Απόσπασμα από: Στράβων, Γεωγραφικά, τόμος ΙΔ', κεφ 6.3
Απόσπασμα από: Στράβων, Γεωγραφικά, τόμος ΙΔ', κεφ 6.3
Οι μαθητές/τριες: Αθανάσιος-Ίαν Νικολόπουλος, Ζωή Δημητροπούλου, Μυρτώ Καϊάφα, Σοφία Μπάκου της Β΄ Γυμνασίου (τμήμα Β1) πήραν συνέντευξη στις 19/12/2021 από τον κ. Αναστάσιο Στασή.
Ο κ. Στασής είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Αχαΐας- Κύπρου “Αχαιών Ακτή”, ενός τοπικού συλλόγου με 70 μέλη, σκοπός του οποίου είναι η ανάπτυξη των σχέσεων Αχαΐας-Κύπρου. Από την ίδρυσή του (Ιανουάριος 2000) μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πολλές εκδηλώσεις, αν και τα τελευταία δύο χρόνια, λόγω των συνθηκών της πανδημίας, αυτές έχουν σαφώς περιοριστεί.
Από πού κατάγεστε;
Κατάγομαι από το κατεχόμενο χωριό ‘Aγιος Θεόδωρος που βρίσκεται στην επαρχία Αμμοχώστου, στο διαμέρισμα της Καρπασίας, 29 χλμ από την πόλη της Αμμοχώστου. Το χωριό βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί στο μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος πέρασε από εκεί πριν έρθει στην Πάτρα. Το 1974 στο χωριό υπήρχαν 810 κάτοικοι και άλλοι τόσοι μετανάστες κυρίως στην Αγγλία. Στο χωριό λειτουργούσε ένα Δημοτικό Σχολείο με 104 μαθητές και είχε τρεις εκκλησίες, οι οποίες τώρα είναι συλημένες.
Το χωριό Άγιος Θεόδωρος μετά την αλλαγή του ονόματος
Το δημοτικό σχολείο με την τοποθέτηση της προτομής του Κεμάλ Ατατούρκ
Τότε ήμουν 15 χρονών και έζησα από κοντά τα γεγονότα (το πραξικόπημα και τις δύο φάσεις της τουρκικής εισβολής). Έφυγα από το χωριό στις 14 Αυγούστου με τους γονείς μου, όπως και πολύς κόσμος, καθώς βλέπαμε ότι αποχωρούσε ο στρατός μας.. Πιστεύαμε ότι θα φύγουμε μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα και ότι θα επιστρέφαμε σύντομα. Δυστυχώς πέρασαν 48 χρόνια από τότε… Κάποιοι έμειναν εκεί στην Καρπασία εγκλωβισμένοι μέχρι και σήμερα.
Πώς επιλέξατε την Πάτρα και εγκατασταθήκατε;
Τελείωσα το σχολείο και υπηρέτησα τη στρατιωτική μου θητεία στην Κύπρο. Κατόπιν ήρθα στην Πάτρα για σπουδές και έμεινα.
Τι συνέβη με το βόρειο κομμάτι της Κύπρου;
Η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο με το πρόσχημα ότι θα επαναφέρει τη συνταγματική τάξη, η οποία ανατράπηκε με το προδοτικό πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου για να προστατεύσει έτσι τους Τουρκοκύπριους. Με τις πλάτες των Αμερικάνων επενέβη η Τουρκία, η οποία πλέον κατέχει το 38% του εδάφους. Έγινε εθνοκάθαρση, είχαμε 200 χιλιάδες πρόσφυγες, είχαμε πεσόντες, αγνοούμενους, αιχμαλώτους, βιασμούς γυναικών. Καταστράφηκε η πολιτιστική και θρησκευτική μας κληρονομιά.
Ακόμα, 10 με 12 χιλιάδες άνθρωποι που είχαν παραμείνει ως εγκλωβισμένοι στην Καρπασία εξαναγκάστηκαν να φύγουν με τη βία. Οι στόχοι των Τούρκων ήταν πρώτον να διώξουν τους Έλληνες, δεύτερον να αλλάξουν τα τοπωνύμια χωριών και πόλεων και τρίτον να μεταφέρουν εποίκους από την Ανατολία στα σπίτια των Ελλήνων. Λεηλάτησαν τα πάντα, κατέστρεψαν τον πολιτισμό μας. Η Κύπρος, παρά την ύπαρξη των Τουρκοκυπρίων (αποτελούσαν τότε το 18% του πληθυσμού και κατείχαν το 11% της Κυπριακής γης), είναι ελληνικό νησί από τον 12ο αιώνα με την κάθοδο των Ελλήνων. Αψευδής μάρτυρας η παραλιακή περιοχή που μέχρι σήμερα ονομάζεται Αχαιών Ακτή κοντά στην κωμόπολη Γιαλούσα της Καρπασίας, όπου έγινε η κάθοδος και η απόβαση των Αχαιών, όπως αναφέρει και ο ιστορικός Στράβωνας. Από εκεί προέρχεται και το όνομα του Συνδέσμου μας. Πολλές πόλεις της Κύπρου ιδρύθηκαν από τους Έλληνες όπως η Σαλαμίνα από τον Τεύκρο, η Πάφος από τον Αγαπήνορα της Αρκαδίας, η Κερύνεια από τον Κηφέα τον Αχαιό κ.ά.
Έχετε ακούσει για τον “Λεωνίδα της Κερύνειας” ή άλλους ήρωες;
Βεβαίως, πρόκειται για τον υπολοχαγό Νικόλαο Κατούντα, ο οποίος είχε λάβει διαταγή από τον διοικητή των δυνάμεων καταδρομών να αντιμετωπίσει τους Τούρκους στην περιοχή της απόβασης των Τούρκων, πολέμησε σαν νέος Λεωνίδας και έκτοτε αγνοείται. Και πολλοί άλλοι αξιωματικοί και στρατιώτες έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Σε άλλα μέρη όμως δεν έγιναν μάχες, όπως στην Αμμόχωστο, όπου τα ελληνικά τμήματα έφυγαν από εκεί προς το νότιο μέρος κι έτσι οι Τούρκοι δεν βρήκαν αντίσταση και κατέλαβαν την πόλη και τη γύρω περιοχή. Η Αμμόχωστος έπεσε αμαχητί με προδοσία.
Γνωρίζετε πόσα ήταν τα θύματα και οι αγνοούμενοι;
Ο συνολικός αριθμός πεσόντων και αγνοουμένων είναι 2461 περίπου. Από την Ελλάδα ήταν 167 και να επισημάνουμε ότι από την Αχαΐα υπήρξαν 6 νεκροί και 2 αγνοούμενοι. Από τους 1200 στρατιώτες που υπηρετούσαν τότε στην Κύπρο, στην ΕΛ.Δ.Υ.Κ., στα καταδρομικά ή και στην Εθνική Φρουρά, 155 ήταν από την Αχαΐα.
Ο παρακάτω κατάλογος είναι από τον Σύνδεσμο Αχαιών Ακτή και απαριθμεί τα ονόματα των Αχαιών Αγωνιστών
Συμφωνείτε ότι η εισβολή ήταν μια δεύτερη μικρασιατική καταστροφή;
Φυσικά και συμφωνώ, καθώς είχαμε πρόσφυγες, αγνοούμενους, πεσόντες, πολιτιστικές καταστροφές αλλά και λεηλασίες. Αφού μιλάμε για λεηλασίες, να σας αναφέρω πως τον προηγούμενο χρόνο δημοσιεύτηκε ένα περιστατικό λεηλασίας στην Αμμόχωστο. Μετά την εισβολή, ανατέθηκε σε μία ομάδα φαντάρων να καταγράψουν όλα τα μουσικά όργανα της πόλης. Έψαξαν σε σπίτια, σχολεία, καταστήματα, παντού. Τους ενδιέφεραν κυρίως τα πιάνα! Τα μουσικά όργανα που συγκέντρωσαν τα μετέφεραν με φορτηγά στο αεροδρόμιο και από εκεί με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Τουρκία.
΄Αποψη του χωριού
Επισκέπτεστε συχνά την Κύπρο;
Ναι, πηγαίνω, αλλά δεν έχω πάει ποτέ στα κατεχόμενα γιατί θέλω να θυμάμαι το σπίτι μου και τα χωριό μου όπως ήταν.
Θα θέλατε να μας πείτε κάτι άλλο κλείνοντας;
Πρέπει να γράφονται περισσότερα στα σχολικά βιβλία για να υπάρχουν διδάγματα: Ας είναι η Κύπρος το τελευταίο θύμα, η τελευταία τραγωδία!