สำนวน "เด็กอมมือ"
ความหมาย คนที่ไม่รู้ประสีประสา
ที่มาของสำนวน ลักษณะของเด็กทารกที่มีนิสัยชอบอมมือ จึงเปรียบกับผู้ที่ไม่รู้ปะสีประสา
อวัยวะภายใน
สาวไส้ให้กากิน หมายถึง การนำความลับหรือเรื่องเลวร้ายไปบอกให้คนอื่นรู้ซึ่งไม่ก่อ ประโยชน์ให้กับใคร แต่ผู้ที่ได้รับฟังกลับได้ล่วงรู้ความลับต่าง ๆ สำนวนนี้มักจะใช้สื่อถึงการบอกเล่าเรื่องราวที่ไม่ดีและมักจะมีคู่กรณีที่ต่างคนต่างแฉกันและกัน
ไส้แห้ง หมายถึง ยากจน, อดอยาก
คดในข้อ งอในกระดูก หมายถึง คนไม่ซื่อสัตย์นิสัยชอบคดโกง
คอหอยกับลูกกระเดือก หมายถึง เข้ากันได้ดี แยกกันไม่ออก สนิทสนมกัน
ปาก
ปลาหมอตายเพราะปาก หมายถึง คนที่พูดพล่อยจนได้รับอันตราย
ปากเปียกปากแฉะ หมายถึง ว่ากล่าวตักเตือนซ้ำแล้วซ้ำเล่าก็ยังไม่ได้ผลตามที่มุ่งหมาย
ปากโป้ง หมายถึง ชอบพูดเปิดเผยสิ่งที่ไม่สมควรออกมา
ปากไม่สิ้นกลิ่นน้ำนม หมายถึง ยังเป็นเด็ก
ปากคนยาวกว่าปากกา หมายถึง คนสามารถแพร่ข่าวได้เร็วกว่ากา
ปากฉีกถึงใบหู หมายถึง พูดเยอะมาก พูดจนเบื่อ พูดซ้ำแล้วซ้ำอีก
ปากตำแย หมายถึง ปากอยู่ไม่สุข ชอบพูด ชอบฟ้อง
ปากปราศรัยน้ำใจเชือดคอ หมายถึง พูดดีแต่ใจคิดร้าย
ปากปลาร้า หมายถึง ชอบพูดหรือด่าด้วยคำหยาบคาย
ปากมาก หมายถึง พูดมาก พูดซ้ำ ๆ ซาก ๆ
ปากว่าตาขยิบ หมายถึง พูดอย่างหนึ่ง แต่ทำอีกอย่างหนึ่ง
ปากว่ามือถึง หมายถึง พอพูดก็ทำเลย
ปากสว่าง หมายถึง ชอบพูดเปิดเผยเรื่องของผู้อื่น
ปากหนัก หมายถึง ไม่ใคร่พูดขอร้องต่อใคร ๆ ไม่ใคร่ทักทายใคร
ปากหวานก้นเปรี้ยว หมายถึง พูดจาอ่อนหวานแต่ไม่จริงใจ
ปากหอยปากปู หมายถึง ชอบนินทา ถึงแม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อย
กินอยู่กับปาก อยากอยู่กับท้อง หมายถึง รู้ดีอยู่แล้วแสร้งทำเป็นไม่รู้
ฆ้องปากแตก หมายถึง ปากโป้ง, เก็บความลับไม่อยู่, ชอบนำความลับของผู้อื่นไป โพนทะนา
ตามใจปากมากหนี้ หมายถึง เห็นแก่กินย่อมสิ้นเปลืองมาก
น้ำท่วมปาก หมายถึง พูดไม่ออกเพราะเกรงจะมีภัยแก่ตนหรือผู้อื่น
ปากเป็นเอกเลขเป็นโท หมายถึง การพูดจาสำคัญกว่าวิชาหนังสือ
ปอกกล้วยเข้าปาก หมายถึง ง่าย, สะดวก
ผู้ร้ายปากแข็ง หมายถึง ดึงดัน ดื้อ ไม่ยอมรับความจริง
พร้างัดปากไม่ออก หมายถึง นิ่ง, ไม่ค่อยพูด, ไม่ช่างพูด
มือถือสาก ปากถือศีล หมายถึง แสดงตัวว่าเป็นคนมีศีลธรรม แต่กลับประพฤติชั่ว
รอดปากเหยี่ยวปากกา หมายถึง พ้นอันตรายมาได้อย่างหวุดหวิด
ละเลงขนมเบื้องด้วยปาก หมายถึง ดีแต่พูด แต่ทำไม่ได้
เล่นกับหมา หมาเลียปาก หมายถึง ลดตัวลงไปหรือวางตัวไม่เหมาะสมจึงถูกลามปาม
สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น หมายถึง ได้ยินได้ฟังมาก็สู้เห็นด้วยตาตนเองไม่ได้
หญ้าปากคอก หมายถึง คุ้นเสียจนมองข้ามไป
อ้าปากเห็นไรฟัน หมายถึง รู้ทันกัน
อ้อยเข้าปากช้าง หมายถึง สิ่งหรือประโยชน์ที่ตกอยู่ในมือแล้วย่อมได้คืนยาก
อ้าปากก็เห็นลิ้นไก่ หมายถึง รู้เท่าทันคำพูดที่พูดออกมา
ตา
กำแพงมีหูประตูมีตา หมายถึง การจะพูดจาหรือทำอะไรให้มีความ
ขุดด้วยปาก ถากด้วยตา หมายถึง แสดงอาการเหยียดหยาม ย่ำยีด้วยสายตาและทางวาจา
ตาเป็นสับปะรด หมายถึง ผู้ที่มีพรรคพวกจำนวนมากอยู่ในพื้นที่นั้น ๆ คอยรายงานข่าว เหตุการณ์ต่าง ๆ หรือคอยสังเกตการณ์สิ่งที่ต้องการให้ติดตาม
ตาเป็นนกแขวก หมายถึง สอดส่อง สายตา มองไปมองมา ดูซ้ายดูขวา ดูไปทั่ว
ตาบอดได้แว่น หมายถึง ได้ในสิ่งที่ตนไม่มีทางจะใช้
ผงเข้าตา หมายถึง มีเรื่องเดือดร้อนเกิดกับตน
เอาหูไปนาเอาตาไปไร่ หมายถึง แสร้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็น ไม่รับรู้ในสิ่งที่เกิดขึ้น การใช้สำนวนนี้มักจะ
งงเป็นไก่ตาแตก หมายถึง อาการของผู้ที่มีอาการงงมากจนคิดอะไรไม่ออก ทำอะไรไม่ถูก
สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น หมายถึง การได้ยินได้ฟังจากผู้อื่นหลาย ๆ คน ก็ไม่เท่ากับพบเห็นด้วยตนเอง
สู้ยิบตา หมายถึง สู้จนถึงที่สุด, สู้ไม่ถอย,
ตาร้อน หมายถึง เป็นอาการของคนที่มีความรู้สึกอิจฉาผู้อื่นในเรื่องต่าง ๆ ที่ เหนือกว่าตน หรือเห็นคนอื่นได้ดี
ได้หน้าได้ตา หมายถึง ได้เกียรติได้ชื่อเสียง
จมูก
ยืมจมูกคนอื่นหายใจ หมายถึง อาศัยผู้อื่นมักไม่สะดวก, พึ่งจมูกคนอื่นหายใจ
ยื่นจมูก หมายถึง เข้าไปยุ่งหรือสอดแทรกในเรื่องที่ไม่ใช่ธุระของตน
หูผีจมูกมด หมายถึง รู้เรื่องหรือข่าวอะไรได้รวดเร็วหรือทันท่วงที
ลูบหน้าปะจมูก หมายถึง ทำอะไรเด็ดขาดจริงจังไม่ได้เพราะกลัวจะกระทบกระเทือนพวก พ้องของตน
แค่จมูกมาปาก หมายถึง ระยะทางที่อยู่ใกล้กันมาก
หู
กำแพงมีหูประตูมีช่อง, กำแพงมีหูประตูมีตา หมายถึง จะพูดอะไรต้องระวัง อาจมีคนรู้ได้
หูผีจมูกมด หมายถึง รู้เรื่องอะไรได้เร็วทันท่วงที
เอาหูไปนา เอาตาไปไร่ หมายถึง แสร้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็นไม่สนใจ
เข้าหูซ้ายทะลุหูขวา หมายถึง ไม่ได้ตั้งใจฟัง ได้ยินเสียงแต่ไม่สนใจ
ลิ้นตวัดถึงใบหู, ลิ้นตวัดถึงหู หมายถึง พูดจาตลบตะแลงเชื่อไม่ได้
หูหนวกตาบอด หมายถึง ไม่รับรู้รับเห็นสิ่งใด ๆ ทั้งสิ้น
หูหาเรื่อง หมายถึง หูที่รับฟังแล้วตีความไปอีกอย่างหนึ่งซึ่งมีลักษณะไปในทางที่ไม่ดี
ฟังหูไว้หู หมายถึง รับฟังไว้แต่ไม่เชื่อทั้งหมด
นกมีหูหนูมีปีก หมายถึง คนที่ทำอะไรกลับกลอก เข้าพวกกับทั้งสองฝ่ายเพื่อหวังประโยชน์ ของตนเอง
เป่าหู หมายถึง พูดให้เข้าหูบ่อย ๆ เพื่อให้เชื่อ
ขวางหูขวางตา หมายถึง รู้สึกรำคาญ, หมั่นไส้
มือ
เขียนด้วยมือลบด้วยเท้า หมายถึง ผู้ที่ทำดีหรือสัญญาอะไรไว้แต่แรก จนเป็นที่เชื่อถือแล้ว แต่ภายหลังกลับทำความชั่วลบล้างความดีที่ตนได้ทำไว้หรือไม่ทำตาม
พลิกหน้ามือเป็นหลังมือ, กลับหน้ามือเป็นหลังมือ หมายถึง เปลี่ยนแปลงหรือทําให้ผิดไปจากเดิมอย่างตรงกันข้ามใช้ได้ทั้ง เปลี่ยนจากร้ายเป็นดีหรือเปลี่ยนจากดีเป็นร้าย
มัดมือชก หมายถึงใช้วิธีบังคับให้จำยอม
มือถือสากปากถือศีล หมายถึง ภายนอกแสดงตัวเป็นผู้มีศีลธรรมแต่กลับประพฤติชั่ว
มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ หมายถึง ไม่ช่วยทำงานแล้วยังขัดขวาง
มือสะอาด หมายถึง มีความประพฤติดีทำอะไรตรงไปตรงมา มีความซื่อสัตย์สุจริต
มือสั้นตีนสั้น หมายถึง ขาดกำลังหนุนช่วยเหลือหรือขาดกำลังทรัพย์ในการประกอบ กิจการให้สำเร็จด้วยดี
มือห่างตีนห่าง หมายถึง สุรุ่ยสุร่าย สะเพร่า ไม่ระมัดระวังทำให้เสียหาย
เอามือซุกหีบ หมายถึง หาเรื่องเดือดร้อนหรือความลำบากใส่ตัวโดยไม่จำเป็น
จับเสือมือเปล่า หมายถึง ผลประโยชน์โดยตัวเองไม่ลงทุน
เด็กอมมือ หมายถึง ไม่รู้ประสีประสา
ชุบมือเปิบ หมายถึง ฉวยประโยชน์จากคนอื่นที่ทำไว้แล้วมาเป็นของตนโดยไม่ได้ ลงทุนลงแรง
เด็กอมมือ หมายถึง คนที่ไม่รู้ประสีประสา
คอ
ก้างขวางคอnหมายถึง สำนวนนี้หมายถึงผู้ขัดขวางมิให้ทําการได้สะดวก ผู้ขัดขวางให้ผู้อื่นเสียประโยชน์
คอหอยกับลูกกระเดือก หมายถึงเข้ากันได้ดีแยกกันไม่ออก
ปากปราศรัย ใจเชือดคอ หมายถึง พูดดีแต่ใจคิดร้าย
คอทั่งสันหลังเหล็ก หมายถึง ใช้ในการเปรียบเปรยถึงคนที่มีความแข็งแกร่ง ทรหด ซึ่งเป็นคนที่มีร่างกายแข็งแรงบึกบึน มักใช้ในการอธิบายกับคนที่มีร่างกายใหญ่โต
คอเป็นเอ็น หมายถึง ใช้ในการเปรียบเปรยถึง คนที่ไม่ยอมคน ขึ้นเสียงเถียงโต้อย่างไม่ ยอมลดละไม่ยอมใครทั้งนั้นพร้อมที่จะเอาตัวเข้าแลกได้ทุกเมื่อ
คอขาดบาดตาย หมายถึง ร้ายแรงถึงอาจต้องสูญเสียชีวิตได้เกิดเหตุร้ายแรงถึงขั้นอันตรายอาจถึงกับเสียชีวิตหรือเป็นเรื่องใหญ่มาก
หัว
สวมหัวโขน หมายถึง ดำรงตำแหน่งหน้าที่ใหญ่โตหรือมียศถาบรรดาศักดิ์แล้วมักลืมตัว ชอบแสดงอำนาจ
สองหัวดีกว่าหัวเดียว หมายถึง ร่วมกันคิด ร่วมกันปรึกษา
หัวกะทิ หมายถึง ดีเด่นเป็นพิเศษ
หัวหกก้นขวิด หมายถึง อาการที่ทำอะไรตามความพอใจอย่างเต็มที่
หัวหมอ หมายถึง บุคคลที่ชอบตั้งตัวเป็นเสมือนผู้รอบรู้หรือนักกฎหมาย อ้างเหตุอ้าง ผลเพื่อโต้แย้งในเรื่องต่าง ๆ ฉลาดแกมโกง
หัวหลักหัวตอ หมายถึง มองข้ามในบางเรื่องว่าไม่สำคัญ แต่จริง ๆ แล้วเป็นเรื่องที่สำคัญ มาก
หัวเดียวกระเทียมลีบ หมายถึง ตัวคนเดียว อยู่คนเดียว ไม่มีเพื่อนฝูง ตัวอย่างการใช้จะทำการใหญ่ต้องอาศัยกลไก แรงขับเคลื่อนและความ ร่วมมือจากหลาย ๆ ฝ่าย คุณจะทำงานแบบ “หัวเดียวกระเทียมลีบ” ไม่ได้ไม่เช่นนั้นงานจะสำเร็จได้ อย่างไร
หัวเรือใหญ่ หมายถึง ผู้ออกรับแทนผู้อื่นเสียเอง ผู้จัดการทุกอย่างให้ผู้อื่นด้วยตนเอง ผู้ที่ชอบเจ้ากี้เจ้าการทำเรื่องต่าง ๆ เสียเอง
หัวแก้วหัวแหวน หมายถึง รักใคร่เอ็นดูมาก
หัวไม่วาง หางไม่เว้น หมายถึง ถูกเรียกใช้โดนใช้งานอย่างหนักอยู่ตลอด ไม่ได้ว่างเว้น
เอาปูนหมายหัว หมายถึง ผูกอาฆาตไว้คาดโทษไว้เชื่อแน่ว่าจะเป็นไปตามที่คาดหมายไว้ ประมาทหน้าว่าไม่มีทางจะเอาดีได้
ความรู้ท่วมหัว เอาตัวไม่รอด หมายถึง มีความรู้มากแต่ไม่รู้จักใช้ความรู้ให้เป็นประโยชน์
ขา
ปีกกล้าขาแข็ง หมายถึง พึ่งตัวเองได้เป็นคําที่ผู้ใหญ่มักใช้กล่าวเชิงตําหนิติเตียนผู้น้อย
พอยกขาก็ลาโรง หมายถึง ชักช้าทำให้เสียการ
กอดแข้งกอดขา หมายถึง เคล้าแข้งเคล้าขา, ประจบประแจง, กอดมือกอดตีน, สอพลอ
เท้า
แกว่งเท้าหาเสี้ยน หมายถึง คนที่ชอบรนหาที่ หาเรื่องใส่ตัว ไปยุ่งกับเรื่องของคนอื่นโดยไม่ จำเป็นจนตัวเองได้รับความเดือดร้อน
ตีนเท่าฝาหอย หมายถึง เด็กทารก เด็กเล็ก หรือแรกเกิด
วัดรอยตีน หมายถึง เทียบดูว่าพอสู้ได้หรือไม่ เช่น ลูกศิษย์วัดรอยเท้าครู, คอยเทียบตัวเองกับผู้ที่เหนือกว่าเพื่อชิงดีชิงเด่น เช่น ลูกน้องวัดรอยตีนหัวหน้า
เขียนด้วยมือลบด้วยเท้า หมายถึง ผู้ที่ทำดีหรือสัญญาอะไรไว้แต่แรกจนเป็นที่เชื่อถือแล้ว แต่ภายหลังกลับทำความชั่วลบล้างความดีที่ตนได้ทำไว้หรือไม่ทำตามสัญญาที่ให้ไว้ตั้งแต่แรก
เล็บ
ถอดเขี้ยว ถอดเล็บ หมายถึง เลิกแสดงฤทธิ์เดชอำนาจอีก
หยิกเล็บเจ็บเนื้อ หมายถึง เมื่อทำความเดือดร้อนให้แก่คนใกล้ชิด มีผลกระทบถึงตัวผู้ทำหรือพวกพ้อง
ใบหน้า
สองหน้า หมายถึง ชื่อกลองชนิดหนึ่ง รูปคล้ายเปิงมางแต่ใหญ่กว่า ใช้ตีทั้ง 2 ข้าง ที่ทําตัวให้ทั้ง 2 ฝ่ายต่างเข้าใจผิดกัน โดยหวังประโยชน์เพื่อตน
ได้หน้าได้ตา หมายถึง ได้เกียรติได้ชื่อเสียง
เจ้าหน้าเจ้าตา หมายถึง คนที่ชอบทำงานเอาหน้า อยากได้หน้า ชอบเจ้ากี้เจ้าการ เสนอหน้า เข้าไปทำธุระให้โดยที่ผู้อื่นไม่ได้ร้องขอ
หน้าเนื้อใจเสือ หมายถึง หน้าตาแสดงความเมตตา แต่ใจโหดเหี้ยม
คบคนให้ดูหน้า ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ หมายถึง จะคบเพื่อนต้องพิจารณาให้ดีเสียก่อน
ท้อง
กินอยู่กับปากอยากอยู่กับท้อง หมายถึง รู้ดีอยู่แล้วแสร้งทำเป็นไม่รู้ตัวอย่างประโยค อย่ามัวแต่มานั่งสร้าง เรื่องโยนความผิดให้คนอื่น คนเราทำอะไรไว้ก็รู้อยู่แก่ใจเมื่อทำความเดือดร้อนให้แก่คนใกล้ชิด ก็จะมี ผลกระทบถึงตัวผู้ทำหรือพวกพ้อง
กินปูนร้อนท้อง หมายถึง ทำการมีพิรุธ, แสดงอาการเดือดร้อนขึ้นเอง
ตามใจปากลำบากท้อง หมายถึง คนทำอะไรตามใจมักเดือดร้อน
ท้องยุ้งพุงกระสอบหมายถึง คนกินจุผิดปกรติ
เอาน้ำลูบท้อง หมายถึง อดทนในยามยากโดยกินน้ำแทนข้าว
ข้อศอก
ได้คืบจะเอาศอก หมายถึง ได้แล้วยังต้องการมากขึ้นอีก, เรียกร้องเพิ่มขึ้นจากที่เคยได้
กินน้ำใต้ศอก หมายถึง ตกเป็นรอง, อยู่ในภาวะจำยอม, มักใช้แก่หญิงที่ยอมเป็นเมียน้อย
ลิ้น
ลิ้นตะกวด หมายถึง ที่พูดจากลับกลอกเชื่อถือไม่ได้
ลิ้นไม่มีกระดูก หมายถึง พูดสับปลับกลับกลอกเอาแน่ไม่ได้
ลิ้นลังกา หมายถึง พูดพล่อยๆ จนไม่น่าเชื่อถือ
ลิ้นสองแฉก หมายถึง ที่พูดจาสับปลับเชื่อถือ
ที่มา : บ้านจอมยุทธ. (2543). สำนวน. สืบค้นเมื่อ 20 ธันวาคม 2565, จาก https://www.baanjomyut.com