ΑΓΙΑ ΧΑΪΔΩ

Η ΑΓΙΑ ΧΑΙΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΑΝΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

H Αγία Χάιδω γεννήθηκε στον Στανό της Χαλκιδικής γύρω στο 1800. Ο χρόνος φυγής της από την πατρίδα της ήταν το 1821. Συνδέεται μάλλον με τη ζωντανή παράδοση που αναφέρεται παρακάτω. Όταν ήταν σε ηλικία γάμου ζήτησε για γυναίκα του ο γιος του Μαντέμ αγά των Μαντεμοχωρίων. Σ’ αυτόν η Χάιδω ύψωσε το ανάστημά της, Τουρκάλα και οθωμανή δεν θα γινόταν. Ήταν ασυμβίβαστη με τον εξισλαμισμό. Στην άρνησή της απάντησε με μαρτύριο. Τη φυλάκισε και τη βασάνισε φρικτά. Μέχρι σήμερα, έξω από το χωριό, δείχνουν οι Στανιώτες το «Αλώνι της Χάιδως». Αυτό ή ήταν κτηματική περιουσία της Αγίας ή ο τόπος της φυλακίσεως και του βασανισμού της.

Ο ιερομόναχος εφημέριος του χωριού, κατάφερε να ελευθερώσει την Αγία και να τη φυγαδεύσει μαζί με τη μητέρα της στην Παναγία της Θάσου σε μετόχι της μονής Παντοκράτορος του Αγίου Όρους. Ζούσε με τη μητέρα της υπηρετώντας την εκκλησία που υπήρχε στο μετόχι. Εκεί η Αγία ζούσε αφιερωμένη στο Θεό. Αγωνιζόταν καθημερινά με αυστηρή άσκηση και πολύ προσευχή. Όταν πέθανε η μητέρα της, αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στη ζωή της ασκήσεως και της προσευχής. Ενταφιάσθηκε στο κοιμητήριο του μετοχιού. Στη συνείδηση των χριστιανών του Στανού ήταν πάντοτε ζωντανή η μνήμη και η ζωή της Αγίας. Γι’ αυτό και αφιέρωσαν ιερά εικόνα.

Από του έτους 1988 με απόφαση του Σεβ. Μητροπολίτου κυρού Νικοδήμου ορίσθηκε η 1η Σεπτεμβρίου ως η ημέρα μνήμης και εορτασμού της Αγίας. Δε γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία του θανάτου της. Γι’ αυτό ορίσθηκε η 1η Σεπτεμβρίου κατά την οποία εορτάζει και η παλαιοτέρα Αγία Χάιδω, ανάμεσα στο χορό των 40 μαρτύρων γυναικών.