E) Documenten 13de-17de eeuw

Regesten op de documenten van de 13de tot 17de eeuw

I

nov.1267       Michaelis de Elstlande wordt als grafelijk baljuw van Kortrijk vermeld in een akte waarin Jan, heer van Oudenaarde en Roseto, wil weten of het waar is, dat Willem de Houte en zijn vrouw Gertrude spontaan en uit vrije wil hun goederen te Marke geschonken hadden -als gunst en om haar te dienen- aan Margaretha, gravin van Vlaan­de­ren. Indien de gravin dit wilde, zullen deze bezittingen door haar overge­dragen kunnen worden aan de O.-L.-Vrouwkerk te Kort­rijk; C.Mussely - E.Molitor, blz. 133.

Willem van Dampierre en Margaretha van Constantinopel, P.F. Le Doulx, tekening naar de verdwenen gevelbeelden aan het Brugse stadhuis, Brugge, Stadsbibliotheek, Hs. 448.

Iniversis presentes litteras inspecturis, Joannes, dictus dominus de Audenarde, et dominus de Roseto, salutem in Salutis Auctore. Noveritis quod Guido de Houte, fidelis noster, et Gertrudis eius uxor, de auctoritate dicti Guidonis sui legitimi curatoris ad hoc sibi dati, in presentia Johannis, dicti Marteel, balivi nostri, Johannis, dicti Alein, Willelmi Lebitre et Sigeri de Moskre, hominum nostrorum, a nobis ad hoc specialiter deputatorum, de consensu et voluntate nostra, quamdam parvan decimam bladi, valentem circiter sexaginta solidos Flandrenses annuatim, iacentem iuxta parochiam de Marka, prope confinium parochie Curtracensis, et omnem aliam decimam, quam ipse Guido habuit et tenuit apud Markam, et etiam presentationem, seu ius patronatus parochialis ecclesie dicte ville de Marka, que omnia idem Guido et eius predecessores a nobis et predecessoribus nostris tenebant in feodum ab antiquo, una cum alio feodo suo, de quo remanethomo noster, donaverunt, transtulerunt et guerpiverunt ac effestucaverunt in manus dicti balivi nostri, nomine illustris domine nostre Margarete, Flandrie et Hainonie comitisse, et ipsa libere reportaverunt; renuntiantes omni iuri quod habuerunt seu sibi competit in predictis, et hoc ad opus et utilitatem ecclesie beate Marie Curtracensis, si dicte domine placuerit, et sibi expediens videatur; volentes et concedentes quod ipsa domina comitissa prefata bona, si voluerit, sibi retineat, vel resignet, lebere reportet et transferat in ecclesiam beate Marie predictam, pro sue libito voluntatis; hominibus nostris presentibus dicti Guidonis, ad submonitionem dicti balivi nostri, premissa posse ligitime fieri iudicantibus et duod idem Guido et eius uxor tantum fecerant de predictis, quod in eisdem bonis nichil iuris habuerunt, nec de cetero in eisdem poterunt reclamare. Predictusque balivus noster predicta bona et iura omnia, prout superius sunt expressa, in manus suas reportata de voluntate nostra, nomine dicte coitisse, ut eadem bona et iura sibi retineat vel transferat, ipsa domina comitissa, in ecclesiam Curtracensem predictam, in presentia predictorum himinum nostrorum, ac etiam hominum ipsius domine comitisse, ad hoc similiter vocatorum, in manus Michaelis de Elstlande, balivi Curtracensis, nomine dicte comitisse, libere reportavit. Et nos predicta omnia, que idem Guido de nobis tenebat in feodum, quantum in nobis est, quitamus, liberamus et eximinus ab omni onere et servitio feodali; concedentes quod prefata domina nostra comitissa predicta bona et iura ab omni onere et servito liberata etexempta sibi retineat et habeat vel conferat et transferat in ipsam ecclesiam Curtracensem, ab ipsa ecclesia pacifice et libere in perpetuum possidenda; que bona omnia a feodo dicti Guidonis excerpta et a nobis ab omni feodali onere et servitio liberata, prefate domine nostre comitisse concedimus, ut ea hheat et sibi retineat vel conferat ecclesie Curtracensi, pro sue libito voluntatis. Insuper dicta Gertrudus, uxor ipsius Guidonis, in presentia dictorum balivi et hominum, recognovit se in premissis spontane consentisse et quod nec vi, nec metu, dolo seu cavillatione ad hoc fuerit inducta, promittens, fide et iuramento prestitis ab eadem, quod contra premissa per se non veniet, nec per alium in posterum venire curabit seu etiam procurabit.

Datum et actum anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo septimo, mnse novembri. In cuius rei testimonium presentes litteras contulimus, ad preces dictorum Guidonis et eius uxoris, sigilli nostri munimine roboratas.Datum et actum ut supra

II

1268            Michiel de la Helstraete de ter Elst was grafelijk baljuw; Ch.Mussely, Inventaire des archives de la ville de courtrai publié sous les auspice de l'administration communale, dl I, Kortrijk 1868, blz. 25 (liste chronologique des baillis et grand-baillis. In het Jaerboek der stad en oude Casselry van Kortrijk Verzameld Yut menigvuldige Auteurs en Handschriften (1814), blz. 234 wordt Michaël van Elstlande vermeld als "Balliuw van Kortryk". in het Jaerboek der stad en oude Casselry van Kortryk Verzameld Uyt menigvuldige Auteurs en Handschriften (1814) wordt Michaël van Elstande in 1268 vermeld als "Balliuw van Kortryk".

III

1275            Michaelis de Hestellande; Brugge, Rijksarchief, Cartularium van de St.-Salvatorskerk te Harelbeke samengesteld in 1763, nr. 3470 acq

Harelbeke, Sint-Salvatorskerk

IV

Voor nov.       1275 Mikiel d'Elsland was grafelijk baljuw van Kortrijk en werd opgevolgd door Gautier de Ham.

Anthonio de Succa, Getekende gigant van het praalgraf van Rogier Van Mortagne in de abdij van Flines, Brussel, Koninklijke Bibliotheek Albert 

VIII

21-6-1283   Als grafelijk baljuw van Rijsel trad Michaele de Hesselande op bij de verkoop van het tienderecht op Geluwe aan het Sint-Pieters-Kapittel te Rijsel; Rijsel, Archives Départementales du Nord, 6me. carton (Fonds St.-Pieters-Kapittel; E. Huys, 1938,blz. 223-224; Hautcolier, Cartulaire St.-Pierre de Lille, dl.I, blz. 500.

Ego, Willelmus de Heule et Ymania, uxor mea, notum fieri volumus universis tam presentibus quam futuris quod nos totam decimam nostram sitam in parrochia de Ghelwe in personatu Ecclesie Sancti Petri Insulensis quam ego W(illelmus) tenebam in feodum a nobili viro domino comite Flandrensis et marchione Namurcensi cum  omni jure quod in dicta decima habebamus vel habere poteramus pro quingentis et sexaginta libris Flandrensis monete, proter evidentem et urgentem neccessitatem nostram decano et capitulo Ecclesie predicte vendidimus et eamdem cum omni jure quod in ea solebamus habere, ego W(illelmus) et ego Y(mania) predicta per advocatum michi propter hoc per legem prius datum, coram Michaele de Hesselande, ballivo Insulensi, ad hoc specialiter a domino comite per litteras ejusdem deputato et coram hominibus dicti domini comitis ad hoc specialiter evocatis bene et legitime werpivimus et effestucavimus ad opus Decani et capituli predictorum. Repromittentes quod in dicta decima et jure quod in ea solebamus habere et poteramus nichil juris de cetero reclamabimus nec etiam per nos vel per alium dampnum vel extortionem predictis Decano et capitulo faciemus, nec fieri procurabimus in futurum. Quibis actis hommes predicti super hoc ex parte dicti ballivi submoniti per judicium dixerunt quod nos per werpitionem et effestucationem predictas et per alia que superius contenta sunt, tantum de dicta decima et jure quod in ea solebamus et poteramus habere per legem feceramus quod nos heredesque nostri ratione hereditarie successionis in predicta decima nichil jure de cetero poteramus per legem reclamare nec etiam vendicare. Hoc autem judicio sic prolato dictus ballivus Decanum dicte Ecclesie, procuratorem Decani et capituli, de dicta decima nomine et ad opus predicte Ecclesie et Decani et capituli predictorum investivit et adhereditavit. Nos vero de pretio dicte venditionis et emptionis recognoscimus ad plenum creantum nostrum habuisse in pecunia numerata nobis tradita et soluta et conversa in propios usus nostros. Insuper ego Y(mania) promisi fide et juramento corporaliter a me prestitis propter hoc dictis Decano et capitulo quod in dicta decima, ratione dotis dotolitiae donotionis propter nuptias vel matrimonium vel alia quacumque ratione nichil juris de cetero per me vel per alium reclamabo. Recognoscens sufficiens alibi  me a dicta W(illelmus) marito meo assignamentum habere pro dote michi assignatum pro jure quod in dicta decima hebebam et habere poteram in eadem. Nos etiam omne jus et actiones quod et quas in dicta decima habebamus et habere solebamus a nobis penitus abdicamus. Et si contigerit, quod absit, quod dicti Decanus et capitulum dampna sumptus et expensas incurrerent ratione premissorum, nos eisdem Decano et capitulo dampna, sumptus et expensas redderemus ad suum simplex verbum sine altera probatione facienda. Et renuntiamus quantum ad premissa simpliciter et expresse sub dictis juramentis omni juris auxilio tam canonici quam civilis, omni  restitutioni in integrum, deceptioni, lesioni, omni statuo ville vel oppidi consuetudini, omni privilegio impetrato et impetrando et crucesignatis indulto et in posterum indulgendo, nec non exceptioni non numerate pecunie, non tradite, non solute et omnibus juribus, defensionibus et auxiliis que nobis competunt vel competere possunt ad elidendum premissa vel aliquod premissorum. In quorum omnimium testimonium et munimen dictis Decano et capitulo presentes litteras sigillis nostris tradidimus sigillatas. Actum anno Domini millesimo ducentesimo octogesimo tercio, feria tercia, ante nativitatem beati Johannis-Baptiste mense Junio.

Joan blaeu (ca. 1596-1673),Episcopatvs Gandavensis Revmo. et Illmo. Dno. D. Antonio Triest, Episcopo Gandavensi, Comiti de Heverghe., Eprendonck, Mendonck; Domino territorij Sancti Bavonis, etz. hanc accuratissimam sui Episcopatus tabulam D. D. Ioh. et Corn. Blaeu 

Maart 1285   (n.s.1486) Als hoir feodaal moest Michel aan zijn broer Willem van Nevele de toestemming vragen of hij het tienderecht van de kerk van Kools­kamp –een familie-erfgoed -  aan het Kapittel te Harelbeke mag verkopen.

Secies Ke cum mikions devât dis et aelis de fême cuisset vendut bien et loisumêt ale Loi dou pais et werpit par gugement de leur pers. ale eglise de Harlebe une disme de fief gisat ou corant en le proche de Colescap Ki fu iadis watier de Hollede chevalier, et puis waubert s'en fil, et le fist frankir ci devât dis Mikious detos services et amortir et à tenir frankemêt et quitemêt à tos jors ale devât dite Eglise et che apert par les let^ts ke nos avôs veues, cest a savoir mes nobles segneurs guions conte de flâdres et Robiert conte de Nivers son ainsnet fit et par les let^tes le Segneur de Iseghien de qui li devât dismikious tenoit le disme en fief, laquele disme fu vendue ale devât dite eglise deus cens ^qtre vins et cuinc liv. de parsis de le quele sôme le devât dis mikious recgutt ensa ^psente vice p lui ou p son comât de le eglise CC. et le doux liv. et ensi demôrerent a paier apriesb sa viee sissente et xiij  liv. par. che nos venimes côme tuteur cureur ou defendeur del oier ou des oiers et côme sire des ans et deleur biens a le devât dite eglise en propre ^psone par le sôme des deniers Ki restoient mie paiet et dôt viemes et entendimes p les let^ts nos chiers segneurs devât dis Ke li mikious devât dis devoit faire renoncier e se propre fême waubiert de Hollede en sen p^pre coust tot leur douare et tot le droit Ke elles pooient avoir en le devât dite disme apries le mort leur barôs et por cho nos pourames ses devât dites fêmes mikiel et waubert renonciert a leur douares et a tos drois les elles t pooient avoir et en donerêt leûrs aledite eglise de le cort de tournai dôt ils de le eglise se tinrêt a oaie et à dôt nos rechuumes p nos ou p nos comât lxxiij liv. Ki n'estoient niaun paiet ou non tuteur et le defendeur...

Che fut donet l'an del incarnation notre Segneur mil CC qtre vîs et chuinc le semedin ^pchain davant pasche floriee.

XIII

 1284           Gilion de le Helst­lande; K. de Flou,dl.III, kol. 1011.

                      Kortrijk, Groeninge abdij, uit: Sanderus, o.c., 1649.

XIIIa

23-6-1285    Dominus w'ha reifin, dominus b brokre, dominus w'ha de heile, willem scautete, ian van esene, langhe gillis de 

walle, thiedric van woeme, ian van cadzand. Cest li prisie de le rente de le terre ki fu acatee a waubert de hoenlede.- 

cest li chartre du priis de le rente de honlede. Wie wouter reifin te dien tiden bailliu van brucgh ambocht, bouden die 

broekere; bouden van heile rudders willem die scouthete van ysendike; Jan van esene Gillis vanden walle die men heet langhe gillis; diedric 

van woemen; heinric moreel Mins here sgraven man van vlaendren; Doen tewetene allen den goenen die dese lettren zullen zien ende 

horen lesen; dat wie vorseide manne waren ghemaent vp enen dach die verleden es van min here wouter reifine bailliu van brucghe vorseit; te 

prisene woubrechts goed van hoenlede dat hie houdende was van min here den grave van vlaendren temire vrouwen adelisen boef wedewe 

mins here wouters van hoenlede; ouer drie hondert pond vlaemscher peneghen; also michiel vanden elst lande bailliu van ypre te dien tiden; 

Min here wouter van morbeke; Gheraerd abraem bouden van oekene;  maes f papen; stalin die rike; ende Jan van zelebeke mins here sgrauen 

man van vlaendren; orconden met haren vthanghenden lettren; dat ghewijst was int hof van ypre: bi wette ende bi vonnesse van sgrauen 

mannen te prisene woubrechts leengoed van hoenlede den penninc tiene; Tote dier wile dat min vrouwe adelise vorseit ware vulcomenlike 

vulgouden vanden drien hondert ponden vor seit; ende bider orconscepen die wies hadden van michiele vanden elst lande bailliu van 

ypre vorseit ende vanden mannen vorseit; die ons wel orconden datter ghene cateile no eerve was teprisene; So prijsden wie vorseide mannen 

alse die goene dies wettelike ghemaent waren van min here wouter reifine bailliu van brvucghe te dien tiden te diere vrouwe adelisen boef 

vorseit; an woubrechts leengoed dat hie houdende was van min here den graue; dats tewetene elke manscepe van vullen cope tvintich sceleghe

vlaemsce siars; ende elke manscepe die minder ware also int auenant; ende elken capoen te ses peneghen vlaemsche siars ; elke henne te 

drien peneghen vlaemsche siars; elc banst even roescelarsce mate te ses peneghen vlaemsche siars; elc vpsittende laet daer me ene boete van 

drien ponden vlaemsche vp innen mach twe sceleghe vlaemsche siars; elc of sittende laet twalef peneghe vlaemsche siars die so ghegoed es vpt 

herscep dat men ene boete van drien ponden vlaemsche vp hem innen mach ende die rente vanden ghelde also het gheloept; ende desen 

vorseiden prijs so prijsden wie vp al sijn goed toter wile dat dartich pond siars vulcomen sijn ; Ende omme dat ic wouter reifin rudder alse 

bailliu van brucghe ambocht; bouden die broekere ; bouden van heile rudders; willem die scouthete van ysendike; Jan van esene, Gillis van 

den walle; diedric van woeme; heinric moreel als grauen man waren over dese sticken ende wie willen datse vast bliue ende ghestade so hebben 

wie tekennessen dese lettren ghezeghelt met onsen zeghelen vthanghende; Ende met ons dar wie vorseide manne dit prijsden so 

waren der over alse scepene vandien herscepe weitin vanden wiele ende lammin die kempe ; ende jan van candsand waser over met ons alse 

orconde ; dese lettren waren ghemaect jn sinte jans auende middel somers jnt jaer der incarnacie ons heren als men screef twalef hondert ende viue ende tachtentich dusentich; 

Corpus Gysseling taalbanknederlands 0609.

http://gysseling.corpus.taalbanknederlands.inl.nl/gysseling/page/article?doc=1458&query=%5Bword%3D%22(%3Fi)datter%22%5D

Waubert van Hoenlede was zoals Michiel van Elslande grafelijk baljuw geweest, maar van het "brucgh ambocht", dit is het Brugse Vrije. Daar zijn heerlijkheid Onlede (Hooglede-Gits) lag in het Oost-Ieperambacht werd deze akte geregistreerd voor Michiel van Elslande als grafelijk baljuw van Ieper.

Pieter Pourbus, Kaart van het Brugse Vrije (1571-), Brugge, Groeningemuseum.

XIV

1287            Michiel del Elstlande; F. Van de Putte, Speculum Beatae Mariae Virginis ao Chronique et cartilaire de l'abbaye de Groeninge à Courtrai, Brugge 1872, blz. 32.

XV

4-5-1288     Michel d' Elstland werd opnieuw vermeld als grafelijk baljuw van Ieper; Rijsel, Archives Départementales du Nord, Chambre des Comptes de Lille, B 1564, nr.193.

XVI

1304            En ghelewe,... a iehan deelstlande; Brussel Rijksarchief van België (verder vermeld als RAB) rolrekening nr. 1042, Comptes mon seigneur Tybaut de Willontieu Bailli de Courtray des terres et des biens fourfaits rechutes puis le joesdi devant de saint luch m ccc et ij, dusques au mardj devant le saint vinchant lan m ccc iiij pourle terme de la thiephane.

XVII

1304-1305   En Gheluwe, Pieres des Cans et Jehans des Cans des terres k' il tienent à conse de Jehan d'Elstlande, anemi, paient sour le paie­ment de Noel 19 lb.

... encore de rentes k'on devoit à Jehan d'Elstlande, anemi 4 lb. 15 s. [1] .

De vermelding dat Jan van Elslande gecollaborateerd had met de Fransen tijdens de Gulden Sporenslag moet eerder gezien worden in de optiek dat hij tijdens deze periode ter plaatse was blijven fungeren.

XVIII

19-10-1308 Ch'est chou que Jakemes de Houtkerke et Crestiens li Amman, tressoriers, ont rechu d' issue puis le semmedi apres le jour saint Martin en Yver en ancha l'an m ccc et vii.

Item, de Jakemon collon, de Henri Conraet, de Alison de le escole de Warneston, de ce qui leur est eskeu de Cateline Manins femme fu Jehan de le Estlande le barbier: 7 s. 6 d.; G. Desmarez - E. De Sagher, vol.I, blz. 246.

XIX

9-6-1311     Acquisition de bourgeoise (d'Ypre): Ce sunt cil qui ont acquis leur bour­goise par le tans Pieron Poivre et Crestien l'Amman tresoriers, l'an desusdit.

(Item le mercredi) apres le Triniteit, Hannin Lodewic acquistra sa bourgoisie et paia 40 s. Tesmoing Jehans... Harinc, Jehans de Bulskamp buskin, Jehans del Helstlande barbier et Jehans Baille­mont; G. Desmarez - E. De Sagher, blz. 335; K.M. De Lille, blz.6.

Hieronymus Bosch, Brandende huizen, detail uit het St.-Antoniusdreluik, Lissabon, Museu nacional de arte antiga

XX

1-10-1327   Jan vanden Helstlande werd vermeld als leenman van de graaf van Vlaanderen in verband met een oordeel dat geveld werd over Willem Vander Bernecoutere en Jan Van der Maenbeke i.v.m. een brandstichting van de Ieernaren.

Zaak brandstichting. Jan van Helstlande, Gilles van Rekem en Willem Witinc verklaren dat Willem Vander Bernecoutre en Jan Vander Maembeke voor hen zijn verschenen. Zij hebben verklaart dat ze akkoord zullen gaan met de scheidsrechterlijke uitspraak van Willem Boidin, Willem Ameide, Didier Vander Gracht en Wouter Van Beisslare in de zaak van de brandstichting gepleegd door inwoners van Ieper. Ze zullen een boete van 500 lb. par. betalen als ze niet akkoord gaan met het vonnis. De helft voor de graaf, de andere helft voor de scheidsrechters. Het vonnis moet binnen drie weken worden uitgesproken anders geldt huidig compromis niet meer. 

Daar hij als eerste van de vier leenman­nen vermeld werd meent Roelandt[2]dat Jan van Elslande waarschijnlijk ook grafelijk baljuw was. In het tweede document in verband met deze uitspraak werd Jan van Elslande vermeld met  Willem van Gent en Willem Witinc, grafelijk baljuw van Kortrijk.

J.L.A. Diegerick,dl.II, blz.37-38, nrs.CDXII-CDXIII; Messiaen, dl. I, blz. 129.

Verdwenen graftome Lodewijk van Nevers eertijds in de Brugse St.-Donaaskathedraal (afgebroken),Anthonio de Succa,  Brussel, Koninklijke Bibliotheek Albert  

XXI

18-8-1331   Werp de Jean de Elslande pour le moleri (bailli) de Menin et autres choses pour le lerite.

Louis cuens (comte) de Flandre, de Nevers et de Rethel, a notre amé Bailliu de Menin, salut. Nous vous mandons que vous prendiez le werp et le déahéritance de Jehan de Elslande de toutes les droitures rentes et revenues qu'il a en toute notre terre de Menin en quelcusiques maniere que a soit, en mollins et ailleur doit. Il est nos hom et en aherités bien et aloy selouc le coustum et usage dou lieu notre amé Jacquemin de Tournay notre Recheveur de Flan­dres adpresent does de nous et pour nous, de ce faire vous donnous plain posir auctorité et mandement spécial mandent et commandant à tous que en ce faisant e tendent et obeissent à vous diligamont comme a nous se present y estieus sauve en tous cas nostre droit et( lautre pou b tesmoing de ces lettres scellées de notre seel faites et donnués a Audenarde l'an de grace mil trois cent trente un le xviii e jour du mois d'aoust; SAW,afschrift van Table des pièces extraits du 22 cartul(aire) de Flandres, f.130,nr. 301-302.

Wervik, St.-Janshospotaal

XXII

20-7-1421   Bij de verlijding van een akte van onterving en erving van 5 c lands ten voordele van het hospitaal van Wervik trad Jan vanden Helstlande op als schepen van de heerlijkheid Cruyseeke. Deze Jan van Elstland, dit le Clerc, was landeigenaar van een stuk grond dat paalde aan het overgedragen goed; SAW., Cartulaire.. akte 10, Schepenbrief 20 juli 1421, f 70.

XXIII

12-7-1434   Na de dood van Paesschynen vanden Helstlande, die eertijds gehuwd was met Jan van Coeilgen [3] , werd een staat van goed opgemaakt ten voordele van de twee weeskinderen Joeskin en Beelkin. Zij erfden van hun moeder 4 1/2 b en 2c lands gelegen in het landbouwgebied en meersen te Geluwe en te Wervik, waarvan het vierde deel van hui­zingen gelegen te Geluwe eveneens hen toe kwam. " Soe cochte den vader inden levenden tyt van zyn wil jegens Tryestam den Mol en Jan den (ontbreekt) 6c meersen ligghende in Werveke ende coste C lb.p. -Over de inhavelijke kateilen 15 lb. gr. klevende onder de vader". Pauwels vanden Helstlande dit Deckere was één van de voog­den ; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.8 "den Thomaes", f. 204v°.

Bodenehr Gabriel (1673-1765), Menin in Flandern mitt nahe gelegenen Staedtten Ypern, Cortryck, Ryssel, Dornick etc. G. Bodenehr Excudit 22.

Toen in 1437 de vader overleed liet hij  2 b na te Geluwe met huizing en kateilen. De voogden maakten er zich gemakkelijk van af en verkochten de hoger vermelde 6c "en(de) geld iiij schild" samen met de diverse kateilen die lb.gr. 9 s. "So(m)me ov(er) al 14 lb.gr. en mids deze, zo zyn de voochden quite. Staen te weezegel­de";RAK., Wezenboek Kortrijk nr.4 "den Kruys", niet gefoliëerd.

XXIV

25-7-1440   Daneil vand' Elstlande d(it) de Clerc f Joos jnde prochie van Werveke, d(ebet) Piete(re)n de Meunic, xxij c vj d groten te St Jansmesse eerst(komende); RAK., Akten en Kontrakten 1438-1441, f. 137 v°.

  XXV

1440            "Joos vanden Elstlande f. Willems en zyn kint (van Wervik)" beta­len 12 s. voor hun opname als buitenpoorter van Kortrijk; Poor­terslijst Kortrijk, Stad en Casselrie.

XXVI

1440            Willem vanden Elstlande f Jans en zijn kinderen betalen een vrij hoog bedrag van 26 s. als inschrijvingsgeld voor het buitenpoor­terschap van Kortrijk. Zij verbleven te Wervik; Kortrijk, Stadsar­chief, ,Poorterboek 1440.

XXVII

1440            Daniel de Lande, al(ia)s de Clerc fs. Joos, en zijn kinderen beta­len voor het Kortrijks buitenpoorterschap een zeer hoog bedrag van 28 s.; Kortrijk, Rijksarchief, Poorterslijst Kortrijk, Stad en Cas­selrie.

We mogen deze Daniel de Lande alias de Clerc en zoon van Joos vereenzelvigen met de reeds hoger vermelde Daniel van Elslande (cfr. XXIV). We willen hierbij vermelden, dat vanaf 26 septem­ber 1430 de naam Daneel de Clerc in de Kortrijkse archieven wordt aan­getroffen [4]. Tijdens een proces tussen 16-10-1433 en 17-11-1433 i.v.m. een moord op Meeuwels Moelge, gheseit Piaet, wordt duide­lijk vermeld dat hij niet alleen poorter van Kortrijk was, maar woon­achtig was te Wervik [5]. In 1439 ontleende hij 22 s. gr. aan de weeskinderen van Jan Snorre, terwijl hij op hetzelfde moment optrad als borg voor Willem vander Schuere. Kort daarna leende Daniel de Clercq opnieuw geld aan de kinderen van Willem vander Schuere. In deze akte wordt vermeld dat Daniels vader -zoals deze van Daniel van Elslande- Joes noemde [6]. Toen in 1455 Daneel de Clerc lb. p. 17.3.2 leende aan het weeskind Jooskin van Coolgen [7]; en in 1457-1458 lb. p. 26.5.0. leende aan de wees Tryskin vander Gheenste, bastaarddochter van Jan[8], stelde telkens zijn broer Pauwels de Clerc zich borg. Opvallend is dat Daniel van Elslande, fs. Joos, eveneens een broer had die herhaaldelijk optrad als borg. Zowel de hoger vermelde de Clerc als van Elslande werden tot in 1472 vermeld bij transakties. In 1461-1462 stond Daneel de Clerc borg voor het wezengeld lb. p. 38.8.0 van Jooskin de Maech, fs. Willems, dat beheerd werd door de moeder[9]. En in 1470-1472 woonde Daniel de Clerc naast het huis "den Calays" aan de Vismarkt te Wervik, een deel van het "Plaatse". Of deze gegevens voldoende zijn om Daniel de Clerc te mogen vereenzelvigen met Daniel van Elslande, alias de Clerc, is moeilijk te bewijzen. Een mogelijke oplossing biedt de figuur van de broer Pauwels. Op 12 juli 1434 was Pauwels vanden Helstlande één der voegden van de weeskinderen van Jan van Coeilgen en Paesschynen vanden Helstlande. voordien op 29 april 1420 trad Pauwels de Clerc op als één der borgen van het geld uit de wezerij van Martkin de Corte, fs. Gillis, afkomstig van de erfenis van haar moeder Na'nen van Coeilgen. Dit geld werd beheerd door Jan van Coeilgen tot op 1 oktober 1433. De interest werd jaarlijks op 1 oktober betaald aan Maertkin de Corte[10]. De familienaam de Clerc treffen we vanaf 1364 aan te Wervik [11].

  XXVIII

1445-1447   Gillis Serroelincs is schuldig aan Daenkin, Terlinc (= Thuenkin) en Maylin vanden Helstlande dit de Clerc f(s) Ghiselins (van Wervik) lb. gr. 9.14.0 d. ... " en(de) es te wetene dat de somme die stont up Roegier t Soen f(s) Pieters dat die somme hier jn begre­pen staet". De interest van deze lening moest Serroelins reeds op 7 mei 1447 betalen; RAK., Wezenboek nr.13 "den Pelli­caen", 2de gedeelte. In 1447 was Gillis Serroels f.Joes  jlb. gr. 7.2.2. schuldig aan Theu(n)kin en Maylin vanden Helstlande dit de Clerc f(i) Ghiselins; Ibidem, Wezenboek Kortrijk nr 14 "De Zwane", 2de gedeelte gelduit­leningen .

XXIX

1445-1450   Gillis Serroels f(s).Joes was lb.2.2.3 d. gr schuldig aan Thue(n)kin en Maeylin vanden Helstlande, fi Ghiselins (van Wervik); RAK, Kor­trijk Wezenboek nr. 15 "Sente Simoen", f.22.

XXX

1449-1450   Franse vanden Elstlande dit Clerc f(s). Jans (van Wervik) stelde zich borg voor Willem vander Schuere die lb. 18.3.0d.par. leende van Loeykin de Heyters f Pieters dit Vander Schuere. Baten: 12 in Laumaent (= januari); RAK., Wezenboek K. nr. 15 "Sente Simoen", f. 22. Jan vanden Helstlande dit de Clerc (van Wervik) werd aangesteld als voogd van de weeskinderen Laukin, Hannekin en Willekin vander Schuere fi Willems. Waarschijnlijk was hij een verwante van de moeder van de wezen. Later werd Jan (na zijn overlijden ?) als voogd vervangen door één van de weeskinderen, nl. Jan, die reeds meerderjarig was geworden en wiens huwelijk geregistreerd werd op 27 juni 1468; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 15 "Sente Symoen", f.201v°.

XXXI

1456-1457   M(aar)tynkin, Roegekin, Michielkin en Casekin vand(en) Helstlande ghes(eit) de Clerc  fi. Pauwels erfden van hun overleden moeder 4 bunder land be­staande uit het vierendeel van een stede, het vie­rendeel van een "woo(n)huys" en een "stallekin" en de helft van een stede groot 1c met" een huuskin d(e)r up" te Wervik. Op 16 februari 1461 werd het hoger vermeld vierendeel verkocht ten bedrage van 7 lb.gr.. Pauwels vanden Helstlande ghes(ei)t Clerc werd aangesteld als voogd; RAK., Wezen­boek nr.20, "De Catte", nr. F., niet gefoli­ëerd.

XXXII

4-10-1458   Boudewijn d'Hont en Paul van Elslande verklaren als voogden van Joos van Coolgem voor de schepenen van Kortrijk nog vijf ponden groten schuldig te zijn aan de stad Ieper voor de voorgeschoten kosten van het verblijf gedurende zeven maanden in de gevangenis van de hoger vermelde Joos; CH. Mussely, Inventaire des archives de la ville de Courtrai, publié sous les auspices de l' admini­stration communale, dl.I, Kortrijk 1868, blz.22.

XXXIII

13-3-1463   Jan vand' Helstlande al's Clerc en Pieter de Witte betalen als voogden van weeskinderen van Willems vander Scuere een jaarlijkse erfelijke "soubz" rente van 5 lb. p. Vlaamse munt aan Joffrauwe Marie Gheerbod(e), weduwe van Rugg(er)e vander Worstene. Deze erfrente komende van Willem vander Scuere was bezet op 26 c 10 r lands gelegen in de heerlijkheid van Catthem te Wervik; RAK., Fonds Stad, Akten en Kontrakten 1461-1463, f. 85. 

Marie Gheerbode en haar overleden man hadden de heerlijkheid Beselare gekocht, waar ze vertoefden in hun waterburcht.

Kasteel te Beselare on 1641 door Sanderus weergegeven

XXXIV

1463-1465   Joos vand' Helstlande al(ia)s de Clerc f(s). Daniels (van Wervik) was Hannekin van Heysackere f(s). Jans 19 lb 16 s. O d. par. schuldig. De baten (= interest) moest betaald worden op de andere dag van Laumaent 1466 (= 2 januari 1467). Als borgen voor Joos traden op Roeland van Zuut fs. Meeuwels en Daniel vand(en) Helstlande al's de Clerc, f(s). Joos; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 26 "de Bracke", 1463-1465, dl.II,leningen.

XXXV

1466-1468   Daniel vand'Helstlande al's de Clerc fs. Joos (van Wervik) ess(schuldich) Ha(n)nekin van Heysackere fs. Jans lb. 26.8 O p.

Baten: t'Allerheiligen 1470.

Borgen: Pauwels vand'Elstlande, zijn broeder, en Jan vand(er) Schuere fs. Willems.

Twee ponden groten of 24 lb.parisis waren afkomstig van Lamsin van Heysackere. We mogen besluiten dat tussen de dag van het contract en de baten (= vervaldag voor het betalen van interest) er 2 lb. 8 s. par interest verschuldigd was. Spijtig genoeg weten we niet wanneer juist de lening werd aangegaan, waardoor we de interest niet kunnen berekenen; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 28 "den Groo­ten Bril ", dl.II, 1466-68, f.2.

XXXVI

28-12-1467 Maertinkin van Elslande fa. Pauwels (cfr. 1456-1457) was gehuwd met Hellin Crucke; RAK., Wezenboek nr. 20 "De Catte" nr. F.

XXXVII

29-9-1468   Daniel vand'Helstlande al's de Clerc in Wervicke verkoopt aan Lamsin Nauwinc al's Cousman (" in verleden tijden") al de erfach­tichede buuten cateilen die hem toebehoorden gheleghen jnd' goede te Wulfbroucke ligghende jnde prochie van Gheluwe gehouden van diverse heren, groot omtrent twee bunder.(Daniel werd bij deze transactie betaald door  Nauwinc); RAK., Akten en kontrakten 1466-1468, f.126.

XXXVIII

1470-1472   Rugger vanden Helstlande al's de Clerc (van Wervik) werd als familielid langs moederszijde (+) aangesteld als voogd van Meeu­welikn en Jooskin ­sHondts; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.31 "den Jonghelinck", Wervi­cke, f.3v°.

XXXIX

1468-1470   Daniel vand'Elstlande al's de Clerc f(s). Joos ess(chuldig) Ha(n)nekin v(an) Heysackere f(s). Jans lb; 26.8.O p..

Baten: Allerheiligen 1470.

Borghen: Pauwels vand'Elstlande, zijn broeder, en Jan vand(er) Schuere f(s). Willems. De lening die hij aanging in 1466-1468 werd dus hernieuwd; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.29 "Weesegelt".

XL

24-10-1472 (Voor). Daniel vanden Helstlande al'(s) de Clerc fs. Joos in Wer­vicke ontleent van Maercxe de Duuc fs. Anthuens jn Ryssele 40 s p. Vl. lijfrente sjaars, een som van 20 lb. p(ar). staande op het leven van Maercxe de Duuc en zijn vrouw Joffrauwen Janen Mahieux fa. Jans. De betaling gebeurde in twee keren: 20 april en in oktober.

Borg: Rugg(er) vanden Helstlande al's de Clerc fs. Daniels in Wervicke; RAK Akten en kontracten 1471-1472, f.98v°.

  XLI

1478-1480   Jooskin, Minkin, Maykin en Jaenkin, wezen van de overleden Ghyse­lin van Elslande (van Wervik), erfden uit het vader­lijke nalating­schap de helft van een behuisde stede met de helft van huizing en bomen, die in totaal 12 bunders groot was. De andere helft bleef in het bezit van de moeder, bij wie tevens de kateilen (huismeubi­lair, vruchten op veld en baar geld) bleven. Op 13 november 1486 was Jaenkin van Elslande gehuwd met Willem de Corte al(ia)s Crooc, fs. Wil­lems, ook Joes was toen reeds getrouwd. Opvallend is wel dat op 30 oktober 1486 aangegeven werd dat Minkin getrouwd was met Willem de Corte al's Crooc fs. Wil­lems. Waren beide zusters dan gehuwd met een Willem de Corte of is dit een vergissing [12] ; RAK. Wezenboek Kortrijk nr. 33 "den Scilt van Savoy­en, iiij Wervicke, f. 1 v°.

XLIa

2-1482 (n.s.)  Antheunis de Elslande, heere van Winnezeele, ex parte cixoris, edelman in t Ypre ende int Yperssche; BUYLAERT F., Repertorium van de Vlaamse adel (ca. 1350 – ca. 1500, Historische Monografieën Vlaanderen 1, Gent, 2011, NR. 1906.

XLII

1484-1492   Teunkin (= Matheus), Annekin en Pieter vand(en) Helstlande fi Roe­gaers, erven van hun overleden ouders een behuisd "stedekin" 17c lands groot (te Wervik). Als voogden traden op Casin vanden Helst­lande en Pieter Serroels, waardoor we mogen aanvaarden dat de overleden moeder eveneens Serroels heette. Reeds op 25 mei 1491 kwam Pieter verkla­ren aan de Wezerijkamer dat hij "content en verge­noegd" was over het deel van zijn erfenis, dat beheerd werd door zijn voog­den. We mogen dus aanvaarden dat hij op dat ogenblik meerderjarig was ( + 25 jaar). Hij werd tevens vermeld als getrouwd. Merkwaardig is wel dat Matheus - die de oudste zoon blijkt te zijn- maar pas op 20 oktober 1516 (toen hij reeds ge­trouwd was) deze formaliteit kwam vervullen; RAK, Wezenboek Kort­rijk nr. 35 "Den Bril", 1484-1492, iiij Werveke, f.1.

XLIII

1486            Joos van Elslande fs. Ghyselins (cfr. 1478-1480) trad in het huwelijk.

XLIV

12-11-1498 Casin vand(en) Helstlande (van Wervik) verving Bertholomeus de Hondt als voogd van Copkin de Hondt fs. Joos , wiens moeder reeds overleden was; RAK., Wezenboek  Kortrijk nr. 32 "den Britoen" (1474-1478), Wervi­cke, f.4.

XLV

2-4-1511 (n.s.1512) Wouter vander Elslande was schepen van de heerlijkheid Cruuseeke te Wervik; Wervik, St.-Jans Hospitaal, Archief, akte 50.

XLVI

29-11-1512 In de staat van goed van het sterfhuis van Gillis de Hane wordt Loye va(n) Helslande (van Wervik) en zijn vrouw Joesikin de Hane fa Gillis vermeld als één van de erfgenamen; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.38 "de Roose", iiij Wervicke, f.5v°.

XLVII

12-11-1526 Jan van Elslande al's den Clerc was voogd (paterneel ?) van Joerkin, Linkin, Jaenkin en Maertinkin van Elslande. Hun vader Malins van Elslande f(s). Woutre was reeds overleden. Uit het nala­tingschap van hun vader erfden zij 4c lands "by Cruys Eecke" te Wervik. Reeds op 14 mei 1527 hertrouwde Malins tweede echtgenote Maer­griete vanden Leene -en moeder van Jaenkin en Maertinkin- met Piaen de Vacht te Dadizele; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 41 "den Keyse­re", iiij Wervic­ke, f° 4 v°.

Nicolaes Visscher (1618-1679, Flandriae Comitatus Pars Media Comprehendens Castellaniam Yprensem, Cortracensem, Aldenardensem / per Nicolaum Visscher Amst: Bat: cum Privil. Ordin. General. Belgii Foederati ; Nunc apud Petrus Schenk Iunior 

XLVIII

19-1-1528   Joris van Elstlande fs. Willems van Wijtschate, burger van Ieper, huwde te Reninghelst Ghislaine Lamaat, fa. Philippe; RAB., Fonds Merge­ling 18/90.

XLIX

13-12-1529 Pierkin en Jeankin de weeskinderen van de overleden Mathys van Elslande erfden de helft van een huis onderverdeeld in een ­twee­woonst en een erf (de andere helft behoorde de moeder toe) van een half honderd lands gelegen in het schependom van Werveke, dat belast was met 1 d.p. per jaar. Malin van Elslande trad hierbij op als voogd; RAK. Wezenboek Kortrijk nr. 42 "den Arendt, Wervicke, f.4.

L

1529            De kinderen van de overleden Malin van Elslande en Maergriete vanden Leene, Jaenkin en Maertinkin werden ingeschreven als bui­tenpoorter van Kortrijk, en waren woonachtig te Wervik; SAK.

LI

1529            Samen met zijn kinderen wordt Loy van Helstlande al's Clercq f(s). Wouters (van Wervik) vermeld in de poorterlijst van Kortrijk; RAK., Poorters­lijst 1529; ook Woutre van Helstlande f(s) Gheraert en zijn kinderen (van Wervik) werden ingeschreven op de poorters­lijst van Kor­trijk; Ibidem, f. 1,3.

LII

1529            Malin van Helslande f(s). Pieters en zijn kinderen, wonende te Wervik, waren buitenpoorters van Kortrijk; Poorterslijst, f.1.

LIII

1529            Willemyne's Deckers, weduwe van Matheeus van Helstlande al(ia)s Clercq en haar kinderen staan ingeschreven als buitenpoorters van Kortrijk onder Wervik; Ibidem, Poorterslijst, f.3.

LIV

21-11-1530 Malin va(n) Helstlande fs. Pieters trad op als borg voor P'e tSoen f(s). .Olieviers in Wervik die 3 lb.7s.6d.p. erfelijke rente leende aan de weeskinderen van Malin van Dorne; RAK., Stad, Akten en Kontrakten, f.103.

LV

2-2-1533     Ignace van Elslande huwde te Kemmel Catharine van Dronghene, fa. Jean. Hierbij trad Pieter van Elslande op als getuige van dit huwelijk; Fonds Mergelynck o.c..

LVI

20-7-1533   Andrien van Elstlande fs. Willem van Voormezele, poorter van Ieper huwde te Kemmel Christine van Dringhene, fa.Jan, poorter van Ieper; Mergelynck, o.c..

LVII

9-12-1533   Jan van Helstlande, f(s). Jans, wonende te Geluwe was 12 lb. p. Vlaamse munt van erfelijke rente schuldig aan Pieter Denys, f(s) Jans van Wervicke. De helft van de schuld zou betaald worden op 9 juni en de volledige rente 16 lb. gr. Vl.m. zou verheffend worden op 9 december 1534. Deze lening was losbaar of moest bezet worden binnen de drie jaar; RAK., Fonds Stad, Akten en Kontrakten 1533, f.141 v°.

  LVIII

15-5-1536   Lauwers van Elslande fs. Lauwers woonachtig te Wervik verklaarde schuldig te zijn aan Carel Deschamps f Jans van Ypre 47 s. 6 d.p. Vlaamse munt erfelijke rente. De afbetaling 38 lb.p. Vlaamse munt gebeurde jaarlijks op 15 mei; RAK., Akten en kontrakten 1535-1536, f.294 v°.

LIX

15-2-1537   Malin van Elstlande fs. Pieters is 3 lb. p. Vlaamse munt van erfelijke rente schuldig aan Joos de Cat fs. Nicasis in Wervik. Hiervoor heeft hij 4 lb.gr. reeds in lening ontvangen. Op 15-2-1538 is de schuld en de rente terugbetaald; RAK., Stad, Akten en kontracten 1536-1537,f.159v°.

Eugène Henry Fricx, Carte Particuliere des environs de Menin, Courtray, Ypre, Dixmude et Deynse (1644-1730), uit: Table Des Cartes Des Pays Et Des Frontieres De France Avec un  Recueil Des Plans Des Villes, Sieges Et Battailles Données entre Les Hauts Allies Et La France.

LX

19-8-1537   Simon van Elslande, fs. Sohier van Beselare, huwde te Ieper in de St.-Jacobskerk Agne Merlaere, de weduwe van Jean Pauwaert, poorte­res van Ieper. Simon was geen poorter van Ieper; Mergelynck o.c..

  LXI

15-10-1537 Malin van Helstlande f Pieters wonende te Wervik was 6 lb.p.­Vlaamse munt schuldig aan Jane Serrus, weduwe van Pieter Ywein te Komen; Rak., Stad, Akten en kontrakten 1537-1538, f.77v°.

Nicolas de Fer (1646-1720)Le Comte de Flandre ou se trouvent les Environs de Donquerque, Nieuport, Ostende, Bruges, Gand, Ouden, Arde, Tournay, Lille, Yppes, et Courtray Dressé sur les Memoires de N. Wischer Par N. de Fer. ; C. Inselin sculp. 

  LXII

26-11-1537 Malin van Helstlande fs. Pieters in Weervicke was 5 lb.p. Vlaamse munt van erfelijke rente schuldig aan Joos de Cat fs.Nicasis, waarvoor hij lb.gr. 6.13.4 d. ontvangen had; RAK, Stad, Akten en kontrakten, f.93v°.

LXIII

15-7-1538   Lauwers van Helstlande, fs. Wouters, wonende te Komen verklaarde 9 lb. p. Vlaamse munst van erfelijke rente schuldig te zijn aan Jacq(ue)m(aer)dt in Weervicke. De betaling geschiedde tweemaal per jaar, nl. op 23 in Laumaent (= januari) en op 23 in Hoymaent (= juli); RAK., Stad, Akten en kontrakten 1538-1539, f.27.

Vincenzo Maria Coronelli (1650-1718), Fiandra Parte Occidentale,Dedicata All' Illustrissimo, et Eccellentissimo S. Girgio Cocco, Senatore Meritissimo

LXIV

14-5-1539   Een gift van Woutre van Elslande (van Wervik), die "schoenhee(r)­"(= grootvader) was van de wezen van zijn zoon Malin (cfr.1526), werd geregis­treerd; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 44 "Wapene Mar­tin", Wervicke, f.5.

LXV

22-9-1539   De staat van goed van de weeskinderen van Malin van Elslande (cfr.1526) werd "geroyeerd" en vervangen door twee afzonderlijke staten, daar de vier kinderen uit twee "bedden" kwamen. Jan van Elslande werd hierbij als voogd vervangen door Loey van Elslande,­alias den Clerc.

Loy van Elslande al's den Clercq trad op als voogd van de kinderen van (zijn broer) Malin van Elslande en zijn eerste vrouw Mayekin vander Beke i.v.m. de goederen van hun overle­den grootvader (W)ou­tere van Elslande en hun grootmoeder Linkin Bilget.

Samen met Wouter vanden Male werd hij aangesteld als voogd van de kinderen van zijn broer Malin, die hij had bij zijn tweede vrouw Maergriete vand(en) Leene.

De kinderen van elk "bedde" erfden de helft van 15 c 19 b bos  en winnend land te Wervik, dat gelegen was in de heerlijkheid van Cruysecke, vermeerderd met 2 lb gr. "ter cause van een verkocht leen", die toevertrouwd werd aan Kerstiaen de Vacht wonende te Dadizele. Deze 24 lb.p. "hout (hij) te koste ende staet"; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 44 "Wapene Martin", Wervicke, f. 5-5v°.

LXVI

9-6-1540     Joos van Elslande werd ter vervanging aangesteld als voogd van de weeskinderen van Jan Rougier en de overleden Kathelyne s Hondts. Op 7 Lauwe (= januari) 1548 (n.s.1549) werd Joos als voogd vervan­gen door (zijn zoon) Roeger van Elslande, die in Geluwe woonde. Waarschijnlijk was Joos van Elslande kort voor deze datum overle­den; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 44 "Wapene Martin", Wer­vicke, f.4.

LXVII

28-9-1540   Loy van Helslande (van Wervik) trad als voogd op van de weeskinde­ren van zijn broer Malin, wiens vrouw Jane Rouckiers overleden was. Zij erfden de helft van een behuisde stede van 6 bunder groot. Samen met de andere helft, die toebehoorde aan hun vader Malin, was deze stede belast met 24 lb. p. per jaar, die losbaar was tegen de penning l.6. De wezen bleven bij hun vader inwonen. Op 28 november 1552 werd Loy vervangen door Kaerle van Helst­lande f(s).  Malin die de voogdij kreeg over zijn broers en zuster Hannekin, (W)Outers en Fransiskin. Dit kon daar Kaerle die dag opgetekend werd als zijnde getrouwd. Op 10 juni 1555 waren zijn jongere broers en zuster overleden, waardoor hij de gehele moeder­lijke erfenis verkreeg, waardoor hij "uitgegroot" werd in deze behuisde stede. De som 66 lb. gr. werd hem gedeeltelijk uitbetaald, nl. 27 lb.gr., en jaar­lijks beloofde de vader hem 4 lb gr. op St.-Jansdag te betalen t.e.m. de volledige som betaald was; RAK, Wezenboek Kor­trijk nr. 44 "Wapene Martin", Wervic­ke, f.8v°.

LXVIII

7-2-1540     (n.s.1541) Linkin van Elslande fa. Malin (cfr.1526) was gehuwd met Maertin Becaerdt; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 44 "Wapene Martin", Wervicke, f.5 v°.

Matthäus Seutter (1678-1756), Flandria Maximus et Pulcherrimus Europae Comitatus, in suas Ditiones accurate...

LXIX

20-11-1542 De kinderen van de overleden Loye van Elslande, nl. Roeger, Hannekin, Pierkin, Wouterkin en Jacqemyne erfden 11 geme­ten erve te Wervik onder de heerlijkheid Cruuseecke (m.a.w het sterfhuis); de inha­vige kateilen (= huismeubilair, vruchten op het veld en geld) lb. 12 10 s. gr. werd naar costume (gebruik) besteed door de moeder-weduwe Joosine s Hane. Zij overleed kort voor 30 maart 1554 (n.s.­1555) en liet aan haar drie minderjarige kinderen 4 b. 11c lands met een erfdeel op de bestaande behuizing en 16 lb. 10 s gr  "kateilen en nuhave" na. 0p 30 maart 1553 (na Pasen) werd Jan van Elslande, die in januari 1550 gehuwd was, aangesteld als voogd van andere broers en zuster. Waar­schijnlijk gebeurde dit ter vervan­ging van de vroegere voogd paterneel Lauwers van Elstlande die woonachtig was te "Coemene" Op 30 maart 1554 (na Pasen) werden Ruggerkin en Pierkin hun zelf gemaakt, wat betekent dat zij ont­voogd werden en dat de erfenis van hun overleden moeder aangegeven werd; RAK., Wezen­boek Kortrijk nr. 45 "den Beer", iiij Wervi­cke, f.6-6v°.

LXX

20-11-1542 Joerkin van Elslande fs. van  Malin (+) (cfr.1526) erfde het derde deel van 2 c bos en land van zijn overleden halfzuster Maertinkin; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 44 "Wapene Martin", Wervicke, f.5v°.

LXXI

10-9-1543   Jan van Elslande alias den Clerck woonachtig te Geluwe leende 15 lb.gr. aan het weeskind Joessine De Smedt fa. Jans; RAK., Wezen­boek Kortrijk nr.42 "der Arendt", Wervicke, f.4.

Placide de Sainte-Hélène (1648-1734), Le Comté de Flandre

LXXII

16-8-1545   Chrétien van Elstlande fs. Joris van Wijtschave, poorter van Ieper, huwde te Wijtschate Marie Spynewijndt, fa. André; Merge­lynk, o.c...

LXXIII

23-11-1545 Malin van Helstlande fs. Pieter (van Wervik) was 5 lb. p. Vlaamse munt van erfelijke rente schuldig aan Joos de Cat fs. Nicasis, waarvoor hij lb. gr. 6.13.4 d. ontvangen had; RAK., Stad, Akten en kontrakten, 1545-1546, f 102v°

LXXIV

18-4-1548   (na Pasen) Joris van Elstlande fs. Willem, poorter van Ieper, huwde te Wijtschate Coline Plantefeve, fa. Mahieu; Mergelynck, o.c.

LXXV

1548-1552   Een staat van goed werd opgemaakt van het sterfhuis van Malin de Mey. Deze had bij zijn tweede vrouw Cateryne van Elslande vier kinderen, die na haar dood verder werden opgevoed door zijn derde vrouw Maykin s Berch. Samen met de kinderen uit het eerste en derde huwelijk erfden zij van hun vader de helft van een "huuse­kin" en een derde van 50 lands aan de Leiestraat te Wervik. De kinderen uit elk huwelijk kregen elk een derde deel, dit kunnen we opmaken uit het feit dat Jeankin de Mey -het enige kind dat Malin had bij Maykin sBergh- ten volle een derde deel van het "huusekin" en de grond erfde. Cate­ryne was de dochter van Loy van Elslande en Jossyne s Hanen, van wie deze vier weeskinderen op 4 juli 1554 20c lands erfden.Op 20 juli 1560 erfden zij van hun oom Roeg(ier) van Els­lande 12 lb. gr. kapitaal in een rentbrief van 48 lb.gr., de penning 16 en 5 lb.gr. geld, die beheerd werd door Wouter van Elslande fs.Loy. Op 18-9-1563 werd deze Wouter van Elslande ter vervanging aangesteld als voogd van deze vier kinderen. Op 20 juli 1560 had Wouter reeds een lening van 5 lb. gr. verkregen uit deze erfenis; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.47 "de Lelie", Wervicke, f.1v° (twee akten).

LXXVI

7-1-1549     Roeger van Elslande f(s). Joos in Gheluwe werd ter vervanging aange­steld als één van de voogden van de wezen van Jan Rougier en zijn overleden vrouw Kathelyne sHondts; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 44 "Wapene Martin", Wervicke, f.4.

LXXVII

1549            Desen bouck es ghenaemt de fiere vander Prochie van Ghelewe gheda­teert ende beginnen int jaer xv c xlviij onder de heerlicheden van Edelen ende eerwerdighen heere Joncker Robeert van Ghistelles. Ende oock ander heerlicheden jnde zelve prochie.

...tlandt van Mael van Elstlant; Geluwe,Gemeentelijk archief, inv. reg.28,f.7v°.

LXXVIII

1550            Denis van Elslande; Brugge Rijksarchief (verder vermeld als RABg.) Chartres Ieper nr.7864.

Nicolaes Jansz.Visscher (1649-1702) Flandriae Comitatus in ejusdem subjacentes Ditiones Accuratissimé divisus una...

LXXIX

ca.1550        In een enkwest van 1634-1635 in verband met 13c lands aangeslagen door de baljuw van de heerlijkheid Cruuseecke te Wervik wegens relief (= straatboeten) treffen we de volgende vermeldingen aan:

Mael van Elslande was gehuwd met Synne Rubben fa. Wouter & Faene Godts. Hun kinderen waren:

a) Pieter van Elslande gehuwd met Jaenecken Braem fa. Rogiers;

b) Jan;

c) Syntken gehuwd met Jan Vulsteecke;

d) Mayken van Elslande weduwe van Franchois Pyppe [13] en

e) Jaentken van Els­lande gehuwd met Christiaen van Acker;

RAG, Raad van Vlaanderen, Processen, nr. 3024.

LXXX

1551-1554   Wouter van Elslande was ontvanger van de stad Wervik, SAW Stadsre­keningen 1551-1554, f.14.

LXXXI

20-11-1553 (Voor). Jackemyne van Elslande f(s). Loye (cfr. 20-11-1542) was gehuwd met Vedast van Eechoutte, fa. Steven te Geluwe; RAK., Wezen­boek Kortrijk nr. 45 "den beer", iiij Wervicke, f.6.

LXXXII

4-7-1554     De kinderen van de overleden Malin de Mey en zijn tweede vrouw Callekin van Elslande fa. Loy erfden 20 c lands van hun grootmoe­der Jos­syne s Hanen; RAK., Wezenboek K. ,nr. 47 "de Lelie" 1548-1552, Wervicke, f.1v°.

LXXXIII

1554         Rougier, Pieter en Wouter van Elstlande fi. Louys, wonende te Wervik, waren buitenpoor­ters van Kortrijk; RAK., Poorterslijsten.

LXXXIV

12-2-1555   (n.s.1556). Bernaert van Elstlant f(s). Willem (van Wervik) was samen met zijn kinderen Willy, Rougier, Neelkin, Maykin en Callekin ingeschreven als buitenpoorter van Kortrijk; RAK., Fonds Stad. registratie "Nieuwe Poorters... Kasselrij 1413-1600, f.55.

LXXXV

10-6-1555   Fransinkin van Helslande fa. Malin en haar moeder Jane Rouckiers was reeds overleden op 10 Wedemaent (= juni) 1555; RAK., Fonds Stad, Akten en Kontrakten 1555-1556, f.3v°; ook zijn broer Hanne­kin was reeds gestorven; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 44 "Wapene Martin", Wer­vicke, f. 8v°. Van de vier kinderen was enkel nog Kaerle van Elslande het nog in leven, waardoor hij  volledi­g de moederlijke nalatenschap erfde nl. de helft van een behuisde stede te Wervik. De andere helft bleef eigendom van de vader Malin van Elslande (RAK.; Fonds Stad, Akten en Kontrakten 1555-1556, f.3v°.

Johann Baptist Homann (1663-1724) Comitatus Flandriae

LXXXVI

6-2-1555     Ignace van Elstlande fs. Joris van Ieper, huwde te Kemmel Jeanne Wevele, fa. André, die poorteres was van Ieper; Mergelynck, o.c..

LXXXVII

12-2-1555   n.s.1556) Bernaert van Elslande fs. Willems is met zijn kinderen (o.m. Rougier, die nog in 1580 vermeld werd in de Kortrijkse poorterslijsten) ingeschreven als buitenpoorters van Kortrijk, wonende te Wervik; RAK., Registratie Nieuwe poorters 1413 / 1600 / 1680.

LXXXVIII

28-12-1556 In de staat van goed van de overleden Ber­naert van Elstlant f(s). Willem werd een 2 b 14 c land met een behuisde stede geregis­treerd. De helft van de erfenis gaat naar de wezen terwijl het andere deel toegewezen werd aan de weduwe (Jane Wastin). "De Kaleiten (= huismeubilair,vruchten op het veld en geld) zijn gegaan naar de schulden" waardoor er geen roerend aktief was. Als voogden werden Piaen Ostin f(s) Joos en Rugger van Elstlande f(s). W(il­le)m beide wonende te Menen aangesteld.

Op 1 maart 1562 (n.s. 1563) was de tweede zoon van Bernaert van Elstlande, nl. Ruggerkin, gehuwd met Beelkin Roegiers, doch­ter van Jan en Maeyckin Paredts fa. W(ille)m [14], waardoor hij zijn erfenis in ontvangst nam. Rugghaer van Elstlande fs. Bernaert werd ter vervan­ging van Rugger van Elstlande fs. W(ille)m van Meenen aange­steld als voogd van zijn zuster.

Op 4 maart 1571 (n.s.1472) werd de erfenis van de moeder geregis­treerd, bestaande uit een hofstede met 3 b. 12 c land, geregis­treerd op naam van Cal­lekins -het enig minderjarig kind- en be­stond uit de helft van 12 c land, 7 c land gelegen in een stuk van een bunder aan de "nerstraete", de weg van Wervik naar Menen. Ten zuiden van deze straat, meer bepaald aan de Sint-Jansstraat te Menen, bezat hij een erf waarop een huis stond. De 58 lb. in "penningnen an Huhave" die de andere kinderen reeds ontvangen hadden kreeg hij maar pas als hij meerderjarig werd. Mogelijks hebben toen ook de andere kinderen hun erfdeel ontvangen.Op 28 augus­tus 1572 werd Callekins erfenis nog uitgebreid met 14 lb. p. komende van de "venditie"; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 49 " Dromedaris" 1566-1568, Wervicke, f.3v°.

LXXXIX

15-4-1557   Oultre van Elstlande f(s). Jan in Wervycke leende lb. gr. 8.12.0 d. aan Daenkin het weeskind van de in Zonnebeke overleden Pieter Billet; RAK., Wezen­boek Kortrijk nr. 45 "den Beer", iiij Wervicke, f.2v-3.

XC

3-11-1558   Antheunis van Elstlande f(s). Meeuwels in Geluwe ontleende 15 lb. gr. uit de erfenis van de weeskinderen van Fransois Bouttens (RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 49 "Dromedaris", Wervicke, f.6; K.M. De Lille,blz.17.

XCI

26-6-1564   Rugger van Elstlande fs. Bernaert werd aangesteld als voogd van Alder Weerelt, de dochter van Jacob en de overleden Maeykin Ro­giers; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.52 "De Violette, Wervicke, f.4v°.

XCII

15-5-1566   Willekin de oudste zoon van Bernaert van Elslande f(s). Willems ­was reeds overleden; RAK, Wezenboek nr.49 "Dromedaris", f.3v°.

Frederik de Wit (1630-1706), Novissima et Accuratissima Comitatus Flandriae

XCIII

27-2-1569   Rogger van Helstlandt fs. Joos woonachtig te Dadizele ontleende 6 lb. gr. uit de erfenis van Pieter de Mey fs. Pieters,; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.52, Wervicke, f.5.

XCIV

2-5-1569     Caerrelkin, Maelkin, Callekin en (Joos)Synkin van Elstlande erfden uit het nalatingschap van hun vader Malen de helft van een behuis­de hofstede van 4 b. 4 c. groot, waarop 53 appelaars,61 opgaande bomen en 130 kerse­laars en kriekelaars staan. De andere helft behoorde toe aan de weduwe. Bovendien erfden ze nog lb. 2.2.2 d. gr.van de inhavelijke kateilen. Eén der voogden was Oultre van Elstlande fs. Loy (van Wervik). Op 15 novem­ber 1572 was Carel reeds getrouwd; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.54 "den Bergh", iiij Wervi­cke, f.1v°.

XCV

9-5-1569     Chrétien van Elslande fs. Joris van Ieper, huwde te Kemmel Jeanne Victoor, fa. Nicolas, Mergelynck, o.c.

XCVI

10-11-1569 Neelik van Elslande fa. Bernaert (cfr. 1556) was gehuwd met Mael Avegheer f(s). Jans; RAK., Wezenboek nr. 49 "Dromedaris", Wervicke, f.3v°.

XCVII

11-11-1569 Maeykin van Elslande fa. Bernaert (cfr. 1556) is gehuwd met Joos Zoete; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 49 "Dromedaris", Wervicke, f.3v°.

XCVIII

14-7-1571   Fransois van Elslandt was peter van de pas te Roeselare geboren Hanskin van Hulle; G. Aerbeydt, blz.­537.

XCIX

1573            Jan van Elslande was eerste schepen of burgemeester van Wervik. Nadien zullen verschillende familieleden zeer dikwijls het ambt bekleden van burgemeester of schepen van de stad Wervik; Messiaen, dl. I, blz.129.

C

1572-1580   In deze periode overleed Fransois van Elsland hij was gehuwd met Callekin vanden Berghe (° ca 1530) (cfr.6-2-1580).

CI

18-11-1573 Cornelia van Elslande fa. Bernard (cfr.1556), weduwe van Mael Avegheer had twee zonen Hansken en Rogerken. Deze kinderen erven twaalf en half zaailand  en  vijf en half meersen in de heerlijk­heid van Hondschote, alsook 2 c zaailand in de heerlijkheid Kattem en verder nog anderhalf c. zaailand in 6 c land. Als voogd werd hun oom Rogaer van Elslande fs. Bernaert in Wervicke aangesteld. Een aantrekkelijke erfenis was het niet daar op deze landen  met "xliiij en' vichtig tronc­wulghen" zonder degene op de 150 r. meegerekend lb 945 10 s.p. schulen en lasten stonden, die samen groter waren dan de baten, "zulck dat de houderigghe (= de weduwe) de zelve haerwaerts heeft ghenomen ende... voren haar toeghedeelt een behuust hofsteken met een partie zaailzand, groot 17 1/2 c."; RAK., Wezenboek Kortrijk nr.56 "Tolnare", Wervicke, iiij, f. 3v°.

CII

1574            Callekin van Elslande fa. Bern(aer)t (cfr.1556) staat als inwoner van Wervik, ingeschreven als buitenpoorster van Kortrijk [15] .

CIII

1-9-1575     Callekin van Elslande (fa. Bernaert) van Wervik huwde met Maertin du Bois; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 49, f.3v°.

CIV

30-6-1578   De erfenis van de weeskinderen van de overleden Wouter Days was belast met een rente van 18 lb.p. per jaar ten voordele van Rogier van Elslande in Menen; RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 58 "den Doc­teur", Wervicke, f.5.

    Dirck van Delen, Beeldenstorm in een kerk

CV

1578-1579   Na de godsdienst troubelen wordt in de Wervikse disrekeningen van 1578-1579 voor de familie van Elslande enkel (W)Outre van Elst lande vermeld; J Roelandt, Een lijst van Wervikanen uit 1578-1579, in: Vlaamse Stam, 6de jg., 1970, nr.8, blz. 543-546.

CVI

1578-1579   Malin en zijn zuster Synkin van Elslande fi. Malin (cfr.1569) werden na elkaar ingeschreven als buitenpoorters van Kortrijk. Hun namen treffen we de volgende jaren in de Kortrijkse poorterlijsten niet meer aan; SAK.

 Haarlem, Sint-Baafskathedraal

CVII

vanaf 1579    Leentgen van Elsland uit Flaenderen, lid der Nederlandse Her­vormde gemeente te Haarlem, L. Gorissen, blz.131. Zij was niet het enige familielid die naar deze stad blijkt uitgeweken te zijn. De universiteitsbibliotheek van Antwerpen bewaard een tekst: " Huwlyks vreugd. Ter bruyloft van den bruydegom, de heer Nicolaas Blauwpot, met de zedenryke bruyd, mejuffer Christina van de Rijp. Te zamen egtelyk verbonden den 13 van grasmaand. Binnen Haerlem" geschreven door Jan van Elsland en gedruke door Izaak vander Vinne (1692-1734) [16]. Maeycken van Elslant, weduwe van Emmereus van de Rijp, die in Haarlem woonde, stelde zich samen met (haar vermoedelijke schoonzoon) de kunstschilder en boekdrukker Sr. Vincent Casteleyn op 27 juli 1647 borg voor Vincent Casteleyn de jonge, schilder en destillateur te Rotterdam[17]

                                        Sanderus (1662), o.c., Roeselare.

CVIII

6-2-1580     Cornelis van Elslandt, zoon van Fransois en Callikin vanden Ber­ghe, huwde te Roeselare jonkvrouw Marie vande Poele,dochter van Jacques en joncvrouw Marie Cortewilde. Zijn neef Pieter van Moer­kercke trad op als getuige; Roeselare, Stadsarchief, Reg. 675 "Wettelyke passeeringen" 1577-1609, f.38v°.

CIX

14-2-1580   Cornelis van Elslande fs. Frans huwde te Brugge Marie van den Poelen,fa. Jacques. Zij was poortster van Ieper; Mergeling.

CX

28-8-1580   Cornelis van Elslande trad op als getuige van het huwelijk van zijn schoonzus Christina van der Poele (cfr.1580); Roeselare, Stadsarchief, Reg.675 "Wettelyke passeeringen" 1577-1609, f.40v°.

CXI

18-7-1582   Cornelis Elslande wordt vermeld als man van jonkvrouw Maria vanden Poele; Roeselare, Stadsarchief, Reg. 675 "Wettelyke passeeringen" 1577-1609, f.55.

CXII

1582            Jane Wasten, de weduwe van Bernaert van Elslande f(s). Willems, wonende te Wervik, was ingeschreven als buitenpoorter van Kortrijk; RAK., Fonds Stad.

Ieper, Sint-Maartenskerk

                                                CXIII

19-6-1584   Henri van Elstlande fs. Roger huwde in de St.-Maartenskerk te Ieper Marie Teidelant fa. Paul, poorteres van Ieper. Hij was geen poorter van Ieper; Mergelynck, o.c.

Gerard Mercator, Flandria Comitatus, 1585 

  CXIV

10-12-1584 Willem van Elstlandt fs. Anthone by coope hôte du métier d'Y­pres"; Mergelynck o.c., Poorterboeken I, 232.

CXV

27-6-1589   Denis van Elstlande fs. Mathieu huwde te Boezinge Jeanne Spichts fa. Paul; Mergelynck, o.c.

Ieper, Predikherenkerk, Thevelin en Destrée, stadsplan (1564), Stedelijk Museum Ieper, inventarisnummer: SM 3188.

CXVI

31-1-1590   Guille van Elstlande fs.Antoine van Ieper, huwde in de Predikhe­renkerk te Ieper Jeanne Werdynck, weduwe van Martin Cornelis; Mergelunck, o.c.

CXVIa

In 1590 verliet Francoys van Elslande Halewijn (Haluin) en vestigde zich bij Catelyne de Hooge te Haarlem, WWW./ngv.nl/Vlamiongen.

CXVII

4-12-1592   Jean van Elstlande fs. Jean huwde in de St.-Maarternskerk te Ieper Martine Timmerman fa. Maillard van Ieper; Mergelynck o.c.

CXVIII

18-12-1595 Joos Terryn, 48 jaar, verklaart voor de burgemeester en schepenen van de stad Wervik: "dat hy betaald heeft by appointement Steven van Zuudt de rente van xv lb.p. sjaars, peter v lb. gr. en 4 lb. p. die Maerten van Elslande in state brengt zo dat die voorn(oem­de) Maerten ongelijk de zelve rente in state van commeren gebracht heeft"; Wervik, Verzameling Ramault, Ferie Wervik 1588-1609, f.62v°.

Jacob Jordaens, Portret van Adam van Noort (tekening),Cambridge, The Fritzwilliam Museum

  CXIX

1595            Peeter van Elslandt ging in leer bij de schilder Adam van (N)oort te Antwerpen. Bij deze kunstenaar was mogelijk op dat ogenblik (waarschijnlijk tot het jaar voordien) Pieter Pauwel Rubens in de leer. 

Pieter Pauwel Rubens, Zelfportret, Londen, koninklijke verzameling

In 1607 werd Peeter van Elslandt vrijmeester in het Antwerps schildersgild. Volgens Rombouts en Van Lerius stierf in 1642-1643  Michiel van Elslande [18] daar "de huysvrou van Sr Elsland lb. 3.4. dootschuld" aan het Antwerps St.-Lucasgild betaalde. We verwerpen deze stelling, daar de doodschuld van Michiel van Eelslant,"nego­siant van schilderyen" betaald werd op 19-9-1635. Daarentegen mogen we aanvaarden dat Pieter van Elslande in 1642-1643 overleed. Te oordelen aan de bedragen mogen we stellen dat deze schilder tot aan zijn dood in Antwerpen verbleef. Opvallend is de vermelding van heer bij de optekening van zijn doodschuld; Ph. Rombouts - Th. Van Lerius, dl.I, blz.442,568,571,; dl.II, blz. 142, 255.

CXX

1595         Maeycken van Elslande [19] van Ghilwen (= Geluwe) in Vlaanderen, weduwe van Roelandt Heckaert (van Hecke ?), huwde in Zeeland Joos van Keyen van Vlaan­deren; EG. Op 'tHof, blz.134.

CXXI

1-4-1596     Joos Terryn fs Jacobs en zijn echtgenote Jossyne Elslande getuigen voor de schepenen van Wervik dat Lenaert Dassonnevile, olieslager te Halewijn, twee messteken had toegebracht aan Mr. Jan vander Varent van Kortrijk in de herberg "de Swaene" te Kortrijk en dit in aanwezigheid van Denys vander Camere, baljuw van Oosthove; Wervik, verzameling Zamault, Ferie Wervik 1588-1609, f.68 v°.

CXXII

5-4-1597      Joos Terryn fs. Jacob en zijn vrouw Jossyne van Elslandt waren vier jaar landpacht ten bedrage van 20 lb. gr. Vlaamse munt, of 4 lb. gr. per jaar met de kosten, schuldig aan Christiaen Mariavael wonende te Ieper. Als borg voor deze lening gaven zij twee molens te Wervik, waaronder de koorwindmolen die Terryn liet bouwen op de 14 c lands van mijnheer van Huele; Wervik, verzameling Zamault, o.c., f.89 v°.

CXXIII

7-4-1599      De weduwe van Joos Terryn, nl. Jossyne van Elslande, verklaarde dat zij reeds een lange tijd de oliemolen staande op de Berg te Wervik aan de zuidzijde van de Leie overgedragen heeft aan Tram Nys; Wervik, Verzameling Zamault, o.c., f 119.

CXXIV

16de eeuw  De heerlijkheid "ten Heede" gelegen te Geluwe, een bloot leen van 9 bunder groot met een hoeve gelegen ten "Noordeinde" werd door de echtelingen Jan van Elstlande, fs. Jan en Catrien Pil, fa. Ni­klaas, verkocht aan hun (schoon)broer Pieter van Elslande; E. Huys, 1977, blz. 288.

Voetnoten

     [1]            J. De Smet, blz.210, e.v. .

     [2]           Gent, St.-Bavoklooster, Archief Sr. Jean-Noël, Annotaties op de familie van Elslande, G/1.

    [3]          Jan van Coeilgem/Coolgem treffen we als borg of als geld­ontlener en driemaal als getuige in gerechtszaken vanaf 1402 aan. Voor hij huwde met Paesschyne van Elslande was hij reeds gehuwd geweest met Margriete van Catthem, die in 1417  overleed. Bij zijn eerste vrouw had hij een dochter Peluene die in 1422 huwde met Boudin den Houck. Zij was dus bij de dood van haar vader in 1437 meerderjarig en ontvoogd door haar huwelijk. Eigenlijk was zij in de voogdij gebracht van haar echtgenoot.

     [4]          Hij werd gehoord als getuige in de berechting van een kwetsuur toegebracht aan Kerstinen s Clercx; Kortrijk, Registratie Gerecht, nr. 3, f. 56-57.

     [5]           Ibidem, nr. 3, f. 118-119.

     [6]           Kortrijk, Rijksarchief, Wezenboek "den Cleenen hase­wint", 10.

     [7]           Kortrijk, Rijksarchief, Wezenboek "de Ste' Marten", 19.

     [8]           Ibidem, Wezenboek "de Sterre", 21.

     [9]         Kortrijk, Rijksarchief, Wezenboek "den Hert", 25.

     [10]          Kortrijk, Rijksarchief, Wezenboek "den Kruys", 4; "den Lintworm", 7. De vader van deze     Daniel en Pauwels de Clerc weten we dat Joerkin, fs. Jacob, in 1398 1/2 nobel taks betaalde als buitenpoorter van Kortrijk; Kortrijk, Rijksarchief, Lijst der Poorters; en dat Georges Cler­quet de Wervik in 1402 vijf ellen laken verkocht aan Martin Waye, die in opdracht handelde van de Dame van Briffeuil en de heren van Zwevegem en Heule; Gent, Rijksarchief, Raad van Vlaanderen, dl. 1400-1402, f. 196. Op 15 augustus 1406 bezat Joeris de Clerc onroe­rende goederen in de heerlijkheid de Kekelhede; Kort­rijk, Rijksarchief, Wezenboek 2 "den Luipaert", f. 67. Mogelijks gaat het hier over het goed ter Braem(p)t dat gelegen was in deze heerlijkheid en op het einde van de 14de eeuw toebehoorde aan Jan de Clerc; Wervik, Stadsar­chief, Rodenboek Wervik, f. 30 v°.

Over Joos van Elslan­de, de vader van Daniel en Pau­wels, hebben we niets kunnen achterhalen.

     [11]         Een Jan de Clerc werd vermeld in de stichtingsakte van de kapel van het gasthuis te Wervik. De schenker was Willem van Nevele. Mogelijks heeft de achternaam in dit geval betrekking op zijn ambt, nl. "scriven ende publi­ceren"; Wervik, Hospitaalarchief, Afschrift van 16-1-1599 door H. Marlière.  Diederic de Clerc van Werveke was in 1382 grif­fier te Gent; zijn familienaam verwees naar het beroep dat hij uitoefende.

     [12]        Dat er meerdere homoniemen waren in die periode kan men afleiden uit de schepenlijst van   Oosthove waar Willem de Corte in 1479,1482 en 1487 schepen was. De mogelijkheid dat het in dit geval gaat om een vergissing is echter groot.

     [13]         Een Frans Pype "met consoorten" bezat in 1625 9c land en 6c land en 9c land met een         hofstede en 1087 r.in de heerlijkheid Coelenberg te Geluwe, die toebehoorde aan het kloos­ter van Wevel­gem; Kortrijk, Stadsbibliotheek, Fonds Goethals-Vercruysse, nr. 327, f.219-221. Waarschijnlijk mogen we deze Frans Pype niet vereenzelvigen met Maykens echtgenoot, maar met Frans Pype die in 1648 schepen was van de heerlijkheid Cleen Ghelubrouck; RAK., Scabinaal nr 32 "Oevres de Loi Gheluwe", 1620-1645, f.44v°.

     [14]          RAK., Wezenboek Kortrijk nr. 47 "De Lelie" , Wervicke, f.1.

     [15]         In dat jaar treffen we 301 Wervikse buiten-poorters van Kortrijk aan.

     [16]         http://anet.uantwerpen.be/awlijst/2012-06/Anet/awx.pdf

      [17]            http://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu09_01/molh003nieu09_01.pdf

     [18]         Michil van Elselant, werd in 1620 ingeschreven in het Antwerps St.-Lucasgild als koopman      van schilderijen. Het bedrag van zijn opname in deze gilde bedroeg 26 lb. Vl. en deze som was hij op het einde van dat jaar nog steeds verschuldigd aan dit ambacht.

     [19]        Gaat het hier om de dochter van Bernard van Elslande (cfr. 1556), dan zou zij driemaal         gehuwd geweest zijn op 26 jaar tijd. De uitwijking naar Zeeuws-Vlaanderen kan mogelijks in verband ge-bracht worden met de godsdienstberoerten.