Het eerste perspectief: de jongeren

Slaats, J. (2014). De evolutie van het evolutiedebat.

In deze bron wordt de denkwijze over de evolutietheorie vanuit een islamitisch perspectief uitgelegd. Er word een vergelijking gemaakt over de moslimgeleerden in de beginjaren van de opkomst van de evolutietheorie en de hedendaagse moslimgeleerden. In het begin probeerde ze een theologische reactie te vormen over deze wetenschap maar de hedendaagse geleerde baseren zich op niet echt op deze bronnen maar op bronnen vanuit verschillende oogpunten. Hier wordt duidelijk gemaakt dat religie niet per definitie een probleem heeft met wetenschappelijke ontwikkelingen. Er wordt zelfs gesteld dat historisch gezien de Islam en de wetenschap niet in conflict gaan met elkaar terwijl eeuwen geleden dat wel het geval was in de christelijke cultuur. In de klassieke islamitische teksten gaan wetenschap en geloof wel met elkaar. Maar bij onze jongeren brengt dit wel een conflict in verstand. Er wordt hier een conflict gesteld tussen aql en naql. Omdat onze moslimjongeren zich niet verdiepen in de eigen tradities. Ze bezitten onvoldoende kennis en begrip over dit onderwerp. Waardoor dit conflicten in de klas kan teweegbrengen. Doordat ze ook al met identiteitscrisis zitten en het conflict in verstand en openbaring, gaan zij vaak in de aanval bij dergelijke onderwerpen. Deze aanvallen en sterke reacties vertrekken vaak niet vanuit islamitische principes maar vaak zien de moslimjongeren dit als een aanval op hun identiteit.

Het gesprek over de levensbeschouwelijke vragen van de leerlingen dient ook communicatieve en pedagogische vaardigheden te bezitten.

Hier is je houding als leerkracht naar de leerlingen toe heel belangrijk en het inspelen op de leefwereld van deze leerlingen. Het is ook belangrijk dat je als leerkracht objectief bent en dat je de leerlingen leert dat er verschillende perspectieven zijn. Dit is belangrijk zodat de leerlingen leren om kritisch na te denken, te reflecteren en afwijken van het zwart-wit denken. Zodat dit geen conflict brengt in hun verstand.

Tenslotte, zorg voor ondersteuning van experts bij zeer moeilijke thema’s of schakel positieve rolmodellen in. Dit kan de leerlingen helpen bij het beantwoorden van hun vragen en hun kijk en ideeën veranderen over bepaalde onderwerpen. Door gebrek aan de juiste kennis en het ontbreken van de juiste antwoorden op hun levensbeschouwelijke vragen raken de leerlingen in conflict met hun verstand, openbaring en wetenschap.

Betreft het conflict tussen ‘aql en naql, kunnen we stellen dat het artikel duidelijk maakt dat de moslimjongeren nog moet leren om het verstand te gebruiken om de Koran te interpreteren, maar dat het verstand niet zal bepalen wat je theologisch wel mag of niet mag aannemen. Onze moslimjongeren moeten duidelijk inzien dat we de tevredenheid van Allah moeten nastreven, dit door juiste kennis op te doen om conflicten tussen verstand en geloof tegen te gaan.. Er worden verschillende voorbeelden aangehaald over de denkwijze van de moslimjongeren, die de leerkracht kan gebruiken in de les om in te spelen op hun leefwereld en het onderwerp van de les te verduidelijken.

Erkul, A., ( 2014). Waarom Brusselse leraars liever niets vertellen over Darwin.

In deze bron wordt het perspectief van leerkrachten, die les geven in een diverse school, weergegeven. De moeilijkheden die leerkrachten ervaren met leerlingen die een islamitische achtergrond hebben worden vermeld. Thema's als homoseksualiteit, evolutietheorie, de kruistochten, gelijkheid tussen man en vrouw, hoofddoeken of gemengde turnlessen zijn problemen die leerkrachten tegenwoordig ervaren met moslimjongeren. De leerkrachten zijn niet voldoende opgeleid om met deze problematiek om te gaan. In de praktijk zie je dat moslimjongeren heel wat vragen hebben rond de evolutietheorie en het islamitisch geloof. Zij zien niet in dat wetenschap en openbaring samen kan gaan mits het referentiekader duidelijk wordt afgebakend. Dit werd nooit uitgelegd aan onze moslimjongeren. Dit komt deels ook voort uit gebrek aan deze kennis bij de ouders of omgeving. Moslimjongeren die naar een katholieke school gaan krijgen daar geen islamitische godsdienst waardoor ze deze kennis ook niet op school meekrijgen. Het is belangrijk om deze jongeren tegemoet te komen zodat deze onderwerpen bespreekbaar worden. Islamitische godsdienst op school kan hierbij een meerwaarde betekenen. Ofwel dient de school beroep te doen op een deskundige om met onze moslimjongeren in dialoog te gaan en deze thema’s bespreekbaar te maken en hen tot bepaalde inzichten brengt. Door gebrek aan deze tools heeft dit als gevolg dat deze jongeren zich bij voorbaat negatief over de evolutietheorie uiten en het zelfs als verboden leerstof trachten te zien. Deze denkwijze vind je ook terug bij bepaalde andere thema’s. Wat natuurlijk verkeerd is. De inhoudelijke kennis over de verschillende thema’s waar onze moslimjongeren de dag van vandaag problemen mee ervaren, wordt vanuit een islamitisch standpunt altijd uitgelegd maar bereikt jammer genoeg niet alle moslimjongeren van vandaag. Deze moslimjongeren krijgen niet de juiste antwoorden op hun levensbeschouwelijke vragen. Ik ben van oordeel dat een gebrek aan deze kennis, onder andere bijdraagt aan de identiteitscrisis die onze moslimjongeren van vandaag meemaken. Heel wat zaken waaronder wetenschap en openbaring worden niet voldoende toegelicht aan onze jongeren. Waardoor het voor hen een uitdaging is en een conflict kan veroorzaken in hun denkbeeld wat betreft ‘aql en naql.

Neem hierbij het voorbeeld over de evolutietheorie. Onze moslimjongeren weten dat de Koran onweerlegbaar is en het woord van Allah swt is. Ze weten ook dat de wetenschap weerlegbaar is omdat deze veranderlijk is, dit doordat wetenschappelijk onderzoek blijft doorgaan doorheen de jaren. Onze moslimjongeren weten ook dat Adam de eerste mens is op aarde en dat hij door Allah swt is geschapen. In de Koran staat dat de mens en alle schepselen door Allah swt zijn geschapen. Vaak heerst onder moslimjongeren het misverstand dat de evolutietheorie in zijn geheel de openbaring op dit vlak tegenspreekt. Echter, het is niet de volledige evolutietheorie die voor moslims problematisch is. Het is het metafysisch naturalistische aspect van de evolutietheorie die voor problemen zorgt bij moslims. Dit wordt verder besproken onder perspectief 2.

Dit artikel is belangrijk voor een leerkracht om inzichten te krijgen in de problematiek die collega leerkrachten ervaren met moslimjongeren. Hoe moslimjongeren reageren op gevoelige, moeilijke thema’s waaronder evolutietheorie. Het conflict tussen aql en naql dat tot stand komt bij onze moslimjongeren. En hoe belangrijk het is om de levensbeschouwelijke vragen van de leerlingen te beantwoorden om verder conflict met het verstand te vermijden.

Bogaerts, A. (2004-2005). De ontkenning van de evolutietheorie door de Islam.

In deze scriptie wordt onder andere de tweestrijd tussen geloof en wetenschap bij moslimjongeren onderzocht. Uit de gesprekken die gevoerd zijn met enkele moslimjongeren kun je zien dat sommige standvastig zijn in hun besluit en ideeën rond de evolutietheorie en openbaring en andere het nog eens of oneens zijn. Als moslims geloven wij dat de Koran absoluut waar is. Bij bepaalde zaken spreekt de Koran de wetenschap tegen waardoor dit soms moeilijk wordt voor onze moslimjongeren om dit te begrijpen en met hun verstand allemaal te vatten. Dit geeft een conflict in hun verstand. Sommige moslimjongeren zijn van mening dat door de Koran te lezen, je als islamitische wetenschapper aanknopingspunten en aanwijzingen krijgt aangereikt die je dan wetenschappelijk moet gaan onderzoeken. In de Koran staan aanwijzingen die je dan verder wetenschappelijk moet onderzoeken. Zo staat er bijvoorbeeld beschreven dat de atmosfeer gelaagd is. Dat zet een moslim met wetenschappelijke interesse aan om te onderzoeken wat die verschillende lagen zijn. Ofwel de evolutietheorie onderzoeken aan de hand van het scheppingsverhaal. En zo kan je je verdiepen in heel wat thema’s met behulp van de koran en wetenschap. Anderen denken daar dan weer anders over en zijn het oneens en geloven enkel in het scheppingsverhaal. In deze scriptie werd er verwezen naar een aantal studenten in Nederland die weigerden een paper te schrijven over de evolutietheorie. Hier zie je dat sommige jongeren in conflict komen met verstand en openbaring. Ze weten dat de Koran onweerlegbaar is en de evolutietheorie weerlegbaar is, aangezien wetenschap evolueert en verandert door onderzoek en ontwikkeling. Maar op school wordt meegegeven dat de evolutietheorie onweerlegbaar is. Dit is één van de uitdagingen op vlak van aql en naql, die onze moslimjongeren de dag vandaag ondervinden.

In deze bron vind je informatie over een onderzoek dat de tweestrijd tussen geloof en wetenschap bij moslimjongeren onderzocht heeft. Deze scriptie geeft de denkwijze van sommige moslimjongeren weer wat betreft aql en naql. Als moslims geloven wij dat de Koran absoluut waar is. Bij bepaalde zaken spreekt de Koran de wetenschap tegen waardoor dit soms moeilijk wordt voor onze moslimjongeren om dit te begrijpen en met hun verstand allemaal te vatten. Dit geeft een conflict in hun verstand. Hierover worden verschillende voorbeelden aangehaald die de leerkracht kan gebruiken in de les om het onderwerp van de les te verduidelijken.

Centrum Islamonderwijs, (2019). Levensbeschouwelijke vakken in officieel onderwijs noodzakelijk om radicalisering tegen te gaan.

Deze bron geeft de spanning weer die onze moslimjongeren ondervinden in hun dagelijks leven. Door de verschillende uitdagingen omtrent geloof en openbaring komen onze moslimjongeren soms in conflict met hun verstand omdat ze bepaalde zaken niet kunnen plaatsen of niet over de juiste kennis beschikken. Vele moslimjongeren zitten met levensbeschouwelijke vragen waar ze geen antwoord op vinden of krijgen. Het artikel geeft weer waarom levensbeschouwing belangrijk is voor onze moslimjongeren. Zo leren ze hoe ze hun geloof kunnen verzoenen met de normen en waarden van de verlichting en hun verstand leren gebruiken over bepaalde thema’s. Ouders vinden het belangrijk dat de levensbeschouwelijke vakken op school worden aangeboden zodat onze moslimjongeren daar de juiste kennis kunnen opdoen en juiste antwoorden kunnen krijgen op hun levensbeschouwelijke vragen. Deze intellectuele uitdagingen ervaren onze moslimjongeren als spanning in onze moderne samenleving. Door gebrek aan de juiste kennis vanuit een juist islamitisch oogpunt gaan onze jongeren zelf op zoek gaan naar kennis uit foute bronnen waarbij ze in conflict komen met verstand en geloof.

Dit artikel is belangrijk voor een leerkracht omdat dit artikel dieper duidelijk het conflict tussen aql en naql weergeeft die de moslimjongeren op school en in hun dagelijks leven ondervinden. En de levensbeschouwelijke vragen die een conflict in hun verstand teweeg brengt. Dit artikel kan je als leerkracht helpen bij het op bouwen van je les.