn, sự khó chịu trong bữa ăn và mối lo ngại của bạn về sức khỏe của bé sẽ biến mất trong khoảng thời gian 2-4 tuần. Sự thèm ăn của bé sẽ cải thiện khi con lớn hơn và cần ăn nhiều hơn.

Bố mẹ có thể làm gì để giúp con?

- Để con được quyết định lượng ăn bao nhiêu trong bữa ăn.

- Tin vào trung tâm thèm ăn trong não của trẻ. Trẻ ăn đủ mức bé cần. Não của con bạn sẽ đảm bảo bé ăn đủ năng lượng để duy trì hoạt động và phát triển.

- Mang đến cho con bữa ăn cân bằng, đủ chất. Nếu bé đói, bé sẽ ăn. Nếu bé không đói, bé sẽ ăn nhiều hơn vào bữa sau. Thậm chí nhắc nhở con ăn hay ép bé ăn nhiều hơn sẽ khiến trẻ chống đối.

- Cho bé ăn một bữa phụ nhỏ giữa các bữa chính. Lý do phổ biến nhất mà một số trẻ không bao giờ cảm thấy đói là chúng ăn quá nhiều đồ ăn vặt. Hãy để bé vào bữa chính với chiếc dạ dày rỗng. Nên cho bé ăn không quá hai bữa phụ mỗi ngày, với các thực phẩm bổ dưỡng. Nên để bữa phụ bằng 1/3 lượng của bữa chính.

- Khi trẻ khát giữa bữa ăn, hãy cho bé uống nước. Hạn chế lượng nước quả bé uống dưới 178ml mỗi ngày. Có thể cho con bỏ qua bữa phụ nếu bé không thích. Thậm chí nhịn vài bữa ăn cũng không hại gì.

- Không bao giờ xúc cho con ăn nếu bé đã có khả năng tự xúc ăn.

- Bố mẹ của những trẻ lười ăn có khuynh hướng xúc đầy thìa thức ăn, làm trò và cố gắng "lừa" để con há miệng. Khi trẻ đủ lớn để xúc (thường là 12-15 tháng) không bao giờ đút cho con ăn. Nếu con bạn đói, bé sẽ tự xúc ăn. Ép ăn là nguyên nhân chính của những "trận chiến" ăn uống.

- Cho con ăn bốc nhiều hơn. Ăn bằng tay có thể bắt đầu từ khi bé 6-8 tháng. Cách này cho phép bé tự ăn khi chưa biết cách dùng thìa.

- Giới hạn lượng sữa con uống mỗi ngày khoảng dưới 480ml. Sữa chứa nhiều năng lượng như đồ ăn dặm. Uống quá nhiều sữa hay nước quả có thể khiến bé no và không còn muốn ăn.

- Cho con ăn từng lượng nhỏ - ít hơn phần bạn nghĩ con sẽ ăn được. Bé sẽ chán ăn nếu bố mẹ bày ra lượng thức ăn quá nhiều. Nếu bạn mang đến cho con một ít đồ ăn, bé sẽ có nhiều khả năng ăn hết và thấy vui sướng vì điều đó. Nếu bé muốn ăn thêm, bạn hãy đợi con yêu cầu. Tránh cho bé ăn những thực phẩm mà con cực kỳ ghét (ví dụ như một số loại rau).

- Xem xét việc bổ sung vitamin hằng ngày cho trẻ. Việc này không hại với liều lượng thông thường và có thể giúp bạn đỡ lo lắng về khả năng ăn uống của con.

- Tạo sự dễ chịu khi ăn. Kéo bé vào cuộc trò chuyện vui vẻ trong bữa ăn. Tránh biến giờ ăn thành "cuộc chiến" với những lời chỉ trích, hò hét, ép buộc.

- Tránh trò chuyện về việc ăn uống của trẻ. Đừng tranh luận về việc bé ăn ít thế nào với người khác. Tương tự, đừng khen ngợi khi con ăn được nhiều. Trẻ nên ăn vì chính bản thân chúng chứ không phải để làm hài lòng bố mẹ.

- Không kéo dài bữa ăn. Đừng bắt con ngồi trong bàn ăn tối sau khi mọi người trong gia đình đã ăn xong. Điều này sẽ chỉ khiến bé tăng cảm giác khó chịu về bữa ăn.

Một số lỗi phổ biến khi cho con ăn

- Sự lo lắng của bố mẹ về việc con không ăn đủ có thể dẫn đến những cách cho ăn không phù hợp. Một số người đánh thức con dậy giữa đêm để cho bé ăn. Một số khác thì cứ cách một giờ lại cho con ăn một lần, rải rác suốt ngày. Số khác nữa thì cho phép ăn vặt nhiều hơn cả bữa chính.

Không ít bà mẹ còn cố làm trẻ cảm thấy có tội lỗi khi không ăn bằng cách nói về những đứa trẻ bị chết đói trên thế giới. Có người còn dọa nạt "Nếu con không ăn thứ mẹ đã nấu, nghĩa là con không yêu mẹ". Một số phụ huynh ép con ngồi trong ghế ăn quá lâu, khi bữa ăn đã kết thúc. Sai lầm phổ biến nhất là dùng đủ mọi cách để dụ bé há miệng và mẹ tranh thủ đút thức ăn.

Làm thế nào để ngăn các cuộc chiến ăn uống?

Cách chính để ngăn các cuộc chiến ăn uống là dạy cho con cách tự ăn sớm nhất có thể. Ở thời điểm bé 6-8 tháng, bắt đầu cho con ăn bốc. Khi 12 tháng, trẻ bắt đầu dùng thìa và bé nên có khả năng tự xúc khi 15 tháng tuổi.

Khi bạn cho con ăn (trước khi bé đủ lớn để tự xúc ăn), bạn có thể đợi đến lúc bé thể hiện đã thực sự muốn ăn (chẳng hạn như rướn người về phía trước) mới đút thìa. Khi bé không muốn ăn nữa (như lắc đầu, quay đầu đi) thì thôi. Đừng làm mọi cách đưa thức ăn vào miệng trẻ chỉ vì bé vô tình há miệng ra. Đừng cố gắng để bé ăn bằng hết thức ăn trong đĩa hay uống sạch bình sữa.

Khi nào cần đưa bé đi khám?

Hãy đưa bé đến gặp bác sĩ nếu:

- Bé giảm cân.

- Bé không tăng chút cân nào trong vòng 6 tháng.

- Ngoài biếng ăn, bé có thêm những triệu chứng bệnh, chẳng hạn như tiêu chảy hay sốt.

- Bé ọe hay nôn ra một số thức ăn.

- Có người phạt con vì bé không ăn.

- Bạn đã thực hiện các hướng dẫn để cải thiện khả năng ăn uống của con ở nhà trong vòng một tháng mà không hiệu quả.

- Bạn có những lo lắng hay thắc mắc nào khác về khả năng ăn uống của con

(st)