พ่อหมอ Cast EP9: Crime VS IQ
เพราะโง่แลยเป็นอาชญากร ?

ยินดีต้อนรับสู่พี่หมอ PotCast ตอน IQ and Crime    วันนี้เราจะมาพูดคุยเกี่ยวกับหัวข้อที่น่าสนใจและซับซ้อนเรื่อง "ไอคิวและอาชญากรรม" เรารู้สึกตื่นเต้นเป็นอย่างยิ่งที่ได้มีโอกาสสัมภาษณ์ พ่อหมอ ผู้เชี่ยวชาญดักจับข้อมูลที่ซ่อนตัวอยู่ในด้านอาชญาวิทยาและจิตวิทยา เพื่อสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างความฉลาดและพฤติกรรมทางอาชญากรรม    ตอนนี้เราจะมาร่วมกันเจาะลึกถึงสิ่งทีเ่รียกว่า “ความสามารถทางปัญญา” ที่เชื่อมโยงกันกับปัจจัยทางสังคม เศรษฐกิจ และพฤติกรรมในการก่ออาชญากรรม    ไม่ว่าคุณจะสนใจในวิทยาศาสตร์ที่อยู่เบื้องหลังสถิติ หรือผลกระทบทางตรงของมัน   ใน Potcast ตอนนี้เราขอสัญญาว่า ท่านผู้ฟังทุกท่านจะได้ข้อมูลเชิงลึกที่มีคุณค่าในด้านการวิจัยอาชญากรรมที่มีความเกี่ยวข้องกันเรื่องของความฉลาดได้อย่างไม่น่าเชื่อ    เชิญติดตามไปกันเราได้ ณ บัดเดี๋ยวนี้คร้าบบบบ

How Doctor Choose to Die
หมอก่อนตาย

ในพอดแคสต์ตอน "How Doctor Choose to Die แพทย์เลือกที่จะตายอย่างไร” เราจะเจาะลึกหัวข้อที่กระตุ้นความคิดเกี่ยวกับการตัดสินใจเมื่อสิ้นสุดชีวิตของพวกเขาจากมุมมองของผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพหรือคุณหมอนั่นเอง     ผ่านการสนทนาครั้งนี้กับพ่อหมอ หมอตัวจริง เราจะสำรวจข้อมูลเชิงลึกและข้อควรพิจารณาเฉพาะที่ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์นำมาสู่การวางแผนการสิ้นสุดชีวิตของตนเอง    จากคำบอกเล่าของประสบการณ์ที่ได้เห็นและผลลัพธ์ที่หลากหลาย ไปจนถึงค่านิยมและหลักการที่ชี้แนะถึงทางเลือกของพวกเขา    เราจะร่วมกันเปิดเผยกระบวนการคิดเบื้องหลังว่า ทำไมนายแพทย์จึงมักจะตัดสินใจที่เหมือนหรือแตกต่างเมื่อตนเองต้องมาเผชิญกับความเจ็บป่วยระยะสุดท้าย    เข้าร่วมกับเรา ในขณะที่เราไขความซับซ้อนของแง่มุมที่สำคัญของการดูแลสุขภาพและทำความเข้าใจประสบการณ์ของมนุษย์ในช่วงบั้นปลายของชีวิตให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น เรามาพูดคุยไปพร้อม ๆ กันเลยคร้าบบบ

Heat Stroke and Mass Gathering
ร้อนก็ร้อน แน่นก็แน่น ยังแย่งกันเที่ยว

ในพอดแคสต์ตอนนี้ เราจะเจาะลึกหัวข้อสำคัญสองหัวข้อที่มักเกิดขึ้นในช่วงเมษา หน้าร้อน    มันเป็นเรื่องของการรวมตัวและกิจกรรมต่างๆ ในที่สาธารณะ  และ "โรคลมแดด"    วันนี้เราได้รับเกียรติจากพ่อหมอของเรามาให้ความรู้ เพื่อให้ความกระจ่างเกี่ยวกับข้อควรรู้และข้อควรกังวลต่าง ๆ    ด้วยขนาดของการรวมตัวกันที่เพิ่มขึ้นทุกที ๆ และด้วยอุณหภูมิที่เดือดสูงขึ้นเนื่องจากการมาถึงของหน้าร้อน เราจะเห็นว่า การทำความเข้าใจความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการรวมตัวกันของผู้คนและความเจ็บป่วยที่เกี่ยวข้องกับความร้อนจึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง    ขอเชิญทุกท่านมาร่วมกับเราในการสำรวจสาเหตุ ผลที่ตามมา และมาตรการป้องกันต่าง ๆ เพื่อให้เรารอดพ้นจากสถานการณ์ที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตเหล่านี้ 

Ministry of Loneliness
ความเหงาทำให้คุณถึงตายได้จริง ๆ

เพราะคนเหงามีมากขึ้นเรื่อยๆ จนในที่สุดก็มีมากจนเป็นที่ยอมรับกันว่ามันเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ ส่งผลกระทบอย่างลึกซึ้งต่อความเป็นอยู่ที่ดีทั้งทางร่างกายและจิตใจ เพื่อตอบสนองต่อข้อกังวลเร่งด่วนนี้ รัฐบาลอังกฤษได้ริเริ่มมาตรการต่างๆ เพื่อแก้ไขและบรรเทาความเหงาภายในประชากรของตน    Project หนึ่งที่มีชื่ออันแปลกประหลาดจึงได้ถือกำเนิดขึ้นภายใต้ชื่อ “กระทรวงแห่งความเหงา”    โดยกระทรวงแห่งความเหงานี้ก่อตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อจัดการกับปัญหาที่กำลังก่อตัวขึ้นของอาอารการแยกตัวทางสังคม

H.pylori 

ต้องลงทุนแค่ไหนเพื่อให้ได้ความรู้ใหม่

อาการปวดจุกเสียดท้อง แน่นท้อง เป็นอาการที่พบได้บ่อย ๆ ในคนทั่วไป ไม่เลือกชั้นวรรณะ หรือเพศ โรคกระเพาะเป็นโรคธรรมดาสามัญที่ใคร ๆ ก็รู้จักและดูเหมือนจะไม่ได้ร้ายแรงอะไรนักในความรู้สึกของผู้คนส่วนใหญ่ แต่ทำไมการค้นพบว่าโรคนี้เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่ชื่อว่า Helicobacter pylori ถึงได้มีความสำคัญขนาดที่ทำให้ผู้ค้นพบนี้ได้รับรางวัลโนเบล สาขาการแพทย์ในปี 2005 ทั้ง ๆ ที่สำหรับคนในศตวรรษที่ 20 นั้นการค้นพบเชื้อก่อโรคไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจอีกต่อไป 

The Miracle of X-rays 

มหัศจรรย์รังสีเอ็กซ์

การค้นพบนวัตกรรมทางการแพทย์ที่สำคัญอย่างหนึ่งคือการค้นพบรังสีเอ็กซ์ (x-rays) ซึ่งนำมาสู่การประดิษฐ์เครื่องมือฉายภาพจากรังสีเอ็กซ์ที่ทำให้แพทย์สามารถตรวจวินิจฉัยโรคของอวัยวะภายในได้โดยที่ไม่ต้องผ่าตัด ถือเป็นอีกหนึ่งของการค้นพบทางการแพทย์ที่พลิกโฉมหน้าการรักษาโรคในยุคปัจจุบัน และเรื่องราวของการค้นพบนี้หลายคนอาจจะบอกว่าเป็นเรื่องบังเอิญ แต่ความเป็นจริงนั้นอาจพูดได้ว่า “ความบังเอิญไม่มีอยู่จริง” หากผู้ที่ค้นพบรังสีเอ็กซ์ ซึ่งก็คือ ดอกเตอร์ Wilhelm Conrad Röntgen ไม่มีจิตวิญญาณใฝ่รู้ของนักวิทยาศาสตร์ ไม่มีน้ำใจอันยิ่งใหญ่ มนุษย์อาจจะต้องใช้เวลานานกว่านี้ในการวินิจฉัยและรักษาโรคต่าง ๆ 

Mounjaro? A miracle or a nightmare

ปาฏิหาริย์หรือฝันร้าย ยาตัวเดียวที่สามารถทำลายระบบการรักษาพยาบาลของอเมริกาได้

เรื่องราวของมนุษย์กับการใช้เลือดเพื่อรักษาโรคในรูปแบบต่าง ๆ มีบันทึกมายาวนานตั้งแต่สมัยโบราณ ไม่ว่าจะเป็นการเอาเลือดออก หรือนำเลือดเข้าสู่ร่างกาย การค้นพบวิธีให้เลือดอย่างปลอดภัยผ่านการสะสมความรู้ การลองผิดลองถูกเป็นเวลายาวนานถึง 3 ศตวรรษ วิทยาการการให้เลือดนับเป็นศาสตร์อีกแขนงหนึ่งที่ช่วยให้การรักษาโรคหลาย ๆ โรครวมทั้งการผ่าตัดยาก ๆ มีความก้าวหน้าและช่วยรักษาชีวิตของผู้คนทั่วโลกได้อย่างมากมาย นับเป็นการค้นพบที่สำคัญอีกเรื่องหนึ่งของวงการแพทย์

Blood Transfusion
การเดินทาง 300 ปีของศาสตร์แห่งการให้เลือด 

เรื่องราวของมนุษย์กับการใช้เลือดเพื่อรักษาโรคในรูปแบบต่าง ๆ มีบันทึกมายาวนานตั้งแต่สมัยโบราณ ไม่ว่าจะเป็นการเอาเลือดออก หรือนำเลือดเข้าสู่ร่างกาย การค้นพบวิธีให้เลือดอย่างปลอดภัยผ่านการสะสมความรู้ การลองผิดลองถูกเป็นเวลายาวนานถึง 3 ศตวรรษ วิทยาการการให้เลือดนับเป็นศาสตร์อีกแขนงหนึ่งที่ช่วยให้การรักษาโรคหลาย ๆ โรครวมทั้งการผ่าตัดยาก ๆ มีความก้าวหน้าและช่วยรักษาชีวิตของผู้คนทั่วโลกได้อย่างมากมาย นับเป็นการค้นพบที่สำคัญอีกเรื่องหนึ่งของวงการแพทย์

คนในยุคปัจจุบันได้รับการผ่าตัดแบบที่ไม่ต้องเจ็บปวดมาก เพราะเรามักจะได้ยาระงับปวด มีการฉีดยาชา หรือดมยาสลบในการผ่าตัดใหญ่ ๆ แต่ในอดีตก่อนที่จะมีการค้นพบวิธีการดมยาสลบนั้น การผ่าตัดถือเป็นสิ่งที่น่ากลัว คนที่ทำการผ่าตัดมักจะเป็นผู้ที่คุ้นเคยกับการใช้มีด ดังนั้นสมัยก่อนเขาจะเรียกหมอผ่าตัดว่า Barber surgeon ส่วนคนที่ถูกผ่าตัดนั้น โอกาสจะรอดหรือเสียชีวิตหลังผ่าตัดก็อาจจะพอ ๆ กัน เรียกได้ว่าเป็นวิธีการรักษาสุดท้ายที่จะเลือกใช้กัน ดังนั้นการค้นพบวิธีที่จะทำให้สามารถผ่าตัดได้โดยที่คนไข้ไม่ได้รู้สึกเจ็บปวด จึงนับว่าเป็นการค้นพบที่เปลี่ยนโฉมหน้าของการรักษาโรคที่สำคัญอย่างหนึ่ง

ทุกวันนี้หากพูดถึงการฉีดวัคซีนคงไม่ใช่เรื่องแปลก ในช่วงที่มีโควิด 19 ระบาดเราสามารถผลิตวัคซีนได้ในเวลาไม่ถึง 1 ปี ซึ่งถือว่าเร็วมาก ๆ การฉีดวัคซีนได้เปลี่ยนชะตากรรมของมนุษย์ที่ต้องเสียชีวิตจากโรคระบาดครั้งละมาก ๆ ไปจนสิ้นเชิง แม้แต่ในสถานการณ์โควิด 19 เราก็ได้เห็นว่าวัคซีนมีบทบาทสำคัญในการยุติการระบาดของโรค เรื่องราวการต่อสู้ของมนุษย์กับโรคระบาดจนนำมาสู่การฉีดวัคซีนอย่างแพร่หลายในปัจจุบันนั้นผ่านการสะสมความรู้อย่างยาวนานมานับพันปีเลยทีเดียว และจุดเริ่มต้นของวัคซีนก็มาจากการระบาดของโรคติดต่อที่เราเรียกกันว่าโรคฝีดาษ หรือ smallpox นั่นเอง

ในสมัยก่อนศตวรรษที่ 19 ผู้คนต้องเสียชีวิตจากโรคระบาดบ้าง โรคติดเชื้อบ้าง โดยที่ไม่ทราบสาเหตุ ได้แต่กล่าวโทษอะไรบางอย่างว่าเป็นสาเหตุของโรคภัยไข้เจ็บของมนุษย์ การค้นพบว่าสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่ต่อมาเราเรียกกันว่า “เชื้อโรค” (germ) เป็นสาเหตุที่ทำให้มนุษย์เกิดอาการเจ็บป่วย นำมาสู่การค้นพบต่าง ๆ ที่สามารถช่วยชีวิตของผู้คนได้อย่างมากมายในเวลาต่อมา ไม่ว่าจะเป็นน้ำยาฆ่าเชื้อ ยารักษาโรค หรือวัคซีน เรื่องราวต่อไปนี้จะทำให้เห็นความเชื่อมโยงของการค้นพบหลาย ๆ อย่างตั้งแต่สิ่งประดิษฐ์ที่เรียกว่ากล้องจุลทรรศน์ไปจนถึงความเข้าใจที่มาของการเจ็บป่วยที่คร่าชีวิตของผู้คนมากมายในอดีต 

อหิวาตกโรค หรือโรคอหิวาต์ อาจจะเป็นชื่อที่ค่อย ๆ ห่างหายไปจากความทรงจำของคนไทยและคนในหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก แม้จะมีรายงานผู้ป่วยอยู่บ้างแต่ก็พบกันประปรายไม่รุนแรง ยกเว้นในสถานการณ์สงครามหรือภัยพิบัติใหญ่ ๆ ที่จะมีรายงานการระบาดรุนแรงของโรคนี้ เช่น ในเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่เฮติ เมื่อปีค.ศ.2010 หรือเหตุการณ์ภัยพิบัติที่เยเมนในปี 2017 แต่ในช่วงศตวรรษที่ 19 โรคอหิวาต์เป็นปัญหาสำคัญของหลาย ๆ เมืองในยุโรปและอังกฤษ โดยเฉพาะเมืองที่มีประชากรหนาแน่น และการระบาดใหญ่ครั้งหนึ่งในกรุงลอนดอนในช่วงปี 1854 นำมาสู่การเปลี่ยนแปลงกำจัดของเสียครั้งสำคัญของกรุงลอนดอน

พ่อหมอ Cast EP3: กลืนไม่เข้าคายไม่ออก อินซูลินทำไมแพงจังเลย

วันนี้เราจะเจาะลึกประเด็นสำคัญด้านการดูแลสุขภาพที่ส่งผลกระทบต่อคนนับล้านทั่วโลก - ค่ายาที่สูงขึ้น โดยเฉพาะอินซูลิน    และเพื่อไขความกระจ่างที่มีเกี่ยวกับความซับซ้อนของอุตสาหกรรมยา และความท้าทายที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดราคาอินซูลินในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา    ค่าใช้จ่ายของอินซูลินพุ่งสูงขึ้น ก่อเกิดภาระอันหนักหนาแก่ผู้ป่วยโรคเบาหวาน เราจะมาดูกันว่าปัจจัยอะไรที่มีส่วนทำให้เกิดปัญหานี้ ผลกระทบที่เกิดขึ้นทั่วโลก และแนวทางแก้ไขที่เป็นไปได้ 

ผู้คนในยุคปัจจุบันที่เพิ่งผ่านพ้นสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด 19 มา คงคุ้นเคยกับคำแนะนำให้ล้างมือบ่อย ๆ เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อโรค เพราะการล้างมือดูเป็นวิธีการง่าย ๆ ที่ทำได้ทุกคน ไม่ต้องลงทุนอะไรมากมาย แต่เชื่อหรือไม่ว่าในยุคศตวรรษที่ 19 นั้น การล้างมือแบบนี้เป็นเรื่องแปลกประหลาดที่ใครทำขึ้นมาอาจจะกลายเป็นเรื่องอื้อฉาวได้เลยทีเดียว แถมยังทำให้แพทย์คนหนึ่งเกือบจะหมดอนาคตไปเลย

วันนี้เรามีเรื่องราวที่น่าสนใจมารอทุก ๆ คนอยู่ เรากำลังจะดำดิ่งลงในหน้าประวัติศาสตร์ด้านเภสัชกรรม เข้าสำรวจการเดินทางอันน่าทึ่งของการค้นพบต่าง ๆ    เราจะสาดแสง ส่องไปที่เจ้าพ่อแห่งอุตสาหกรรมการแปรรูปทางเคมี คุณ Felix Hoffmann นักเคมีชาวเยอรมันผู้ทิ้งร่องรอยที่ไม่อาจลบเลือนให้กับโลกแห่งการแพทย์ด้วยผลงานอันก้าวล้ำของเขา ตั้งแต่เริ่มต้นที่แอสไพริน ไปจนถึงเส้นทางสู่ยาพาราเซตามอล

วันนี้เราจะพาทุกคนไปสำรวจประวัติศาสตร์ของการประดิษฐ์ยาตัวหนึ่งที่สำคัญที่สุดในอุตสาหกรรมเภสัชกรรม    ยาตัวนี้มีชื่อที่เรารู้จักกันดี มันมีชื่อว่ายา "Aspirin"    เรียกได้ว่ายานี้เป็นหนึ่งในยาเทพที่ทุกคนควรรู้จัก    เราจะพาทุกคนมารู้จักกับ "Aspirin" ไปพร้อม ๆ กันเลยครับ กันตอน "Aspirin: การประดิษฐ์ที่สำคัญที่สุดในอุตสาหกรรมเภสัช

เมื่อ 79 ปีก่อน เด็กที่เกิดมาพร้อมกับความผิดปกติของหัวใจแต่กำเนิดที่เรียกกันว่าโรค Tetralogy of Fallot นั้นจะมีอาการเขียวที่เรียกกันว่า blue baby  เด็กเหล่านั้นต้องใช้ชีวิตด้วยความทุกข์ทรมานจากอาการของโรค และหลาย ๆ ครั้งก็เสียชีวิตในเวลาไม่นานนัก เรื่องราวการบุกเบิกการผ่าตัดแก้ไขเส้นเลือดที่แพทย์ทุกคนในปัจจุบันรู้จักกันในชื่อ Blalock-Taussig shunt มีความน่าสนใจไม่แพ้เทคนิคการผ่าตัด และใครคือชิ้นส่วนที่หายไปในเหตุการณ์ครั้งประวัติศาสตร์นี้บ้าง 

โลกแห่งวิทยาศาสตร์ไม่ได้แตกต่างจากศาสตร์อื่น ๆ ที่หลายครั้งมักจะตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของความคิดเห็นคนส่วนใหญ่และอคติส่วนตัวของของผู้ทรงอิทธิพลบางคน ประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา เราก็มักจะพบกับบุคคลที่กล้าลุกขึ้นมาท้าทายความเชื่อเดิม ๆ สิ่งที่บุคคลเหล่านี้ทำได้เปลี่ยนความรู้ความเข้าใจของเราเกี่ยวกับโลกใบนี้ไปโดยสิ้นเชิง บุคคลดังกล่าวคนหนึ่งที่จะกล่าวถึงในบทความนี้คือ Andreas Vesalius ผู้ลุกขึ้นมาทำลายความเชื่อเกี่ยวกับกายวิภาคศาสตร์ของมนุษย์ที่ฝังรากลึกมายาวนานถึง 1200 ปี บทความนี้จะพาไปรู้จักความสำคัญและวิวัฒนาการของกายวิภาคศาสตร์ และการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นหลังการปฏิวัติการเรียนรู้ของ Vesalius