W tej części raportu analizie poddana zostanie współpraca z otoczeniem wewnętrznym i społeczno-gospodarczym biur karier. Według danych pozyskanych z poszczególnych biur karier, jednostki te prowadzą szeroką i wielokierunkową współpracę z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Mając na uwadze, iż biura stanowią łącznik między aktywnością edukacyjną i akademicką a rynkiem pracy, współpraca ta jest nie tylko uzasadniona, ale i konieczna.
Na podstawie uzyskanych danych można stwierdzić, iż biura karier współpracują przede wszystkim z urzędami pracy, zarówno wojewódzkimi jaki powiatowymi. Tak zadeklarowało odpowiednio 78% i 62% respondentów. Ten kierunek współpracy wydaje się oczywisty – wynika z charakteru zadań podejmowanych przez biura karier. Istotną informacją jest wysoki odsetek wskazań dotyczących współpracy z innymi biurami karier. Sieciowanie biur sprzyja nie tylko wymianie dobrych praktyk, rozwiązywaniu pojawiających się trudności, inspirowaniu się w zakresie projektowania nowych ofert. Jest także kreowaniem możliwości do profesjonalnego rozwoju pracowników biur.
Wśród innych instytucji, z którymi współpracują biura karier respondenci wskazywali zarówno te o zasięgu europejskim (EPSO, COIMBRA, UNA EUROPA), ogólnopolskim (Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Izba Skarbowa, KRASP), jak i działające regionalnie i lokalnie: uczelnie, izby gospodarcze, instytucje ochrony zdrowia, inkubatory przedsiębiorczości, stowarzyszenia i fundacje, ośrodki doskonalenia nauczycieli, galerie i instytucje kultury, organizacje studenckie, parki technologiczne.
Analizując kierunki działalności instytucji, z którymi współpracują biura karier warto odnotować, iż współpraca ta jest ukierunkowana na łączenie środowiska akademickiego z szeroko rozumianymi podmiotami rynku pracy. Są to nie tylko pracodawcy oferujący miejsca praktyk, ale także instytucje z poziomu mezo i makro, które kreują i realizują lokalne polityki nie tylko w zakresie zatrudnienia, ale także dynamiki rozwoju w poszczególnych branżach.
Współpraca z instytucjami zewnętrznymi jest wysoko oceniana przez pracowników biur karier. Średnie oceny zaprezentowano na poniższym wykresie. Warto dodać, że w tym przypadku (w przeciwieństwie do znaczenia i natężenia zadań) odchylenie standardowe było niewielkie.
Kluczową dla realizacji celów biur karier jest współpraca z pracodawcami. Przybiera ona różne formy. Najczęściej respondenci deklarowali gromadzenie i upowszechnianie ofert pracy, praktyk i staży (90%), organizację spotkań z pracodawcami (70%), wspieranie pracodawców w procesie rekrutacji i selekcji kandydatów do pracy lub na praktyki i staże (66%).
Liczba ofert pracy i staży, które otrzymały biura karier wyraźnie zmalała w roku akademickim 2020/2021 w porównaniu do roku poprzedniego. Przyczyną były zmiany na rynku pracy uwarunkowaną ograniczeniami związanymi z pandemią Covid-19.
Zdecydowana większość biur karier zadeklarowała, iż weryfikuje oferty wpływające od pracodawców. Zadeklarowało tak 89% respondentów. Niepojące jest jednak to, iż 9% badanych twierdzi, iż w biurach, w których pracują nie sprawdza się ofert pracy, praktyk i staży, które są proponowane studentom przez pracodawców.
Polska Komisja Akredytacyjna jest specyficznym typem interesariusza, który może mieć istotny wpływ na funkcjonowanie biur karier. Przede wszystkim dotyczy to obszarów działania związanych z praktykami zawodowymi studentów oraz budowaniem i rozwijaniem współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, w tym z pracodawcami.
Prawie dwie trzecie badanych (63%) deklarowało, że w ostatnich 12 miesiącach przedstawiciele PKA zapoznali się z działalnością biura karier w ramach prowadzonej oceny programowej kierunków studiów. Jednocześnie 13% badanych nie potrafiło udzielić jednoznacznej odpowiedzi, co może oznaczać, że nie byli angażowani w procedurę przygotowania do wizytacji.
Badani, którzy zadeklarowali, że zespoły PKA zapoznawały się z działalnością biur karier zostali poproszeni o ocenę użyteczności wniosków formułowanych przez PKA w odniesieniu do działalności biura karier. Niemal jedna czwarta badanych (24%) wskazała, że nie otrzymali żadnych uwag. Ponad dwie piąte (45%) oceniało, że uwagi były przydatne i użyteczne.
Biura karier działają nie tylko na polu wspierania studentów i absolwentów na rynku pracy. Ich rolą jest także wspieranie tych działań podejmowanych wewnątrz uczelni, które ukierunkowane są na:
wzmacnianie kompetencji zawodowych studentów,
budowanie i promowanie wizerunku uczelni,
gromadzenie i rozpowszechnianie ofert dotyczących miejsc praktyk dla studentów,
badanie losów absolwentów.
Tak szerokie działania wymagają także współpracy wewnątrz uczelni.
Wśród innych podmiotów, z którymi biura karier współpracują respondenci wymieniali:
biuro Erasmus+,
biura zajmujące się praktykami studenckimi,
działy zarządzające projektami,
biura obsługi studentów,
działy współpracy z gospodarką,
działy współpracy z zagranicą,
biura rektorów, prorektorów, dziekanów i prodziekanów,
rady pracodawców,
biura rekrutacji i promocji,
opiekunów poszczególnych kierunków i specjalności oraz z opiekunów praktyk.
Nazwy wewnętrznych interesariuszy, z którymi współpracują badane biura karier różniły się, co wynika z struktur organizacyjnych poszczególnych uczelni.
Analizując uzyskane dane można jednak wskazać podstawowe obszary tej współpracy:
w zakresie organizacji praktyk i staży
w zakresie rekrutacji i promocji
w zakresie zarządzania projektami i pozyskiwania środków
międzynarodowa.
Obszary te są wskazywane przez większość respondentów, jednak można uznać, iż zakres i specyfika tej współpracy modelowane są wielkością uczelni, kierunkami i profilami kształcenia.
Wśród interesariuszy wewnętrznych najważniejszą grupą w kontekście założonych celów biur karier jest samorząd studencki. Jest to interesariusz, który w największym stopniu może ułatwiać dystrybuowanie informacji adresowanych do studentów i absolwentów.
Warto odnotować, iż respondenci pozytywnie oceniają współpracę z interesariuszami wewnętrznymi. Według danych relatywnie najsłabiej (choć wciąż wysoko) została oceniona współpraca ze studentami (samorząd studencki, inne organizacje studenckie i koła naukowe).
Otoczenie społeczne jest ważnym kryterium diagnozy funkcjonowania biur karier. Jest ono nie tylko adresatem ofert, ale także podstawowym zasobem społecznym. Współpraca w zakresie realizacji celów biur jest nie tylko konieczna, ale dobrze moderowna może przynosić obopólne korzyści. Zakres i jakość tej współpracy warunkują efekt synergii, który obejmuje nie tylko korzyści bezpośrednio wynikające dla studentów, ale także profity wizerunkowe dla uczelni i interesariuszy zewnętrznych.