Xét nghiệm chức năng gan

Gan là cơ quan thiết yếu chịu trách nhiệm chuyển hóa dinh dưỡng, giải độc và tổng hợp protein, đóng vai trò sống còn với sức khỏe. Để bảo vệ lá gan, việc theo dõi định kỳ qua xét nghiệm chức năng gan là vô cùng quan trọng. Tìm hiểu rõ hơn về mục đích, thời điểm thực hiện và chỉ số bình thường/ bất thường qua bài viết của Diag.

Mục đích của xét nghiệm chức năng gan

Gan là một cơ quan nội tạng vô cùng quan trọng, đảm nhiệm nhiều vai trò thiết yếu như chuyển hóa chất dinh dưỡng, lọc và đào thải độc tố, tổng hợp protein và enzyme cần thiết cho cơ thể. Vì vậy, việc theo dõi sức khỏe lá gan là điều không thể bỏ qua.

Xét nghiệm chức năng gan là một phương pháp xét nghiệm máu giúp bác sĩ đánh giá mức độ hoạt động và sức khỏe của gan. Vì bệnh gan thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, nên việc phát hiện sớm qua xét nghiệm gan là cực kỳ quan trọng. Các xét nghiệm này giúp bác sĩ nhận diện kịp thời các vấn đề như viêm gan, gan nhiễm mỡ, hoặc xơ gan, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp và hiệu quả. 

Thời điểm thực hiện xét nghiệm chức năng gan

Mọi người nên thực hiện xét nghiệm chức năng gan trong các trường hợp sau để bảo vệ sức khỏe lá gan:

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đặc biệt nếu bạn từ 30 tuổi trở lên, việc xét nghiệm thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

• Có các triệu chứng nghi ngờ: Bao gồm mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân, da hoặc mắt có màu vàng (vàng da), hoặc cảm giác đau tức ở vùng bụng trên bên phải (khu vực của gan).

• Có yếu tố nguy cơ cao: Nếu bạn thường xuyên uống rượu bia, bị thừa cân béo phì, đang sử dụng thuốc dài ngày có thể ảnh hưởng đến gan, hoặc trong gia đình có tiền sử mắc các bệnh về gan.

• Đang điều trị bệnh mạn tính: Một số loại thuốc điều trị bệnh mạn tính có thể ảnh hưởng đến gan, nên cần theo dõi tác động của chúng.

Việc xét nghiệm định kỳ là cách hiệu quả để phát hiện sớm tổn thương gan, giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Các bệnh lý liên gan đến gan thường gặp

Xét nghiệm chức năng gan là công cụ hữu hiệu giúp phát hiện và theo dõi nhiều bệnh lý gan phổ biến, bao gồm:

• Viêm gan virus (A, B, C...): Men gan tăng cao thường là dấu hiệu nghi ngờ nhiễm virus viêm gan.

• Gan nhiễm mỡ: Tình trạng mỡ tích tụ quá nhiều trong gan, có thể không có triệu chứng rõ ràng nhưng nếu không kiểm soát có thể dẫn đến viêm và xơ hóa.

• Xơ gan: Giai đoạn cuối của nhiều bệnh gan mạn tính, khi gan bị tổn thương nghiêm trọng và hình thành mô sẹo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan.

• Ung thư gan: Các chỉ số xét nghiệm chức năng gan có thể gợi ý vấn đề, từ đó bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm hình ảnh và chuyên sâu hơn để chẩn đoán xác định.

• Viêm gan do thuốc hoặc độc tố: Do gan phải chuyển hóa và đào thải các chất độc hại từ thuốc hoặc hóa chất.

Các chỉ số xét nghiệm chức năng gan và ý nghĩa 

Chỉ số men gan (ALT, AST)

ALT (Alanine aminotransferase)

• Giá trị bình thường: Dưới 40 U/L

Enzyme này chủ yếu nằm trong tế bào gan. Khi tế bào gan bị tổn thương do viêm, nhiễm độc, hoặc xơ gan, ALT sẽ "rò rỉ" vào máu, làm tăng nồng độ trong xét nghiệm.

AST (Aspartate aminotransferase)

• Giá trị bình thường: Dưới 40 U/L

Enzyme này cũng có trong gan nhưng còn được tìm thấy ở cơ bắp và tim. Xét nghiệm đo nồng độ AST giúp phân biệt tổn thương ở gan với các cơ quan khác. Tình trạng tăng nồng độ AST thường xuất hiện ở bệnh nhân viêm gan cấp, xơ gan hoặc tổn thương cơ. Tỷ lệ AST/ALT cũng được dùng để đánh giá loại tổn thương gan.

Chỉ số enzyme men gan mật (ALP, GGT)

ALP (Alkaline phosphatase)

• Giá trị bình thường: 40 - 129 U/L

Đây là enzyme có trong gan, ống mật và xương. Trường hợp nồng độ ALP tăng thường liên quan đến tắc mật hoặc các bệnh lý về gan, xương.

GGT (Gamma-glutamyl transferase)

• Giá trị bình thường: Dưới 30 U/L (ở nữ) và dưới 50 U/L (ở nam)

Enzyme này có nhiều trong gan và ống mật, rất nhạy cảm với tổn thương gan do uống rượu hoặc sử dụng một số loại thuốc. Nồng độ GGT tăng cao thường do tổn thương gan, đặc biệt do bia rượu hoặc tắc nghẽn đường mật.

Bilirubin

• Giá trị bình thường: 0.3 - 1.2 mg/dL

Bilirubin là một sắc tố màu vàng được tạo ra khi hồng cầu cũ bị phá vỡ. Gan có nhiệm vụ xử lý và đào thải bilirubin ra khỏi cơ thể qua mật. Nếu gan bị suy giảm chức năng hoặc đường mật bị tắc, bilirubin sẽ tích tụ trong máu, gây ra các triệu chứng như vàng da, vàng mắt.

Albumin 

• Giá trị bình thường: 3.4 - 5.4 g/dL

Gan là nơi sản xuất Albumin, một loại protein quan trọng giúp duy trì áp lực trong mạch máu và vận chuyển các chất dinh dưỡng. Nếu nồng độ Albumin thấp, đó có thể là dấu hiệu gan đang bị suy giảm chức năng tổng hợp protein, thường gặp trong các bệnh gan mạn tính hoặc suy dinh dưỡng.

Thời gian đông máu (PT - Prothrombin Time)

• Giá trị bình thường: 11 - 13.5 giây

PT (Prothrombin Time) là xét nghiệm đo thời gian cần để máu của bạn đông lại. Vì gan sản xuất nhiều yếu tố cần thiết cho quá trình đông máu, nên thời gian PT kéo dài hơn bình thường có thể là dấu hiệu của tổn thương gan nặng hoặc thiếu hụt vitamin K.

Những lưu ý khi thực hiện xét nghiệm chức năng gan

Để kết quả xét nghiệm gan phản ánh đúng tình trạng thực tế, cần lưu ý:

• Lấy máu xét nghiệm vào buổi sáng, sau khi nhịn ăn từ 4 - 6 giờ.

• Tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích ít nhất 24 giờ trước khi làm xét nghiệm.

• Thông báo tất cả loại thuốc, thực phẩm chức năng đang sử dụng cho nhân viên y tế vì một số thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả.

• Tránh tập thể dục quá mức trước ngày xét nghiệm để không làm ảnh hưởng đến men gan.

Nên làm gì khi có kết quả xét nghiệm bất thường?

Nếu có kết quả bất thường, mọi người nên:

• Tái khám và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa gan mật: Bác sĩ sẽ giải thích kết quả và tư vấn hướng xử trí phù hợp với tình trạng của bạn.

• Thực hiện thêm xét nghiệm chuyên sâu: Tùy theo tình hình, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác như siêu âm gan, xét nghiệm virus viêm gan, hoặc thậm chí là sinh thiết gan để xác định chính xác nguyên nhân.

• Điều chỉnh lối sống: Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ngọt và đồ ăn chế biến sẵn. Hạn chế tối đa rượu bia và tập luyện thể dục đều đặn.

• Tuân thủ điều trị: Đặc biệt nếu được chẩn đoán mắc một bệnh lý gan cụ thể.

Xét nghiệm chức năng gan là một công cụ y tế thiết yếu giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề về gan, từ đó chủ động bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ các chỉ số xét nghiệm, biết được thời điểm cần thực hiện và chuẩn bị kỹ càng trước khi xét nghiệm sẽ giúp kết quả chính xác.

Doanh nghiệp: Diag

Địa chỉ: 414-420 Đường Cao Thắng, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Số điện thoại: 19001717

xét nghiệm chức năng gan

xét nghiệm chức năng gan tphcm

xét nghiệm chức năng gan

các xét nghiệm đánh giá chức năng gan

chi phí xét nghiệm chức năng gan

xét nghiệm đánh giá chức năng tổng hợp của gan

xét nghiệm suy gan