Realizowane zadania
W tej części raportu zaprezentowane zostaną dane dotyczące działań podejmowanych przez biura karier. Analizując te dane można zauważyć jak wiele zadań realizują biura i jak te zadania są zróżnicowane. Według danych z tabeli żadna działalność nie dominuje. Najczęściej wskazywano pomoc studentom w wejściu na rynek pracy, budowanie współpracy między uczelnią a pracodawcami oraz organizowanie warsztatów dla studentów. Żadna z tych aktywności nie obejmuje więcej niż 10% ogólnej liczby wskazań.
Analizując procent obserwacji warto odnotować, iż połowa respondentów (51%) wskazała, że do działań podejmowanych przez ich biuro należy organizowanie praktyk studenckich oraz prace administracyjne związane z obsługą praktyk studenckich (41%). Można przyjąć, że te zadania wynikają z organizacji pracy uczelni i postrzegania przez władze uczelni roli biura karier. W obliczu uzyskanych danych można uznać, że realizowanie zadań o charakterze administracyjnym niesienie ryzyko ograniczania aktywności związanych z doradztwem karierowym.
Niemal jedna trzecia respondentów wskazała, że realizują także inne, niż te wskazane w kwestionariuszu zadania. Warto tym wypowiedziom przyjrzeć się dokładniej. Z jednej strony mogą one stanowić wskaźnik rzeczywistego charakteru działań podejmowanych przez biura karier, z drugiej natomiast mogą mieć charakter inspiracyjny.
"Inne" zadania realizowane przez pracowników biur karier:
Badanie losów absolwentów
Organizowanie career date
Promowanie oferty uczelni, kampanie reklamowe
Udział w targach edukacyjnych
Kontakty ze szkołami
Nadzorowanie przygotowania gadżetów i materiałów promocyjnych
Coaching
Ewaluacja praktyk
Współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym
Analiza potrzeb pracodawców
Prowadzenie rekrutacji
Projektowanie rozwiązań dotyczących obsługi studentów w obszarze doradztwa karierowego
Testy predyspozycji
Sesje Development Center
Wspieranie w zakresie przedsiębiorczości
Pisanie projektów na pozyskiwanie środków unijnych na działalność
Obsługa administracyjna projektów
Współpraca z samorządem lokalnym
Organizacja konkursów fotograficznych i filmowych
Obsługa Klubu Absolwenta
Organizowanie gry miejskiej
Obsługa Systemu Przywilejów Absolwenta
Praktyki ponadprogramowe
Program mentoringowy
Program ambasadorski
Prowadzenie portalu
Zarządzanie projektami unijnymi
Uczestniczenie w tworzeniu nowych kierunków studiów
Analizując te zadania można wskazać grupy aktywności, które nie są tradycyjnie powiązane z doradztwem karierowym realizowanym w uczelniach. Są to:
działania związane z promocją uczelni, marketingiem
zarządzanie projektami unijnymi (w tym także pisanie projektów)
obsługa administracyjna praktyk studenckich
badanie losów absolwentów.
Jak już wspomniano powyżej, zadania realizowane przez biura wynikają z wielu czynników. Przyjmujemy założenie, że najważniejsze z nich to wielkość uczelni, jej typ, profil i specyfika kierunków kształcenia. Można założyć, że na mniejszych uczelniach ma miejsce odejście od tradycyjnego (doradczego) postrzegania roli biur karier i przejście w kierunku działań o charakterze administracyjnym i promocyjnym. Teza ta wymaga potwierdzenia w toku dalszych badań.
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że prawie dwie trzecie respondentów (64%) deklaruje, iż realizuje zadania niezwiązane ściśle z ustawowymi zadaniami biur karier.
poradnictwo
Analizie poddano także działania podejmowane przez biura w obszarze wsparcia doradczego. Jak wskazują dane zaprezentowane na poniższym wykresie przeważa poradnictwo indywidualne. Realizowanie takiego wsparcia zadeklarowała większość badanych biur karier (91%). Także liczna grupa biur deklaruje prowadzenie poradnictwa online (78%). Uwagę zwraca stosunkowo niski odsetek biur deklarujących realizację doradztwa grupowego - 68%. Formy poradnictwa grupowego są szczególnie efektywne w zakresie rozwijania kompetencji społecznych i doradztwa poprzez aktualizację i poszerzanie wiedzy. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że realizacja doradztwa grupowego w formie stacjonarnej była szczególnie ograniczona w okresie pandemii.
Być może wynika on ze zmian w charakterze pracy biur, warunków lokalowych, organizacji pracy i kompetencji pracowników. Tropem interpretacyjnym może być także ten, iż pracownicy biur karier takie formy działalności jak szkolenia, warsztaty, konferencje, prelekcje, targi, spotkania traktują bardziej jako oferty edukacyjne niż doradcze. Warto te założenia poddać pogłębionej analizie.
Analizując działania podejmowane przez biura karier w ramach poradnictwa indywidualnego należy odnotować, iż w roku akademickim 2019/20 średnia liczba osób, które skorzystały z tej formy wsparcia to 226 osób, w roku akademickim 2020/21 to 230. Na podstawie statystyk opisowych uzyskanych odpowiedzi można również stwierdzić, że w tych okresach dominanta dotycząca liczby osób objętych wsparciem wynosiła odpowiednio 30 i 20 osób, a mediana to odpowiednio: 63 osoby i 95 osób.
Kluczowym wnioskiem jest jednak fakt, że zainteresowanie wsparciem w formie poradnictwa indywidualnego nie zmalało w okresie pandemii. Przeciwnie - potrzeby studentów w tym zakresie wzrosły. Nie oznacza to, że sytuacja taka dotyczyła wszystkich uczestniczących w badaniu podmiotów. Zdarzały się sytuacje, w których ze wsparcia w formie indywidualnego poradnictwa zawodowego skorzystało tylko kilka osób. Bywały również przypadki, w których nie skorzystał z niego nikt. Po drugiej stronie kontinuum były biura, w których wsparcie w tej formie otrzymało ponad tysiąc, a nawet niemal dwa tysiące osób.
Zakres działań w tej formie doradztwa warunkowany jest wieloma czynnikami, m.in.: kompetencjami pracowników, możliwościami lokalowymi, warunkami technicznymi, dostępnością biura oraz charakterem działalności biura i sposobem promowania przez biuro karier własnych działań wśród studentów (zob. Kanały komunikacji).
Wykorzystywane techniki poradnictwa indywidualnego
Dane przedstawione na wykresie poniżej wskazują, z jakich technik doradczych korzystają pracownicy biur karier w procesie doradztwa indywidualnego.
96%
konsultacja dokumentów aplikacyjnych
76%
wywiad,
rozmowa
doradcza
rozmowa
doradcza
75%
symulacja
rozmowy kwalifikacyjnej
rozmowy kwalifikacyjnej
74%
testy preferencji
i predyspozycji zawodowych
i predyspozycji zawodowych
73%
tworzenie
planu
kariery
planu
kariery
Dane te wskazują na tradycyjne podejście do doradztwa indywidualnego. Dominują formy informacyjne oraz rozwiązania oparte na teorii cechy i czynnika. Jednocześnie warto pogłębiać wiedzę o rozwiązaniach wykorzystujących inne formy i sposobu komunikacji, w tym te, które zostały wymuszone przez zdalny tryb pracy.
Respondenci, którzy wskazali na inne niż wymienione w kwestionariuszu ankiety techniki, podawali takie rozwiązania w zakresie doradztwa indywidualnego, jak:
bilans kompetencji,
FRIS,
autorskie techniki doradcze,
mentoring,
techniki projekcyjne,
indywidualną analizę SWOT.
Wykorzystywane techniki poradnictwa grupowego
Analizując działania podejmowane przez biura karier w ramach poradnictwa grupowego należy odnotować, iż w roku akademickim 2019/20 średnia liczba osób, które skorzystały z tej formy wsparcia to 281, w roku akademickim 2020/21 to 338. Również w przypadku tej formy potwierdza się wniosek o wzroście znaczenia i zapotrzebowania wśród studentów na wsparcie oferowane przez biura karier. O wzroście znaczenia poradnictwa grupowego w okresie pandemii, a także dostępności do tego typu wsparcia dzięki wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych świadczy również fakt, że dominanta dotycząca liczby osób korzystających z form grupowego poradnictwa w ra. 2019/20 wynosiła 5, a w następnym 30.
Podobnie jak w przypadku poradnictwa indywidualnego, również w przypadku grupowych form poradnictwa zdarzały się biura karier, w których tego typu wsparcie nie spotykało się z zainteresowaniem studentów oraz takie, które objęły nim trzy, cztery na nawet siedem tysięcy osób w analizowanych okresach.
Respondenci wskazali najczęściej wykorzystywane techniki pracy w obszarze poradnictwa grupowego:
61%
gry szkoleniowe,
gry warsztatowe
51%
konsultacje dokumentów aplikacyjnych
41%
symulacja rozmowy kwalifikacyjnej
39%
inne
Wśród "innych" badani wymieniali najczęściej:
prezentacje
wykłady
assessment center
dyskusje
techniki projekcyjne
nagrania video
spotkania z przedstawicielami firm i instytucji
szkolenia z zakresu kompetencji miękkich
warsztaty (np. budowanie IPD, projektowanie portfolio)
webinaria
wizyty studyjne
analiza GROW