Xét nghiệm tuyến giáp

Xét nghiệm tuyến giáp là phương pháp chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp - cơ quan nội tiết phía trước cổ, đảm nhận vai trò sản xuất các hormone T3, T4 và Calcitonin. Để phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ dựa trên kết quả nồng độ hormone tuyến giáp, kháng thể. Tìm hiểu rõ hơn qua bài viết bên dưới của Diag.

Hoạt động của tuyến giáp được điều khiển chặt chẽ bởi hormone kích thích tuyến giáp (TSH), được sản xuất từ tuyến yên (một tuyến nhỏ nằm ở đáy não). Bất kỳ sự mất cân bằng nào trong hệ thống này đều có thể dẫn đến các bệnh lý tuyến giáp phổ biến như:

• Suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém).

• Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức).

• Bệnh Basedow (một dạng cường giáp tự miễn).

• Viêm tuyến giáp Hashimoto (một dạng suy giáp tự miễn).

Xét nghiệm tuyến giáp là gì và tại sao cần thực hiện?

Xét nghiệm tuyến giáp là một nhóm các xét nghiệm máu được thực hiện để đo nồng độ các hormone và kháng thể liên quan đến chức năng của tuyến giáp. Mục đích chính của các xét nghiệm này là:

• Chẩn đoán sớm các bệnh lý: Giúp phát hiện kịp thời các tình trạng như suy giáp, cường giáp, viêm tuyến giáp, hoặc thậm chí là ung thư tuyến giáp, ngay cả khi triệu chứng chưa rõ ràng.

• Theo dõi hiệu quả điều trị: Đối với những người đã được chẩn đoán và đang điều trị bệnh tuyến giáp, xét nghiệm giúp bác sĩ đánh giá đáp ứng với phác đồ điều trị và điều chỉnh liều thuốc phù hợp.

• Đánh giá sức khỏe tổng thể: Các chỉ số tuyến giáp có thể phản ánh một phần sức khỏe chuyển hóa và nội tiết của cơ thể.

Các loại xét nghiệm tuyến giáp phổ biến và ý nghĩa từng chỉ số

Xét nghiệm TSH (Thyroid Stimulating Hormone)

TSH là hormone được tuyến yên tiết ra để kích thích tuyến giáp sản xuất T3 và T4. Đây là chỉ số nhạy cảm nhất để sàng lọc các bệnh lý tuyến giáp.

• Giá trị bình thường: 0.4 - 4.0 mU/L.

• TSH cao: Thường là dấu hiệu của suy giáp nguyên phát, tức là tuyến giáp hoạt động kém, khiến tuyến yên phải tăng cường sản xuất TSH để kích thích nó.

• TSH thấp: Có thể cảnh báo cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức) hoặc tình trạng dùng thuốc tuyến giáp quá liều.

Xét nghiệm FT4 (Free Thyroxine)

FT4 là hormone T4 tự do, được coi là tiền chất của T3 và cũng đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa.

• Giá trị bình thường: 0.8 - 1.8 ng/dL.

• FT4 thấp: Thường đi kèm với TSH cao trong trường hợp suy giáp nguyên phát.

• FT4 cao: Xuất hiện khi bị cường giáp.

Xét nghiệm kháng thể tuyến giáp (Anti-TPO, Anti-Tg, TRAb)

Các xét nghiệm kháng thể giúp xác định nguyên nhân gây bệnh là do cơ chế tự miễn, khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào tuyến giáp.

• Anti-TPO (Thyroid Peroxidase Antibody) tăng cao: Đây là chỉ số đặc trưng của viêm tuyến giáp tự miễn Hashimoto, một nguyên nhân phổ biến gây suy giáp.

• TRAb (Thyroid Stimulating Immunoglobulin) tăng mạnh: Là dấu hiệu đặc trưng của bệnh Basedow, một dạng cường giáp tự miễn.

• Anti-Tg (Thyroglobulin Antibody): Cũng có thể tăng trong viêm tuyến giáp tự miễn hoặc ung thư tuyến giáp thể nhú/nang.

Các xét nghiệm cận lâm sàng hỗ trợ khác

Ngoài xét nghiệm máu, một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh và sinh thiết cũng rất quan trọng:

• Siêu âm tuyến giáp: Phương pháp không xâm lấn này giúp đánh giá hình thái, kích thước, cấu trúc của tuyến giáp, phát hiện các nhân (nốt), nang, hoặc bướu cổ.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI): Được sử dụng khi nghi ngờ ung thư tuyến giáp hoặc các tổn thương phức tạp khác, giúp đánh giá mức độ lan rộng hoặc chèn ép.

Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA): Khi phát hiện nhân giáp nghi ngờ, FNA sẽ được thực hiện để lấy mẫu tế bào và phân tích, giúp xác định tính chất lành tính hay ác tính.

Khi nào cần xét nghiệm tuyến giáp? Đối tượng và dấu hiệu cảnh báo

Việc xét nghiệm tuyến giáp nên được xem xét khi có các dấu hiệu và yếu tố nguy cơ sau:

• Triệu chứng lâm sàng: Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân, thay đổi cân nặng bất thường (tăng hoặc giảm), rụng tóc nhiều, da khô, táo bón hoặc tiêu chảy, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ, tim đập nhanh hoặc chậm bất thường, cảm giác lo âu, trầm cảm, hoặc phát hiện có bướu/sưng ở vùng cổ.

• Tiền sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình (cha mẹ, anh chị em ruột) mắc các bệnh tuyến giáp tự miễn hoặc ung thư tuyến giáp.

• Phụ nữ mang thai hoặc dự định mang thai: Rối loạn tuyến giáp trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và sự phát triển của thai nhi.

• Người có bệnh lý tự miễn khác: Ví dụ như tiểu đường tuýp 1, lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, vì có nguy cơ cao mắc bệnh tuyến giáp tự miễn đi kèm.

• Từng điều trị iod phóng xạ hoặc phẫu thuật vùng cổ: Cần theo dõi chức năng tuyến giáp định kỳ.

• Người trên 35 tuổi: Nên xét nghiệm sàng lọc định kỳ (thường là 3-5 năm/lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ) ngay cả khi không có triệu chứng, đặc biệt là phụ nữ, do tỷ lệ mắc bệnh tuyến giáp tăng theo tuổi.

Phương pháp bảo vệ sức khỏe tuyến giáp

Mặc dù không thể phòng tránh hoàn toàn, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm nguy cơ và hỗ trợ phục hồi:

• Ăn uống cân đối, bổ sung i-ốt vừa đủ, tránh thiếu hoặc thừa i-ốt đột ngột.

• Thực hiện khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra chức năng tuyến giáp khi có dấu hiệu bất thường.

• Tránh tiếp xúc với độc tố, thuốc xạ trị không theo chỉ định.

• Quản lý căng thẳng, duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc.

• Tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị và tái khám với bác sĩ chuyên khoa Nội tiết.

Tóm lại, xét nghiệm tuyến giáp là một bước không thể thiếu trong việc phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh lý tuyến giáp phổ biến. Hiểu rõ các loại xét nghiệm, ý nghĩa của từng chỉ số, và cách chuẩn bị sẽ giúp bạn có được kết quả chính xác, từ đó hỗ trợ bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Doanh nghiệp: Diag

Địa chỉ: 414-420 Đường Cao Thắng, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Số điện thoại: 19001717

xét nghiệm tuyến giáp tphcm

xét nghiệm tuyến giáp

giá xét nghiệm tuyến giáp

giá xét nghiệm fna tuyến giáp

xét nghiệm máu tuyến giáp

xét nghiệm chức năng tuyến giáp