Ο επισκέπτης

Ο Επισκέπτης του Ερίκ Εμανουέλ Σμιτ είναι ένα μοντέρνο θεατρικό έργο που επιχειρεί να θυμίσει την σημασία της φιλοσοφίας στην σημερινή εποχή. Φάνηκε η μεγάλη επιτυχία του στην εκδοχή του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια. Ο Σμιτ είναι σύγχρονος θεατρικό συγγραφέας, από τους σπουδαιότερους των τελευταίων δεκαετιών, γεννημένος στην Λυών το 1960. Μαθητές από το σχολείο έκαναν μια ομαδική επίσκεψη στο Ίδρυμα και έμειναν ενθουσιασμένοι και προβληματισμένοι από τα θέματα που έθιξε η παράσταση.

Στον Επισκέπτη, βρισκόμαστε στην Βιέννη του 1938, μόλις έχουν εισβάλλει οι Ναζί στην Αυστρία και συλλαμβάνουν όποιον Εβραίο βρουν μπροστά τους. Ανάμεσα σε αυτούς και ο αξιοθαύμαστος Σίγμουντ Φρόυντ, ο «πατέρας της ψυχανάλυσης», όπως και η κόρη του Άννα Φρόυντ. Το έργο ξεκινά με έναν Αξιωματικό των Γερμανών από την Γκεστάπο να αρπάζει την Άννα στέλνοντάς την για ανάκριση. Έτσι, αφήνεται μόνος του ο ηλικιωμένος και κουρασμένος πια ψυχίατρος ανάμεσα σε όλα τα βιβλία που είχε γράψει, ενώ συνεχίζει να απορεί για το αν αξίζει η ζωή, ιδίως αφού οι άνθρωποι είναι πιο βίαιοι από ποτέ. Τότε ακολουθεί μια μάλλον φανταστική συζήτηση μεταξύ του Φρόιντ και ενός Επισκέπτη, που παρουσιάζεται ως μάγος, ως ένας τρελός αναζητώντας την σοφία του ειδικού, αλλά τελικά δεν είναι παρά ο ίδιος ο Θεός. Παρακολουθούμε τον διάλογο του πιο γνωστού και πεισμωμένου άθεου επιστήμονα με το Απόλυτο, με τους χαρακτήρες των δυο να έρχονται σε σύγκρουση αλλά σε πλαίσιο αρμονίας.

Για σχεδόν μία ώρα το κοινό ακούει τη συζήτηση η οποία γίνεται όλο και πιο έντονη. Παρ’όλα αυτά, η φιλοσοφία είναι αρκετά εκλαϊκευμένη ώστε να μην είναι κουραστική αλλά απολαυστική. Βέβαια, η παράσταση είναι τόσο αξιέπαινη λόγω της πολύ καλής δουλειάς του μικρού θιάσου μόλις τεσσάρων ατόμων. Οι ερμηνείες των Μάνου Βακούση στον ρόλο του Επισκέπτη και Φώτη Θωμαΐδη στον ρόλο του Φρόιντ είναι εξαιρετικές, αφού έχουν καταφέρει και οι δυο να αποδώσουν με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο τους χαρακτήρες του έργου, παρά  τις υψηλές απαιτήσεις και των δύο ρόλων. Οι ερμηνείες της Μαρίας Παπαλάμπρου ως Άννας Φρόιντ και του Δημήτρη Παπαδάτου ως Αξιωματικού, αν και δεύετεροι ρόλοι, είναι εξίσου αξιόλογες.

Αν ενδιαφέρεται, λοιπόν, κανείς να προσεγγίσει, έστω επιφανειακά, τον κόσμο της φιλοσοφίας και της ψυχανάλυσης, αυτή η παράσταση εμπεριέχει και τα δυο, παρουσιάζοντας μια ιστορία μυστηριακή, μια συνάντηση ιερή, αλλά ταυτόχρονα τρυφερή και συγκινητική.