Những Cái Một

Những cách tiếp cận Cao Đài Giáo

Hệ thống tư tưởng Cao Đài Giáo phức tạp đến mức một người bình thường bỏ ra cả cuộc đời nghiên cứu, tu tập cũng chỉ như bơi trong một cái vịnh nhỏ. Có lẽ, người ấy không biết bên ngoài cái vịnh bé tí kia là đại dương, sóng cả gào thét trùng trùng. Đó cũng là một trong những lý do khiến cho tôn giáo Cao Đài bị phân hóa ngay từ thời kỳ đầu mở đạo. Ngoại trừ các bậc tiền bối sống chết với đạo ra, những người khác tiếp cận hệ tư tưởng này giống như những người mù đứng trước con voi. Họ sờ soạng voi, rồi dù chỉ tóm lấy được cái tai hoặc cái vòi voi gì đó, nhưng họ cứ tưởng rằng mình đã biết rõ về loài voi! Cứ thế, họ khư khư ôm riết lấy ý tưởng đó, cương quyết không chấp nhận những cái mà bạn của họ chộp được! Hệ quả hết sức oái oăm: Cao Đài là một tôn giáo có tôn chỉ kêu gọi đoàn kết và dung hợp, nhưng trong nội bộ, hạt mầm chia rẽ, chống đối lại có thể nhanh chóng bám rễ rồi vươn lên thành cổ thụ. Vậy mà hiện nay, vẫn còn một số người cổ võ cho tình trạng chia rẽ này, bảo rằng Cao Đài này tịnh luyện, Cao Đài kia phổ độ. Điều đó cũng giống như chuyện một kẻ quê mùa kia mua bình hoa về, đập vỡ, dùng keo gắn lại rồi bảo rằng bình như vậy mới quí!!!

Có lẽ người ta đã quên một điều rất cơ bản là: muốn có được tư tưởng dung hợp mọi tôn giáo, thì điều cần phải có và ắt phải có là một đầu óc mở rộng không một bợn định kiến. Không được phép ngộ nhận đáng tiếc rằng những điều cá nhân mình hiểu là “chơn truyền” còn điều người khác hiểu là “sái chơn truyền”! Đức Chí Tôn lập ra một tôn giáo mới để dung hòa các tôn giáo cũ chứ không phải tạo ra một thực thể khác cô lập hơn, gây phức tạp thêm cho bức tranh tôn giáo ở địa cầu 68 vốn đã chia rẽ cùng cực. Cũng có thể người ta không đủ tỉnh táo để nhận ra khác biệt giữa những hệ tư tưởng cũng giống như chuyện các cụ già cảm động khi xem tuồng hát bội, trái lại giới trẻ chỉ rung động khi xem phim tình yêu “Hàn Quốc”!

Thật ra, có rất nhiều cách để tiếp cận một vấn đề. Điều cần làm là hãy kiên nhẫn, bình tĩnh và rộng mở để theo dõi kết quả của những cách tiếp cận đó. Muốn băng ngang một khu rừng, có thể dùng sức người mở một đường mòn, cũng có thể dùng xe ủi, tùy theo điều kiện hiện có. Vậy thì cứ tiến lên, xông vào rừng đi, chứ đừng đứng ở bìa rừng mà chỉ trích người khác là mở đường mòn như thế lâu lắm; hoặc dùng xe ủi tốn kém lắm! Trong tôn giáo, hành động đi qua cánh rừng quan trọng hơn phương tiện mở đường và kết quả cũng không phụ thuộc vào phương tiện.

Đối với hệ tư tưởng Cao Đài, có thể tiến vào bằng nhiều phương pháp mà loài người đã dùng từ lâu. Có thể đi vào bằng con đường nghiên cứu thần học. Tức là tìm hiểu nguồn gốc của Đức Chí Tôn Thượng Đế và triều nghi của Ngài, suy tưởng cho thấu đáo những nguyên tắc Ngài điều hành vũ trụ hoặc trả lời câu hỏi về mối quan hệ giữa Ngài và nhân loại. Cũng có thể dùng triết học đào sâu, phân tích tìm câu trả lời cho những câu hỏi cổ xưa nhất nhưng không kém phần hóc búa nhất: Có Thượng Đế hiện hữu hay không? Con người có linh hồn không? Con người đi về đâu sau khi chết? Thậm chí có thể dùng kinh tế học để nghiền ngẫm bộ máy điều hành vô cùng tinh xảo của Cao Đài.

Nếu không biết hay không muốn dùng bất cứ một phương pháp nào hết thì sao? Thì đến với Cao Đài bằng một tấm lòng vậy. Nhưng tấm lòng ấy đừng quá khắt khe, quá sẵn sàng tự vệ đến độ công kích ngay những ý tưởng nào khác có dấu hiệu “không-giống-điều-mình-đã-biết”. Nói cách khác, hãy dụng một tấm lòng biết “dựa-cột-mà-nghe” để suy ngẫm những điều chưa biết. Chớ vội kết luận “Đúng” hay “Sai”, bởi vì đối với những người thật tâm học đạo, thì kết luận một quan điểm “Đúng” hoặc “Sai” là một việc làm quan trọng còn hơn cả sinh mạng của chính mình!

Nói tóm lại, bằng một phương thức nào đó: thần học, triết học hay kinh tế học, người tu tập có thể thu được những kết quả nhất định. Rồi từ những kết quả đó, người học đạo sẽ tiếp tục đi vào những ý tưởng tinh tế hơn cho đến khi đạt được chân lý (tức đạt pháp). Điều cần khắc ghi trong lòng người tu học là: nếu thật lòng muốn dấn bước trên con đường vạn dặm tìm chân lý, thì không có thời gian đâu mà dừng lại để so sánh ai đi chậm ai đi nhanh, hoặc chỉ trích, “chỉnh sửa” người khác, hoặc lập ra thêm một “nền đạo Cao Đài mới nữa”! “Hãy đi, đi mãi bằng một tấm lòng rộng mở và rực lửa yêu thương”, đó là nguyên tắc của Con Đường Thiêng Liêng Hằng Sống mà cũng là lời nhắc nhở cho con cái của Đức Chí Tôn trên đường trở về hiệp một cùng Ngài.

Từ Chơn