Iberia
2 tot 5 spelers vanaf 8 jaar, 45 tot 60 minuten
Collector's Edition
Pandemic Iberia is de eerste in de zogenaamde Collector's Edition. Auteur Matt Leacock heeft samen met Jesús Torres Castro aan dit zelfstandige spel gewerkt. Het speelt zich af in het midden van de 19e eeuw. Nog geen vliegtuigen dus, maar verplaatsingen per boot of per spoor. En vooral dat laatste blijkt een leuk element te zijn. Je bouwt spoorlijnen tussen twee steden om zo een heel netwerk op te bouwen. Voor één actie kun je zo ver rijden over het spoor als je kunt. De verplaatsingen worden zo steeds makkelijker. Het doel van het spel is de vier ziektes te onderzoeken. In tegenstelling tot het basisspel worden er dus geen medicijnen ontdekt. En tot slot kun je door het zuiveren van water de verspreiding van de ziektes indammen.
Inleiding
Het is het midden van 19e eeuw en als leden van de Second Royal Philanthropic Expedition schepen jullie in voor je missie om de herkomst te onderzoeken van de ziektes die zo'n spoor van vernieling achterlaten op het platteland van het Iberische schiereiland. Zullen jullie slagen in jullie missie? Kun je alle vier de ziektes op tijd onderzoeken om de mensheid te reddden?
Inhoud
7 pionnen
7 karakterkaarten
69 speelkaarten (48 stadkaarten, 15 gebeurteniskaarten, 6 epidemiekaarten)
48 infectiekaarten
5 referentiekaarten
4 ziektekaarten
1 speelvolgordekaart
4 ziekenhuizen
96 ziektestenen (in 4 kleuren)
4 onderzoeksstenen
1 uitbrakenfiche
1 infectiefiche
14 zuiveringsfiches
20 treinrailsfiches
1 preventiefiche
1 spelbord
Voorbereiding
De voorbereiding van het spel is heel herkenbaar voor spelers die het basisspel kennen. Alles verloopt eigenlijk hetzelfde, dus dat zal ik niet opnieuw beschrijven. Er worden bij aanvang ook 18 ziektestenen op het spelbord gezet en ook de verdeling en hoeveelheid van de epidemiekaarten is hetzelfde. Alleen om de startspeler te bepalen wordt er niet gekeken naar de stadkaart met de meeste inwoners, maar naar de stadkaart met de oudste oprichtingsdatum
Het spelbord
Spelbeurt
Ook het spelverloop is zeer herkenbaar. Doe 4 acties, trek 2 kaarten, infecteer steden. Wat is er dan anders? Alleen het spelbord en de rollen van de spelers? Nee, er zijn wel degelijk meer verschillen. Laten we de acties eens bekijken.
Verplaatsen per koets of boot. Je kunt langs de lijnen op het spelbord verplaatsen. Dit mogen ook stippellijnen zijn.
Verplaats per trein. Je kunt langs spoorrails verplaatsen naar een aangesloten stad.
Verplaats per schip. Je kunt tussen twee havensteden verplaatsen door het inleveren van een stadkaart in de kleur van de de bestemming.
Bouw spoorrails. Je kunt spoorrails aanleggen op een lijn die uit de stad waar je bent vertrekt. Dit mag geen stippellijn zijn.
Bouw een ziekenhuis. Er zijn 4 verschillend gekleurde ziekenhuizen. Het ziekenhuis dat je bouwt moet de kleur hebben van de stad waar je bent. Je moet daarvoor de stadkaart afleggen van de stad waar je bent/bouwt.
Behandel ziekte. Verwijder 1 ziektesteen uit de stad waar je bent en leg deze terug in de voorraad. Dit is er altijd maar 1, in tegenstelling tot het basisspel. Er kan namelijk geen medicijn worden ontdekt.
Deel kennis. Deze actie is hetzelfde als in het basisspel. De spelers kunnen als ze bij elkaar in de stad staan de kaart van die stad met elkaar uitwisselen.
Onderzoek een ziekte. In een ziekenhuis kun je 5 kaarten van de kleur van het ziekenhuis inleveren om de ziekte te onderzoeken. Let op: er wordt in tegenstelling tot het basisspel geen medicijn ontdekt.
Zuiver water. Dit is een heel nieuwe actie. Je mag 2 waterfiches in een aangrenzende regio leggen. Een regio is een gebied omgeven door lijnen. Dit mogen ook stippellijnen zijn. Om dat te kunnen doen moet je 1 kaart afleggen in de kleur van een van de aangrenzende steden of in de kleur van een onderzochte ziekte. Deze waterfiches voorkomen elk het leggen van 1 ziektesteen in een van de aangrenzende steden.
De rest van de beurt verloopt net als bij het basisspel. Er worden steden geïnfecteerd. Als er meer dan 3 ziektestenen in een stad zouden komen, dan breekt de ziekte uit naar aangrenzende steden. En ook in de spelerstapel zitten de gevreesde epidemiekaarten.
Winnen of verliezen
De spelers winnen het spel als alle vier de ziektes zijn onderzocht. Ze verliezen het spel als het maximale aantal uitbraken is bereikt, als er ziektestenen moeten worden geplaatst en de voorraad is leeg en als er kaarten moeten worden getrokken en de stapel is leeg.
De gebeurteniskaarten en de rollen zijn natuurlijk aangepast op het thema met bijbehorende eigenschappen.
Agronoom: Voor een actie mag je een waterfiche in een aangrenzende regio plaatsen. En als je de Zuiver water actie uitvoert, mag je 1 extra waterfiche plaatsen.
Politicus: Voor een actie mag je de stadkaart van de stad waar je bent aan een ander speler geven. Deze speler mag overal staan. Voor een actie mag je een stadkaart ruilen met de aflegstapel, mits een van de stadkaarten de stad is waar je bent.
Verpleegster: De verpleegster heeft een preventiefiche dat altijd in een regio ligt aangrenzend aan de pion. Zodra de pion verplaatst wordt, moet het fiche weer in een aangrenzende regio worden geplaatst. Steden grenzend aan deze regio worden nooit besmet.
Spoorwegman: Eenmaal per beurt mag je tijdens het bouwen van spoorrails twee aaneengesloten rails leggen vanuit je huidige stad. En wanneer je per trein verplaatst mag je één passagier (een pion in je stad) meenemen.
Royal academy wetenschapper: Wanneer je de Zuiver water actie doet, mag je een willekeurige stadkaart spelen, ongeacht de kleur. Voor een actie mag je de volgende 3 spelerkaarten van de stapel nemen en ze in een volgorde van keuze terugleggen.
Plattelandsdokter: Wanneer je de Behandel ziekte actie doet, verwijder je een ziektesteen uit je stad en daarnaast mag je er nog een verwijderen uit je stad of een andere stad in een aangrenzende regio.
Zeeman: Wanneer je per schip reist, hoef je geen kaart in te leveren. Wanneer je per schip reist, mag je een passagier (een pion in je stad) meenemen.
Instroom van patiënten uitdaging
Dit is de eerste van twee nieuwe uitdagingen.
Bij de voorbereiding van dit spel krijg je maar 6 waterfiches. Verder worden er onder elk ziekenhuis 2 waterfiches gelegd. Bij het bouwen van een ziekenhuis krijg je die 2 waterfiches er in de voorraad bij. Het bouwen van een ziekenhuis heeft een bijkomend voordeel: alle ziektestenen van de kleur van het ziekenhuis worden direct verwijderd uit de stad waar het ziekenhuis wordt gebouwd.
Tot zover de positieve kant. In de speelvolgorde is een extra stap toegevoegd. Elke beurt verplaatst 1 patiënt (ziektesteen) per kleur richting het bijbehorende ziekenhuis. Dit moet de dichtstbijzijnde patiënt zijn. Zo neemt het aantal blokjes in de omgeving van het ziekenhuis toe. En zelfs het ziekenhuis kan overlopen worden. Zodra er een vierde ziektesteen wordt geplaatst, geldt dit als uitbraak. De vier ziektestenen moeten (in paniek) bij het ziekenhuis vandaan worden geplaatst in aangrenzende steden, naar keuze van de spelers. Er worden geen nieuwe ziektestenen uit de voorraad geplaatst, zoals bij een normale uitbraak. Het is daarom zaak het ziekenhuis op een strategische plek te bouwen.
Referentiekaart
Cholera-kaart
Historische ziektes uitdaging
Dit is de tweede van twee nieuwe uitdagingen.
Voor elke kleur ziekte is er een speciale kaart. Voeg er 1, 2, 3 of 4 toe aan het spel om het een stuk moeilijker te maken. De ziektes zijn daardoor moeilijker te bestrijden.
Zwart - malaria: Wanneer je 1 zwarte ziektesteen moet plaatsen in een stad zonder zwarte ziektestenen, dan plaats je er 2.
Rood - tyfus: Als er meer dan 1 rode ziektesteen in een stad is, dan heb je 2 acties nodig om 1 rode ziektesteen te verwijderen.
Blauw - cholera: Als blauw uitbreekt, dan plaats je niet alleen 1 blauwe ziektesteen in de aangrenzende steden, je plaatst ook 1 blauwe ziektesteen in de steden op afstand 2 als daar nog geen ziektestenen liggen.
Geel - gele koorts: Als een gele ziektesteen in een haven wordt geplaatst, dan moet je een gele ziektesteen plaatsen in alle aangrenzende havensteden.
Conclusie
Het is af en toe even zoeken waar de diverse steden liggen. Dat is wat lastiger dan de bekende steden op de wereldkaart. Ook het principe van het zuiveren van water vraagt wat gewenning. Maar het blijkt zeer effectief te zijn. Het ontwikkelen van de spoorlijnen is een erg leuke toevoeging en vraagt om de juiste planning. En verder is het natuurlijk ook lastig dat er geen medicijnen kunnen worden ontdekt. Daardoor is het zuiveren van water echt noodzakelijk. Ook de twee bijgevoegde uitdagingen passen goed bij het thema. Al met al is dit eerste themaspel zeer geslaagd. Als alle volgende themaspellen net zo goed zijn, dan is het echt iets om naar uit te kijken.