Bunun için uyarı panoları, şablonlar ve sensörler gibi ekipmanlar kullanılmaktadır. Esas olan insani unsurlardan kaynaklanan hataların ortadan kaldırılmasıdır
Poka Yoke üretim esnasında meydana gelen insan, makine veya tasarım kaynaklı hataların basit, ucuz yöntemlerle kalıcı çözüme ulaştırılmasıdır. Kelime anlamı olarak Poka, kaza ile herkesin yapabileceği hata (görülmeyen tesadüfî hata) Yoke ise korumak (azaltma) demektir. Türkçede Poka Yoke hata önleme olarak da ifade edilmektedir. Japonya’da geliştirilen bu sistem Japon mühendis Shigeo Shingo tarafından 1986 yılında piyasaya çıkarılan Sıfır Kontrol Sistemi isimli eseri ile literatüre kazandırılmıştır. Bu sistem esas olarak istatistiksel kalite kontrol araçları ile çözümlenememiş basit ve sıkça tekrarlayan hataları sıfır hata, sıfır kontrol sistemi hedefine ulaştırmayı amaçlamaktadır.
Poka Yoke ile amaç, sistemde otomatik ve sürekli kontrolün sağlanmasıdır. Çalışanın dikkatsizlik, konsantrasyon eksikliği, dalgınlık, yorgunluk, unutkanlık, sisteme bilerek zarar verme vb. sebeplerle yapabileceği hatalara karşı hata önleyici yardımcı araçlar kullanılarak daha fazla kalite kontrol elemanına gerek kalmadan sistem tarafından uyarıcı yöntemler konulması ve/veya çeşitli önleme metotları ile hatanın yapılmasının engellenmesihedeflenir. Işıklı, görsel uyarı, sensör, klavuz, şalter, kodlama, renklendirme gibi otomatik uyarıcı sistemler konarak hatasızlık sağlanabilir. İstatistiksel kalite kontrol sistemlerinde kontrol ve gerekli eylemin yapılması arasındaki süre oldukça uzundur. Poka Yoke ise hataları oluşmadan önleyerek minimize eder ve hataların sonradan düzeltilmesi için gerekli maliyetleri önler. Bu sistem sayesinde kalite ve verimlilik sürecin içine yerleşerek öncelikle hatalı ürün üretilmemesi daha sonrada hatalı üretilen ürünün sistem içinde fark edilip nihai müşteriye ulaşmaması sağlanır.
Poka Yoke genellikle ortaya çıkan problemlere karşı mümkünse maliyetsiz veya az maliyetli fakat kalıcı çözümler üretme mantığını benimsemiştir. Fakat kaybın büyüklüğüne göre ürün tasarım, makine veya yerleşim değişikliğine de gidilebilir.
Poka Yoke sanayinin tüm birimlerine tüm üretim hatlarında veya hata olan her noktada uygulanabilir. Özellikle tasarım, kalıp, ilave makine, ilave alan maliyetleri sebebi ile komple modellerin veya modeli oluşturan ara ürünlerin ortaklaştırıldığı günümüz üretim sistemlerinde, Poka Yoke eskisinden çok daha önemli ve çok daha vazgeçilmezdir. Üretim sistemleri dışındaki diğer alanlarda da Poka Yoke çok etkin bir hata önleme metodu olarak kullanılabilir. Örneğin, sağlık sektöründe birçok konuda Poka Yoke kullanılmaktadır.
Poka Yoke sisteminin uygulanabilmesi için öncelikle hata gereklidir. Poka Yoke, insan, makine, yerleşim kaynaklı hatalar için, hatanın olma şekline göre ya makinayı durdurur veya sesli, görüntülü ikaz vererek çalışanın hatalı bir işlem yaptığını bildirir. Sisteme Poka Yoke ilave etmek yerine, fiziksel olarak yanlış monte edilmesi mümkün olmayan parçalar oluşturmak da gelişmiş bir Poka Yoke yöntemidir.
Poka Yoke ile, karıştırmak, unutmak, değiştirmek, yanlış anlamak gibi yanılgı ve yanlışlıklar sonucu oluşan, yanlış parça yükleme, yanlış takım kullanma, yanlış operasyonda çalışma yapma, yanlış işlem yapma, eksik parça yükleme gibi hataların önlenmesi hedeflenir. Öncelikle, meydana gelen hatalar veri toplama yöntemi ile analiz edilmeli ve her hata için ayrı ayrı kök neden analizi yapılmalıdır. Ancak bundan çıkacak sonuca göre yapılacak Poka Yoke uygulamasının yeri ve türü belirlenmelidir. Çalışma sonrası hata gidişatı ve frekansı mutlaka takip edilmelidir. Yapılan tüm iyileştirmelerden ilk anda %100 iyileştirme beklenmemeli çalışmalara düzenli olarak devam edilmelidir. Bazı hataları yok etmek için Poka Yoka sayısı ve yönteminde çeşitlilik gerekebilir.
Poka Yoke uygulanırken kullanılan araçlar iki kısımda toplanabilir:
Önleme araçları ile hatayı düzeltmek değil oluşmasını önlemek amaçlanır, kullanıcı ilk yerde hata yapamaz. Bu araçlar, sistemi durdurur, prosesin kaldığı yerden yeniden işleyebilmesi için geri beslemeye ve harekete gereksinimi vardır.
Klasik örneği 3.5 inçlik bilgisayar disketinin dizaynıdır. Disket dikkatli bir şekilde bir miktar asimetrik üretilir, böylece disk sürücüsüne doğru yönde yerleştirilmediğinde sürücüye girmeyecektir. Diğer bir örnek: Kapı açıksa mikrodalga fırın çalışmaz.
Bu araçlarla, bir hata yapıldığı zaman kullanıcıya sinyal verilir. Böylece kullanıcı problemi kolayca düzeltebilir. Bulma araçları problem için kullanıcıyı uyarır fakat düzeltmeyi zorla yaptırmaz.
Örnek: Anahtar kontakta unutulunca, aracın lambaları açık iken motor durdurulup dışarı çıkılınca, emniyet kemeri takılı olmadan hareket edince otomobillerin sesli ve görsel uyarı vermesi.
Üretim sistemleri, hizmet sektörü ve günlük hayattan bazı örnek Poka Yoke uygulamalarından aşağıda belirtilmiştir:
İnsanın gece yatmadan evvel saatini kurmayı unutmasını önlemek için çalar saati yatağı toplarken yastığın üzerine koymak. Bu şekilde kişi yatarken mecburen saati görecek ve kurmayı unutmayacaktır.
Araçlarda benzin deposu kapağının kaybolmaması amacıyla kapak araca bağlanmıştır. Ayrıca motorin ve benzin yakıtlarının pompalarının uçları sadece o yakıt türüne ait aracın yakıt deposuna girecek şekilde tasarlanmıştır.
Işık butonu: Otomatik ışık kapatma tuşu, özellikle çocukların banyodan sonra ışığı açık unutmalarının önüne geçmektedir. Banyonun birkaç dakikalık bir boş kalma durumunun ardından ışıklar otomatik olarak sensörler yardımıyla sönecektir.
Kapağın kaybolmaması amacıyla kapak ürüne monte edilmiştir, ayrıca kapağın tutamağı kolay kavranabilir ve kolay monte edilebilir olarak tasarlanmıştır.