Björn is een beer

dieren en kindernamen

Kinderen kregen vroeger vaak namen die van dieren waren afgeleid. Denk aan Benno, Wolf, Arend, Zwaan of Duif.

Machtige en gevaarlijke dieren hadden de voorkeur: de beer, de wolf, het wilde zwijn. Ook roofvogels werden vernoemd: adelaar, valk en raaf. Zelfs de reiger en de zwaan leidden tot kindernamen, de zwaan vooral bij meisjes. Sommige namen verwezen naar heilige dieren uit voor-christelijke tijden. De beer was het meest heilige dier van de Germanen. Later raakten ook christelijke dierennamen in de mode: de leeuw (Leo) en de duif (Colomba).

De beer

In de Germaanse en Keltische cultuur was de beer een heilig dier. Voor hen was de beer de koning der dieren. De beer was zo heilig, dat het dier niet bij naam genoemd mocht worden. Het woord beer betekende oorspronkelijk bruin. In de Latijnse vorm Bruno, zou de voornaam gangbaar blijven. Ook Ber(n)hard bleek onuitroeibaar. De naam van de legendarische koning Arthur gaat terug naar een Keltisch woord voor beer.

Enkele namen, waarin het woord beer voorkomt: Berengar ('Speer als een beer'), Bernhard (= 'beresterk'), Bernhold (= 'heerser als een beer'), Bernulf (= 'berenwolf'), Bernwald en Berwout (= 'heerser als een beer'), Bernward (= 'bewaker of wachter als beer'). Ook de nu nog veel voorkomende jongensnaam Björn betekent beer.

De wolf

In de oude Germaanse culturen was de wolf symbool voor degene die de overwinning bracht.

Enkele namen, waarin het woord wolf voorkomt: Beowulf (='bijen-wolf’), Wolfgang, Wolfhard


Het everzwijn

Bij de Germanen en Kelten was het everzwijn of wilde zwijn een heilig dier. Jonge strijders en zelfs vorsten werden 'evers' genoemd. Er bestaat een prachtige miniatuur uit de veertiende eeuw, waarop de hertog van Brabant wordt voorgesteld als een everzwijn. Hertogen Jan II en Jan III van Brabant lieten zich sterk inspireren door de verhalen rond koning Arthur. Herhaaldelijk maakten zij dan ook gebruik van symbolen die samenhingen met koning Arthur en zijn hof, zoals het everzwijn en de draak.

Enkele namen, waarin het woord everzwijn voorkomt: Evert, Eberhard, Ebertram, Eppo, Ebo.

De vos

Er zijn kinderen die Vos worden genoemd. Dat zijn er niet veel, want de vos staat voor sluw (= slim en gemeen). De naam Reinaart verwijst ook naar een vos. Reinaart de vos is de hoofdpersoon in een gedicht over dieren. Dit gedicht geldt als een hoogtepunt in de middeleeuwse literatuur van Nederland. Waarschijnlijk werd het geschreven tussen 1257 en 1271.

Enkele andere vormen van de naam Reinaart zijn: Rein (Frans), Rinke en Renke (Duits)

De leeuw

De middeleeuwer geloofde dat de leeuw sliep met open ogen. Vandaar dat hij symbool kon worden voor waakzaamheid. De leeuw werd afgebeeld bij paleis- en kerkpoorten, vaak op tronen van hoogwaardigheidsbekleders, op vaandels en schilden. In het West-Europa werd de leeuw het meest gebruikte wapendier, een dier dat op een schild werd afgebeeld. De Engelse koning Richard I Plantagenet (1157 - 1199) kreeg tijdens zijn leven de bijnaam Leeuwenhart. Richard stond bekend als een vechtjas, een hard en moedig man. In 1973 schreef kinderboekenschrijfster Astrid Lindgren het boek ''Gebroeders Leeuwenhart'', over de onafscheidelijke broers Jonatan en Kruimel. Als zij kort na elkaar sterven, ontmoeten ze elkaar weer in Nangijala, een sprookjesachtige plek. Maar niet alles is er zo mooi als het lijkt, want de wrede heerser Tengil houdt het land in zijn macht. Zijn vreselijkste wapen is de draak Katla. Kunnen de broers dit monster verslaan?

Enkele namen, waarin het Latijnse woord Leo voorkomt: Lea, Leah, Liea Lean, Leander, Leandra Lenna, Lenne, Lenneke, Leo, Lei, Leon, Leonard, Leonardo, Léonhard, Leonid, Leendert, Leen, Leentje, Lenard, Lennart, Leone, Lionel, Lena, Leni, Leny, Leonarda, Narda, Leonie, Léonore, Leontien, Leontina, Leontine, Leontine Lennard, Lennart, Lenny, Lionel, Lieuwe (Fries).

© cultuurZIEN 2019

bronnen:

http://www.heiligen.net/pdf/B/BEER.pdf

http://www.heiligen.net/pdf/W/WOLF.pdf

https://www.nrc.nl/nieuws/2006/05/13/de-hertog-is-een-everzwijn-11128850-a463253

http://www.heiligen.net/wb/symboolleeuw.php