Κύπρος: Μωσαϊκό θρησκειών

Ζωή Δημητροπούλου, Β1

Κύπρος, μια χώρα πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική. Από την ειδωλολατρία, στην ορθοδοξία, στον καθολικισμό και τον μουσουλμανισμό.

Ενώ η θρησκευτική ιστορία της Κύπρου ξεκινά από την ειδωλολατρική εποχή του Χαλκού, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της αρχαίας Κυπριακής θρησκείας έπαιξε η εγκατάσταση των Ιώνων κατά τον Α’ αποικισμό (11ος- 9ος αιώνας π.Χ.) οι οποίοι ίδρυσαν τη Σαλαμίνα. Εκτός από τη διάδοση του δωδεκάθεου, οι ιθαγενείς επηρεάστηκαν από τους Ίωνες σε πολλούς τομείς, όπως οι τέχνες και ο πολιτισμός. Η αρχαιολογική σκαπάνη στη Σαλαμίνα έφερε στο φως ένα από τα πρώτα θρησκευτικά αξιοθέατα της Ελληνιστικής εποχής, το Ιερό του Διονύσου. Άλλα σημαντικά ευρήματα της περιοχής είναι ένας μαρμάρινος αναθηματικός φαλλός, το δεξί χέρι μαρμάρινου αγάλματος που κρατάει κάνθαρο, καθώς και ένας πήλινος κάνθαρος με ανάγλυφα θεατρικά προσωπεία στις λαβές.

Κατά τα χριστιανικά χρόνια, ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη του περιοδεία επισκέπτεται την Πάφο και τη Σαλαμίνα σε μια πρώτη προσπάθεια διάδοσης του Χριστιανισμού στο νησί. Στην τρίτη του περιοδεία ξαναπερνά από την Πάφο και βαφτίζει κατοίκους της περιοχής.

Σημαντικό ρόλο στη διάδοση του χριστιανισμού είχε και ο Άγιος Ανδρέας ο οποίος έκανε το πέρασμα του από τη Μεγαλόνησο, πριν καταλήξει στην Πάτρα, όπου και μαρτύρησε. Σύμφωνα με μια λαϊκή παράδοση, όταν ο Άγιος Ανδρέας ταξίδευε από την Ιόππη στην Αντιόχεια, το καράβι στο οποίο επέβαινε, έπεσε σε βράχο. Τις μέρες της νηνεμίας τους έλειψε το νερό. Έτσι, ο Άγιος Ανδρέας μαζί με τον καπετάνιο προσφέρθηκαν να βρουν νερό, γεγονός όμως δύσκολο. Προσευχήθηκε σε έναν λόφο, ανάμεσα σε δύο βράχους και από θαύμα ανάβλυσε νερό. Από το νερό αυτό πρώτος ήπιε ο γιος του καπετάνιου που ήταν εκ γενετής τυφλός και θεραπεύθηκε. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, έκανε πολλούς κατοίκους του νησιού να ασπαστούν τον χριστιανισμό. Σε αυτόν τον λόφο κτίστηκε η μονή του Αγίου Ανδρέα στην Καρπασία, στο τμήμα της κατεχόμενης πλέον Κύπρου, η οποία προσέλκυε πλήθος πιστών και όχι μόνο. Οι πρώτες Χριστιανικές εκκλησίες της Κύπρου χρονολογούνται στα τέλη της Βυζαντινής εποχής. Κάποιες από τις σημαντικότερες είναι η Παναγία της Ασίνου στο Νικητάρι, μια εκκλησία βασιλικού ρυθμού που ξεχωρίζει για τις περίτεχνες Βυζαντινές τοιχογραφίες. Μια ακόμη είναι η Παναγία Ιαματική του Αρακαπά από τις πλέον καλοδιατηρημένες Μεσαιωνικές Βυζαντινές εκκλησίες, γνωστή για τα θαύματα της, τη θεραπεία ανίατων ασθενειών.

Οι Οθωμανοί, μετά το σύντομο χρονικό διάστημα παραμονής των Φράγκων στην Κύπρο, προβαίνουν σε εξισλαμισμούς με αποτέλεσμα πλήθος κόσμου να ασπαστεί το ισλάμ. Ένα θρησκευτικό μνημείο που άντεξε στον χρόνο είναι το Χαλά Σουλτάν Τεκκέ, κτισμένο το 1787. Ωστόσο, οι πιο βάναυσοι κατακτητές της Κύπρου υπήρξαν οι Βρετανοί οι οποίοι μετατρέπουν ορθόδοξες εκκλησίες σε καθολικές, όπως η Παναγία Ασπροφορούσα και σκοτώνουν με πολύ βίαιο τρόπο Κύπριους που ήθελαν να υπερασπιστούν τη πίστη και τα πιστεύω τους. Ένας σημαντικός Καθολικός ναός από εκείνη την εποχή στη Κύπρο είναι ο Καθολικός ναός της Αγίας Αικατερίνης, ναός αξιοθαύμαστης αρχιτεκτονικής, κτισμένος το 1935.

Σήμερα, τα πράγματα έχουν εξομαλυνθεί κατά πολύ αφού λόγω της πολυπολιτισμικότητας της Κύπρου, όλες οι θρησκείες συνυπάρχουν ειρηνικά στο νησί.