ခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်တစားကြည့်ပါ

တရားရှုမှတ်တဲ့အခါမှာ မိမိရဲ့ စိတ်အင်အားတွေကို ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်မှာ သုံးသပ်ဖို့၊ သိအောင် ကြည့်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ သုံးသပ်တယ်ဆိုတာ ရှုမှတ်တာလည်းပါတယ်၊ ဆင်ခြင်တာရော၊ နှလုံးသွင်းတာရော ပါပါတယ်။ အဓိက,ကတော့ ရှုမှတ်တာပေါ့။

ဝိပဿနာတရားဆိုတာ မဂ္ဂသစ္စာပွားများတာပါ။ မဂ္ဂသစ္စာက အကြောင်းဆိုရင် နိရောဓသစ္စာက အကျိုးပေါ့။ နိရောဓဆိုတဲ့ နိဗ္ဗာန်က အကျိုးပဲ။ တဏှာကုန်တာ နိဗ္ဗာန်ပါ။

မဂ္ဂသစ္စာပွားနေတာဟာ အပူငြိမ်းကြောင်း နိဗ္ဗာန်ရောက်ဖို့ပါပဲ။ ဒါကြောင့် ရှုမှတ်တဲ့အခါမှာ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်ပါ၊ စေ့စေ့စပ်စပ်ရှုမှတ်ပါလို့ တိုက်တွန်းနေရတာပါ။ တနည်း အဲဒါဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်တစားကြည့်ခိုင်းတာပါ။ မှတ်လည်း မှတ်ပါ၊ ကြည့်လည်း ကြည့်ပါ။ တရားရှုမှတ်တဲ့အခါမှာ အဲဒါ အရေးကြီးပါတယ်။ ရှုမှတ်တဲ့ ယောဂီတွေဟာ များသောအားဖြင့် သိပ်မကြည့်ဘူး၊ ကြည့်တဲ့ သူကလည်း မမှတ်ချင်ဘူး။ အစွန်းတွေ ရောက်နေကြတယ်။ ဒါကြောင့် မှတ်လည်းမှတ်ပါ၊ ကြည့်လည်း ကြည့်လည်းကြည့်ပါ။

မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့အလုပ်ပေးတရားမှာ စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်ပါလို့ ပါတယ်။ အပေါ်ယံကလေး လျှံမှတ်ခိုင်းတာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒါ ကြည့်ပါလို့ ပြောတာ။ တချို့က ကြည့်ပါဆိုရင် သိပ်သဘောမကျချင်ဘူး၊ မှတ်ရင် ပြီးတာပဲလို့ ထင်ကြတာတွေ ရှိတယ်။ မှတ်တဲ့အခါမှာ စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်ရတယ်။

သမာဓိ အရမ်းကောင်းနေတဲ့ အခါမှာတော့ စူးစိုက်မှုကို နဲနဲလျှော့ထားရတယ်။ အဲဒီအခါမျိုးကျတော့ ဖြန့်ကြည့်ရတယ်။ သမာဓိ ကောင်းနေလို့ရှိရင် ဝီရိယ တိုးပေးရတယ်။ ဝီရိယနဲ့ သမာဓိ၊ သဒ္ဓါနဲ့ ပညာ ညီအောင် ညှိပေးရတယ်။

တစ်ခုအရမ်းကောင်းနေရင် အဲဒီကောင်းနေတာကို နည်းနည်းလေးလျှော့ပြီးတော့ ကျန်တစ်ခုကို တိုးပေးရတယ်။ သမာဓိတွေအရမ်းကောင်းပြီး နိမိတ်တွေအရမ်းထင်နေတယ်ဆိုရင် သမာဓိကိုနည်းနည်း လျှော့ပေးပါ။ အထိုင်နည်းနည်းလျှော့ပြီး စင်္ကြံလျှောက်ပေးရတယ်။ ထိုင်နေရင်လည်း သမာဓိနဲ့ တစ်ကိုယ်လုံးဖြန့်ပြီး မှတ်ပေးရတယ်။ ဝီရိယကို တိုးတဲ့အနေနဲ့ မှတ်ချက်ကို တိုးပေးရတယ်။

ဖေါင်းတယ် ပိန်တယ် မှတ်နေရာကနေပြီး ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ထိုင်တယ် ထိတယ်ဆိုပြီး မှတ်ချက်ကို တိုးပေးရတယ်။

ထိုင်တယ် ထိတယ် မှတ်နေရင်လည်း ထိုင်တယ် ဘယ်ခြေထောက်ထိတယ်၊ ထိုင်တယ် ညာခြေထောက်ထိတယ် ဆိုပြီး မှတ်ချက်ကို ဖြန့်ပြီး တိုးပေးရပါမယ်။

ဝီရိယလွန်ပြီး ပျံ့လွင့်နေလို့ရှိရင်လည်း ခပ်များများ ထိုင်ပေးရတယ်။ မထိုင်ချင်လည်း ဖြစ်ညှစ်ပြီးတော့ ထိုင်ပေး။ အဲဒါဆိုရင် သမာဓိတိုးလာတယ်။ သမာဓိနဲ့ ဝီရိယကို ဘောင်ချိန်ပေးရတယ်။

မှတ်စိတ်ဆိုတဲ့ နေရာမှာ သမာဓိချည်း မဟုတ်ဘူး၊ သတိလည်း ပါတယ်၊ ပညာလည်း ပါတယ်။ မဂ္ဂင်ငါးပါး အကုန်ပါတယ်။ အတိုချုံးပြောရင် - သတိ ပညာ။

သတိနဲ့ပညာ ကြားထဲမှာ သမာဓိက အလိုလိုပါပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိပဿနာဆိုတာ ပညာဖြစ်မှ ဝိပဿနာပါ။ ထိုင်တာ အဓိကမဟုတ်ဘူး။ အားထုတ်ရကျိုးနပ်ဖို့ဆိုရင် သတိ ပညာ ပါရမယ်။ တစ်ခုမဟုတ်တစ်ခု ဉာဏ်တွေရနေရမယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ရှုမှတ်ရမယ်။ အချိန်ဟာ တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်ဘူး၊ ကုန်သွားတဲ့အချိန်ကို ပြန်ယူလို့မရဘူး။

ဒါကြောင့်မို့လို့ ချမ်းသာရင် ချမ်းသာတယ်၊ ကောင်းရင် ကောင်းတယ်၊ သိတာလေးပဲကျန်ရင် သိတယ် သိတယ်လို့ တင်းတင်းရင်းရင်း မပြတ်တရစပ် မှတ်ရပါမယ်။ အဲဒီသိတဲ့စိတ်ကလေးကို နောက်စိတ်က တစ်ခါမှတ်။ ပထမစိတ်ကို နောက်စိတ်က မှတ်ရမယ်ပေါ့။ ပထမစိတ် ပျက်ပြီးမှ နောက်စိတ်ဆိုတာပေါ်လာတာလေ။ စိတ်ကို မှတ်တဲ့အခါမှာ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ကျအောင် မမှတ်နိုင်ဘူး။ ရုပ်ကတော့ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မှတ်လို့ရတယ်။

ဖောင်းတဲ့ရုပ်ကို ဖောင်းတယ်လို့ မှတ်တဲ့အခါမှာ ဖောင်းတာရော မှတ်တာရော တည့်တည့်ကိုက်သွားတယ်။

စိတ်ကို စိတ်နဲ့ မှတ်တဲ့အခါကျတော့ ပထမစိတ် ဖြစ်ပြီးမှ နောက်စိတ် ဖြစ်လို့ရတာဆိုတော့ ပထမစိတ် ချုပ်ပျောက်ပြီးတော့မှ နောက်စိတ်က တက်လာတာ။ ပထမ သိတဲ့စိတ်ကလေး ပြီးသွားတော့မှ နောက် သိတဲ့စိတ်ကလေး ဆက်ဖြစ်လာတာ။

ဒါပေမယ့် ဝိပဿနာဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ အဲဒါကို သန္တတိပစ္စုပ္ပန် အခိုက်လို့ ခေါ်ပါတယ်တဲ့။ ကျေးဇူးတော်ရှင် ချမ်းမြေ့ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ အလုပ်ပေးမှာ ပါပါတယ်။

မွေးတာကနေ သေတဲ့အထိဟာ အခုလက်ရှိဘဝရဲ့ ပစ္စုပ္ပန်ပဲ။

မနက်တို့ နေ့လယ်တို့ ညနေတို့ဟာလည်း ဒီနေ့ရဲ့ ပစ္စုပ္ပန်ပဲ။

ဒါပေမယ့် အဲဒီပစ္စုပ္ပန်နှစ်မျိုးဟာ ဝိပဿနာ ရှုမှတ်လို့မရဘူး။

အခုလို စိတ်ကို စိတ်နဲ့ဆက်မှတ်တာကို သန္တတိပစ္စုပ္ပန်လို့ခေါ်တယ်။ ရုပ်တွေ နာမ်တွေ တရစပ်ကြီး ဖြစ်ပျက်နေတာဟာ သန္တတိပစ္စုပ္ပန်။

ခဏပစ္စုပ္ပန်ဆိုတာ ရှိသေးတယ်။ ဥပါဒ် ဌီ ဘင်။

ရှုမှတ်တဲ့အခါမှာ အရမ်းမြန်ပုံကို နည်းနည်းချင်း ရိပ်မိလာတယ်။ ဝါးတဲ့အခါမှာ ဝါးတယ် ဝါးတယ်လို့ မှတ်တယ်။ ဝါးဖို့အတွက် လက်နဲ့ယူတဲ့အခါမှာ ယူတယ် ယူတယ်လို့ မှတ်တယ်။ အဲဒါတွေကို မလွတ်အောင် အချက်တိုင်းမိအောင် မှတ်နိုင်ရဲ့လားဆို မှတ်တော့မှတ်တာပဲ၊ မြန်လွန်းအားကြီးတော့ လွတ်ကုန်တယ်။ မြန်တယ်ဆိုတာကလည်း လှုပ်ရှားမှုနဲ့ မှတ်စိတ်နဲ့ နှစ်ခုမှာ စိတ်က ထိုင်းမှိုင်းနေတယ်။ စိတ်က သတိ ပညာနဲ့ ထိတွေ့မှုနည်းတဲ့ အခါကျတော့ စိတ်က ထိုင်းမှိုင်းပြီး လေးနေတယ်။

တချို့ ယူတာလည်း မှတ်လို့ရတယ်။ ထည့်တာလည်း မှတ်လို့ရတယ်။ ဝါးတာလည်း မှတ်လို့ရတယ်။ ဝါးတယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာ ကြေညက်အောင် ဝါးရတာ။ အဲဒီအချိန်မှာ ဝါးချင်တဲ့စိတ်ကို မှတ်ကြည့်ပါလား၊ လွယ်ပါ့မလား။

ဝါးချင်လို့ မှတ်ရင် ဝါးပြီးသွားပြီ။ ဝါးချင်တာကို မှတ်လို့ မပြီးသေးဘူး၊ နှစ်ချက် သုံးချက်လောက် ဝါးပြီးသွားပြီ။ အဲဒီဝါးချင်တဲ့စိတ်ကို မှတ်တဲ့အခါကျတော့ ဝါးချင်တယ် ဝါးချင်တယ်ဆိုရင် ဝါးပြီးပြိ။ ဝါးချင်တဲ့စိတ်ကလေးကို မှတ်လို့တောင် မပြီးသေးဘူး ဝါးနေပြီ။ ဝါးနေတဲ့ကြားထဲမှာ ဝါးချင်တဲ့ စိတ်ကလေးတွေ ပေါ်နေသေးတယ်။ ပေါ်ပြီးမှ ဝါးတာ။ စိတ်ပေါ်သမျှ လိုက်မှတ်လို့ လွယ်ပါ့မလား။ မလွယ်ဘူး။ ဒါက စိတ်မြန်ပုံလေးကို ပြောတာ။

လှေကားအတက်အဆင်းလေးတွေမှာ တက်တဲ့အခါ တက်တယ် တက်တယ်လို့ မှတ်တယ်။ ကြွတယ် လှမ်းတယ် ချတယ်လို့ မှတ်တယ်ပေါ့။ ဒီလှေကားလေးကို တက်နေတာ တက်ချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် တက်နေတာ။ တက်ချင်တဲ့စိတ်ကို မှတ်လို့မိပါ့မလား။ တက်ချင်တဲ့စိတ်က မြန်အားကြီးလွန်းလို့ ခဏကလေးပဲ ပေါ်တာ။ မမှတ်နိုင်လို့ အပြစ်မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ယှဉ်တွဲစေတသိက်တွေဟာ အင်မတန်မြန်တယ်လို့ သိထားရပါမယ်။

စမှတ်ခါစမှာ ကြွတယ် လှမ်းတယ် ချတယ်လို့ မှတ်နိုင်ရင် တော်ပါပြီ။

မှတ်အားကောင်းလာတဲ့အခါ သိစိတ်ကလေးပဲ ကျန်နေတဲ့အခါ ချင်စိတ်ကိုလည်း လိုက်မှတ်ပေးပါ။

အဲဒီအခါကျတော့ ငါတို့မှတ်အားတွေ တော်တော်ကောင်းနေပြီအောက်မေ့တာ လိုသေးတာကိုးလို့ သဘောပေါက်လာမယ်။

သွားချင်တယ်၊ ထိုင်ချင်တယ်၊ ထချင်တယ်၊ စားချင်တယ်။ ချင်လေးတွေက အများကြီးပဲ။ အဲဒီ ချင်ကလေးတွေကြောင့် လှုပ်ရှားမှုတွေ ဖြစ်လာတာ။

သွားချင်တယ်ဆိုရင် သွားချင်တဲ့စိတ်က အကြောင်း။ သွားချင်တဲ့စိတ်ကို မူတည်ပြီးတော့မှ သွားတယ်လို့ ဖြစ်လာတာ။ အဲဒီကြားထဲမှာ စိတ်တွေ ရှိသေးတယ်။ ဒါက တရားကောင်းနေလို့ မှတ်နိုင်တဲ့ယောဂီများ မှတ်ဖို့ပြောတာ။ သွားချင်တယ်ဆိုပြီး သွားသေးတာမဟုတ်ဘူး။ သွားချင်တယ် သွားချင်တယ်ဆိုပြီး ရုပ်ကြီးက ရပ်နေသေးတာ။ မရွေ့သေးဘူး။ သွားလို့ အမိန့်ပေးတဲ့ စိတ်ဖြစ်မှ သွားတာ။ အဲဒီတော့မှ လှုပ်ရှားတာ။

စိတ်တွေဟာ အင်မတန် နူးညံ့တယ်၊ အင်မတန် မြန်တယ်။ သွားချင်တယ် သွားချင်တယ်ဆိုပြီး ရပ်နေသေးတာ၊ သွားချင်တယ်ဆိုပြီးတော့ မသွားဖြစ်သေးဘူး။ သွားတော့လို့ အမိန့်ရမှ သွားတယ်။ စိတ်ကလေးက ဖြစ်တယ်လို့တောင် မထင်လိုက်ရဘူး။

ချင်စိတ်တွေကြားထဲမှာ ဆုံးဖြတ်တဲ့စိတ် ရှိသေးတယ်။ ဆုံးဖြတ်တဲ့ စိတ်တွေ ဘာတွေကို ထားပြီး ချင်စိတ်လောက်ပဲ မှတ်ကြည့်ပါဦး။

မှတ်အားမကောင်းသေးရင် ချင်စိတ်ကို မမှတ်နဲ့ဦး။ ရိုးရိုးလှုပ်ရှားတာကိုပဲ မှတ်ပါ။

အဲဒီ ချင်ဆိုတဲ့ စိတ်ကလေးတွေကို ရှုမှတ်နိုင်ပြီဆိုလို့ရှိရင် တရားအားထုတ်တဲ့နေရာမှာ ပိုအသုံးဝင်တယ်။ တရားထိုင်ချင်ရင်လည်း ထိုင်ချင်တယ် ထိုင်ချင်တယ်၊ တရားဖြုတ်ချင်ရင်လည်း ဖြုတ်ချင်တယ် ဖြုတ်ချင်တယ်၊ ထချင်ရင်လည်း ထချင်တယ် ထချင်တယ်။ မလုပ်ခင်မှာ ချင်စိတ်ကလေးတွေ ပေါ်တာကို ဂရုစိုက်ပြီး မှတ်ကြည့်ပါ။

အခုပြောချင်တာက စိတ်ဝင်တစားနဲ့ ဒီခန္ဓာကိုယ်ကြီးကို ကြည့်ပါ။ လှုပ်ရှားတာတွေ ထိုင်တာတွေ ထတာတွေကို ဉာဏ်မျက်စိနဲ့ အသိကလေးကပ်ကြည့်ပါ။ စက်ရုပ်ကြီးကို ခလုတ်နှိပ်ပြီး အမိန့်ပေးလိုက်တဲ့အခါမှာ အဆင့်ဆင့် လှုပ်ရှားမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာသလိုပဲ၊ စိတ်က အမိန့်ပေးလိုက်တဲ့အခါ ရုပ်တွေက အဆင့်ဆင့် လှုပ်ရှားလာရတယ်။

အဲဒီလို လှုပ်ရှားတဲ့ လေရဲ့သဘောတွေကို သိတာ၊ တောင့်တင်းတဲ့ သဘောတွေကို သိတာဟာ တရားသိတာပဲ။ ရုပ်တရားတွေကို သိတာပဲ။ လေးတယ်ဆိုရင်လည်း ဓာတ်ကြီးလေးပါးထဲက ပထဝီနဲ့ အာပေါကို သိတာ။

ရှုမှတ်နေတဲ့အခါမှာတော့ ဒါက ပထဝီပဲ အာပေါပဲလို့ လုပ်နေစရာ မလိုဘူးနော်။ တရားစဉ်နဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် မရောပါစေနဲ့။

ကိုယ် ရထားတဲ့ ဗဟုသုတတွေကို တရားထိုင်တဲ့အခါမှာ ဆင်ခြင် စဉ်းစားနေရင် အမှတ်တွေ လွတ်ကုန်ရော၊ ဆင်ခြင်စဉ်းစားတယ်ဆိုတာ တရားဟောမယ့်သူအတွက်ပဲ အဓိကလိုတယ်။ တရားအားထုတ်တဲ့ ယောဂီအတွက် အားထုတ်နေချိန်မှာ ဆင်ခြင်စဉ်းစားနေစရာ မလိုဘူး။

ထိုင်တယ် ထိုင်တယ်လို့ မှတ်တဲ့အခါမှာလည်း ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးပေါ်မှာ တင်မနေစေရဘူး၊ ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ အထိန်းသဘောပဲ။ လေးတဲ့သဘောတွေကို သိစေချင်လို့ ထိန်းပေးတာ။ ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို မှတ်ဖို့ မဟုတ်ဘူး။ ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ မပါလို့လည်း မဖြစ်ဘူး၊ အဓိကလည်း မဟုတ်ဘူး။ လေးတဲ့သဘောကို သိဖို့က အဓိကပဲ။

ခန္ဓာရဲ့သဘောကို သိအောင်လို့ မှတ်စိတ်ကလေးက ထိန်းပေးတာ။ သမ္မာသင်္ကပ္ပနဲ့ သမ္မာဒိဋ္ဌိမှာ သမ္မာသင်္ကပ္ပက သမ္မာဒိဋ္ဌိကို ညွှန်ကြားပေးတယ်။

မှတ်စိတ်ကလေးတွေကို အာရုံပေါ် တင်ပေးနေတာ သမ္မာသင်္ကပ္ပ။

လေးလေးပြီး ကျသွားတဲ့ ရုပ်အာရုံကို မှတ်စိတ်ပေါ်ကို တင်ပေးတာ၊ အဲဒါသမ္မာသင်္ကပ္ပရဲ့အလုပ်။ လှုပ်ရှားတဲ့သဘောတွေ လေးတဲ့သဘောတွေ မာတဲ့သဘောတွေ ပူတဲ့သဘောတွေ ဖြစ်တဲ့ အာရုံတွေကို မှတ်စိတ်ပေါ် တင်ပေးရတယ်။

တရားအားထုတ်တဲ့အခါမှာ အာရုံကို အာရမ္မဏိကပေါ်တင်ပေးတာ။ ရှုစရာအာရုံကို ရှုသိစိတ်ကလေးအပေါ် တင်ပို့ပေးတာ။ ထိုင်တဲ့အခါမှာ လေးတဲ့သဘောကလေးကို ကြည့်ပါလို့ပြောတာ၊ လေးတဲ့သဘောလေးကို ကြည့်တော့ လေးလေးပြီး ကျသွားတယ်မဟုတ်လား။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်စားပါလို့ပြောတာ။ ဒီခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်တစားနဲ့ ရှုမှတ်ပွားများသွားလို့ရှိရင် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ရနိုင်ပါတယ်။

ထိုင်တဲ့အခါမှာ ဖြည်းဖြည်းအေးအေးနဲ့ ထိုင်တယ် ထိုင်တယ်လို့ မှတ်လို့ရှိရင် တဖြည်းဖြည်း လေး လေး လေး လေးကျသွားတာကို သိဖို့အတွက် ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးက ထိန်းပေးရတာပါ။ ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ မှတ်စိတ်ကလေးက ထိန်းပေးတာ၊ ထိန်းပေးလိုက်တော့ ဒီအာရုံပေါ်မှာ မှတ်စိတ်ကလေးက တဒင်္ဂ တဒင်္ဂတည်သွားတယ်။ အဲဒါကို ခဏိက သမာဓိလို့ခေါ်တယ်။ ခဏလေး ခဏလေး အကြားကြီး မဟုတ်ဘူးနော်။

သမာဓိက ခဏိကသမာဓိရှိတယ်၊ ဥပစာရသမာဓိရှိတယ်၊ အပ္ပနာသမာဓိ ရှိတယ်။

အခုလိုရှုမှတ်လိုက်တဲ့အခါကျတော့ အာရုံပေါ်မှာ စိတ်ကလေး တည် တည်သွားတာ၊ ခဏလေး၊ အဲဒါကို ခဏိကသမာဓိခေါ်တာ။

ဥပစာရသမာဓိဆိုတာ ဈာန်အနီးအနားကိုခေါ်တာ။

ပထမဈာန် ဒုတိယဈာန် တတိယဈာန် စတုတ္ထဈာန်စသည် ဈာန်တွေရတာကို အပ္ပနာသမာဓိလို့ခေါ်တယ်။

ထိုင်တယ် ထိုင်တယ်လို့ မှတ်တဲ့အခါမှာ ထိုင်တဲ့အာရုံအပေါ်မှာ မှတ်စိတ်ကလေးဟာ တဒင်္ဂ တဒင်္ဂတည်သွားတယ်။ အဲဒီလို စိတ်ကလေး တည်သွားအောင်လို့ ထိုင်တယ် ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးက အကူအညီပေးတာ။ ဒီဝေါဟာရဟာ အဓိကမကျပေမယ့် ဝေါဟာရကို ပယ်လို့မရဘူး။ ထိုင်တယ် ထိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အဆိုကလေးကြောင့် သမာဓိရသွားတာလေ။ အဲဒီသမာဓိကြောင့် နောက်ထပ်ရလာတာက ပညာ။

ပညာဆိုတာက ထိုင်တဲ့နေရာမှာဖြစ်ပေါ်တဲ့ ပညာစေတသိက်။ အဲဒီပညာက လေး လေးကျသွားတာကို သိတယ်။ စကားလုံးကတော့ ထိုင်တယ် ထိုင်တယ်။ တကယ်သိတာကျတော့ လေး လေး လေး လေးကျသွားတာကို သိတာ။ အဲဒီလေးကျသွားတာကို သိတာဟာ ဉာဏ်ပညာပဲ။

ခန္ဓာကိုယ်မှာ တကယ်ရှိတာက ဓာတ်ကြီးလေးပါး။ ရုပ်ဘက်က ဓာတ်ကြီးလေးပါ။ နာမ်ဘက်ကတော့ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ စိတ်ပေါ့။

ရုပ် ၂၈ ပါးက စာအတွက်သိဖို့ ..၊ တကယ်သိဖို့က ဓာတ်ကြီးလေးပါး သိရင်ရပြီ။

သဒ္ဓမ္မရံသီဆရာတော်ဘုရားကြီး စပ်ဆိုထားတာရှိတယ် ..

ပ နှင့် အာ မှာ ဓာတ်နှစ်ဖြာ လေးတာ ထင်ရှားသည်။

တေ နှင့် ဝါ မှာ ဓာတ်နှစ်ဖြာ ပေါ့တာထင်ရှားသည်တဲ့။

ပ နှင့် အာ ဆိုတာ ပထဝီ နဲ့ အာပေါ။

တေ နှင့် ဝါ ဆိုတာ တေဇောရယ်၊ ဝါယောရယ်။

ယောဂီတို့ ထတဲ့အခါမှာ ထတယ် ထတယ်လို့ မှတ်တော့ ပေါ့ပြီး ကြွ ကြွ တက်သွားတယ်မဟုတ်လား။ အဲဒါ တေဇောနဲ့ဝါယော ဦးဆောင်တာ။ ထိုင်ချတော့ လေးပြီးကျသွားတာ ပထဝီနဲ့ အာပေါ။

လေး လေးကျသွားတဲ့ ပထဝီနဲ့ အာပေါက ရုပ်တရား၊ သိတာက နာမ်တရား။

ပြန်ထတဲ့ အခါကျတော့ တေဇောနဲ့ ဝါယော ထင်ရှားတယ်၊ ပေါ့ ပေါ့ပြီးတော့ ကြွတက်လာတယ်။

ပေါ့ ပေါ့တက်သွားတဲ့ တေဇောနဲ့ဝါယောက ရုပ်တရား၊ သိတာက နာမ်တရား။

တကယ်တမ်းကျတော့ ဘာနဲ့ဘာပဲ ရှိလည်း .. ရုပ်နဲ့နာမ်ပဲ ရှိတယ်။

ရုပ်နဲ့ နာမ်ပဲ ရှိတယ်။ ထိုင်ချင်တာက နာမ်၊ ထိုင်တဲ့ဟန်က ရုပ်။ သူမဟုတ် ငါမဟုတ် ထိုင်တာ နာမ်နဲ့ရုပ်။

ထချင်တာက နာမ်၊ ထတဲ့ဟန်က ရုပ်။ သူမဟုတ် ငါမဟုတ်၊ ထတာ နာမ်နှင့်ရုပ်။ ဟုတ်ရဲ့လား။

ကျန်တာတွေလည်း အတူတူပေါ့။ သွားချင်တာတို့၊ စားချင်တာတို့၊ ဣရိယာပုတ်လေးပါးလုံး အကုန်လုံးပေါ့။

မြန်မြန်တရားရဖို့အတွက် အဓိကပြောချင်တာက မှတ်တဲ့ ယောဂီတွေက အကြည့်နည်းတယ်။ အဲဒါကို အထူးသတိပေးချင်ပါတယ်။ ဒို့မှတ်ရင် တရားရမှာပဲဆိုပြီး မှတ်တာတစ်ခုပဲ လုပ်နေတယ်။ မကြည့်ဘူး။

ကြည့်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေကျတော့လည်း ကြည့်တာတစ်ခုပဲ လုပ်တယ်၊ မှတ်တာကြီးက ပညတ်ကြီးပဲဆိုပြီး မှတ်တာကို ပယ်တယ်။ လျှောက်ကြည့်နေတာပဲ ရှိတယ်။

သမာဓိရှိရင် မှန်ပါတယ်။ သမာဓိက တစ်ပြားမှ မရှိဘူး၊ သမာဓိက နှမ်းစေ့လောက်တောင် မရှိဘူး။ အဲဒီလို သမာဓိမရှိဘဲ လျှောက်ကြည့်နေရင် ဓာတ်တွေကို ကျကျနန မြင်ရပါ့မလား။

အာရုံထဲ ပေါ်တာတွေကို ဟိုဟာမြင်လိုက်၊ သည်ဟာမြင်လိုက် ဒါတွေပဲ လျှောက်မြင်မှာပေါ့။ အဲဒီတော့ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး တရားရမှာလည်း၊ မှတ်တဲ့လူကျတော့လည်း မှတ်နေတာပဲ။ ထိုင်တယ် ထတယ်၊ ထိုင်တယ် ထိတယ် မှတ်နေတာပဲ၊ မကြည့်ဘူး။ မှတ်နေတာကို တာဝန်ကျေပြီ အောက်မေ့နေတယ်။

စမှတ်ခါစ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကတော့ တွန်းပြီး မှတ်ရတယ်။ သူ့ကိုသွားကြည့်ခိုင်းလို့မရသေးဘူး၊ အခုမှ စခါစ မဟုတ်လား။ စ ရှုမှတ်ခါစမှာ သဒ္ဓါတရားကလည်း သိပ်မရှိသေးဘူး။ သူများထိုင်လို့သာ လိုက်ထိုင်ရတာလောက်ပဲ ရှိသေးတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း သူများက တိုက်တွန်းလို့ တရားဝင်ရတာတွေလည်း ရှိတာပဲ။ အဲဒီလို လူမျိုးတွေကျတော့ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်တို့၊ ထိုင်တယ် ထိတယ်တို့ကို တွန်းပြီးမှတ်ခိုင်းရတာပဲ။ အတွေ့အကြုံရပြီးသား၊ တကယ် တရားလိုလားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကျတော့ မှတ်ရုံနဲ့တင် ပြီးပါ့မလား။ မှတ်ရုံနဲ့မပြီးဘူး။ သေသေချာချာ နှလုံးသွင်းဖို့လိုပါတယ်။

တစ်ချို့နေရာတွေမှာ ကြားနေရတယ်၊ သမထတွေ အရမ်းလုပ်ပြီး သမထနဲ့ငြိမ်နေတယ်။ အဲဒါကို ဖိုလ်ဝင်စားတယ်ဆိုပြီး ဓာတ်ပုံတွေရိုက်တယ်၊ အမျိုးမျိုးတွေ၊ အဲဒီလို သမထနဲ့ ဝိပဿနာ မကွဲတာတွေလည်း ရှိတယ်။ သမထကို အရိယာဆိုပြီးတော့ ဖိုလ်ဝင်စားသလို ထိုင်တာတွေရှိတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း အသိကလေးကပ်ထားပြီးတာပဲ၊ ဘာမှ လုပ်နေစရာမလိုဘူး၊ မှတ်နေစရာ မလိုဘူးလို့ မှတ်တာကို ရှုတ်ချကြပြန်တယ်၊ အမျိုးမျိုး ဖြစ်နေကြတာပဲ။

ဘယ်သူတွေ ဘယ်ဝါတွေ ဘယ်ဂိုဏ်တွေရယ်လို့ မပြောလိုပါဘူး။ ယောဂီတို့အနေနဲ့ လမ်းမှန်ကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်သိသွားလို့ရှိရင် ဘယ်လိုတွေ လာပြောပြော ဒါလမ်းမှန်တယ်၊ ဒါက လမ်းမှားတယ်လို့ ခွဲလို့ရတယ်။ ဘယ်လိုလုပ်မှ နိဗ္ဗာန်ရမယ်ဆိုတာလည်း သိတယ်။ အဲဒီလို တရားရသွားရင် အမှားအမှန် ခွဲခြားလို့ မရဘူးလား။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

ဖြစ်ပျက်တကယ်မြင်ချင်ရင်

ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် မှတ်မှတ်၊ ထိုင်တယ် ထိတယ် မှတ်မှတ်။ ဘာပဲမှတ်မှတ် မှတ်တိုင်းမှာ အဖြစ် ကို မြင်ရာရောက်ပါတယ်။ တရားရှုမှတ်တဲ့အခါမှာ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ မှတ်တယ်ဆိုတော့ ပေါ်ရာဆိုတာ ဖြစ်တာ၊ ပေါ်ရာကိုမှတ်တော့ အဲဒီ ပေါ်တာနဲ့ မှတ်တာနဲ့ အံကိုက်ကျသွားတော့ ဖြစ်တာ တွေကို မြင်လာတယ်။ သတိတွေ အားကောင်းလာတယ်။

ပေါ်တာ ကို ကျကျနနမြင်မှ ပေါ်တာရဲ့ ဟိုဘက်မှာ ပျက်တာကို မြင်လာတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်မှာ ရွရွမွမွလေးတွေ လှုပ်တာလေးတွေ ပူတာလေးတွေ ရှိန်းရှိန်း ရှိန်းရှိန်းလေးတွေ ဝမ်းဗိုက်အတွင်းမှာ လှုပ်ရှားနေတာတွေ။ ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး ဝမ်းဗိုက်ကို ရှုခိုင်းတယ်ဆိုတာဟာ ဒါတွေပဲ။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ဉာဏ်စိုက်ကြည့်ရင် သည့်ပြင်နေရာတွေထက်စာရင် ဝမ်းဗိုက်က ပိုပြီး မထင်ရှားဘူးလား။ ထင်ရှားတယ်နော်။

ခန္ဓာကိုယ်တွင်း၊ ဉာဏ်စိုက်သွင်းဆိုတာ အဲဒါရှုမှတ်တာပဲ။ အဲဒီလိုရှုမှတ်လို့ရှိရင် ဖောက်ပြန်နေတာတွေ့မယ်။ လှုပ်ရှားတာတွေ၊ ရွရွမွမွတွေ ရှိန်းရှိန်း ရှိန်းရှိန်းတွေကို တွေ့တာပဲ။ အဲဒါတွေကို သိအောင် ထိုင်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ထတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အိပ်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ သွားတာပဲဖြစ်ဖြစ် ရှုမှတ်နေရတယ်။

မှတ်တာက သမာဓိကို ဖြစ်စေတယ်။

ကြည့်တာက ပညာကို ဖြစ်စေတယ်။

ပထမဦးဆုံး ဘာပညာရမလဲဆိုတော့ သဘောလေးတွေ သိတဲ့ ပညာရမယ်။

ရွတာလေးတွေ မွတာလေးတွေ လှုပ်တာလေးတွေ လေးတာလေးတွေ ပေါ့တာလေးတွေ ဒါတွေကို တွေ့လာရတယ်။

သဘောဆိုတာ တရားပဲ။

လေးတာလေးတွေ ပေါ့တာလေးတွေက ရုပ်တရား။

သွားသွားသိတာက နာမ်တရား။

အဲဒီရုပ်တရား နာမ်တရားလေးတွေကို သိအောင်လို့ ခန္ဓာမှာ စိတ်ဝင်စားစွာနဲ့ ဖြစ်ခိုက်မှာ မိအောင်ကြည့်ရမယ်ပေါ့။

အဲဒီလို စိတ်ဝင်တစားရှုတာကအကြောင်း၊ သိသိလာတာက အကျိုး။ အကြောင်း အကျိုးတွေ။ ဒါကို လင်္ကာမှာ ဆိုထားတာက - ဖြစ်ခိုက်ရှုမှ၊ သဘာဝ၊ မုချသိနိုင်သည် - တဲ့။

ဖြစ်ခိုက်ဆိုတာ ဖောင်းခိုက် ပိန်ခိုက်။ ကြွဆဲ ကြွခိုက်၊ လှမ်းဆဲ လှမ်းခိုက်၊ ချဆဲ ချခိုက်၊ ထိဆဲ ထိခိုက်။ ကိုယ်နိုင်သလောက် မှတ်ပေါ့။

စင်္ကြံလျှောက်တယ်ဆိုရင် ကြွတယ် လှမ်းတယ် ချတယ် ထိတယ်၊ လေးချက်လောက်မှတ်ရင် တော်ပါပြီ။

ဒီလောက်နဲ့ အားမရဘူး၊ ငါးချက် ခြောက်ချက်လောက် မှတ်ချင်သေးတယ်ဆိုရင် “ချင်” ကလေးပါ ထည့်မှတ်။

ကြွချင်တယ်-ကြွတယ်၊ မချင်တယ်-မတယ်။ ကြွတာနဲ့ မတာနဲ့က နှစ်ဆင့်နော်။ ကြွတယ်ဆိုတဲ့ နေရာမှာ ခြေဖျားလေးက မလွတ်သေးဘူး၊ ကြမ်းမှာ ခြေဖျားကလေး ရှိသေးတယ်။ ဖနောင့်ကလေးတင် ကြွတာ။ ခြေဖျားကလေးပါ မလိုက်တော့မှ မတယ်လို့ မှတ်ရတာ။

ကြွတယ် မတယ် လှမ်းတယ် ချတယ် ဒါက လေးချက်မှတ်။

ကြွတယ် လှမ်းတယ် ချတယ် ဒါက ပုံမှန်သုံးချက်မှတ်။

‘ချင်’ စိတ်ကို မှတ်နိုင်ရင်လည်း ထည့်မှတ်ပါ။

ကြွချင်တယ်-ကြွတယ်၊ မချင်တယ်-မတယ်၊ လှမ်းချင်တယ်-လှမ်းတယ်၊ ချချင်တယ်-ချတယ်။ ဒီလောက်ဆိုရင် တော်ပါပြီ.။

ထိတာကို ထည့်မှတ်ရင်တော့ ထိတယ်လို့ မှတ်လိုက်ရုံပဲ။ ထိချင်တယ်လို့ မှတ်ဖို့မလိုဘူး။ အောက်ချလိုက်တာနဲ့ ထိသွားတာပဲ။

ကိုယ်ကနည်းနည်းရင့်ကျက်လာတော့ မှတ်စိတ်က သွက်လာတယ်။ မရင့်ကျက်သေးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ကျတော့ မှတ်စိတ်က လေးနေတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးက သွက်ပြီး မှတ်စိတ်က လေးနေတယ်။

မှတ်အားကောင်းတဲ့အခါကျတော့ စိတ်က သွက်လာတယ်။ ခဏလေးအတွင်းမှာကို အများကြီး မှတ်လို့ရလာတယ်။ အဲဒါမျိုးကျတော့ မိမိစိတ်က နိုင်ရင်နိုင်သလောက် မှတ်ပေးပေါ့။

ထိုင်တယ် ထိတယ် နာတယ်လို့ မှတ်နေတဲ့အခါမှာ ကြားထဲမှာ သည့်ပြင်ဟာတွေရော မပေါ်ဘူးလား။ ဥပမာ - ထိုင်တယ် ထိတယ် နာတယ်ဆိုတဲ့အပြင် နောက်ထပ် ရွရွ မွမွ ကလေးတွေ ပေါ်တာလည်း ရှိတတ်သေးတယ်။ ထိုင်တယ် ထိတယ် သိတယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီ သိတယ် ဆိုတဲ့အထဲမှာ အကုန်ပါသွားတာပဲ။

နာတာကလည်း သိပ်ပြီး ထူးထူးခြားခြားကြီး မနာသေးဘူး၊ နည်းနည်းကလေး နာတယ် ဆိုရုံလောက်ပဲ နာနေတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ရွရွ မွမွကလေးတွေလည်း သိနေတယ်ဆိုရင် - ထိုင်တယ် ထိတယ် သိတယ်၊ ထိုင်တယ် ထိတယ် သိတယ်လို့ မှတ်ပေးရမယ်ပေါ့။

ဒီခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်တစား ကြည့်တဲ့အခါမှာ ဉာဏ်ကြီးလာတယ်။ အကြီးအကျယ် ဉာဏ်တွေတက်လာတယ်။ အဲဒီလိုရှုမှတ်တဲ့အခါမှာ ဉာဏ်ဖြစ်လာမယ့်နေရာမှာ အနှောင့်အယှက်ပေးတာ တစ်ခုရှိတယ်၊ အဲဒါ စိတ်ကူးပဲ။

စိတ်ကူးက ဝိဇ္ဇာဉာဏ်ကို ဝင်ဖျက်တတ်တယ်။

ခန္ဓာကိုယ်ကို မှတ်နေရင်းက စိတ်ကူးက ဖျတ်ဆို ဝင်လာရော။ အဲဒီအခါကျတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကို မသိတော့ဘူး၊ စိတ်ကူးနောက် ပါသွားရော။ စိတ်ကူးတွေဝင်လာတော့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ရွရွ မွမွလေးတွေ သိပါဦးမလား၊ မသိတော့ဘူး။

အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ယောဂီတို့ရဲ့ မဟာရန်သူဟာ စိတ်ကူးပဲ။ အပြင်ကိစ္စတွေ စိတ်ကူးတာရှိသလို တရားနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိတ်ကူးတာတွေလည်း ရှိတယ်။ တချို့က ကိုယ်ရထားတဲ့ ဗဟုသုတတွေကို စာအုပ်ကြီးဖွင့်ပြီး ဆွေးနွေးသလိုမျိုး လုပ်နေတတ်တယ်။ တရားထိုင်ရင်း အဲဒီလိုတွေ လုပ်နေတတ်တယ်။ တစ်ယောက်တည်းနဲ့ စိတ်ကူးယဉ်တွေ ဖြစ်သွားရော။ တရားရှုမှတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဝိပဿနာဉာဏ်တွေ မဖြစ်တော့ဘူး။ အဲဒါဆိုရင် တရားတွေကျသွားရော။ အပြစ်တင်တာ မဟုတ်ဘူး၊ ဖြစ်တတ်တာကိုပြောတာ။

ဒါတွေကို ကိုယ်က သိထားတဲ့အခါကျတော့ စိတ်ကူးမှန်း သိတာနဲ့ ရှုမှတ်ပြီး ဖြစ်ပစ်လိုက်လို့ရတယ်။ စဉ်းစားရင် - စဉ်းစားတယ် စဉ်းစားတယ်၊ တွေးရင် - တွေးတယ် တွေးတယ် .. မှတ်ပစ်လိုက်။

စိတ်ကူးနောက် လိုက်နေမယ်ဆိုရင် စိတ်ကူးက ဘယ်လောက်အထိ ရှည်သလည်းဆိုတော့ တစ်နာရီကို အသာကလေးသွားတယ်။

အဲဒီတော့ တရားမြန်မြန်ရအောင် ခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်စားဖို့လိုတယ်။ ဘယ်လိုစိတ်ဝင်စားရမလဲဆိုတော့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ မှတ်နိုင်တဲ့ အခါရှိသလို .. တစ်ခါတလေ လိုက်ပြီး မမှတ်နိုင်တာတွေလဲရှိတယ်။ အမှတ်ကိုပယ်ဖို့ ပြောတာမဟုတ်ဘူးနော်။ မှတ်တာက မှတ်တာပဲ၊ မှတ်ပြီးရင် သေသေချာချာကြည့်။

ဥပမာ - ဝါးတယ် ဝါးတယ်လို့ မှတ်တယ်။ ဝါးတယ်လို့ မှတ်နေပေမယ့် ဝါးတိုင်းကို အလှည့်တိုင်း လိုက်မှတ်နိုင်တာမဟုတ်ဘူး။ နှစ်ချက် သုံးချက် ဝါးပြီးမှ ဝါးတယ်လို့ မှတ်ဖြစ်တာလည်းရှိတယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်တဲ့ အခါမှာ ကိုယ်မှတ်တဲ့မှတ်စိတ်က အမှီမလိုက်နိုင်သော်လည်းဘဲ ဝါးတဲ့နေရာလေးကို ဗဟိုပြုပြီးတော့ လှုပ်ရှားတာလေးတွေကို ဖြန့်ပြီး စိတ်ဝင်တစား လိုက်ကြည့်နိုင်အောင် ကြိုးစားရမယ်။ စိတ်ဝင်တစားကြည့်ဆိုတာ သိအောင် လုပ်ခိုင်းတာနော်။

ပကတိမျက်စိနဲ့ ဖွင့်ကြည့်ခိုင်တာတော့ မဟုတ်ဘူး၊ ဉာဏ်မျက်စိကို ဖွင့်ကြည့်ခိုင်းတာ။

တရားထိုင်နေချိန်မှာ ခန္ဓာကိုယ်ကို ဉာဏ်နဲ့ စိုက်ကြည့်စမ်းပါ။ ပူအိုက်နေတာကို မတွေ့ဘူးလား။ ထိတဲ့နေရာလေးတွေမှာရော - မာတာတွေ ပျော့တာတွေ မတွေ့ရဘူးလား။

အမှတ်တမဲ့ဆိုရင်တော့ .. ဒါတွေဟာ ဘာဆန်းလို့လဲ။ အိုက်တဲ့အခါလည်း အိုက်မှာပေါ့၊ ထိတဲ့အခါလည်း ထိမှာပေါ့။ ဒါတွေဟာ ဖြစ်နေကျတွေပဲလို့ ထင်မယ်။ တရားကျကျနန မလုပ်ဖူးတဲ့သူ အဖို့ကတော့ ဘာမှမထူးဘူးပေါ့၊ တရားအားထုတ်နေတဲ့ ယောဂီအတွက်တော့ ထူးတယ်။

ယောဂီတို့အတွက် တရားလမ်းကြောင်းမှာ - အိုက်တာလေးတွေ ထိတာလေးတွေ တင်းတာလေးတွေဟာ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ကို ပို့ပေးမယ့်တရားကလေးတွေ။

အဲဒါတွေဟာ ယောက်ျားတွေ မိန်းမတွေ မဟုတ်ဘူး၊ သဘောတွေ မဟုတ်လား။ သဘောလေးတွေသိတာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ တဒင်္ဂကွာတာပဲ။ အဲဒါ တီရဏပရိညာနဲ့ကွာတာ။

တရားနာရင်း ကွာတာက ဉာတပရိညာနဲ့ကွာတာ။ တီရဏပရိညာက ဉာတပရိညာထက် ပိုပြီး နက်ရှိုင်းတယ်။

တရားနာတဲ့အခါမှာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေပဲရှိတယ် ပြောလို့သာ ကိုယ်က ခေါင်းညိတ်လိုက်ရတာ။ ဒါပေမယ့် သေသေချာချာမသိဘူး။ ကိုယ်တိုင် ရှုမှတ်တဲ့အခါကျတော့မှ - နာတဲ့သဘောလေးတွေ၊ ပူတဲ့သဘောလေးတွေ၊ ကိုက်တဲ့သဘောလေးတွေ၊ ယားတဲ့သဘောလေးတွေကို သိလာတယ်။

အဲဒီသဘောသက်သက်ကို သိရင် ရုပ်တရား၊ နာမ်တရားကို သိတာပဲ။

မာတဲ့သဘောလေးရယ်၊ သိတဲ့သဘောလေးရယ်။

မှတ်တာကတော့ ထိုင်တယ် ထိတယ်လို့ မှတ်နေတာပဲ၊ ဒါပေမယ့် မာတာလေးကို သွားသိတော့ အဲဒီသိတာလေးက နာမ်တရား၊ မာတာတွေ ပျော့တာတွေက ရုပ်တရား၊ ရုပ်တရား နာမ်တရားဆိုတာ ဒါပြောတာလို့ သိလာတယ်။

အဲတော့ အကြောင်းကြောင့် အကျိုးဖြစ်တယ်ဆိုတော့ အကြောင်း အကျိုးလေးတွေကို နည်းနည်းပြောမယ်။

ချင်စိတ် ကလေးတွေက အကြောင်း။ ဒီချင်စိတ်ကလေးတွေ ဖြစ်လာရင် - သွားချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် သွားတဲ့လှုပ်ရှားမှုလေးတွေ ဖြစ်လာတယ်၊ ထိုင်ချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် ထိုင်တဲ့လှုပ်ရှားမှုလေးတွေ ဖြစ်လာတယ်၊ ထချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် ထတဲ့လှုပ်ရှားမှုလေးတွေ ဖြစ်လာတယ်၊ စားချင်တဲ့စိတ်ကြောင့် စားတဲ့လှုပ်ရှားမှုလေးတွေ ဖြစ်လာတယ်။

အဲဒီလို အကြောင်း အကျိုးတွေကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် သိလာရင် အဲဒါကို ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်လို့ခေါ်တယ်။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ရတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ကို စူဠသောတာပန်လို့ခေါ်တယ်။ သာသနာတော်မှာ ထောက်တည်ရာ ရတယ်တဲ့။ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် မရသေးသော်လည်း အဲဒီဉာဏ်နဲ့သေရင် အပါယ်မကျနိုင်ဘူး။

ဒီလို အကြောင်း အကျိုးလေးတွေကို သိဖို့အတွက် ခုနက ပြောခဲ့တဲ့ ရုပ် နာမ်ရဲ့ သဘောလေးတွေကို အရင်သိရမှာ မဟုတ်လား။ ရိုရိုသေသေ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်လို့ရှိရင် - ဖြစ်ခိုက်ရှုမှ သဘာဝ၊ မုချသိနိုင်သည် ဆိုတဲ့အတိုင်း ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မှတ်နိုင်ရင် သဘောကလေးတွေကို သိမယ်။

မှတ်အားကောင်းလာတော့ ချင်စိတ် ကလေးတွေကိုပါထည့်မှတ်တဲ့အခါ ဒီအကြောင်းကြောင့် ဒီအကျိုးဖြစ်တာကိုးလို့ သိလာလိမ့်မယ်။

အကြောင်းထဲမှာလည်း ယောက်ျား မိန်းမ မပါဘူး၊ အကျိုးထဲမှာလည်း ယောက်ျား မိန်းမ မပါဘူး။ အဲဒီအကြောင်း အကျိုးလေးတွေကို သိတာ အင်မတန် အကျိုးများတယ်။ ဒီအကြောင်း အကျိုးလေးတွေကို သိလာတော့ ကံ ကံရဲ့အကျိုးတွေကိုလည်း နားလည်သဘောပေါက်လာတယ်။

အကုသိုလ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းကြောင့် ဟိုဘက်မှာ ဆိုးကျိုးတွေ ရတာကိုးလို့သိတယ်။ ကုသိုလ်ကောင်းမှုဆိုတဲ့ အကြောင်းကြောင့် ဟိုဘက်မှာ ကောင်းကျိုးတွေ ရတာကိုးလို့ သိတယ်။

အခုဆင်းရဲနေတာ ဟိုတုန်းက အကုသိုလ်တွေ လုပ်ခဲ့လို့ပဲဆိုတာ ခန့်မှန်းလို့ရတယ်။ ကုသိုလ်ကောင်းမှုနည်းခဲ့လို့ပဲလို့ ခန့်မှန်းလို့မရဘူးလား။

မိမိဘဝ ချမ်းသာနေရင် ကုသိုလ်ကောင်းမှုတွေ လုပ်ခဲ့လို့ပဲ။ ဆင်းရဲနေရင် အကုသိုလ်တွေ လုပ်ခဲ့လို့ပဲဆိုတာ ခန့်မှန်းလို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် အတိတ်ကံတစ်ခုတည်းလည်း ယူလို့မရဘူးနော်။

အကြောင်းမှာ နှစ်မျိုးယူရမယ်။ အတိတ်ရယ် ပစ္စုပ္ပန်ရယ်။ အတိတ်ကံလည်းပါတယ်၊ ပစ္စုပ္ပန် ဉာဏ် ဝီရိယလည်း ပါတယ်။

အတိတ်ကလည်း ကံကမကောင်းတဲ့အပြင် ပစ္စုပ္ပန်မှာလည်း ဉာဏ်နဲ့ဝီရိယ မကောင်းရင်တော့ ဆင်းရဲဖို့များတာပဲ။ အတိတ်က ကံမကောင်းပေမယ့် ပစ္စုပ္ပန် ဉာဏ်နဲ့ဝီရိယကောင်းတဲ့သူကတော့ နည်းနည်းသက်သာခွင့်ရတယ်။ ပစ္စုပ္ပန်အကြောင်း အတိတ်အကြောင်း အကြောင်းနှစ်မျိုးနော်။

အဲဒီလို ရှုမှတ်ပါများလို့ အကြောင်းအကျိုးတွေကို သိပြီး ရင့်ကျက်လာတဲ့အခါ သရဏဂုံ မပျက်တော့ဘူး၊ အဲဒီလို သရဏဂုံ မပျက်လို့လည်း စူဠသောတာပန် ဟာ ဒီစိတ်နဲ့သေရင် မဟာသောတာပန်လိုပဲ သုဂတိ ရောက်နိုင်တယ်လို့ဆိုတာ။

ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ရထားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်က ဒီအကြောင်းကြောင့် ဒီအကျိုးဖြစ်တာပဲလို့ သိထားတော့ ဆိုးကျိုးတစ်မျိုး ကြုံတွေ့လာရင် ဘယ်သူကြောင့် ဘယ်ဝါကြောင့်မှ မဟုတ်ဘူး၊ သူကိုယ်တိုင် မကောင်းခဲ့လို့ မကောင်းတဲ့အကျိုး ဖြစ်တာပဲလို့ သိတယ်။

လောကဓံအဆိုးတွေနဲ့ကြုံရရင် ဒါဟာ အတိတ်တုန်းက မကောင်းခဲ့လို့ပဲလို့ မြင်ရမယ်။ ဒီလိုမြင်နိုင်ရင် အမြင်ဟာ မှန်လည်းမှန်တယ်၊ ရှင်းလည်းရှင်းတယ်။ ဘာကိုမှ သံသယ ဖြစ်စရာ မလိုတော့ဘူး။ သောတာပန် မဖြစ်သေးပေမယ့် အခုကတည်းက သံသယကင်းနေပြီ၊ မဟာသောတာပန်ဆိုရင်တော့ ဒိဋ္ဌိနဲ့ ဝီစိကိစ္ဆာ အကုန်ပယ်နိုင်တယ်။

ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ဆိုတဲ့ အကြောင်း အကျိုးတွေသိရင် ဘယ်သူတွေ ဘာတွေဟောဟော ပါမသွားတော့ဘူး။ ဘုရား တရား သံဃာ အပေါ်မှာ ကျကျနန ယုံကြည်သွားပြီ။ ဒီလောက်နဲ့တော့ မပြီးသေးဘူး။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ဆိုတာ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရပြီလား၊ မရသေးဘူး၊ အဝေးကြီး ကျန်သေးတယ်။ ဒါက အခြေခံဉာဏ်ပဲရှိသေးတယ်။ ဝိပဿနာဉာဏ်ဆယ်ပါးရဲ့အခြေခံဉာဏ်ပဲရှိသေးတယ်။ အဲဒီအခြေခံဉာဏ်တောင်မှပဲ ဂရုစိုက် ရှုမှတ်မှ ရတာနော်၊ တရားနာရုံသက်သက်နဲ့တော့ မရဘူး။

တရားရှုမှတ် ပွားများနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ - ဒွါရ (၆) ပါး လုံတယ်။ ကာယကံ ဝစီကံ မနောကံမှာ အကုသိုလ်ဒုစရိုက်တွေ မဖြစ်တော့ဘူး။ ကံသုံးပါးစင်ကြယ်တယ်။ ရသင့်ရထိုက်တဲ့တရားတွေ ရနိုင်တယ်။ တကယ်လို့ ဒီဘဝမှာ ဆက်ပြီးတော့ ရှုမှတ်ခွင့်မရရင်တောင် နောင်ဘဝတွေမှာ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ ကြီးမားတဲ့ အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေနိုင်တယ်။ ဒီဘဝမှာတင် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရအောင်ရှုနိုင်ရင် အကောင်းဆုံးပေါ့။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

မဂ်ဉာဏ်, ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ရန် အခြေခံအကြောင်း, အကျိုး (အပိုင်း ၁)

အခု .. အကြောင်း, အကျိုးလေးတွေကို ပြောချင်တယ်။

၁။ ဖြစ်ခိုက်ရှုမှ၊ သဘာဝ၊ မုချသိနိုင်သည်။

၂။ သဘောသိမှ၊ ဥဒယ၊ ဝယမြင်နိုင်သည်။

၃။ ဖြစ်ပျက်မြင်မှ၊ နိဗ္ဗိန္ဒ၊ မုချဖြစ်နိုင်သည်။

၄။ ငြီးငွေ့ပါမှ၊ ဝိရာဂ၊ မုချရနိုင်သည်။

၅။ မဂ်, ဖိုလ်ရမှ၊ ပါယ်လေးဝ၊ မုချလွတ်မြောက်မည်တဲ့။

------------------------------------------

၁။ ဖြစ်ခိုက်ရှုမှ၊ သဘာဝ၊ မုချသိနိုင်သည်။

ဖြစ်ခိုက် ရှုမှ ဆိုတာ - ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်ရမယ်လို့ဆိုလိုတာပါ။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ကို မှတ်တဲ့အခါမှာ -

ဖောင်းတုန်း, ဖောင်းဆဲ, ဖောင်းခိုက်မှာ ‘ဖောင်းတယ်’ လို့ မှတ်တာလေးနဲ့ ‘ဖောင်းတာ’ လေးနဲ့ အံကိုက်ကျသွားအောင်။

ပိန်တုန်း, ပိန်ဆဲ, ပိုက်ခိုက်မှာ ‘ပိန်တယ်’ လို့ မှတ်တာနဲ့ ‘ပိန်တာ’ လေးနဲ့ အံကိုက်ကျသွားအောင်။

ထို့အတူပဲ - ကြွတုန်း, ကြွဆဲ, ကြွခိုက်မှာ ‘ကြွတယ်’ ။ လှမ်းတုန်း, လှမ်းဆဲ, လှမ်းခိုက်မှာ ‘လှမ်းတယ်’ ။ ချတုန်း, ချဆဲ, ချခိုက်မှာ ‘ချတယ်’ ။ ထိတုန်း, ထိဆဲ, ထိခိုက်မှာ ‘ထိတယ်’ ပေါ့။

ဖြစ်ဆဲ ပစ္စုပ္ပန်အခိုက်ကို မိအောင်မှတ်ရပါမယ်။

ဖြစ်ဆဲပစ္စုပ္ပန်အခိုက်ကို မိဖို့ဆိုရင် မြန်မြန်လုပ်လို့ မရဘူး။ အဲဒါကြောင့် ယောဂီများဟာ သွားလာလုပ်ကိုင်ရာမှာ ခပ်မှန်မှန်, ခပ်အေးအေး သွားလာလုပ်ကိုင်ရမယ်။ သူများမြင်ကောင်းအောင် သက်သက်ထွင်ထားတာ မဟုတ်ဘူး။ ပစ္စုပ္ပန်မိအောင်လို့ ဒီလို ဖြည်းဖြည်းသွားရတာ။

တချို့က စိတ်ထဲသိရင် ပြီးတာပဲ၊ သိဖို့အရေးကြီးတာပဲလို့ ဟောပြောတာတွေရှိတယ်။ ပုံမှတ်သွားလာလုပ်ကိုင်ရင်း သိတယ် ဆိုတာ သမာဓိအားကောင်းရင် သိနိုင်တယ်။

အာနာပါနနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ စင်္ကြံကမ္မဋ္ဌာန်းနဲ့ဖြစ်ဖြစ် လေး, ငါးရက်လောက် သမာဓိ ထူထောင်ထားတယ်ဆိုရင် .. သမာဓိအားကောင်းနေတယ်။ သမာဓိဆိုတာ စိတ်တည်ကြည်တာကို ပြောတာ၊ ကိုယ်ထားတဲ့နေရာမှာ စိတ်က နေတယ်။

တစ်နေရာတည်းမှာ စိတ်တည်နေတာ ဈာန်သမာဓိ။ ဝိပဿနာသမာဓိကကျတော့ .. တစ်နေရာတည်းမှာ စိတ်ကို ထားတာ မဟုတ်ဘူး။

* ပညတ်အာရုံ၊ မြဲတည်ပုံ၊ ရှုတုံသမထမည်တဲ့။

သမထက ပညတ်အာရုံကို ကြည့်တယ်၊ မြဲပြီးတည်နေတဲ့ သဘောကို ကြည့်တယ်။ ဟိုပြောင်းသည်ပြောင်း မပြောင်းဘူး။ ဒါကြောင့် သမထဟာ တည်ဖို့အဓိကပဲ။

ဝိပဿနာက တည်အောင်လုပ်တာမဟုတ်တဲ့အတွက် တစ်ခုတည်းကို စိုက်ပြီး မကြည့်ရဘူး။ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ ကို လိုက်ပြီး ကြည့်ရတယ်။ ထင်ရှားရာတစ်ခုတည်းကို ကပ်မနေရဘူး။

ဖောင်းတယ်, ပိန်တယ်လို့ .. ရှုမှတ်နေတဲ့ ယောဂီဟာ ဖောင်းတယ်, ပိန်တယ် တစ်ခုတည်းမှာပဲ ကပ်မနေရဘူး။ ထိုင်တယ်, ထိတယ်မှတ်တဲ့ ယောဂီဟာလည်း ထိုင်တယ်, ထိတယ် တစ်ခုတည်းမှာ ကပ်မနေရဘူး။ အဲဒီလို တွယ်ကပ်နေလို့ရှိရင် သမထ ဖြစ်သွားတတ်တယ်။

* ပရမတ်အာရုံ၊ မမြဲပုံ၊ ရှုတုံဝိပဿမည်။

ပရမတ်အာရုံဆိုတာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို ပြောတာ။ ရုပ်တွေ နာမ်တွေဆိုတာက စာလိုပြောတာ .. တကယ်ရှုတော့ သဘောတွေကို ရှုရတာ။

ခန္ဓာကိုယ်ကြီးက သူ့ဘာသာသူ ရုပ်လို့ခေါ်တာမဟုတ်ဘူး၊ ကိုယ်က ခန္ဓာကိုယ်ကြီးကို ရုပ်လို့ခေါ်တာ။ အဲဒီရုပ်တွေကလည်း နာလာလိုက် ကိုက်လာလိုက်နဲ့ ဖြစ်နေတာ မဟုတ်လား။ အဲဒါတွေဟာ ကိုယ့်ရဲ့ဝေါဟာရ အဆိုတွေပဲ။

နာရင် နာတယ်၊ ကိုက်ရင် ကိုက်တယ်၊ ဖောင်းတက်လာတာကို ဖောင်းတယ်၊ လျော့ကျသွားတာကို ပိန်တယ်။

နှာသီးဖျားမှာကျတော့လည်း ဝင်တယ်၊ ထွက်တယ်။ အဲဒီလို အခေါ်အဝေါ်အတိုင်း သိကြရတယ်။

အခေါ်အဝေါ် ဒြပ်ပေါ် မရောက်ဘဲ သဘော သက်သက်အပေါ်ကို ရောက်အောင်ရှုရမယ်။ ချက်ချင်းကြီးတော့ မရောက်ဘူးပေါ့၊ သဘောရောက်အောင် ရှုမယ်လို့ နှလုံးသွင်းထားရမယ်။

ဥပမာ - ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်လို့ ရှုမှတ်ရင် လှုပ်ရှားတဲ့ သဘောလေးအပေါ်ကို ဉာဏ်ရောက်ရမယ်။ ဝမ်းဗိုက်ပုံသဏ္ဍာန် ဖြစ်တဲ့ ဒြပ်ကို မကြည့်ရဘူး။

* လှုပ်ရှားတဲ့သဘောလေးရယ်၊ သိတဲ့သဘောလေးရယ်။

ရှေ့ကိုကြွတက်လာရင်လည်း လှုပ်တာပဲ၊ နောက်ကို ပြန်ကျ သွားရင်လည်း လှုပ်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် ဝေါဟာရမှာတော့ - ရှေ့တက်လာရင် ဖောင်းတယ်။ နောက်ပြန်ကျသွားရင် ပိန်တယ်။

မှတ်တဲ့အခါကျတော့ ဖောင်းတယ်၊ ပိန်တယ်လို့ မှတ်ရတယ်။

ဖောင်းတယ်၊ ပိန်တယ်၊ ထိုင်တယ်၊ ထိတယ်ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရတွေဟာ ပညတ်တွေပဲ။ အဲဒီပညတ်နဲ့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ သဘောလေးတွေပေါ် ရောက်အောင် ကြည့်ရမယ်။

ထိုင်တယ်ဆိုရင် တောင့်တင်းနေတဲ့သဘော လေးအပေါ် ဉာဏ်ရောက်ရမယ်။

ဥပမာ - ထိုင်တဲ့အခါ ခါးကလေးကို အာရုံစိုက်ကြည့်၊ ခါးကလေးမှာ တောင့်တင်းနေတဲ့ သဘောလေးက အဲဒါထိုင်နေတဲ့ သဘောလေးပဲ။ ပုံသဏ္ဍာန်ကိုမြင်သွားစိုးလို့ ပြောတာနော် .. ။

တောင့်တင်းနေတာလေးဟာ ထိုင်နေတဲ့သဘောပဲ။ ထောက်ကန် ဝါယော ဆိုတဲ့ လေက ထိန်းထားလို့ ထိုင်နိုင်တာ။

ထိုင်တယ်၊ ထိတယ်လို့ မှတ်တဲ့နေရာမှာ နှစ်ခုစလုံးတော့ မိချင်မှမိမယ်။ တစ်ခါတလေ ထိုင်တာကို မမိဘဲ ထိတာလေးကို သွားမိတာလည်းရှိတယ်၊ ထိတာကိုမိရင် ထိတာကို မြင်အောင်ကြည့်ပါ။

မာတာလေးနဲ့ ထိတာလဲ ရှိတယ်၊ ပျော့တာလေးနဲ့ ထိတာလဲ ရှိတယ်။ အဲဒီသဘောလေးတွေဟာ ရုပ်ပရမတ်ပဲ။

စိတ်ပရမတ်က သိတာ။

ကြားသိစိတ်က - ကြားတယ်၊ မြင်သိစိတ်က - မြင်တယ်။

သိတဲ့စိတ်ကလေးက နာမ်ပရမတ် သဘော။

မာတာတွေ၊ ပျော့တာတွေ၊ ပူတာတွေ၊ အေးတာတွေ၊ တောင့်တင်းလှုပ်ရှားတာတွေက ရုပ်ပရမတ် သဘော။

အဲဒီ သဘောတွေရဲ့ မမြဲပုံကို အဆင့်ဆင့်သွားရမယ်။

မမြဲဘူး၊ မမြဲဘူး၊ အနိစ္စ၊ အနိစ္စလို့ ပုတီးစိပ်နေတာဟာ သမထပဲရှိတယ်။

အနိစ္စ၊ အနိစ္စလို့ ဆင်ခြင်နေတာဟာ ဝိပဿနာမဖြစ်ဘူး။

သမထကို ပယ်တာမဟုတ်ဘူး၊ ဝိပဿနာမဖြစ်သေးဘူးဆိုတာကို ပြောတာ။

လူတွေ သေသွားတာ၊ သစ်ပင်တွေ လဲသွားတာ၊ တိုက်တွေ ပြိုသွားတာ၊ ရေတွေကြီးလို့ ပျက်စီးသွားတာ .. အဲဒါတွေကို မမြဲဘူး .. လို့ ဆင်ခြင်တာ သံဝေဂဉာဏ် ပဲဖြစ်မယ်၊ ဝိပဿနာဉာဏ် မဖြစ်ဘူး။

ဝိပဿနာဉာဏ်က သဘောလေးတွေကို သိတာ။

ရုပ်သဘော၊ နာမ်သဘောလေးတွေ ပြောင်း ပြောင်း သွားတာကို သိတာ။ အဲဒါဟာ ပရမတ်အာရုံ မမြဲပုံ။

မမြဲတဲ့သဘောလေးကို သိဖို့အတွက် ပထမ - ပြောင်း ပြောင်း၊ ပြောင်း ပြောင်း သွားတဲ့ သဘောလေးတွေကို အာရုံသွင်းရမယ်။

ဘယ်ဘာမှမမြဲဘူးလို့ နှလုံးသွင်းရမယ်၊ အနိစ္စကို နှလုံးသွင်းရမယ်။ နှလုံးမသွင်းလို့ ရှိရင်လည်း မိမိတို့ ပညတ်အာရုံပေါ်ရောက်သွားရော၊ နိမိတ်တွေပေါ် ရောက်သွားတတ်တယ်။

အနိစ္စလက္ခဏာကို သန္တတိ အစဉ်က ဖုံးကွယ်ထားတယ်။

* ဖြစ်ဆဲ ရုပ်နာမ်၊ ချုပ်ပျက်ဟန်၊ ဧကန်ရှုရမည်တဲ့။

ကုန်ပျောက် သွားတာလေးတွေကို စိတ်ထဲက ညွှတ်ထားပါ။ ဘယ်ဟာမှ မမြဲဘူးလို့ နှလုံးသွင်းထားရမယ်။ ဒါပေမယ့် မမြဲတာကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်မြင်ဖို့အတွက်ကျတော့ သူ့လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့သူ အလုပ်လုပ်ရတယ်။

မမြဲတာ၊ ပျောက်သွားတာ၊ ပျက်သွားတာကို မြင်ဖို့ဆိုရင် -

** ပထမ ပေါ်တာကို သိအောင် အရင်လုပ်ရမယ်။

ဟောစဉ်မှာကတော့ မမြဲတာကို မြင်အောင်ကြည့်ဟေ့လို့ ဟောမှာပဲ။ အနိစ္စကို မြင်အောင်ကြည့်၊ ဒုက္ခကို မြင်အောင်ကြည့်၊ အနတ္တကို မြင်အောင်ကြည့်။ ဒါ မှန်တာပဲ။

တကယ့်အနိစ္စဖြစ်တဲ့ - တကယ်ပျောက်သွားတာကို သိဖို့ ဆိုရင် ပေါ်လာတာကို အရင်သိအောင် ကြိုးစားရမယ်။

ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးက - ပေါ်ရာ ပေါ်ရာမှတ် လို့ ပြောထားတယ်မဟုတ်လား။ အဲဒါလုပ်ငန်းစဉ်ပဲ။

လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ တရားစဉ်က ကပ်နေတာပဲ၊ မခွဲတတ်လို့ရှိရင် ရောသွားတယ်။ ရောသွားတဲ့အခါကျတော့ - ဖြစ် ပျက် မြင်အောင်ကြည့်၊ မမြဲတာ မြင်အောင်ကြည့်ဆိုတော့ - ဖြစ်ပျက်တွေ၊ အနိစ္စတွေ လိုက်ရှာပြီးကြည့်နေတော့ တကယ့်အပျက် ကို မရောက်တော့ဘူး။

သဒ္ဓါတရားနဲ့ ကြိုးစားနေတာပဲ။ တကယ်လည်း တရားတွေကို ယုံကြည်လို့ ကြိုးစားနေကြတာပဲ။ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ကွက်ကျော်သွားရင် မရဘူး။

ဥပမာ - ဝိပဿနာမှာ တရားအားမထုတ်ခင် ဒိဋ္ဌိ အရင်ခွါ ရတယ် မဟုတ်လား။ ရုပ်တွေ နာမ်တွေပဲ၊ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ တရားတွေပဲလို့ သိအောင် အထိုက်အလျောက် ကြိုတင်ပြီး တရားနာထားရမယ်။ ဘာမှ တရားနာမထားဘဲ စွတ်လုပ်လို့ရပါ့မလား၊ မရဘူးနော်။

အဲဒီလို စွတ်လုပ်တာဟာ လုပ်ငန်းစဉ် ကျော်သွားတာ။ ဝိပဿနာဆိုတာဟာ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ သိရင် ပြီးတာပဲ ဆိုရင်တော့ .. အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တဆိုပြီး ပုတီးစိပ်နေရုံပဲ။

မကူးတတ်လို့ရှိရင် ရကိုမရဘူး။

ရှေ့ပိုင်းမှာ ဒိဋ္ဌိခွါတဲ့တရားတွေကို များများနာထားရမယ်။ ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ အလုပ်ပေးတရားမှာလည်း - ဒီခန္ဓာကိုယ်ကြီးက ရုပ်တရားပဲ၊ သိနေတာက နာမ်တရားပဲ။ ဒီ စိတ်ကလေးကို ငါလို့ ထင်နေကြတယ်၊ တကယ့်တကယ်တော့ ဒီစိတ်ကလေးဟာ ငါမဟုတ်ပါဘူး။ ဒီရုပ်တွေ နာမ်တွေဟာ တစ်ခုပြီးမှ တစ်ခု ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက် ဖြစ်နေတာ။ အဲဒီလို ရုပ်တွေ နာမ်တွေအကြောင်း ဟောပေးနေတာဟာ ဒိဋ္ဌိခွါပေးနေတာပဲ။

ဆရာတော် တစ်ပါးနဲ့ တစ်ပါးတော့ မတူဘူးပေါ့ဗျာ။ ဒိဋ္ဌိခွါတာကို အကြီးအကျယ်ဟောတာလည်း ရှိတယ်၊ ဒိဋ္ဌိခွါတာကို အနည်းအကျဉ်းဟောပြီးတော့ ဉာဏ်နဲ့ခွါခိုင်းတာလည်း ရှိတယ်။ မိမိက မျှမျှတတ ယူတတ်ရတယ်။

မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ အလုပ်ပေးတရားထဲမှာ ဒိဋ္ဌိခွါတာပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို အဓိက ဟောတယ်။ ခွါလည်းခွါတတ်ရမယ်၊ လုပ်ငန်းစဉ်လည်း မှန်ရမယ်။ အဲဒီလိုဆိုရင် မိမိအတွက် မြန်မြန်ဆန်ဆန် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရနိုင်တယ်။

မပြတ်မလပ် ရှုမှတ်နေတဲ့ ယောဂီတွေမှာ ဝေဒနာတွေ ထက်နေတယ်ဆိုရင် အဲဒီ ဒုက္ခဝေဒနာတွေ၊ သုခဝေဒနာတွေကို ရှုမှတ်ဖို့ ပြောပြီးပြီ။ မပြတ်မလပ် ရှုမှတ်ခြင်းရဲ့ အကျိုးတရားတွေကို သိမှလည်း မပြတ်မလပ် ရှုမှတ်ချင်မယ်။

ထိုင်ရင်းလည်း ရှုမှတ်ရ၊ ထရင်းလည်း ရှုမှတ်ရ၊ သွားရင်းလည်း ရှုမှတ်ရ၊ ဆွမ်းစားရင်းလည်း ရှုမှတ်ရ၊ ရေသောက်ရင်းလည်း ရှုမှတ်ရနဲ့ဆိုတော့ .. ဒီလို အကျိုးတရားတွေကို သိမထားရင် လုပ်ရတာတွေက ရှုပ်လိုက်တာလို့ ထင်သွားနိုင်တယ်။ ရှုမှတ်ခြင်းရဲ့အကျိုးကို မသိရင် လုပ်ချင်မှာ မဟုတ်ဘူး။

ရှုမှတ်ခြင်းရဲ့ အကျိုးတရားကို သိလို့ရှိရင် ဘယ်သူခိုင်းခိုင်း, မခိုင်းခိုင်း၊ ဘယ်သူသိသိ မသိ၊ တောကြီးထဲမှာ တစ်ယောက်တည်းနေရင်လည်း မပြတ်မလပ်ရှုမှတ်တယ်။ တစ်ယောက်တည်း ကို မမှတ်ဘဲ မနေနိုင်ဘူး။

မြတ်စွာဘုရားရဲ့ တရားတော်တွေကို အထိုက်အလျောက် တရားနာလို့ သိလေ .. အားထုတ်ချင်လေပဲ။ အားထုတ်လို့ကို အားမရအောင် ဖြစ်နေတယ်။ တရားကို အရမ်းရချင်စိတ် ဖြစ်နေတယ်။ တရားက အရမ်းရချင်ရင်လည်း မရဘူးနော်။

မြတ်စွာဘုရားရဲ့ တရားတော်ဟာ အင်မတန် စင်ကြယ်သိမ်မွေ့တယ်။ အာရုံငါးပါး ကာမဂုဏ်တရားတွေကို လိုချင်တာ မဟုတ်ဘူး၊ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် နိဗ္ဗာန်တရားကို လိုလားတာ။ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် မြန်မြန်လိုချင်တဲ့ တချို့ပုဂ္ဂိုလ်များဆိုရင် ဘုရားတောင်မရှိခိုးတော့ဘူး၊ ဦးသုံးကြိမ်လောက် ချလိုက်တာပဲ။ မေတ္တာတွေ ဘာတွေပို့နေရမှာ အချိန်ကြာလို့ မေတ္တာမပို့တော့ဘူး။ ဝိပဿနာချည်း တန်းမှတ်နေတော့တာပဲ။

အဲဒီလို တန်းမှတ်နေတော့ ဘုရားလက်ထက်က ရဟန်း ငါးရာကို ရုက္ခစိုးနတ်တွေရဲ့ ခြောက်လှန်တာခံရတယ်။ ဒါကြောင့် ယောဂီတို့လည်း နည်းနည်းပါးပါးမေတ္တာပို့ကြဦး။ ဝေယျာဝစ္စလုပ်ပေးနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကိုလည်း မေတ္တာပို့ပေးပေါ့ဗျာ။

အများကို ခြုံပြီးတော့ မေတ္တာပို့ကြပေါ့။ အများကို ခြုံပြီး မေတ္တာပို့တာ အကောင်းဆုံးပဲ။ လူတွေရော နတ်တွေရော သက်ရှိသတ္တဝါတွေ အားလုံးကို မေတ္တာပို့ပါ။ ၁ဝ မိနစ်၊ ၁၅ မိနစ်လောက် မေတ္တာပွားကြ။

တချို့ဆိုရင် မေတ္တာတောင် မပွားနိုင်တော့ဘူး။ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် မြန်မြန်ရမှ အပါယ်ကလွတ်မယ် ဆိုပြီး ဝိပဿနာပဲ တွန်းလုပ်တယ်။ အဲဒီလို အရမ်းလိုချင်နေရင်လည်း မရပြန်ဘူး၊ မေတ္တာခေါင်းပါးသွားတယ် မဟုတ်လား။ မေတ္တာ ခေါင်းပါးသွားတော့ ဒေါသဘက် ပါသွားတတ်တယ်။

ယောဂီဆိုတာ ဖြောင့်မတ်ရမယ်၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုတောင် မလိမ်ရဘူး။ ရရင်ရတယ်၊ မရရင်မရဘူးလို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သိရမယ်။ မရလို့ရှိရင် ရတဲ့နည်းနဲ့ ရှုမှတ်ရမယ်။ အခု ခပ်နှေးနှေးသွားတော့ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မိအောင် မှတ်လို့မရဘူးလား ..။

ကြွတာနဲ့ ကြွတယ်လို့ မှတ်လိုက်တာနဲ့၊ လှမ်းတာနဲ့ လှမ်းတယ်လို့ မှတ်လိုက်တာနဲ့၊ ချတာနဲ့ ချတယ်လို့ မှတ်လိုက်တာနဲ့၊ သွားနေကျထက် နည်းနည်းလေး နှေးလိုက်တာနဲက ပစ္စုပ္ပန်မိတယ်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မှတ်နိုင်ရင် သဘော သိတယ်။

ဝိပဿနာဆိုတာ - ရုပ်တွေ နာမ်တွေ၊ သဘော တွေရဲ့ အပျက် ကိုမြင်မှ ဝိပဿနာဖြစ်တာ။

ဝေဒနာကိုမမြင်စေနဲ့၊ ဝေဒနာရဲ့အပျက်ကိုမြင်။ အဲဒီလိုဟောထားတာတွေ ရှိတယ်မဟုတ်လား။

ဝေဒနာကို မမြင်စေနဲ့၊ ဝေဒနာရဲ့ အပျက်ကိုမြင်လို့ ဆိုပေမယ့် ဝေဒနာရဲ့ သဘော ကို သေသေချာချာမှတ်လို့ မြင်ပြီးမှ ဝေဒနာရဲ့ အပျက် ကိုမြင်တာ။

ပညတ်ပျက်ကို သိရုံနဲ့တော့ .. ဝိပဿနာဉာဏ်မဖြစ်ဘူး၊ သံဝေဂပဲဖြစ်တယ်။

ဝိပဿနာဉာဏ်ဆိုတာ ပရမတ်သဘောတွေရဲ့ မမြဲပုံကို သိမှ။

ပရမတ်တွေရဲ့မမြဲပုံကို သိဖို့ဆိုရင် - အရင်ဆုံး သဘော တွေကို သိရမယ်။

ပရမတ်သဘောတွေကိုသိအောင် - ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ကို မှတ်နိုင်ရမယ်။

အကြောင်း အကျိုးတွေနော်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်တာက အကြောင်းဆိုရင်၊ ရုပ် နာမ်သဘော သိတာက အကျိုး။

ဒါကြောင့် ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မိမှ သဘောသိမယ်ဆိုတာ နားလည်ထားဖို့လိုတယ်။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မိအောင် မမှတ်နိုင်ဘူးဆိုရင် သဘောသိပါ့မလား။ အကြောင်းကိုဖြည့်မှ အကျိုးရမယ်။ ဒါကြောင့် ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးက လူမမာနှင့် တူစွာကျင့်တဲ့။

ဖြစ်ခိုက်ကို ရှုနိုင်အောင် လူမမာ ကဲ့သို့ ကျင့်ရမယ်။ လူမမာလို ဖြည်းဖြည်းလေးလုပ်ကိုင်မှ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုနိုင်တယ်။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ရှုနိုင်တာက အကြောင်းဆိုရင်၊ သဘောသိတာက အကျိုး .. နော်။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

မဂ်ဉာဏ်, ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ရန် အခြေခံအကြောင်း, အကျိုး (အပိုင်း ၂)

သဘောသိမှ၊ ဥဒယ၊ ဝယမြင်နိုင်သည်တဲ့။ သဘောကို သိပြီးတော့မှ ဖြစ်ပျက်ကို မြင်နိုင်ပါတယ်။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်တာက အကြောင်း၊ သဘောသိတာက အကျိုး။

သဘောဆိုတာ ရုပ်သဘော၊ နာမ်သဘော၊ လှုပ်ရှားတဲ့သဘော၊ ခံစားတဲ့သဘော၊ မှတ်သားတဲ့သဘော၊ စေ့ဆော်တဲ့သဘော၊ သိတဲ့သဘော။

အဲဒီသဘောလေးတွေကို သိမှ ဖြစ်ပျက်ကို မြင်ပါတယ်။ ဖြစ်ပျက်ကို မြင်တယ်ဆိုတဲ့ ကြားထဲမှာ ကျန်တာလေးတွေ ထည့်ပြောဖို့လိုပါသေးတယ်။ သဘောလေးတွေကိုသိတဲ့နေရာမှာ အဲဒီ သဘောလေးတွေကို သိသည်ထက် သိအောင် လုပ်ရပါမယ်။ အဲဒီသဘောလေးတွေကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်သိအောင် ပေါ်ရာပေါ်ရာကို လိုက်မှတ်ပါ။

ဥပမာ - ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်မှတ်နေရာက ဒုန်းဆိုတဲ့ အသံကြားလိုက်ရင် ကြားတယ်လို့ မှတ်ပြီးတော့ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ပြန်မှတ်ရပါတယ်။ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် မှတ်ရာက စိတ်က အိမ်ရောက်သွားတော့ စိတ်ကူးတယ် စဉ်းစားတယ် အဲဒီလို မှတ်ပေးရပြန်တယ်။ စိတ်ကူးရင် စိတ်ကူးတယ်၊ စဉ်းစားရင် စဉ်းစားတယ်၊ တွေးရင် တွေးတယ်၊ ကြံရင် ကြံတယ်၊ စိတ်ထွက်ရင် စိတ်ထွက်တယ်၊ ကိုယ်ကြိုက်သလို ပေါ်ရင် ပေါ်တဲ့ အတိုင်း မှတ်ပါ။ မှတ်စရာတွေပြီးသွားရင်တော့ မူလ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်ကို ပြန်မှတ်ပါ။

မျက်စိထဲ တစ်ခုခု မြင်လာရင် မြင်တယ် မြင်တယ် ပြီးရင် ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ပြန်မှတ်ပေါ့။ အမှတ်ကျွမ်းကျင်ဖို့ပါတယ်။ အဲဒီလို ပေါ်ရာ ပေါ်ရာလေးတွေကို လိုက်မှတ်တော့ သဘော အပေါ် ဉာဏ် ရောက်လာတယ်။

နာကျင်နေတာကို မှတ်နေရာကနေ ကြားတာပေါ်လာရင် ကြားတာ သွားမှတ်လိုက်။ တော်တော်ကြာတော့ နာတာ ပြန်မှတ်လိုက်။ တော်တော်ကြာ စိတ်ကူးတာမှတ်လိုက်။ တော်တော်ကြာ စဉ်းစားတာမှတ်လိုက်။ တစ်ခုတည်းအပေါ်မှာ စွဲစွဲမြဲမြဲ စိုက်မထားရဘူး။ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လိုက်ပြီးမှတ်ပေးရပါတယ်။

ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လိုက်မှတ်တော့ သဘောတွေကိုးလို့ သိလာတယ်။ ကြားတာက ထင်ရှားလိုက်၊ မြင်တာက ထင်ရှားလိုက်၊ လှုပ်တာက ထင်ရှားလိုက်၊ စိတ်ကူးတာက ထင်ရှားလိုက်နဲ့ ပြောင်း ပြောင်းနေတယ် မဟုတ်လား၊ ပြောင်းနေတယ်နော်။ အဲဒီ ပြောင်း နေတယ်ဆိုတာ မမြဲ တာပဲ။

ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လိုက်မှတ်ရတယ်။ သမထထူထောင်သလို တစ်နေရာတည်း စိုက်ပြီး မမှတ်ရဘူး။ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လိုက်မမှတ်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ နိမိတ်ပေါ် ထင်သွားတတ်တယ်။ သမာဓိ လွန်ကဲလာတော့ နိမိတ်တွေ မြင်လာရော၊ နိမိတ်တွေမြင်တာကို ငါမြင်တယ် ဖြစ်သွားရော။

ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လိုက်မှတ်တော့မှ ဘယ်ဟာမှ မမြဲဘူး ဆိုတာ ရင်ထဲမှာ သဘောပေါက်လာတယ်။ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာတွေကို လိုက်မှတ်နေရင်း မမြဲတဲ့သဘောကို နှလုံးသွင်းပြီးသားဖြစ်သွားတယ်။

ထိုင်တယ် ထိတယ် မှတ်နေရင်း မှတ်လို့ကောင်းနေပြီး ဘယ်ဟာမှမပေါ်ဘဲ ငြိမ့် ငြိမ့် ငြိမ့် ငြိမ့်နဲ့ဖြစ်နေရင် အဲဒီ ငြိမ့် ငြိမ့် ငြိမ့်ဖြစ်နေတာကို လိုက်မှတ်ရပါတယ်။ ထိုင်လို့ကောင်းနေရင် ထိုင်တယ် ထိတယ် ကောင်းတယ်လို့ မှတ်ပါ။ သဘောကျနေရင်လဲ ထိုင်တယ် ထိတယ် သဘောကျတယ်ပေါ့။ ဖြစ်နေတဲ့အတိုင်း လိုက်မှတ်ပေးရတယ်။ ကောင်းနေတာကနေ တော်တော်ကြာမကောင်းပြန်ဘူး၊ ပြောင်းသွားပြန်ပြီ၊ မှတ်နေရင်းနဲ့ကို အမျိုးမျိုးပြောင်းနေတယ်။

မှတ်လို့ကောင်းနေရင်းနဲ့ တစ်ခါတလေ ဒေါသ ဝင်လာပြန်တယ်။ ဒီဝင်လာတဲ့ လောဘ ဒေါသကို မမှတ်မိဘူး။ ထိုင်တယ် ထိတယ်ပဲ မှတ်နေမိတယ်။ အဲဒီလို မလုပ်ရပါဘူး။ ပေါ်လာတာကို မှတ်ရမယ်။ ထင်ရှားတာကို မှတ်ရမယ်။ ဘေးပတ်ဝန်းကျင် မြင်တာ ကြားတာတွေ အကုန်မှတ်၊ ပေါ်သမျှ အကုန်မှတ်တာဟာ နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းတရားပါပဲ။

ထိတဲ့နေရာလေးကို စိုက်ကြည့်ရင်း မာတာလေးတွေ ပျော့တာလေးတွေ တွေ့လာမယ်။ တခြားထူးခြားတာ မပေါ်ဘူး ဆိုလို့ရှိရင် ထိတဲ့နေရာလေးကို နည်းနည်းလေးချဲ့ပြီး ကြည့်လိုက်။ စိတ်နဲ့ အဲဒီထိတဲ့နေရာကိုချဲ့ပြီး တစ်ပြင်လုံးကို ကြည့်လိုက်လို့ရှိရင် ရွ ရွ မွ မွ လေးတွေ ရှိနေတာကို တွေ့လာရလိမ့်မယ်။ အဲဒါလေးတွေကို မြင်သလောက်ကြည့်ပေးပါ။ မှတ်တာကတော့ ထိုင်တယ် ထိတယ်လို့ပဲ မှတ်ပါ၊ မှတ်တာကို ပြောင်းစရာမလိုပါဘူး။

သမာဓိရလာတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်အတွက် စိတ်နဲ့နည်းနည်းချဲ့ပြီးကြည့်ရတယ်။ သမာဓိမရေးသေးတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်နဲ့ သမာဓိရတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် မတူဘူး။ စိတ်တည်ကြည်မှု သမာဓိမရသေးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်က ကိုယ်မှတ်နေတဲ့ အာရုံလောက်ပဲ ကြည့်၊ ချဲ့ပြီး မကြည့်နဲ့ဦး။ ကိုယ်က သမာဓိမရသေးတဲ့အတွက် လျှောက်ပြီးချဲ့ကြည့်တာဟာ ကိုယ်နဲ့မဆိုင်သေးဘူး။ သမာဓိရတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်အတွက်သာချဲ့ကြည့်ဖို့ပြောတာ။

ကိုယ်က သမာဓိအရမ်းကောင်းနေတယ်၊ မှတ်လို့အရမ်းမိနေတယ်။ တရားအရသာတွေတွေ့ပြီး ငြိမ့်ခနဲ့ ငြိမ့်ခနဲ့ ဖြစ်နေတယ်။ တစ်ခါတလေ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးပျောက်ပြီး မှတ်ကောင်းနေပြီဆိုရင် အဲဒီထိတဲ့နေရာ နာတဲ့နေရာလေးကို ချဲ့ပြီးကြည့်ပေါ့။ အဲဒီ ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိနေတဲ့ ရွ ရွ မွ မွ ပူ ပူ ရှိန်း ရှိန်း ကလေးတွေကို မြင်အောင် ကြည့်ပေးရတယ်။ တတ်နိုင်ရင် တစ်ကိုယ်လုံးကို ကြည့်ပေါ့။

တချို့က မှတ်တာကိုပဲ တွယ်ကပ်ထားတတ်တယ်။ ထိုင်တယ် ထိတယ်ဆိုပြီး မှတ်တဲ့ ဝေါဟာရပေါ်ပဲ ရောက်နေတတ်တယ်။ အဲဒါဆိုရင် သမထလို ဖြစ်ပြီး ငြိမ့် ငြိမ့် ငြိမ့် ငြိမ့်နဲ့ ပီတိ ပဿဒ္ဓိတော့ ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်၊ တစ်ကိုယ်လုံးကို မသိတော့ဘူး။

ဒါကြောင့် မှတ်လည်းမှတ်ပါ၊ ကြည့်လည်းကြည့်ပါ။ ခန္ဓာကိုယ် တစ်ကိုယ်လုံးကိုကြည့်ပါ။ တစ်ကိုယ်လုံး မကြည့်နိုင်ရင် ကိုယ်မှတ်နေတဲ့ နေရာကနေ နည်းနည်းချဲ့ကြည့်လိုက်။ မွ မွ ရွ ရွတွေ ပူ ပူ ရှိန်း ရှိန်းတွေ၊ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပေါ်လိုက်၊ ပျောက်လိုက်နဲ့ဖြစ်နေတာတွေ၊ အဲဒါကို စာလိုပြောတော့ ဖြစ်ပျက်လို့ ပြောတာပေါ့။

မိမိသိတာလေးကို ရိုးရိုးပဲသိလိုက်၊ ဖြစ်တာတွေ ပျက်တာတွေ အနိစ္စတွေ မမြဲတာတွေ ထည့်မပြောနဲ့ဦး။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပေါ်နေတာတွေကိုပဲ သိ နေလိုက်ဦး။ ဖိန်း ဖိန်း ရှိန်း ရှိန်းတွေ၊ ရွ ရွ မွ မွတွေ မြင်လိမ့်မယ်၊ ကိုယ်တွေ့တဲ့ ဟာတွေကိုသာ ပုံမှန်ကလေး မှတ်ပေး၊ ဒီအပိုင်းတွေက လွယ်သလိုနဲ့ ခက်တယ်။

ဒါတွေကို သိလို့ရှိရင် ယောဂီတို့ရဲ့ဉာဏ်ဟာ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရနိုင်ပါတယ်။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

မဂ်ဉာဏ်, ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ရန် အခြေခံအကြောင်း, အကျိုး (အပိုင်း ၃)

အခု တရားအားထုတ်နေတဲ့လူတွေဟာ များသောအားဖြင့် တိဟိတ် ပုဂ္ဂိုလ်တွေဖြစ်ပြီး၊ ပါရမီတွေ ပါကြတယ်၊ ကြိုးစားလိုက်ရင် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရနိုင်တယ်၊ ရနိုင်လျက်သားနဲ့ နည်းလမ်းကျတော့ တရားစဉ်နဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် ရောနေတယ်။

ဟောတရားကို အလုပ်တရားအောင့်မေ့နေတယ်။ ဖြစ်ပျက် မြင်အောင်ကြည့်ဆိုတော့ ရှုမှတ်တဲ့အခါမှာ ဖြစ်ပျက် မြင်အောင်ကြည့်နေတော့ ကိုယ်က ဘာမှမမြင်တော့ဘူး၊ ရောပြီး လုံးထွေးကုန်ရော။

အစပထမမှာ အဖြစ် ကိုမြင်အောင် ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လိုက်မှတ်ရတယ်။

ဖြစ်ပျက်ကိုမြင်အောင်ကြည့်လို့ ဟောတာက အမှန်။ တရားစဉ်။ မြတ်စွာဘုရားက ဖြစ်ပျက်မြင် မှ ဖြစ်ပျက်မုန်း ပြီး ဖြစ်ပျက်ဆုံး မယ်လို့ ဟောတာပဲ။ ဟောတာက ပါဠိတော်မှာ ဘုရားဟောထားတဲ့အတိုင်း ဟောတာ၊ ဟောတာ အမှန်။ ဒါပေမယ့် အဲဒါကို ဟောစဉ်လို့ခေါ်တယ်။

လုပ်ငန်းစဉ်ကျတော့ -

- ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ ကို လိုက်မှတ်နိုင်မှ ပထမ ဖြစ်တာ ကိုမြင်မယ်။

- ဖြစ်တာ ကိုမြင်ပြီး နောက်မှ ပျက်တာ ကိုမြင်မယ်။

- ဖြစ်တာ ပျက်တာ ကိုမြင်ပြီးနောက်မှ ပျက်တာချည်း ပဲမြင်မယ်၊ ဖြစ်တာကို မမြင်တော့ဘူး။

ဒါကြောင့်မို့လို့ - ဥဒယဗ္ဗယ ဘင်္ဂ ဘယ အာဒီနဝ နိဗိ္ဗန္ဒဆိုပြီး ဉာဏ်စဉ်တွေက သွားတာ။

အမြဲတမ်းကြီး ဖြစ်ပျက်မြင်နေတာ မဟုတ်ဘူး။ ဖြစ်ပျက် မြင်ပြီးနောက် ဉာဏ်အားတွေကောင်းလာရင် - အဖြစ်ကို မြင်ကိုမမြင်တော့ဘူး။

မှတ်လိုက်တာနဲ့ - ပျက် ၊ မှတ်လိုက်တာနဲ့ - ပျက် ။

မှတ်မယ်ကြံရုံရှိသေးတယ် - တရစပ်ကြီးကို ပျက် နေတာတွေပဲ မြင်တယ်။

အဲဒီအပျက်တွေကနေ သမာဓိအား အရမ်းကောင်းတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးပါပြိုပျက်ကျပြီး အရိုးတွေပါပြုတ်ကျပြီး သမာဓိနိမိတ် တွေ ဖြစ်လာတတ်တယ်။

သစ်ပင်တွေကြည့်လည်း ယိမ်းယိုင်ပြီး ပျက်၊ တိုက်တွေကြည့်လည်း ယိမ်းယိုင်ပြီး ပျက်၊ ဟိုက လှုပ် လှုပ် ၊ ဒီက လှုပ် လှုပ်။ အောက်ကို ပြိုကျသွားသလို၊ အပေါ်ကို လွင့်တက်သွားသလို၊ အပျက်တွေချည်းပဲ တွေ့နေတာ။ တချို့အပျက်တွေက အမှုန်အမွှားတွေလို၊ တချို့အပျက်တွေက မွ မွ ၊ ရွ ရွ တွေလို ဖြစ်နေတတ်တယ်။

အဲဒီဉာဏ်တွေကို ရဖို့မခဲယဉ်းဘူး။ အရေးကြီးတာက တရားစဉ်နဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် မရောဖို့ပဲ။ ယောဂီတွေမှာ တရားစဉ်နဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် ရောနေတဲ့အခါကျတော့ အခုမှစမှတ်ခါရှိသေးတယ် တန်းပျက်ပစ်လိုက်ရော။

အခုမှ မှတ်ခါစဆိုတော့ သမာဓိ တောင် ကျကျနန မဖြစ်သေးဘူး၊ မှတ်တာကို အပျက် တွေ ထည့်လုပ်ပစ်လိုက်ရော။ အပျက်တွေကို ရှုမှတ်ရမှာ မဟုတ်ဘူး၊ နှလုံးသွင်းပေးရမှာ။

သင်္ခါရတရားတွေဟာ အကုန်ပျက်တာပဲလို့ စိတ်ထဲမှာ နှလုံးသွင်းရမှာ။ ဘယ်ဟာမှ မမြဲဘူး၊ အကုန်ပျက်မှာပဲ။ နှလုံးသွင်းတာက နှလုံးသွင်းတဲ့အပိုင်းပဲ ရှိသေးတယ်၊ အပျက်ကို တကယ် မြင်သေးတာ မဟုတ်ဘူး။

နှလုံးသွင်းတဲ့အခါ အိုရအုံးမယ် နာရအုံးမယ် သေရအုံးမယ် အားလုံး မမြဲဘူး၊ ပျက်ကုန်တာပဲလို့ နှလုံးသွင်းတယ်။ ရှုမှတ်တဲ့အခါကျတော့ သူ့လုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ ကို မှတ်ရတယ်။

နှလုံးသွင်းတာနဲ့ ရှုမှတ်တာနဲ့ကို ကွဲဖို့လိုတယ်နော်။

အကုန်လုံးပျက်နေတာပဲလို့ နှလုံးလည်းသွင်းရမယ်၊ နှလုံးသွင်းတာကိုလည်း ပယ်လို့မရဘူးနော်။ နှလုံးလည်းသွင်းရမယ်၊ အလုပ် လုပ်တဲ့အခါကျတော့ လုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း လုပ်ရမယ်။

လုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ ကို မှတ်ရတယ်။ ပေါ်တာကို မှတ်လိုက်တိုင်း အဖြစ် ကိုမြင်ရာရောက်တယ်။

ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ မှတ်တဲ့နေရာမှာ မှတ်တိုင်း မှတ်တိုင်းဟာ အဖြစ် ကိုမြင်ရာရောက်တယ်။

ဖောင်းတဲ့အခါ - လှုပ်ရှားတဲ့သဘော ကလေးပေါ်လာတယ်။ ပိန်သွားတာလည်း လှုပ်ရှားတဲ့သဘောကလေး ပေါ်တာပဲ။ လှုပ်ရှားတဲ့သဘောကလေး ပေါ်လာတာတွေကို မှတ်ပါများလို့ရှိရင် နောက်ကျတော့.. ပေါ်တာ လည်းသိတယ်၊ ပျောက်တာ လည်းသိတယ်။ ပေါ်တာ ကိုသိပါများမှ ပျောက်တာ သိတာ။ ပေါ်တာ ပျောက်တာကို မြင်ပါများလာရင် သူ့မှာ မှတ်ကျောက်တွေရှိတယ်။

ဖြစ်ပျက်မြင်တဲ့ဉာဏ်ဆိုတာ - ကြားပြီးဖြစ်ပျက်သွားတာပဲ။ အဲဒါ တကယ့်ဉာဏ်အစစ် မဟုတ်ဘူး။ ဖြစ်ပျက်မြင်လို့ရှိရင် ပီတိ ပဿဒ္ဓိတွေဖြစ်တယ်၊ အလင်းတို့ ဘာတို့ဖြစ်တယ်။ သူ့ဉာဏ်နဲ့သူ မှတ်ကျောက်တွေရှိတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပီတိ ပဿဒ္ဓိတွေ ဖြစ်လာမှ ဖြစ်ပျက် အစစ်ကို တကယ်မြင်တာ။

သမထလုပ်ရင်းနဲ့လည်း ပီတိ ပဿဒ္ဓိတွေ ဖြစ်တတ်တယ်နော်။ ဂုဏ်တော်ပွားရင်းနဲ့ဖြစ်စေ၊ ကသိုဏ်းရှုရင်းနဲ့ ဖြစ်စေ၊ အာနာပါနကမ္မဋ္ဌာန်းသက်သက် လုပ်ရင်းနဲ့ဖြစ်စေ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပီတိတွေကို ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် ရပြီလို့ သွားလုပ်လို့ မရဘူး။

ပီတိ ပဿဒ္ဓိဖြစ်တိုင်း ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် ရတာမဟုတ်ဘူး။ ခပ်ဆင်ဆင်နဲ့ လွဲတတ်တယ်။

ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ ကို ဝိပဿနာရှုနည်းနဲ့ ရှုနေရင်းက ပီတိ ပဿဒ္ဓိ တွေဖြစ်လာမှ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် ရတာ၊ ဖြစ်ပျက် ကိုမြင်တဲ့ဉာဏ် ရတာ။

အထိုက်အလျောက် ခန့်မှန်းပြီးသိတာတွေလည်း ရှိတယ်။ ကြားလိုက် ပျက်လိုက် ကြားလိုက် ပျက်လိုက် နဲ့ ဒီလိုမျိုးကို သိတာ .. အဲဒါ ခန့်မှန်းခြေအသိ၊ နှလုံးသွင်းလို့သိတဲ့ အသိ၊ ပြန်တွေးတောပြီးသိတဲ့ အသိ။ ဒါဟာ ဘာဝနာမယဉာဏ် မဟုတ်သေးဘူး။

ဘာဝနာမယဉာဏ်ဆိုတာ ပွားများရင်းနဲ့သိရမှာ။

ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ လင်္ကာတွေထဲမှာ ပါတယ် -

- ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ ရုပ် နာမ်ခန္ဓာက အနိစ္စတရား။

- ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ကွယ်ပျောက်သွားတာက အနိစ္စလက္ခဏာ။

- ရှုမှတ်ဆဲ မှာကွယ်ပျောက်သွားတာကို တွေ့၍ မမြဲဟု သိတာက အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ်တဲ့။

အဲဒါ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် သဘောမျိုးဖြစ်တာ။

ဘယ်ဟာမှ မမြဲဘူးဆိုတာကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် သိသွားတာ။ အဲဒီလို ဝိပဿနာရှုရင်းနဲ့သိတဲ့ဉာဏ်ဖြစ်တာ။ အဲဒီလို ဖြစ်တဲ့အခါ ပီတိတွေ ပဿဒ္ဓိတွေ အလင်းတွေ တွေ့တယ်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်တော့ မတူးဘူးပေါ့။ တရားအလုပ် မှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ တကယ်ထိထိရောက်ရောက်လုပ်တဲ့အခါ အဲဒီလို မှတ်ကျောက်တွေ ရှိတယ်။

တချို့မှာ ထက်သန်တဲ့ သဒ္ဓါတရားတွေ ရှိတယ်၊ အာရုံငါးပါး ကာမဂုဏ်တရားတွေ စွန့်ပြီး တရားအလုပ်ကြိုးစား တယ်။ တချို့ဆိုရင် အလုပ်တွေစွန့်ပြီး ကြိုးစားနေကြတာပဲ။ ဒါပေမယ့် တရားစဉ်နဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် ရောနေတဲ့အခါကျတော့ ရသင့်ရထိုက်ပါလျက်သားနဲ့ တရားမရတာတွေ ရှိတယ်။

ဟောစဉ်ကိုလည်း ပယ်လို့မရဘူးနော်။ အဲဒါကြီးက အမှားပဲလို့သွားမပယ်နဲ့၊ ဘုရားဟောကိုပယ်ရာ ရောက်တယ်။ ဘုရားက - ဖြစ်ပျက် မြင်အောင်ရှု၊ ဖြစ်ပျက် မုန်းအောင်ရှု၊ ဖြစ်ပျက် ဆုံးအောင်ရှု၊ ဒါဟာ ပါဠိတော်တွေ။ သူ့ဟောစဉ်ကတော့ - ဒီအတိုင်းဟောရမှာပဲ။

လုပ်ငန်းစဉ်အရ ရှုတဲ့အခါကျတော့ - ကကြီး ခခွေး ကစသင်သလို ဆရာတော်ဘုရားကြီးတွေက ရှုခိုင်းတဲ့အတိုင်း ရှုရတယ်။

ဒိဋ္ဌိဖြုတ်တရားတွေလည်း နာရတယ်။ ငါတို့က မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့တပည့်ပဲ၊ ဒိဋ္ဌိဖြုတ်တရား နာစရာမလိုဘူး၊ အဲဒီလို မလုပ်ရဘူး။ ဘယ်ဆရာတော်ဟောဟော ဒိဋ္ဌိဖြုတ်တရားလည်းနာရမှာပဲ။ တရားများများနာပြီးလည်း ဒိဋ္ဌိဖြုတ်ရမယ်။

ရှုနည်းမှတ်နည်းကျတော့ - မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးနည်းအတိုင်းရှုယင် ဆရာတော်ဘုရားကြီး ပေးတဲ့နည်းအတိုင်း ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ မှတ်။

ဒိဋ္ဌိလည်း ဖြုတ်ထားတယ်၊ ရှုနည်းမှတ်နည်းလည်း မှန်ကန်တယ်ဆိုတော့ မိမိတို့အတွက် ဝိပဿနာဉာဏ်တွေ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ရနိုင်မယ်ပေါ့။

ဝိပဿနာဉာဏ်တွေရဖို့ အဓိကပဲ။ ဂိုဏ်းစွဲ ဆရာစွဲတွေ လုပ်စရာ မလိုဘူးနော်။ ဆရာတော်ဘုရားကြီးတွေ အကုန်လုံးကို ပူဇော်ရမယ်၊ ကိုယ့်ထက်သာတဲ့သူတွေချည်းပဲ၊ သူ့ဆရာ၊ ငါ့ဆရာ လုပ်နေရင် ဒိဋ္ဌိဖြစ်နေတာပေါ့။ ဝိပဿနာယောဂီက ဒိဋ္ဌိဖြစ်နေရင် ကောင်းပါ့မလား။ အဲဒီလို ဆရာစွဲဖြစ်နေရင် သက္ကာယဒိဋ္ဌိပေါ့၊ မှန်ကန်တဲ့နည်းလမ်းဆိုရင် အကုန်ပူဇော်ရမှာပဲ။

ရှုမှတ်တာကို တချို့ကပယ်တယ်၊ ရှုမှတ်စရာမလိုဘူးတဲ့။

မရှုမှတ်လို့မရဘူး၊ ရှုမှတ်မှ ရမယ်။

တစ်ခုတော့ရှိတယ် … အနာဂါမ်ဆရာသက်ကြီးနည်းလို သမထ အရင်ထူထောင်ပြီးမှ ခေါင်းကနေ တစ်ကိုယ်လုံးကို ကြည့်တယ်။ အဲဒါ မှန်တယ်။ အဲဒါက မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရနိုင်တယ်။

ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ ပရမတ်သားတွေရဲ့ ပျက်တာ ကိုမြင်တာကိုး။ ဘာဖြစ်လို့မြင်သလဲဆိုတော့ သမာဓိရှိလို့။

မျှမျှတတယူတတ်အောင်နော်။ သမာဓိနဲ့ကြည့်ရင် တကယ်မြင်တယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပျက်နေတာတွေကို မြင်တယ်။

တချို့က မမြင်ဘဲနဲ့ ကိုယ့်ဟာကိုယ်မြင်တယ် ထင်နေတယ်၊ ဒါမှ ငါတို့ဆရာနည်းပဲဆိုပြီး အသေကိုင်ထားတယ်။

သမာဓိမရှိရင် သမာဓိအရင်လုပ်ရတယ်၊ သမာဓိရှိရင် နည်းတွေအားလုံးကို လေ့လာပြီး အထိုက်အလျောက် တွဲလုပ်လိုရတယ်၊ သမာဓိထူထောင်ပြီး ရှုမှတ်ရတယ်။ ရှုမှတ်နေရင်းက သမာဓိကျဲသွားပေမယ့် တင်းတင်းရင်းရင်း ဆက်ပြီးရှုမှတ်လိုက်လို့ရှိရင် သမာဓိချက်ချင်းပြန်ရတယ်။ နောက်တော့ ဉာဏ်ဖြစ်သွားရော။

သိအောင်ဆိုပြီး ဒီအတိုင်း စိတ်ကူးနဲ့ လျှောက်ကြည့်နေစရာမလိုဘူး၊ မှတ်ရင်းနဲ့ ကြည့်သွားလို့ရတယ်။ ဒီနည်းက အကုန်လုံးမှာ သုံးလို့ရတယ်။ ဥပမာ - ခေါင်းကနေ စကြည့်တယ်တဲ့၊ အဲဒီလို ကြည့်လို့ရသလို မှတ်လို့ရော မရဘူးလား။ မှတ်လို့လည်းရတာပဲ။ မှတ်လို့ ဘာမှအနှောင့်အယှက်မဖြစ်ဘူး၊ သမာဓိတောင် ရသေးတယ်။ မှတ်လဲမှတ် ကြည့်လဲကြည့် ဆိုတော့ နှစ်မျိုးစလုံး ပါမသွားဘူးလား။

မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးနည်းနဲ့ အားထုတ်တဲ့ တချို့ ယောဂီတွေမှာ ဉာဏ်က တက်လာပြီး၊ ကြည့်တာ နဲတယ်၊ မကြည့်ဘဲနဲ့ မှတ်ရုံတင်မှတ်နေကြတယ်။ အဲဒီတော့ဉာဏ်က တော်တော်နဲ့ အဆုံးကို မရောက်နိုင်ဘူး ဖြစ်နေတယ်။ တစ်လခွဲလည်း ပြည့်ရော၊ ပြန်ရရော။ အဲဒါမျိုးကျတော့ ရခါနီးကျမှ နာတာပဲ။

တရားအားထုတ်တဲ့ နေရာမှာ ဉာဏ်နု တဲ့ အချိန်နဲ့ ဉာဏ်ရင့် တဲ့အချိန် မတူဘူး။

ဉာဏ်နု တဲ့အချိန်မှာ သဒ္ဓါ နဲ့တွန်းမှတ်ရတယ်။ မှတ်တာကို ဦးစားပေး။ ဖြစ်တာတွေ ပျက်တာတွေ ခေါင်းထဲ ထည့်ပြီး ဘာမှရှုပ်အောင် လုပ်မနေနဲ့အုံး။

သတိ ပညာ အားကောင်းလာပြီဆိုရင်တော့ မှတ်ရုံတင် မှတ်မနေနဲ့တော့၊ မှတ်လည်းမှတ်၊ ကြည့်လည်း ကြည့်။

ဉာဏ်က တော်တော်ရင့်ကျက်လာပြီ၊ သမာဓိကလည်း တော်တော်ကြီးကို အားတွေကောင်းလာပြီဆိုရင် မှတ်တာနဲ့ ကြည့်တာ နှစ်မျိုးထဲက ကြည့်တာ ကို ဦးစားပေးပြီး တစ်ကိုယ်လုံး ဖြန့်ကြည့်နိုင်အောင် ကြိုးစားရတယ်။

မှတ်အားမကောင်းသေးတဲ့ အချိန်မှာတော့ ထိုင်တယ် ထိတယ်တောင် မနည်းမှတ်နေရတယ်။ ထိုင်တယ် ထိတယ် နှစ်ချက် သုံးချက်လောက်မှတ်လိုက်၊ စိတ်က ထွက်သွားလိုက်၊ ထိုင်တယ် ထိတယ် နှစ်ချက် သုံးချက်လောက် ပြန်မှတ်လိုက်၊ စိတ်က ထွက်သွားလိုက်နဲ့။

တကယ်သမာဓိရလာတော့ အံ့ဩဖို့ကောင်းတယ်။ မိမိစိတ် ခဏ ခဏ ရောက်တတ်တဲ့နေရာကို စိတ်ကို လွှတ်ကြည့်လိုက်၊ အဲဒီအခါမှာ စိတ်ကမသွားဘူး၊ ခန္ဓာမှာပဲ ပြန်ရောက်လာတယ်။

သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ် လောက် ရောက်လို့ ရင့်ကျက်သွားတဲ့အခါ စိတ်ကိုလွှတ်ကြည့်၊ စိတ်က အပြင်ကို ထွက်ပြီး မသွားတော့ဘူး။ သားရေကွင်းကို ဆွဲလိုက်သလိုပဲ ဆွဲပြီး လွှတ်လိုက်တာနဲ့ ဖျတ်ခနဲ သူ့နေရာပြန်ရောက်လာတယ်။

စိတ်က ဒီခန္ဓာကိုယ်ပေါ်မှာ မှတ်တာများနေတာကိုး၊ ဒီမှတ်ပါများတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်ကိုပဲ စိတ်ကပြန်ရောက် လာတယ်။

ဒါကြောင့် မြတ်စွာဘုရားရဲ့တရားတော်တွေဟာ တကယ် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ရတယ်၊ တကယ်ရဟန္တာ ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ အမှန်တွေပဲလို့ ယုံယုံကြည်ကြည်နဲ့ ကြိုးစားကြ။

တရားနာတာကျတော့ မြတ်စွာဘုရားဟောခဲ့တဲ့ တရားတွေကို ဆရာတော်တွေက ပြန်ဟောနေတာတွေကို အကုန်နာပါ။ ရှုမှတ်တာကျတော့ ဒီမဟာစည်နည်းနဲ့အခြေခံပြီး ရှုမှတ်ကြ။

နောက်မို့လို့ရှိရင် လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ တရားစဉ် ရောသွားတတ်တယ်။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

မဂ်ဉာဏ်, ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ရန် အခြေခံအကြောင်း, အကျိုး (အပိုင်း ၄)

ဝိပဿနာက ဉာဏ်ပညာပြဋ္ဌာန်းတယ်။ စာအနေနဲ့တော့ ရုပ်တွေ နာမ်တွေ။ မိမိတို့ရှုမှတ်တဲ့အခါကျတော့ သဘော လေးတွေကို တွေ့တယ်။ ရုပ်တွေ နာမ်တွေဆိုတာ သူများက စာရေးထားလို့ ရုပ် နာမ် လို့ပြောတာ။

ပထဝီ ကို ရုပ်လို့ခေါ်တယ်၊ အာပေါ ကို ရုပ်လို့ခေါ်တယ်၊ တေဇော ကို ရုပ်လို့ခေါ်တယ်၊ ဝါယော ကို ရုပ်လို့ ခေါ်တယ်၊ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဏ် ကို နာမ်လို့ ခေါ်တယ်။ ဒါတွေဟာ ဘုရားဟောထားလို့ သံဃာတော်တွေကဟောထားလို့ စာအုပ်ထဲမှာ ရေးထားလို့ ပြောရတာ။ စာတတ်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေက နာမည်တပ်ပေးထားတာ။

ယောဂီတို့အနေနဲ့ မျက်စိမှိတ်ပြီး ရှုမှတ်တဲ့အခါကျတော့ ဒီတစ်ကိုယ်လုံးဟာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေ ၊ ရုပ်တွေ နာမ်တွေလို့ ရွတ်ပြီး အော်နေရဲ့လား။ မအော်ဘူးနော်။

ဘယ်လိုရှုမှတ်ရသလဲ။ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် နာတယ် ကိုက်တယ်လို့ ရွတ်မှတ်ရတယ် မဟုတ်လား။

ဝိပဿာနက ဉာဏ် ပညာ ပြဋ္ဌာန်းတယ်။ တကယ်အလုပ်လုပ်တော့ သတိ ပြဋ္ဌာန်းတယ်။ တကယ် အလုပ်လုပ်တော့ သတိ နဲ့ ရှုမှတ်ရတယ်။ လျှောက်ဝေဖန်နေလို့ရှိရင် တရားစဉ်ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်။

လုပ်ငန်းစဉ်မှာ တရားစဉ်ဝင်ရှုပ်လို့ရှိရင် ဉာဏ် မတက်တော့ဘူး။

တကယ်အလုပ်လုပ်တဲ့အခါ သတိ ပြဋ္ဌာန်းတယ်။ ဒါကြောင့် သတိပဋ္ဌာန် လို့ ဘုရားဟောထားတာ၊ ပညာပဋ္ဌာန်လို့ မဟောဘူး။

သတိ က အရေးကြီးလို့ သတိပဋ္ဌာန်လို့ဟောတာ၊ နောက်မှ ပညာ က လိုက်တာ။

ဒီသတိပဋ္ဌာန်အားလုံးကို ခြုံမိဖို့အတွက် -

အားမထုတ်ခင်ကတည်းက ဒိဋ္ဌိပယ်ဖို့၊ အားထုတ်တဲ့အခါ စူးစူးစိုက်စိုက်ရှုဖို့၊ ပျက်တာကို ညွှတ်ကြည့်ဖို့။ အဲဒါ ပညာ ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အားလုံးကိုခြုံလိုက်တော့ ပညာ ပြဋ္ဌာန်းတယ်။

အဲဒီတော့ ပညာပြဋ္ဌာန်းတဲ့ဝိပဿနာတရားကို နာတဲ့အခါမှာ ပညာဉာဏ်နဲ့ နာပါ။

ရုပ်တွေ နာမ်တွေလို့တော့ ခန္ဓာကြီးက ဘယ်ပြောမလဲ။

ပူတယ် အေးတယ် တင်းတယ် လျော့တယ် နာတယ် ကိုက်တယ် ယားတယ် ဒါတွေဟာ အကုန်လုံး ရုပ်တရား တွေပဲ။

ဖောက်ပြန်နေတာက ရုပ်တရား။ သွားသိနေတာက နာမ်တရား။

ပြောတော့သာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေလို့ပြောရတာ၊ တကယ်တွေ့တာက သဘော တွေကို တွေ့တာ။

ပူတဲ့သဘောလေးတွေ လှုပ်တဲ့သဘောလေးတွေ မာတဲ့သဘောလေးတွေ တောင့်တင်းတဲ့သဘောလေးတွေ နာတဲ့သဘောလေးတွေ ကိုက်တဲ့သဘောလေးတွေ ရွတဲ့သဘောလေးတွေ မွတဲ့သဘောလေးတွေ။

အဲဒီ သဘော လေးတွေကို တွေ့နေတာဟာ - ရုပ်တရား နာမ်တရားတွေကို တွေ့နေတာပဲ။

အဲဒီလှုပ်ရှားတာလေးတွေ ၊ မာတာ ပျော့တာတွေဟာ - ရုပ်တရားတွေပေါ့။ သွားတွေ့တာက - နာမ်တရား။

ရုပ်တွေ နာမ်တွေ တွေ့နေတာ တရားတွေ့တာပဲ။

တရားတက်တာ မရောက်သေးဘူးနော်။

တရားတွေ့၊ တရားတက်၊ တရားဆုံး - ဒီလိုသွားရတာ။

ပထမ ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ - သဘော ကို တွေ့မယ်။

တွေ့ပြီးတော့မှ တရားသဘောအရ - ဉာဏ်စဉ်တက် သွားရမှာ။

ပြီးတဲ့အခါကျမှ ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ - ချုပ်ဆုံးတဲ့နေရာ ရောက်ရမှာ။

တွေ့ မှ တက် လို့ရတာ။

ဘာမှမတွေ့ဘဲနဲ့ တက်သွားတော့ စိတ်ကူးယဉ်အတက်ကြီးဖြစ်နေတာ။

သဘော တွေကို မတွေ့သေးဘဲနဲ့ - ပျက်ကုန်ပြီ၊ အကုန်လုံး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ တွေပဲ ဆိုတော့ - အဲဒါ စိတ်ကူးယဉ်ပြီး တက်သွားတာ။

ဒီလိုတရားတွေကိုတွေးတာ .. ကုသိုလ်တော့ ရပါတယ်။ တကယ်ဝိပဿနာဉာဏ်မဖြစ်ဘူး။

ဥပမာ - မြတ်စွာဘုရားကဟောထားတယ်၊ လက်ဖျစ်တတွက်အတွင်းမှာ ရုပ်က ကုဋေငါးထောင်ချုပ်တယ်၊ နာမ်က ကုဋေတစ်သိန်း ချုပ်တယ် - ဆိုတာ မမှန်ဘူးလား .. မှန်ပေမယ့် ယောဂီတို့အနေနဲ့ တကယ်တွေ့ရဲ့လား။ မတွေ့ဘူး။ ဘယ်တွေ့မလဲ၊ ဒါဟာ ဘုရားတွေ့တဲ့ဟာပဲ။

မိမိတို့က အဲဒီသဘောတရားတွေ ပျက်နေတာကို ငါးထောင်တွေ တစ်သိန်းတွေ မတွေ့ရင်တောင်မှ - တရစပ်ကြီး မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပျက်နေတာကို သိနိင်အောင် သဘောတရားတွေကို စ ရှုရတယ်။

ရုပ်ဓာတ် နာမ်ဓာတ် ပရမတ် သဘောတွေကို သိတော့မှ တဖြည်းဖြည်း တက်သွားလို့ရတာ။

ဖြစ်ခိုက်ရှုမှ၊ သဘာဝ၊ မုချသိနိုင်သည်။

သဘောသိမှ၊ ဥဒယ၊ ဝယမြင်နိုင်သည်။

ဖြစ်ပျက်မြင်မှ၊ နိဗိန္ဒ၊ မုချဖြစ်နိုင်သည်။

ငြီးငွေ့ပါမှ၊ ဝိရာဂ၊ မုချရနိုင်သည်။

မဂ်ဖိုလ်ရမှ၊ ပါယ်လေးဝ၊ မုချလွတ်မြောက်မည်။

ဒါဟာ တရားစဉ်လေးပဲ၊ အဲဒါလေးကို မှတ်ထားရမယ်။

ဖြစ်ခိုက်ရှုမှဆိုတာ - ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ကို မှတ်တာ ဖြစ်ခိုက် ပဲ။

မြင်ခိုက် ကြားခိုက် နံခိုက် စားခိုက် ဖောင်းခိုက် ပိန်ခိုက် ကြွခိုက် လှမ်းခိုက် ချခိုက် ယားခိုက် နာခိုက် စိတ်ကူးခိုက် စဉ်းစားခိုက် ကြံစည်ခိုက် ထခိုက် ထိုင်ခိုက် လှည့်ခိုက်။ ဖြစ်ခိုက် ဆိုတာ ပစ္စုပ္ပန် ကိုပြောတာ။

အာရုံ နဲ့ မှတ်စိတ် အံကိုက်ကျရင် အဲဒါ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တာပဲ။

မြင်တာနဲ့ မြင်တယ်လို့မှတ်တာနဲ့၊ ကြားတာနဲက ကြားတယ်လို့မှတ်တာနဲ့၊ ဖောင်းတာနဲ့ ဖောင်းတယ်လို့ မှတ်တာနဲ့၊ ပိန်တာနဲ့ ပိန်တယ်လို့မှတ်တာနဲ့၊ ကြွတာနဲ့ ကြွတယ်လို့ မှတ်တာနဲ့၊ လှမ်းတာနဲ့ လှမ်းတယ်လို့ မှတ်တာနဲ့၊ ချတာနဲ့ ချတယ်လို့ မှတ်တာနဲ့ တစ်ခါတည်း အံကိုက်ကျနေရမယ်။ ပထမတော့ ပစ္စုပ္ပန်မတည့်ဘူး ပေါ့၊ နောက်တော့ တည့်သွားတယ်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်တာက အကြောင်း၊ သဘော လေးတွေသိတာက အကျိုး။

သဘော လေးတွေဆိုတာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေ ကိုပြောတာ၊ ရုပ်သဘော နာမ်သဘောလေ။ ဖောက်ပြန်တဲ့ သဘောက ရုပ်တရား၊ ခံစားတာတို့ .. မှတ်သားတာတို့ .. တိုက်တွန်းတာတို့ .. သိတာတို့က နာမ်တရား။

အဲဒီ သဘော လေးတွေကို သိတာက အကျိုး၊ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်တာက အကြောင်း၊ အကြောင်းရယ် အကျိုးရယ်၊ ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှတဲ့။

အဲဒီအကြောင်းတွေ အကျိုးတွေ သိထားပြီး ၊ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို မြင်အောင် ဘယ်လိုမှတ်မလဲဆိုတော့ -

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်မှ မြင်မယ်။

ရုပ်တွေ နာမ်တွေ ကို မမြင်သေးဘဲနဲ့ ဖြစ်ပျက် တို့၊ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ တို့ ကျော်လုပ်လိုက်ရင် သေသေချာချာ မြင်နိုင်ပါ့မလား။ မမြင်နိုင်ဘူးနော်။ တရားနာထားလို့ သိတာပဲ ရှိတယ်။ ကိုယ်တိုင် မသိဘူး။

ဖြစ်ခိုက် ဆိုတဲ့ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ကို ရှုနိုင်မှ - သဘော ကို သိမယ်။

အဲဒီ သဘော သိပြီးမှ ဆက်သွားရဦးမယ်။

ဝိပဿနာမှာ အဆင့်သုံးဆင့်ရှိတယ်။

၁။ ပေါ်တာ ကို အရင်သိရမယ်။

၂။ ပေါ်တာ သိမှ ပျောက်တာ သိမယ်။

၃။ ပေါ်တာ - ပျောက်တာ သိပြီးမှ ပျက်တာ သိမယ်။

သဘော သိဖို့အတွက် ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်ရမယ်၊ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ကို မှတ်နိုင်ဖို့အတွက် ဖြည်းဖြည်းနှေးနှေး လှုပ်ရှားရမယ်။

လှုပ်ရှားမူရာ၊ လူမမာ၊ တူစွာကျင့်ရမည်တဲ့။

ဝိပဿနာ ရှုမယ်ဆိုရင်တော့ ဖြည်းဖြည်းနှေးနှေး ပြုလုပ်မှ အမှတ်က လိုက်နိုင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့ နှေးရလည်း ပစ္စုပ္ပန်တည့်အောင်လို့နော်။

နှေးနှေး ပြုလုပ်တာက အကြောင်းဆိုရင် ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်နိုင်တာက အကျိုး။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်နိုင်တာက အကြောင်းဆိုရင် ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ သဘော သိတာက အကျိုး။

ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ သဘော သိသွားပြီဆိုရင် ဝိပဿနာနယ်ကို ရောက်ပြီ။ ဝိပဿနာဆိုတာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို ရှုတာ။

စာလိုပြောတော့ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကိုရှုတာ၊ လက်တွေ့ကျတော့ သဘော တွေကို ရှုတာ။

ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ကြွတယ် လှမ်းတယ် ချတယ် ဆိုတာ နာမည်တပ်ထားတာ။ အကုန်လုံး လှုပ်ရှားတဲ့ သဘောတွေပဲ။

ရင်ထဲမှာ ကောင်းတာတွေ မကောင်းတာတွေကို ခံစားတာ .. ခံစားတဲ့သဘောပဲ။

လှုပ်ရှားတာက ရုပ်သဘော။ ကောင်း မကောင်း ခံစားတာတွေက နာမ်သဘော ပေါ့။

မှတ်တာတွေလဲ မရှိဘူးလား၊ အဲဒါလဲ မှတ်သားတဲ့ သဘော ပဲ။ သညာက မှတ်ာ၊ မှတ်သားတယ် - ဆိုတာ နာမ်သဘော ပေါ့။

ဒီလို ရုပ်တွေ နာမ်တွေ သဘောသိတော့ ဘာပြုတ်မလဲ .. ဒိဋ္ဌိပြုတယ် .. သက္ကာယဒိဋ္ဌိပြုတ်တယ်။ ဒါဟာ ဉာတပရိညာ နဲ့ ဖြုတ်နေတာ။

ရှုမှတ်ပွားများပြီးတော့ သဘော လေးတွေကို သေသေချာချာ သိပြီး ပြုတ်သွားတာက တီရဏပရိညာ။

ဖောင်းတာက ရုပ်တရား၊ မှတ်တာက နာမ်တရား။

ရုပ်နဲ့နာမ်ပဲရှိပါလားလို့ သိပြီးပြုတ်သွားတာက တီရဏပရိညာ။

အခုလိုဟောရင်း နာရင်းနဲ့ ပြုတာကျတော့ ဉာတပရိညာ။

ယောဂီတို့ ဒိဋ္ဌိဖြုတ်တယ်ဆိုတာက - တီရဏပရိညာ နဲ့ ဖြုတ်ထားတာ။ ဒိဋ္ဌိကို ခဏ ခဏဖြုတ်နေတာပဲ။ ဒါကိုလည်း သိထားရမယ်။

ငါမှတ်နေတာ ငါ့ဝမ်းဗိုက်ကြီးမှာ မှတ်နေတာဆိုရင်တော့ ဒိဋ္ဌိမပြုတ်ဘူး။

တရားထိုင်တဲ့အခါမှာ ဝမ်းဗိုက်မှာ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်လို့ မှတ်တယ်ဆိုတာ - ပြောတာကတော့သည်အတိုင်း ပြောရပါတယ်။ ရင်ထဲမှာ သိတာကတော့ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘူး။

ရှုမှတ်နေတာကလည်း - သတိ ပညာ နဲ့ ရှုမှတ်နေပါတယ်။

အရှုခံကလည်း - ရုပ်တွေ နာမ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။

လှုပ်ရှားတဲ့ သဘော လေးရယ်၊ မှတ်တဲ့သဘော လေးရယ် - တွေကို သိနေပါတယ်။

လှုပ်ရှားတဲ့သဘော ကလေးက ရုပ်တရား၊ မှတ်တဲ့သဘော ကလေးက နာမ်တရား။

ရှုရင်းမှတ်ရင်းနဲ့ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို သိပါတယ်။ ဒီလို ကျကျနနပြောပြနိုင်ရမယ်။

ဖြစ်ခိုက် ရှုတာက အကြောင်းဆိုရင် သဘော သိတာက အကျိုး။ ဒီသဘောလေးတွေကို မြင်အောင် တစ်နေရာတည်း စိုက်မမှတ်နဲ့၊ ဝိပဿနာဆိုတာ - ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ မှတ်ရတယ်။

ပညတ် တွေကို ခွါပြီးတော့ အနိစ္စ အစရှိသော အခြင်းအရာအားဖြင့် - အထူးထူးအပြားပြား ရှုတတ်၏ ၊ မြင်တတ်၏ ။ ထို့ကြောင့် ဝိပဿနာ မည်၏ ။

ဒါက စာသဘောနဲ့ပြောတာ။

အဓိက က အလုပ်နဲ့သိဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ဒါကြောင့် တစ်နေရာတည်း စိုက်ပြီး မှတ်ရမှာလား၊ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ မှတ်ရမှာလား။

ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ မှတ်ပါ .. ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်ချည်း စွဲမထားနဲ့။ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် မှတ်ရင်း - ကြားတာတွေ မြင်တာတွေ ပေါ်လာရင် … အဲဒီ ထင်ရှားပေါ်လာတာတွေကို လိုက်မှတ်ပါ။

အဲဒီလို ထင်ရှားပေါ်ရာလေးတွေကို ဘာကြောင့် လိုက်ပြီး မှတ်ရသလဲဆိုတော့ - သဘော လေးတွေ အပေါ်လည်း ရောက်အောင်၊ အဲဒီ သဘော လေးတွေ ပြောင်း ပြောင်း သွားတာလဲ သိအောင် ..

ဝိပဿနာဆိုတာ - ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ အပျက် ကို မြင်မှ ဝိပဿနာဖြစ်တာ။

အဲဒီ အပျက် ကို မြင်အောင်လို့ - အဖြစ် ကို လိုက်မှတ်ရတယ်။

အဲဒီလို သဘော လေးတွေ ဖြစ်လာတာကို စ မြင်မှ ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ အပျက် ကို မြင်မှာ။

သဘော မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဗိုက်ကြီးပဲ ခါးကြီးပဲ ငါ့ခြေထောက်ကြီးက နာတယ် ငါ့ပေါင်ကြီးက နာတယ် ငါလာတယ် ငါသွားတယ် ငါစားတယ် ဆိုပြီး ယောက်ျား မိန်းမတွေရဲ့ အကောင်အထည်လိုက်ကြီး မြင်နေရင် ပျက်တာမြင်တယ်ပဲပြောအုံး၊ အဲဒီအကောင်လိုက် အထည်လိုက်ကြီးတွေရဲ့ ပျက်တာတွေ ပြောင်းတာတွေဆိုတော့ ပရမတ်ပေါ် ဉာဏ်ရောက်ပါဦးမလား။

ပရမတ် ပေါ် မရောက်ရင် ဝိပဿနာဉာဏ် မဖြစ်ဘူး။ အဲဒါ သံဝေဂဉာဏ် အဆင့်ပဲ ရှိတယ်။

သံဝေဂဉာဏ်လည်း အရေးကြီးတယ်၊ သံဝေဂဉာဏ်ကို ပယ်ဖို့ ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ဝိပဿနာဉာဏ် ဖြစ်အောင်လို့ သေသေချာချာ ခွဲပြီးပြောတာ။

သဘော ပေါ် ဉာဏ်ရောက်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်တစ်ကိုယ်လုံးကို စူးစူးစိုက်စိုက်နဲ့ စိတ်ဝင်တစား ဉာဏ်နဲ့မြင်အောင် ကြည့်ပါ။

ခန္ဓာကိုယ်ကို ဉာဏ်နဲ့ စိုက်ကြည့်တဲ့အခါ - ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ .. နွေးနွေး ထွေးထွေးလေးတွေ ၊ တင်းတင်း ရင်းရင်းလေးတွေ၊ မာနေတာလေးတွေ၊ ပျော့နေတာလေးတွေ၊ တွေ့လာရတယ်။

အဲဒီလို ခန္ဓာ့သဘော တွေကိုသိတာ နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းပဲ။

အဲဒီ သဘော လေးတွေမြင်လာပြီဆိုရင် -

ပထမ သဘော လေးတွေ ပေါ်တာ ကိုသိမယ်။

ပေါ်လာတာ ကို သိပါများလို့ရှိရင် ပျောက်တာ ကိုပါ သိလာလိမ့်မယ်။

အစတုန်းက ပေါ်တာ လေးတွေကို သိနေရာကနေပြီးနောက် ပျောက်တာ ကိုပါ သိလာတော့ - ပေါ်တာ ပျောက်တာ ကို မြင်လာမယ်။

ပေါ်တာ သိလိုက်၊ ပျောက်တာ သိလိုက်ဆိုတော့ - ပေါ်တာနဲ့ ပျောက်တာ တွဲပြီးသိလာတယ်။

အဲဒါကို ဖြစ်ပျက် မြင်တယ်လို့ခေါ်တာ။

နောက်ပိုင်း ဖြစ်ပျက်မြင်တဲ့ ဉာဏ်တွေရင့်သွားတော့ အပျက် ချည်းပဲ မြင်မယ်။

နောက်ကျတော့ - ဖြစ်ပျက်မုန်း ပြီး၊ ဖြစ်ပျက်ဆုံး သွားတယ်။

ပြောတာကတော့ ခဏလေးပဲ၊ လုပ်တာကျတော့ လနဲ့ နှစ်နဲ့ ချီလုပ်ရတာ။

အခြေခံအနေနဲ့ ပထမဆုံးမှာ သဘော သိဖို့လိုတယ်။

သဘော သိဖို့အတွက် ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် လည်း မှတ်ရတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်စားရတယ်။

ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်မှာ သဘော လေးတွေပဲ ရှိတယ်ဆိုတာ ရှုမှတ်လို့ သေသေချာချာ သိပြီးပြီဆိုလို့ရှိရင် သွားတာ လာတာက အစ ခန္ဓာကိုယ်ကို စိတ်ဝင်တစားနဲ့ဉာဏ်စိုက်ထား၊ ခန္ဓာကိုယ်ကို ဉာဏ်နဲ့ကြည့်နေတာပဲဆိုပြီး အမှတ်လည်း ဖြုတ်မပစ်နဲ့အုံး၊ မဇ္ဈိမပဋိပဒါ အရေးကြီးတယ်

အမှတ်ဖြုတ်ပစ်ရင်လည်း မှားရော၊ စိတ်ကူးယဉ်တွေ ဖြစ်လာပြီး စိတ်တွေ လွင့်သွားလိမ့်မယ်။

အမှတ်လည်း မဖြုတ်နဲ့၊ အမှတ်သက်သက်ကြီးလည်း မှတ်မနေနဲ့။

မှတ်လည်း မှတ်ပါ၊ ကြည့်လည်း ကြည့်ပါ။

ကြည့်ပါ - ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်မှာ စိတ်ဝင်တစားနဲ့ သဘော လေးတွေကို သိအောင်ကြည့်ဖို့ပြောတာ။

ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် မှတ်နေရင်းနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ကြည့်ပေး။

မှတ်လည်းမှတ်၊ ကြည့်လည်းကြည့်။

တချို့ယောဂီတွေဟာ များသောအားဖြင့် - မှတ်တော့ မှတ်တယ်၊ မကြည့်ဘူး။

ကြည့်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေကျတော့လည်း - သမာဓိမရှိဘဲကြည့်တော့ စိတ်တွေ လွင့်ကုန်ပြန်ရော။ စိတ်တွေလွင့်နေတော့ ဘာမှ မတွေ့ဘူး။

ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ထိုင်တယ် ထိတယ်က အခြေခံအနေနဲ့မှတ်တာ။ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ထိုင်တယ် ထိတယ် မှတ်ရင်းနဲ့ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ မှတ်ရမှာ။

ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ ကို မှတ်ရုံတင်မဟုတ်ဘူး။ ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လည်းမှတ်၊ ခန္ဓာတစ်ကိုယ်လုံးကိုလည်း ဖြန့်ပြီးကြည့်။ ကိုယ့်စိတ်အင်အားနိုင်ရင် နိုင်သလောက် လှည့်ပတ်ကြည့်ပါ။

စိတ်မတည်ငြိမ်သေးဘူးဆိုရင် .. ခပ်သွက်သွက်လေး မှတ်ရုံတင်မှတ်။ ထိတဲ့နေရာကလေးကို စိုက်ပြီးမှတ်ပေး။ စိတ်ထွက်ရင်လည်း စိတ်ထွက်တာတွေကို လိုက်မှတ်။ စိတ်က နဲနဲတည်ငြိမ်လာပြီး သတိ သမာဓိ တွေကောင်းပြီး မှတ်အားတွေ ကောင်းလာပြီဆိုရင် - အဲဒီထိတဲ့နေရာကလေးရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ချဲ့ကြည့်၊ နောက်ထပ် တစ်ကိုယ်လုံးကို တတ်နိုင်သလောက် ချဲ့ ချဲ့ပြီး ကြည့်ရတယ်။

မှတ်တာလည်း မှတ်နေ၊ မှတ်တာကို မပျက်စေနဲ့။ မှတ်တာပျက်သွားရင် စိတ်ကူးယဉ်သွားလိမ့်မယ်။

သမာဓိကောင်းနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုရင် .. ခန္ဓာကိုယ်ကို ကြည့်ပေး။

သမာဓိ အားကောင်းနေလျက်သားနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ကြည့်မပေးတဲ့ အခါကျတော့ နိမိတ်တွေပေါ်လာ တတ်တယ်။ အဲဒီအခါမှာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ သဘော တွေကို မတွေ့တော့ဘဲ ပေါ်လာတဲ့ နိမိတ်တွေကို သာယာသွားရော။ အဲဒီနိမိတ်တွေ အပေါ်မှာ သာယာသွားတဲ့အခါကျတော့ တော်ရုံနဲ့ ဉာဏ်မတက်တော့ဘူး။

မှတ်တာလည်းမှတ်။ နိမိတ်ပေါ်ပေါ် ဘာပေါ်ပေါ်၊ ပေါ်လာတာမှန်သမျှကိုလည်း ကြည့်ပေး။ စိတ်အလုပ်ဟာ အင်မတန် မြန်တယ်။

အခု တရားနာနေရင်းနဲ့ တစ်ကိုယ်လုံးကိုကြည့်ရင် မရဘူးလား။ ရတယ်နော်။ စိတ်က အရမ်းမြန်တော့ ကြည့်လို့ရတာပေါ့။

စိတ်မငြိမ်သေးရင် မှတ်တာကိုပဲဦးစားပေးအုံး။ ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီမှတ်တဲ့နေရာလောက်ပဲကြည့်ရင် တော်ပြီ။ သူ့အဆင့်နဲ့သူပေါ့။

ကိုယ် သမာဓိနည်းရင်နည်းသလိုကြည့်၊ သမာဓိအားကောင်းလာရင် တစ်ကိုယ်လုံး ဖြန့်ကြည့်။

ဖြန့်ကြည့်တော့ သမာဓိကနေ ပညာ ကို မြန်မြန် ရောက်တာပေါ့။

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

မဂ်ဉာဏ်, ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ရန် အခြေခံအကြောင်း, အကျိုး (အပိုင်း ၅)

ဆင်းရဲတာကိုအစွမ်းကုန်သိမှ နိဗ္ဗာန်ကိုမြင်ပါမယ်။ ပေါ်တာ ကို မှတ်ပါများရင် ပျောက်တာ ကို သိမယ်။

အဲဒီတော့မှ ပေါ်တာ-ပျောက်တာ ကို သိတယ်။

ပေါ်တာ ပျောက်တာတွေကို မှတ်ပါများလို့ နိုင်နင်းလာပြီဆိုရင် - ပေါ်တာ ကလည်း နှိပ်စက်သလိုဖြစ်တယ်၊ ပျောက်တာ ကလည်း နှိပ်စက်သလိုဖြစ်တယ်။

သုခဝေဒနာ မှာ ပေါ်တာ-ပျောက်တာ တွေရဲ့ နှိပ်စက်တဲ့သဘော မြင်အောင် ခပ်တင်းတင်းရှုရတယ်၊ ခပ်စိပ်စိပ် ရှုရတယ်။

ဒုက္ခဝေဒနာ ကျတော့ လေးလေးမှန်မှန်နဲ့ သည်းညည်းခံပြီး ရှုရတယ်။

ဒုက္ခဝေဒနာ ကို - မှတ်စိတ်က လွှမ်းမိုးနိုင်အောင်၊ ဆူးထွင်ပစ်သလို ရှုရတယ်။

သုခဝေဒနာ ကျတော့ လေးလေးမှန်မှန် မှတ်လို့မရဘူး၊ ပုံမှန်ရိုးရိုးမှတ်ရင် မျောပါသွားလိမ့်မယ်။ သုခက အရမ်းကောင်းနေတာကိုး။ ဂွမ်းပုံပေါ် တက်ထိုင်နေရသလို ငြိမ့် ငြိမ့် ငြိမ့်နဲ့ ခံစားနေရတာဆိုတော့ - အဲဒါကို တင်းတင်း ရင်းရင်းနဲ့ ခပ်သွက်သွက် ဆက်တိုက်မှတ်ပေးရတယ်။

ဒါမှ ဝေဒနာရဲ့ အပျက် တွေ မြင်မယ်။

သုခဝေဒနာကို မှတ်တဲ့နေရာမှာ အမှတ်ကျဲနေတယ်ဆိုရင် မှိန်းပြီးပါသွားရော။ မှိန်းပြီးပါသွားတော့ သာယာတာက များများ၊ မှတ်တာကနဲနဲ ဖြစ်နေတတ်တယ်။

အဲဒီလို ဖြစ်နေရင် သုခဝေဒနာ ကို မကျော်တော့ဘူး။

သုခဝေဒနာကို မှတ်မှတ် မမှတ်မှတ် သူပျောက်ချိန်တန်ရင် ပျောက်မှာပဲ။ ဒါပေမယ့် မမှတ်တဲ့အခါကျတော့ သုခဝေဒနာကို ဒုက္ခ လို့ မမြင်တော့ဘူး။

တင်းတင်းရင်းရင်းနဲ့ ခပ်သွက်သွက်ကလေးမှတ်တဲ့အခါကျမှ - ချမ်းသာတာတွေဟာလဲ နှိပ်စက်နေတာပဲ လို့ မြင်လာတယ်။

ချမ်းသာ တာလည်း နှိပ်စက်တာပဲ .. ပျက်သွား တာလည်း နှိပ်စက်တာပဲ။

ချမ်းသာရင် - ချမ်းသာတယ် ချမ်းသာတယ်၊ ကောင်းရင် - ကောင်းတယ် ကောင်းတယ် ကောင်းတယ်။ မှတ်စိတ်က မပျင်းမရိ တောက်လျှောက် လိုက်ပေးရတယ်။

အဲဒီလို သုခဝေဒနာ ပေါ်နေတဲ့အချိန်မှာ ခန္ဓာကိုယ်ကြီး ညောင်းတာ နာတာတွေ မရှိဘူး။ ပေါ်သမျှကို ခပ်သွက်သွက် လိုက်မှတ်ပေးတဲ့အခါကျမှ တရစပ်ကြီး နှိပ်စက်နေတာပဲလို့ သိလာတယ်။

မှတ်ရတာကို ဆင်းရဲ လာတယ်။

မှတ်ရတာကို ဆင်းရဲလာတဲ့အခါကျတော့ ပေါ်တာ လည်း နှိပ်စက်တာပဲ၊ ပျောက်တာ လည်း နှိပ်စက်တာပဲလို့ သိလာပြီး - သုခဝေဒနာကို ဒုက္ခ လို့ ထင်လာတယ်။

ဥပေက္ခာဝေဒနာ ကို ရှုတုန်းက ဘယ်လိုမြင်အောင်ရှုရသလဲ မှတ်မိသေးလား မသိဘူး။ ဥပေက္ခာဝေဒနာကို အနိစ္စ လို့ မြင်အောင် ရှုရတယ်နော်။

ဥပေက္ခာဝေဒနာ ဆိုတာက ခန္ဓာကိုယ်ကြီးမှာ - ချမ်းသာတာလည်း မဟုတ်ဘူး၊ ဆင်းရဲတာလည်း မဟုတ်ဘူး။ ဒီအတိုင်းကြီး ထိုင်နေရတာ။ အဲဒီအခါကျတော့ - မှတ်စိတ်ရဲ့ အပျက် ကို မြင်အောင် ရှုရတယ်။

ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ထိုင်တယ် ထိတယ်ဆိုတဲ့ ပင်တိုင်ကမ္မဋ္ဌာန်း ကို လက်မလွှတ်နဲ့။ အဲဒီ ဥပေက္ခာဝေဒနာ ပေါ်နေတဲ့အချိန်မှာ - ထိုင်တာလည်းမထင်ရှားဘူး၊ ထိတာလည်းမထင်ရှားဘူး၊ မှတ်လည်းမမှတ်ချင်ဘူး။ ရီဝေပြီး နေတတ်တယ်။

ဘယ်လိုပဲနေနေ - ထိုင်တယ် ထိတယ်၊ ထိုင်တယ် ထိတယ်၊ ထိုင်တယ် ထိတယ်လို့ ပုံမှန်မှတ်နေကျအတိုင်း မှတ်ပါ။

အဲဒီလိုမှတ်ရင်းနဲ့ - ရှေ့မှတ်စိတ်ကို နောက်စိတ်နဲ့ကြည့်။

မှတ်စိတ်ကလေးတွေ ပျောက် ပျောက်၊ ပျက် ပျက် သွားတာကို တွေ့လိမ့်မယ်။

ဥပေက္ခာဝေဒနာကျတော့ အရှုခံက မထင်ရှားဘူး။ အရှုခံ မထင်ရှားပေမယ့် ရှုတဲ့စိတ် က ထင်ရှားတယ်။

ထိုင်တယ် ထိတယ်လို့မှတ်တဲ့နေရာမှာ ထိုင်တာ ထိတာက မထင်ရှားပေမယ့် ထိုင်တယ် ထိတယ်လို့ဆိုနေတဲ့ အဆိုကလေးက ထင်ရှားတယ်။

ဥပေက္ခာဝေဒနာကို အနိစ္စ မြင်အောင် ပြောနေတာနော်။ ပြောရတာလွယ်ပေမယ့် လုပ်ရတာချက်တယ်။

မှတ်စိတ်ကလေးတွေ ပျောက် ပျောက် ၊ ပျက် ပျက် သွားတာကို စိတ်က ညွှတ်ကြည့်ရမယ်။ တရစပ်ကြီး ပျောက်နေပါလား၊ ပျက်နေပါလားလို့ သိအောင်ကြည့်ပေးပါ။

မှတ်စိတ်ကို အဆက်ပြတ်မခံရဘူး၊ တောက်လျှောက် မှတ်ပေးရမယ်။ ပျင်းလို့မရဘူး၊ တွေဝေလို့မရဘူး။ ဆက်တိုက်မှတ်ပါ။

မှတ်ရင်း မှတ်ရင်းနဲ့ မှတ်အားတွေ ကောင်းလာတဲ့အခါ အဲဒီ ဆင်းရဲတာလည်း မဟုတ် ၊ ချမ်းသာတာလည်း မဟုတ်တဲ့ - တွေဝေတဲ့သဘောကြီးက မှတ်နေရင်းကနေ အခြေအနေပြောင်းလာတယ်။

ပူတာလေးတွေ နာတာလေးတွေ ပေါ်ချင်ပေါ်လာမယ်၊ စိတ်ထဲ ဝမ်းသာတာလေးတွေ ဝမ်းနည်းတာလေးတွေ ပေါ်ချင် ပေါ်လာမယ်။

အဲဒီအခါ တရစပ်ကြီးပြောင်းနေပါလားဆိုပြီး မှတ်စိတ်ကလေးတွေ ပြောင်းနေတာကို မမြဲဘူး လို့ သိလာလိမ့်မယ်။

ဒီဉာဏ်ကတော့ တော်တော်အဆင့်အတန်းမြင့်သွားပြီ။ သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ် လောက် ရောက်သွားပြီ။

အဲဒီဉာဏ်လောက် မရောက်သေးလည်း ငူငူကြီးထိုင်နေရသလိုမျိုး ဖြစ်တတ်တယ်။ အဲဒါမျိုးကျတော့ ပင်တိုင်ကမ္မဋ္ဌာန်း ကို တင်းတင်းရင်းရင်း မှတ်ရတယ်။ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် မထင်ရှားရင် ဘာမှတ်ရမလဲ။

ထိုင်တယ် ထိတယ်မှတ်ရင်း အဲဒီမှတ်စိတ်တွေ ပျောက် ပျောက် သွားတာကိုကြည့်ပါ။ ပျောက်တာ ပျက်တာ တွေမြင်လာရင် ဘယ်ဟာမှ မမြဲပါလားဆိုတဲ့ အနိစ္စ ကို မြင်လာလိမ့်မယ်။

ဒုက္ခဝေဒနာကို - ဆူးထွင်ပစ်သလို လွှမ်းမိုးအောင်။

သုခဝေဒနာကို ဒုက္ခ လို့ မြင်အောင်။

ဥပေက္ခာဝေဒနာကို အနိစ္စ လို့ မြင်အောင်။

ငြီးငွေ့မှုဖြစ်ဖို့အတွက် ကြားထဲမှာ အဲဒါတွေရှိတယ်။

ငြီးငွေ့ဖို့ဆိုတာ အဲဒီအမှတ်တွေ ကျွမ်းကျင်မှ ငြီးငွေ့တာ။

အဲဒီအမှတ်တွေ မကျွမ်းကျင်လို့ရှိရင် -

ဒုက္ခဝေဒနာကျတော့ ဒေါသ ဖြစ်ရော၊ မငြီးငွေ့ဘူး။

သုခဝေဒနာကျတော့ သာယာ နေရော၊ မငြီးငွေ့ဘူး။

ဥပေက္ခာဝေဒနာကျတော့ တွေဝေ နေပြန်ရော၊ မငြီးငွေ့ဘူး။

ပေးထားတဲ့နည်းအတိုင်း ကြိုးစား ပွားများ အားထုတ်မယ်ဆိုရင် - ဒုက္ခဝေဒနာ လည်း ဆင်းရဲတာပဲ၊ သုခဝေဒနာ လည်း ဆင်းရဲတာပဲ၊ ဥပေက္ခာဝေဒနာ လည်း အနိစ္စဆိုတော့ နောက်ဆုံးဆင်းရဲတာပဲ။

အဲဒီလို ခန္ဓာရဲ့ဆင်းရဲတာတွေကို မြင်လာမှ နောက်ခန္ဓာ မလိုချင်တော့ဘူး။

ခန္ဓာကိုငြီးငွေ့တာဟာ သံသရာကို ငြီးငွေ့တာပဲ။

၃၁ - ဘုံဆိုတာ ခန္ဓာတွေပဲမဟုတ်လား။ ဘယ်ဘုံဘဝရောက်ရောက် သူ့ခန္ဓာနဲ့သူ ရကြတာပဲ။ အဲဒီ ခန္ဓာတွေဟာ အကုန်လုံး ဒုက္ခတွေချည်းပဲလို့ မြင်လာတော့ ငြီးငွေ့လာတယ်။ ခန္ဓာကို မလိုချင်တော့ဘူး။

ငြီးငွေ့ လာတာက အကြောင်း၊ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရတာက အကျိုး။

ငြီးငွေ့ပါမှလည်း ဝိရာဂ ကိုမုချရနိုင်ပါမယ်။ ဝိရာဂ ဆိုတာ - မဂ်ဉာဏ် ကို ပြောတာ။

ငြီးငွေ့မှုတွေလည်းဖြစ်လာပြီ၊ ဣန္ဒြေတွေလည်း ထက်သန်လာပြီဆိုရင် နိဗ္ဗာန်နဲ့နီးပြီ၊ ဣန္ဒြေတွေက ထက်သန်ရုံနဲ့ မရသေးဘူး၊ ဣန္ဒြေတွေ ညီမျှရအုံးမယ်။

သဒ္ဓါရယ် ဝီရိယရယ် သတိရယ် သမာဓိရယ် ပညာရယ်။

ဣန္ဒြေတွေထက်လည်းထက်သန်တယ်၊ ညီလည်းညီမျှတယ်ဆိုရင် - ရှုရင်းမှတ်ရင်းနဲ့ အရှုခံရော ရှုဉာဏ်ရော ချုပ်ဆုံး တဲ့နေရာ ရောက်သွားလိမ့်မယ်။ အဲဒါ မဂ်ဉာဏ် ကိုပြောတာ။

မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရရင် အပါယ်လေးပါး က ကျိန်းသေ လွတ်မြောက်ပြီ။ ကျန်တဲ့ ဒါန သီလ သမာထ တွေက အပါယ်က လွတ်မြောက်နိုင်ပေမယ့် စိတ်မချရသေးဘူး၊ နှလုံးသွင်းမှားလို့ရှိရင် အပါယ်ကျနိုင်သေးတယ်။ ကုသိုလ်အရှိန်တွေ ကုန်သွားရင်လည်း အပါယ်ကျနိုင်သေးတယ်။

အဲဒါတွေဟာ အကြောင်း အကျိုးတွေပဲ။ အဲဒီ အကြောင်း အကျိုး တွေ အားလုံးကို သိထားရင် အကျိုးမများပေဘူးလား။

* ရုပ်တွေ နာမ်တွေ မြင်အောင် ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်မှ - ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်တာက အကြောင်း၊ ရုပ် နာမ် မြင်တာက အကျိုး။

* အဲဒီ ရုပ် နာမ် တွေရဲ့ သဘော တွေကို - ပေါ်ရာ ပေါ်ရာ လိုက်မှတ်နိုင်မှ ဖြစ် ပျက် ကို မြင်မယ်။

* ဖြစ် ပျက် များများမြင်တော့မှ - သံသရာကြီးကို ငြီးငွေ့ မယ်။

သံသရာကြီးကို ငြီးငွေ့ပြီး ဆက်ကြိုးစားတော့မှ …

* ဣန္ဒြေ တွေညီမျှပြီး - မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရမယ်။

* မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရမှ - အပါယ်လေးပါး က လွတ်မြောက်မယ်။

မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် လိုလားပြီး … အပါယ်လေးပါးက လွတ်မြောက်ချင်တယ်ဆိုရင် ဘယ်ကနေစ ရမလဲ ဆိုတော့ -

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်နိုင်တာက စ ရမယ်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်နိုင်ဖို့တွက် - လူမမာလိုကျင့်ရမယ်။

ရှုမှတ်မှုကို အဲဒီလို ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်နိုင်တာက စပြီး၊ အသေးစိတ်အမူအရာ တွေ အကုန်မှတ်လို့ရှိရင်

- ရုပ် နာမ် တွေ မြင်မယ်။

- ရုပ် နာမ်တွေမြင်ပြီး နောက်ကျတော့ ပေါ်တာ တွေ ကို သေသေချာချာ မြင်မယ်။

- နောက်ကျတော့ ပေါ်တာ - ပျောက်တာ မြင်မယ်။

- နောက်ကျတော့ ပျက်တာ တွေချည်း မြင်မယ်။

- ပျက်တာတွေမြင်တဲ့အခါကျတော့ ငြီးငွေ့ မယ်။

- ငြီးငွေ့တော့ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးကို မလိုချင်တော့တဲ့အဆုံးမှာ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရမယ်။

ဒါက တရားစဉ်အနေအားဖြင့် ခဏကလေးနဲ့ ဟောသွားတာနဲ့ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ရတာ။ တကယ်လုပ်တဲ့အခါကျတော့ အဲဒီလို ခဏကလေးနဲ့ မရဘူး၊ စိတ်ပျက်ဘဲ ကြိုးစားရင် ရနိုင်တယ်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ၏ ကြောင်းကျိုးသိကကျိုးများလှတရားတော်အား (မဂ်ဉာဏ်, ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ရန် အခြေခံအကြောင်း, အကျိုး) အမည်ဖြင့် ပြန်လည်ရေးသားပူဇော်သော တရားတော်ပြီးပါပြီ။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ကို စုံစမ်းပါ

နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းတရားထဲမှာ ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ကို စုံစမ်းခြင်းဟာ အခြေခံအချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို စုံစမ်းရင် နိဗ္ဗာန်ရောက်နိုင်တယ်။ သူများတွေကို စုံစမ်းရင် လောဘ ဒေါသ မောဟဖြစ်ပြီး အပါယ်ရောက် နိုင်တယ်။

ကိုယ့်ကိုယ်ကို စုံစမ်းပါ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို စစ်ဆေးပါ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သိအောင်လုပ်ပါ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသိဖို့ အင်မတန်အရေးကြီးတယ်။ မိမိခန္ဓာကိုယ်သိရင် တစ်လောကလုံးကို သိတော့တာပဲ။ မိမိခန္ဓာမှာ ရုပ်နဲ့ နာမ်ပဲ ရှိသလို တစ်လောကလုံးမှာလည်း ရုပ်နဲ့ နာမ်ပဲ ရှိတယ်။

ဖောက်ပြန်တဲ့သဘောဟာ ရုပ်တရား - မာ ပျော့ ပူ အေး နာ ကိုက် စတဲ့ တရားတွေဟာ တကယ်ရှိပြီး မှန်လို့ ပရမတ္ထလို့ခေါ်တယ်။ သိတဲ့သဘောက နာမ်တရား - ရှုမှတ်ရင် သိတယ်။

ရုပ်အကြောင်း၊ နာမ်အကြောင်းကို ကျကျနနသိအောင် သတိပဋ္ဌာန်နဲ့ ရှုမှတ်ပွားများအားထုတ်မယ်ဆိုရင် မိမိခန္ဓာကိုယ်မှာ ဒုက္ခသစ္စာပဲရှိတယ်ဆိုတာ သိပြီးရင် တစ်လောကလုံးမှာလည်း ဒုက္ခသစ္စာပဲရှိတယ်လို့ ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် သိနိုင်တယ်။ ဒုက္ခမှန်းသိရင် လောကကြီးကို မလိုချင်တော့ဘူး။

ကိုယ်ခန္ဓာကိုယ်ကို သေသေချာချာကြည့်ဖို့ဆိုယင် စသုံးလုံး နဲ့ ကြည့်ရမယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ကြည့်ရမယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် ကြည့်ရမယ်။

စိပ်စိပ်ကလေး ကြည့်ရမယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ ရိုရိုသေသေမှတ်ပါ။ ရိုရိုသေသေဆိုတာ လူမမာကဲ့သို့ ဖြည်းဖြည်းနှေးနှေး ပြုလုပ်ရမယ်။ အရှုခံနဲ့ အရှုဉာဏ်နဲ့ အံကိုက်ကျအောင်လို့၊ ပေါ်တာကို မလွတ်တမ်းမှတ်နိုင်အောင်လို့ ဖြည်းဖြည်းလုပ်ရမယ်။ ဖြည်းဖြည်း ပြုလုပ်တော့မှ ရိုရိုသေသေကို လိုက်နာရာကျပြီး စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုနိုင်မယ်။ အဲဒီတော့မှ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုနိုင်မယ်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ဆိုတာ ခုပေါ်တာကို ခုမှတ်ချလိုက်တာပဲ။

အတိတ်တုန်းက ဖြစ်ခဲ့တာတွေကို ပြန်ပြီး စိတ်ကူးယဉ်တာ မဟုတ်ဘူး။ နောင်အနာဂတ်ကို မျှော်နေတာလည်း မဟုတ်ဘူး။

အခုဖောင်းရင် အခုဖောင်တယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အခုပိန်ရင် အခုပိန်တယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အခု စိတ်ကူးလေးပေါ်လာရင် အခု စိတ်ကူးတယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အခု ဝမ်းနည်းရင် အခု ဝမ်းနည်းတယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အဲဒီလိုမှတ်ရင် ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်ရာရောက်ပါတယ်။

အဲဒါ စူးစူးစိုက်စိုက် ပဲ။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်လို့မရရင် ကိုယ့်ခန္ဓာအကြောင်းကို အမှန်အတိုင်း မသိတော့ဘူး။ အမှန်အတိုင်းမသိရင် ယောက်ျား မိန်းမလို့ သိမနေဘူးလား၊ သိနေမယ်နော်။

လုံးဝမသိတာ မဟုတ်ဘူး၊ အမှန်ကိုမသိတာ၊ အမှန်ကို မသိဘဲနဲ့ အမှားကျတော့ သွားသိတယ်။

အဲတော့ စူးစူးစိုက်စိုက်ဆိုတာ ဘယ်လိုရှုရမလဲ။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်ရမယ်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မှတ်နိုင်ဖို့အတွက် ရှေ့က ဘာလာမလဲ။

ရိုရိုသေသေ ရှုမှတ်ရမယ်။

ရိုရိုသေသေဆိုတာ ဘယ်လိုမှတ်ရမှာလဲ။

လူမမာလို မှတ်ရမယ်၊ လူမမာနှင့် တူစွာကျင့် တဲ့။ လူမမာလို ကျင့်ရမယ် တဲ့။ အားရှိသော်လည်းပဲ မြန်မြန်မလုပ်ပါနဲ့တဲ့။ လူမမာလို ဖြည်းဖြည်းပြုလုပ်ရမယ်။ အဲဒါမှ စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်လို့ရမယ်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်လို့ရှိရင် မှတ်တဲ့အခါ မလိုက်နိုင်ဘူး ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့်မို့ သတိပေးနေရတာနော်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်နိုင်ပြီဆိုရင် အဲဒါ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တာပဲ။ ရှုစရာအာရုံထဲကို ရှုသိစိတ်က မြုပ်ပြီး စိုက်ခနဲ ဝင်သွားရမယ်။ ဖောင်းတယ်လို့ မှတ်လိုက်လို့ရှိရင် ရှုသိစိတ်ကလေးက ဖောင်းတဲ့ အာရုံအပေါ်မှာ စိုက်ခနဲမြုပ်ဝင်သွားရမယ်။ အဲဒါမှ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တာလို့ခေါ်တယ်။

ဝိပဿနာမှာ စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ တကယ့်ကို စိတ်ဝင်စားစွာ ရှုရတယ်။ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ဆိုရင် အကုသိုလ် မှန်သမျှ ရှောင်၊ ကုသိုလ်မှန်သမျှ ကြိုးစား။ မိမိအနေနဲ့ ဒုက္ခသစ္စာကိုသိအောင် စူးစူးစိုက်စိုက် သေသေချာချာ ရှုမှတ်ရမယ်။

သေသေချာချာရှုမှတ်မှ ဒုက္ခသစ္စာကိုသိမယ်။ ဒုက္ခသစ္စာကို သိမှ သမုဒယသစ္စာကို ပယ်နိုင်မယ်။

ဆရာတော်ဘုရားကြီးတွေ ဟောကြားထားတဲ့အတိုင်း စူးစူးစိုက်စိုက် ရိုရိုသေသေ ရှုရင် သိစရာတွေက ပြောလို့ မကုန်နိုင်ဘူး။

အစတုန်းက ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်ဆိုတာ တစ်ချက်တည်း ဖောင်းတယ်၊ တစ်ချက်တည်း ပိန်တယ်ထင်တာ။ စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်လာတဲ့အခါကျတော့၊ သမာဓိလေးရလာတော့ အဆင့်တွေက အများကြီးပဲ။ အနည်းဆုံး ဖောင်းစ ဖောင်းလယ် ဖောင်းဆုံး။

ဖောင်းတယ်ဆိုတာ အစတုန်းက ဗိုက်ကြီး ဖောင်းတယ် ထင်တာ။ အခုကျတော့ လှုပ်တဲ့သဘောလေးပဲဆိုတာ သိလာတယ်။

အစတုန်းက တစ်ချက်တည်း ဖောင်းတယ်အောက်မေ့တာ။ အခုကျတော့ တစ်ချက်တည်း ဖောင်းတာမဟုတ်ဘူး၊ အဆင့်အဆင့် လှေကားလေးများ တက်သလိုပဲ။ တချို့ကျတော့ မီးပုံပျံကလေးလွှတ်သလို ဝိုက်ဝိုက်ပြီးတော့ လှုပ်နေသလိုပဲ။ သမာဓိနဲ့ကြည့်ရင် တကယ်မြင်ရတယ်။

တချို့ဖောင်းတာက တည့်တည့်ဖောင်းတယ်။ တချို့ဖောင်းတာက ဝိုက်ပြီးဖောင်းတယ်။ တချို့ဖောင်းတာက တုန်ပြီးတော့ ဖောင်းတယ်။ အဲဒီတစ်ခုတည်းမှာကို သိစရာတွေအများကြီး။

ဖောင်းတာပိန်တာများ ခက်တာမှတ်လို့။ ဖောင်းတော့ ဖောင်းတာပေါ့ဆိုရင် .. ဖောင်းတာက ဖောင်းတာပဲဆိုရင် ဘယ်သူမှ သေသေချာချာ အပင်ပန်းခံပြီး တရားမဟောဘူး။ သိစရာတွေက များလွန်းအားကြီးလို့ ပြောနေတာ။

စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ အဲဒီ သိစရာ မှန်သမျှကို သေသေချာချာသိအောင်လို့၊ နက်နက်နဲနဲ တစ်ခါတည်း အရှုခံအာရုံထဲကို ရှုဉာဏ်စိုက်ဝင်သွားအောင်လို့ စူးစူးစိုက်စိုက် လေးလေးနက်နက်ကြည့်ပါ။

ပကတိမျက်စိနဲ့ ကြည့်ခိုင်းတာမဟုတ်ဘူး၊ ဉာဏ်မျက်စိနဲ့ ကြည့်ခိုင်းတာ။ ဉာဏ်မျက်စိနဲ့ သေသေချာချာ ကြည့်ယင် အဲဒီ ဖောင်းတာ ပိန်တာ မှတ်ရင်းနဲ့ နိဗ္ဗာန်ရနိုင်တယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ အာရုံထဲကို မြုပ်သွားအောင်လို့ သေသေချာချာ ရှုရမယ်။ လမ်းသွားရင်လည်း လှုပ်ရှားတဲ့သဘောလေးတွေကိုပေါ်အောင် ဘယ်လှမ်းတယ် ညာလှမ်းတယ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကြွတယ် လှမ်းတယ် ချတယ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်အင်အား အားလုံးကို အဲဒီလှုပ်ရှားတဲ့သဘောလေးကို စိုက်ပြီး ရှု .. ။

တရားအားထုတ်တယ်ဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့စိတ်အင်အား အားလုံးကို စုပြီး အားထုတ်ရတာ။ အဲဒီလိုမလုပ်လို့ရှိရင် ရက်သာကြာပြီး မထူးခြားဘူး။ လမ်းသွားရင်လည်း လမ်းသွားတဲ့ လှုပ်ရှားမှုအပေါ်မှာ စိတ်အားလုံးကို အကုန်လုံး အသုံးပြုထား၊ အဲဒီလို စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုလို့ရှိရင် သိစရာတွေ တဖြည်းဖြည်း ပေါ်လာလိမ့်မယ်။ သိစရာတွေက ဒီရေတက်သလို အများကြီး ပေါ်လာတယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တော့ ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ သဘော သိလာတယ်။ တရားတွေက အများကြီး သိလာတယ်။ သစ္စာလေးပါးနဲ့လွဲတဲ့တရား တစ်ခုမှမရှိဘူး။ ဝိပဿနာတရားရှုထားတဲ့လူက အကုန်လုံး သူ့အတွက် တရားချည်းပဲ။

စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်တာက သဘာဝလက္ခဏာကိုသိတယ်။ သဘောလေးတွေကို သိတယ်။ သဘောဆိုတာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို ပြောတာ။ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို လက္ခဏာနဲ့ ပြောတာ။

သဘောသိမှ အနတ္တကိုသိတယ်။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်မှ သဘောကိုသိမယ်။

ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ဆိုတာကို သေသေချာချာ မသိလို့ရှိရင် ဗိုက်ကြီးဖောင်းတယ် ဗိုက်ကြီးပိန်တယ်လို့ ထင်တာ။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တော့ သဘောလေးတွေကို ဉာဏ်ရောက်သွားတယ်၊ သဘောလေးတွေကို သိတယ်။ အဲဒါကို စာလိုပြောတော့ သဘာဝလက္ခဏာ တဲ့။

သဘာဝလက္ခဏာဖြစ်တဲ့ ပရမတ်တွေကို မမြင်လို့ရှိရင် ဒိဋ္ဌိအယူတွေဖြစ်တယ်။ သဘာဝကိုမြင်တော့မှ သဘောကိုမြင်တော့မှ ဒိဋ္ဌိကွာတယ်။ သဘာဝ သဘော ဓာတ် အနတ္တလက္ခဏာ အခေါ်အဝေါ်တွေ များသော်လည်း အတူတူပဲ။

အနတ္တလက္ခဏာဆိုတာ အနတ္တ - န + အတ္တ = အနတ္တ ၊ အတ္တမဟုတ်၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိမဟုတ်ဘူးတဲ့။ သူ့သဘောသူဆောင်နေတယ်တဲ့။

ဓာတ်တွေကလဲ သူ့သဘော သူဆောင်တယ်။ သူ့သဘော သူဆောင်လို့လဲပဲ ဓာတ်လို့ခေါ်တယ်။ ရုပ်ဓာတ်ကလဲ ရုပ်သဘောဆောင်တယ်၊ နာမ်ဓာတ်ကလဲ နာမ်သဘောဆောင်တယ်။

ရုပ်ထဲမှာတောင် ပထဝီဓာတ်က ပထဝီသဘောဆောင်တယ်။ တေဇောဓာတ်က တေဇောသဘော ဆောင်တယ်။ ဝါယောဓာတ်က ဝါယောသဘော ဆောင်တယ်။ အာပေါဓာတ်က အာပေါသဘော ဆောင်တယ်။

နာမ်ထဲမှာလဲပဲ ဝေဒနာက ခံစားမှုသဘော ဆောင်တယ်။ သညာက မှတ်သားတဲ့ သဘော ဆောင်တယ်။ သင်္ခါရက တိုက်တွန်းတဲ့သဘောဆောင်တယ်။ ဝိညာဏ်က သိတဲ့သဘောဆောင်တယ်။

သူ့သဘောသူဆောင်နေလို့ ဓာတ်လို့ခေါ်တယ်၊ အဲဒါ အနတ္တပဲ။

ဒီသဘောလေးတွေကို သိလာတော့ သဘာဝလက္ခဏာကိုသိရာ ရောက်ပါတယ်။ သဘာဝလက္ခဏာကိုသိရင် ပရမတ္ထတရားကိုသိတာပဲ။ ပရမတ္ထတရားဆိုတာ ရုပ်တရား နာမ်တရားပဲ။ နည်းနည်းထပ်ချဲ့ရင် စိတ် စေတသိက် ရုပ် ပေါ့။ သည့်ထက် ထပ်ချဲ့လို့ရှိရင် ရူပက္ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓာ သညာက္ခန္ဓာ သင်္ခါရက္ခန္ဓာ ဝိညာဏက္ခန္ဓာ။ သည့်ထက်ပိုပြီးထပ်ချဲ့လို့ရှိရင် အာယတန ၁၂ ပါး။ သည့်ထက်ပိုပြီး ထပ်ချဲ့လို့ရှိရင် ဓာတ် ၁၈ ပါး။

အခြေခံကတော့ ရုပ် နဲ့ နာမ် ပဲ။

ရုပ်နဲ့နာမ်ကို ယောဂီရဲ့ဉာဏ်ထဲမှာမြင်တာက သဘောပဲ။

လှုပ်ရှားတဲ့ သဘောလေးတွေ၊ မာတဲ့ သဘောလေးတွေ၊ ပျော့တဲ့ သဘောလေးတွေ၊ ပူတဲ့ သဘောလေးတွေ၊ အေးတဲ့ သဘောလေးတွေ။

ဒါကြောင့် စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုဖို့ပြောတာ။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ရှုရာရောက်မယ်။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုနိုင်ဖို့အတွက် ရိုရိုသေသေ၊ လူမမာလိုကျင့်ရမယ်။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ရှုမှ သဘောလေးတွေ ပေါ်လာတယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ပြီးတော့ စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုပါ။

စေ့စေ့စပ်စပ် ဆိုတာ အစရော အလယ်ရော အဆုံးရော သိအောင် ရှုဖို့ပြောတာ။

ပထမ စူးစိုက်တဲ့ ဂုဏ်အင်္ဂါနဲ့ပြည့်စုံမှ စေ့စပ်တဲ့ ဂုဏ်အင်္ဂါကို ရအောင်ယူလို့ရမယ်။ စူးစူးစိုက်စိုက် မရှုတဲ့သူက စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုလို့ရပါ့မလား၊ မရနိုင်ဘူးနော်။

စူးစိုက်မှ စေ့စပ်လာလိမ့်မယ်။ စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုတဲ့အခါကျတော့ ဖောင်းစ ဖောင်းလယ် ဖောင်းဆုံး အကုန်သိလာတယ်။

တရားထိုင်တော့ သေသေချာချာရှုရတာ။ စိတ်အလုပ် လုပ်နေရတာ။ စိတ်ဆိုတာ တုန်လှုပ်တတ်တယ်တဲ့၊ အာရုံတွေအပေါ်မှာ ဟိုပြေးလိုက်၊ ဒီပြေးလိုက်နဲ့ မပြေးဘူးလား။ တုန်လှုပ်တဲ့စိတ်ကို မတုန်လှုပ်အောင် ဖမ်းထားနိုင်ရမယ်။ စိတ်ဆိုတာ လျှပ်ပေါ်လော်လီတတ်တယ်တဲ့။ အာရုံပေါ်မှာ တစ်ချက်မှ မနေဘူး။ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ နေပါဆိုတာ မနေဘူး။ ထွက်ပြေးတယ်။ စိတ်က ဒီနေရာမှာ နေပါဆို မနေဘူး။ မနေနဲ့ဆိုတဲ့ နေရာကို သွားတယ်။ သင့်တော်တဲ့ နေရာမှာ နေပါ။ ဝိပဿနာအာရုံလေးမှာနေရင် ကုသိုလ်ရမယ်ဆိုရင် မနေဘူး။ စိတ်ဟာ စောင့်ရှောက်ဖို့ အင်မတန်ခက်တယ်တဲ့။ တားမြစ်ဖို့အင်မတန်ခက်တယ်တဲ့။ အဲဒါကြောင့် သူ့ကို နိုင်အောင်လို့ တရားအားထုတ်ရတာ။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်နိုင်မှ အစရယ် အဆုံးရယ် ထင်ထင်ရှားရှားသိလာတယ်။ စပြီး မှတ်တာလဲ သိတယ်၊ ဆုံးသွားတာလဲသိတယ်။ အစ အဆုံးတွေ သိသွားတယ်။

ချင်စိတ်ကလေးတွေကိုလဲ မှတ်ပေးရမယ်။ ထချင်တယ်၊ ထိုင်ချင်တယ်၊ သွားချင်တယ်။ ချင်ဆိုတာက စပေါ်တာကို သိတာ။ စပေါ်တာကို သိပြီး မှတ်တဲ့အခါကျတော့ အဆုံးကိုပါသိသွားမယ်။

အစလဲသိတယ်၊ အဆုံးလဲသိတယ်ဆိုယင် အဲဒါသင်္ခတလက္ခဏာကို သိတာ။

ယောဂီရဲ့စိတ်ထဲမှာ အကြောင်း အကျိုးတွေလဲ သိတယ်။ ထချင်တဲ့ စိတ်ကလေးကြောင့် ထတဲ့ရုပ်ကလေးတွေ ဖြစ်လာတာ သိတယ်။ ထိုင်ချင်တဲ့ စိတ်ကြောင့် ထိုင်တဲ့ရုပ်တွေ ဖြစ်လာတာ သိတယ်။ အဲဒါ အကြောင်းနဲ့ အကျိုးကို သိတာပဲ။

အဲဒီသဘောလေးတွေရဲ့ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက်၊ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက်၊ ပေါ်တဲ့သဘောလဲပဲ သိမယ်။ ပျောက်တဲ့သဘောလဲပဲ သိမယ်။

ဖောင်းစမှာ လှုပ်တဲ့သဘောလေးပေါ်လာတယ်။ လှုပ်တဲ့သဘောလေးက ဖောင်းဆုံးတဲ့ အခါကျတော့ တန့်သွားတယ်။ သဘောလေးရဲ့ လှုပ်ရှားမှု အစလဲ သိတယ်၊ အဆုံးလဲ သိတယ်။ ပေါ်တာလဲ သိတယ်၊ ပျောက်တာလဲသိတယ်။

အစရယ် အဆုံးရယ်၊ ပေါ်တာရယ် ပျောက်တာရယ်။

အဲဒါကိုပြောတော့ ဖြစ်တာရယ် ပျက်တာရယ်။ အခေါ်အဝေါ်တွေများသော်လည်း အတူတူပဲ။

ဖောင်းစမှာလဲ သိတယ်၊ ဖောင်းဆံးမှာလဲ သိတယ်။ ဖောင်းဆုံးတော့ တန့်သွားတာပဲ။ ဖောင်းဆုံးပြီးရင် ပိန်စ ပြန်ဖြစ်တာပဲ။ ပိန်တာလေး ပြန်စတယ်။ ပြန်ပြီး လှုပ်ရှားမှုလေး အစဖြစ်တာ။ နောက်ဆုံးကျတော့ ပိန်တာဆုံးသွားတယ်။ ပိန်တာဆုံးသွားရင် ဖောင်းတာ ပြန်စတယ်။

ပေါ်လာတာလဲ သိတယ်၊ ပျောက်သွားတာလဲ သိတယ်။ အစလဲ သိတယ်၊ အဆုံးလဲ သိတယ်။ အဲဒီလို အစလဲသိတာ၊ အဆုံးလဲသိတာဟာ သင်္ခတလက္ခဏာ။

စေ့စေ့စပ်စပ်ဆိုတာ အစကိုလဲ သိတယ်၊ အဆုံးကိုလဲသိတယ်။ စူးစိုက်တာနဲ့ စေ့စပ်တာနဲ့ ဆင်သော်လဲ မတူဘူးနော်။

စူးစိုက်တာက ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မိအောင် ရှုမှတ်တာ။ ပေါ်ခိုက်အာရုံနဲ့ ရှုမှတ်လိုက်တဲ့စိတ်နဲ့ တစ်ထပ်တည်းကျသွားအောင် ရှုမှတ်တာ။

စေ့စေ့စပ်စပ်ဆိုတာက ပေါ်တာလဲသိရမယ်၊ ပျောက်တာလဲ သိရမယ်။ အစလဲ သိရမယ်၊ အဆုံးလဲ သိရမယ်။ အလယ်ပါ သိရမယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်နိုင်ဖို့အတွက် စူးစူးစိုက်စိုက်က ကူညီပေးရတယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်တုန်းက သဘာဝလက္ခဏာကိုသိတယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်နိုင်တော့ သင်္ခတလက္ခဏာကိုသိတယ်။

ဒါဟာ ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ပဲ။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်ပြီးတော့ စိပ်စိပ်ကလေး တဲ့။

စိပ်စိပ်ကလေး မှတ်နိုင်လာတဲ့အခါကျတော့ ဉာဏ်ပိုတက်လာပြီ။

စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်တုန်းက သဘာဝလက္ခဏာကိုသိတယ်။ သဘာဝလက္ခဏာကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်သိမှ သင်္ခတလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။ သင်္ခတလက္ခဏာကို ကျကျနနမြင်မှ သာမညလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်ရင် သဘာဝလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုမှတ်လို့ရှိရင် သင်္ခတလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။

စိပ်စိပ်ကလေး ရှုမှတ်နိုင်ရင် သာမညလက္ခဏာကိုမြင်မယ်။

သာမညလက္ခဏာဆိုတာ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တကိုပြောတာ။

အနိစ္စလက္ခဏာ ဒုက္ခလက္ခဏာ အနတ္တလက္ခဏာ အဲဒါတွေက သာမညလက္ခဏာထဲမှာပါတယ်။

စိပ်စိပ်ကလေး မှတ်နိုင်လာလို့ရှိရင် ရုပ်နာမ်တွေရဲ့ လျင်မြန်ပုံကို သိတယ်။ အစနဲ့အလယ်ကြားမှာ မှတ်စရာတွေ အများကြီးပဲ။ အလယ်နဲ့အဆုံးကြားမှာ မှတ်စရာတွေအများကြီးပဲ။ အဲဒီမှတ်စရာတွေ အများကြီးကို ကိုယ်စွမ်းနိုင်သလောက် မှတ်နိုင်လာပြီဆိုရင် သင်္ခါရတရားတွေဟာ တရစပ်ကြီး ပျက်နေတယ်၊ ဘယ်ဟာမှ မမြဲဘူးလို့ ကျကျနနသိမြင်လာတယ်။ အဲဒီလိုကျကျနန သိမြင်လာတာဟာ သင်္ခတလက္ခဏာအဆင့်ကို ကျော်လာလို့။

အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ လူတိုင်းပြောနေကြတယ်။ အမှတ်တမဲ့ဆိုရင် လွယ်လွယ်လေး အောက်မေ့တယ်။ အခု အဆင့်ဆင့်တွေနော်။

အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တလက္ခဏာကို သိဖို့ဆိုတာ သဘာဝလက္ခဏာကိုလဲ သိပြီးမှ၊ ၎င်းအပြင် သင်္ခတလက္ခဏာကိုလဲ သိပြီးမှ၊ သာမညလက္ခဏာရောက်မှ သိရတယ်။

သဘာဝလက္ခဏာကို ကျကျနန မသိဘဲနဲ့၊ သင်္ခတလက္ခဏာကို ကျကျနနမသိဘဲနဲ့ သာမညလက္ခဏာကို ကျော်သိလို့ မရနိုင်ဘူး။

သာမညလက္ခဏာကိုသိတယ်ဆိုတာ ဘာဝနာမယဉာဏ်နဲ့ ကိုယ်တွေ့တရားကို ဆိုလိုပါတယ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ ကွယ်ပျောက်သွားတာကို တွေ့ရ၍ မမြဲဟု သိတာက အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ ဖြစ် ပျက် နှစ်ရပ်ကိုတွေ့ရ၍ ဆင်းရဲဟု သိတာက ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ အလိုအတိုင်း မဖြစ်တာကို တွေ့ရ၍ အစိုးမရ ငါကောင်မဟုတ်ဟု သိတာက အနတ္တနုပဿနာဉာဏ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ အနိစ္စကိုသိတဲ့ဉာဏ် ဒုက္ခကိုသိတဲ့ဉာဏ် အနတ္တကိုသိတဲ့ဉာဏ်။ အဲဒီဉာဏ်မှာလဲ -

(က) အနိစ္စတရား ၊ ဒုက္ခတရား ၊ အနတ္တရား ။

(ခ) အနိစ္စလက္ခဏာ ၊ ဒုက္ခလက္ခဏာ ၊ အနတ္တလက္ခဏာ ။

(ဂ) အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ် ၊ ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ် ၊ အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ် ။

ဆင်ဆင်လေးနဲ့ မတူဘူး။

အနိစ္စတရား၊ ဒုက္ခတရား၊ အနတ္တတရားဆိုတာ ရုပ်နာမ်နှစ်ပါး၊ ခန္ဓာငါးပါးကိုဆိုလိုတာ။ တရားဆိုတာ သဘောကိုပြောတာ။ မမြဲတဲ့သဘော ဆင်းရဲတဲ့သဘော အစိုးမရတဲ့သဘော။

- ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ပျောက်ကွယ်သွားတာက အနိစ္စလက္ခဏာ။

- ဖြစ်ပျက်နှစ်ရပ် မပြတ်နှိပ်စက်နေတာက ဒုက္ခလက္ခဏာ။

- သူ့သဘောအတိုင်း ဖြစ်ပျက်နေတာက အနတ္တလက္ခဏာ။

ဖြစ်ပြီးတော့ပျက်သွားတာ၊ ပေါ်ပြီးတော့ပျောက်သွားတာ အနိစ္စလက္ခဏာ။

အဲဒီ ဖြစ်ခြင်း ပျက်ခြင်းတွေရဲ့ နှိပ်စက်တဲ့ သဘောက ဒုက္ခလက္ခဏာ။

မဖြစ်အောင် မပျက်အောင် တားမရ ဆည်းမရတဲ့သဘောက အနတ္တလက္ခဏာ။

ဒီခန္ဓာငါးပါးမှာလဲ ဒီလက္ခဏာတွေရှိတာ။

လက္ခဏာဆိုတာ အမှတ်အသား - အနိစ္စလက္ခဏာဆိုတာ မမြဲတဲ့အမှတ်အသား။ ခန္ဓာငါးပါးမှာ ပေါ်ရာပေါ်ရာ စိုက်ကြည့်ရင်းနဲ့ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက် ၊ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက်။ ခန္ဓာငါးပါးမှာ မမြဲတဲ့အမှတ်အသားတွေ ဉာဏ်နဲ့ကြည့်ရင် တွေ့မယ်။ အဲဒီ မမြဲတဲ့အမှတ်အသားက အနိစ္စလက္ခဏာ။

ညှဉ်းဆဲနေတဲ့သဘော၊ ဆင်းရဲတဲ့လက္ခဏာအမှတ်အသားက ဒုက္ခလက္ခဏာ။

အစိုးမရတဲ့အမှတ်အသားက အနတ္တလက္ခဏာ။

အဲဒီလက္ခဏာကို သိတဲ့ဉာဏ်က -

အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ်၊ ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ်၊ အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ်။

တရားရှုမှတ်တဲ့ယောဂီက ဒီလောက်အသေးစိတ် မသိလဲဘဲ ပြောတဲ့အတိုင်းရှုမှတ်ရင် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရတယ်။

အဲဒီမမြဲတဲ့အမှတ်အသား၊ ဆင်းရဲတဲ့အမှတ်အသား၊ အစိုးမရတဲ့ အမှတ်အသားတွေကို ရှုမှတ်ရင်းနဲ့ မြင်ရမှာ၊ ရှုရင်း မှတ်ရင်း နဲ့ မြင်လို့ရှိရင် အနိစ္စနုပဿနာဉာဏ် ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ် အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ်လို့ခေါ်ပါတယ်။

ခန္ဓာငါးပါး မြဲမှမမြဲဘဲကွာ .. အနိစ္စတရား၊ ဒုက္ခတရား၊ အနတ္တတရားလို့ဆိုတာ အဲဒါ ဆင်ခြင်နေတာ။ တရားနာတဲ့အခါ ကြားနာရလို့ ခန္ဓာငါးပါးက ခုပဲဖြစ်ပြီး၊ ခုပဲပျက်သွားတာပဲ။ ဟုတ်သားပဲ။ ပေါ်ပြီး ပျောက်သွားတာ မမြဲပါဘူးလို့ သိတာ ဆင်ခြင်တဲ့ဉာဏ်။ ဘာဝနာမယဉာဏ်မဟုတ်ဘူး။ တရားနာလို့သိတာ၊ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဆင်ခြင်စဉ်းစားလို့သိတာ။ အဲဒါ စိန္တာမယဉာဏ်လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အဲဒီဉာဏ်ကို ပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။

အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ် ၊ ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ် ၊ အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ်ဆိုတာ ရုပ်ထင်ရှားရင် ရုပ်ရှု ၊ နာမ်ထင်ရှားရင် နာမ်ရှု ၊ အဲဒါကို ရှုရင်း မှတ်ရင်းနဲ့ သိသိသွားတာ။

အဲဒီဉာဏ်တွေ ရင့်ကျက်ရင် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရတယ်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။

စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်း

နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းတရားထဲမှာ ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ကို စုံစမ်းခြင်းဟာ အခြေခံအချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို စုံစမ်းရင် နိဗ္ဗာန်ရောက်နိုင်တယ်။ သူများတွေကို စုံစမ်းရင် လောဘ ဒေါသ မောဟဖြစ်ပြီး အပါယ်ရောက် နိုင်တယ်။

ကိုယ့်ကိုယ်ကို စုံစမ်းပါ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို စစ်ဆေးပါ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သိအောင်လုပ်ပါ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသိဖို့ အင်မတန်အရေးကြီးတယ်။ မိမိခန္ဓာကိုယ်သိရင် တစ်လောကလုံးကို သိတော့တာပဲ။ မိမိခန္ဓာမှာ ရုပ်နဲ့ နာမ်ပဲ ရှိသလို တစ်လောကလုံးမှာလည်း ရုပ်နဲ့ နာမ်ပဲ ရှိတယ်။

ဖောက်ပြန်တဲ့သဘောဟာ ရုပ်တရား - မာ ပျော့ ပူ အေး နာ ကိုက် စတဲ့ တရားတွေဟာ တကယ်ရှိပြီး မှန်လို့ ပရမတ္ထလို့ခေါ်တယ်။ သိတဲ့သဘောက နာမ်တရား - ရှုမှတ်ရင် သိတယ်။

ရုပ်အကြောင်း၊ နာမ်အကြောင်းကို ကျကျနနသိအောင် သတိပဋ္ဌာန်နဲ့ ရှုမှတ်ပွားများအားထုတ်မယ်ဆိုရင် မိမိခန္ဓာကိုယ်မှာ ဒုက္ခသစ္စာပဲရှိတယ်ဆိုတာ သိပြီးရင် တစ်လောကလုံးမှာလည်း ဒုက္ခသစ္စာပဲရှိတယ်လို့ ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် သိနိုင်တယ်။ ဒုက္ခမှန်းသိရင် လောကကြီးကို မလိုချင်တော့ဘူး။

ကိုယ်ခန္ဓာကိုယ်ကို သေသေချာချာကြည့်ဖို့ဆိုယင် စသုံးလုံး နဲ့ ကြည့်ရမယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ကြည့်ရမယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် ကြည့်ရမယ်။

စိပ်စိပ်ကလေး ကြည့်ရမယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ ရိုရိုသေသေမှတ်ပါ။ ရိုရိုသေသေဆိုတာ လူမမာကဲ့သို့ ဖြည်းဖြည်းနှေးနှေး ပြုလုပ်ရမယ်။ အရှုခံနဲ့ အရှုဉာဏ်နဲ့ အံကိုက်ကျအောင်လို့၊ ပေါ်တာကို မလွတ်တမ်းမှတ်နိုင်အောင်လို့ ဖြည်းဖြည်းလုပ်ရမယ်။ ဖြည်းဖြည်း ပြုလုပ်တော့မှ ရိုရိုသေသေကို လိုက်နာရာကျပြီး စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုနိုင်မယ်။ အဲဒီတော့မှ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုနိုင်မယ်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ဆိုတာ ခုပေါ်တာကို ခုမှတ်ချလိုက်တာပဲ။

အတိတ်တုန်းက ဖြစ်ခဲ့တာတွေကို ပြန်ပြီး စိတ်ကူးယဉ်တာ မဟုတ်ဘူး။ နောင်အနာဂတ်ကို မျှော်နေတာလည်း မဟုတ်ဘူး။

အခုဖောင်းရင် အခုဖောင်တယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အခုပိန်ရင် အခုပိန်တယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အခု စိတ်ကူးလေးပေါ်လာရင် အခု စိတ်ကူးတယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အခု ဝမ်းနည်းရင် အခု ဝမ်းနည်းတယ် မှတ်လိုက်ပါ။ အဲဒီလိုမှတ်ရင် ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် မှတ်ရာရောက်ပါတယ်။

အဲဒါ စူးစူးစိုက်စိုက် ပဲ။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်လို့မရရင် ကိုယ့်ခန္ဓာအကြောင်းကို အမှန်အတိုင်း မသိတော့ဘူး။ အမှန်အတိုင်းမသိရင် ယောက်ျား မိန်းမလို့ သိမနေဘူးလား၊ သိနေမယ်နော်။

လုံးဝမသိတာ မဟုတ်ဘူး၊ အမှန်ကိုမသိတာ၊ အမှန်ကို မသိဘဲနဲ့ အမှားကျတော့ သွားသိတယ်။

အဲတော့ စူးစူးစိုက်စိုက်ဆိုတာ ဘယ်လိုရှုရမလဲ။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်ရမယ်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မှတ်နိုင်ဖို့အတွက် ရှေ့က ဘာလာမလဲ။

ရိုရိုသေသေ ရှုမှတ်ရမယ်။

ရိုရိုသေသေဆိုတာ ဘယ်လိုမှတ်ရမှာလဲ။

လူမမာလို မှတ်ရမယ်၊ လူမမာနှင့် တူစွာကျင့် တဲ့။ လူမမာလို ကျင့်ရမယ် တဲ့။ အားရှိသော်လည်းပဲ မြန်မြန်မလုပ်ပါနဲ့တဲ့။ လူမမာလို ဖြည်းဖြည်းပြုလုပ်ရမယ်။ အဲဒါမှ စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်လို့ရမယ်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်လို့ရှိရင် မှတ်တဲ့အခါ မလိုက်နိုင်ဘူး ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့်မို့ သတိပေးနေရတာနော်။

ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုမှတ်နိုင်ပြီဆိုရင် အဲဒါ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တာပဲ။ ရှုစရာအာရုံထဲကို ရှုသိစိတ်က မြုပ်ပြီး စိုက်ခနဲ ဝင်သွားရမယ်။ ဖောင်းတယ်လို့ မှတ်လိုက်လို့ရှိရင် ရှုသိစိတ်ကလေးက ဖောင်းတဲ့ အာရုံအပေါ်မှာ စိုက်ခနဲမြုပ်ဝင်သွားရမယ်။ အဲဒါမှ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တာလို့ခေါ်တယ်။

ဝိပဿနာမှာ စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ တကယ့်ကို စိတ်ဝင်စားစွာ ရှုရတယ်။ မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ်ရဖို့ဆိုရင် အကုသိုလ် မှန်သမျှ ရှောင်၊ ကုသိုလ်မှန်သမျှ ကြိုးစား။ မိမိအနေနဲ့ ဒုက္ခသစ္စာကိုသိအောင် စူးစူးစိုက်စိုက် သေသေချာချာ ရှုမှတ်ရမယ်။

သေသေချာချာရှုမှတ်မှ ဒုက္ခသစ္စာကိုသိမယ်။ ဒုက္ခသစ္စာကို သိမှ သမုဒယသစ္စာကို ပယ်နိုင်မယ်။

ဆရာတော်ဘုရားကြီးတွေ ဟောကြားထားတဲ့အတိုင်း စူးစူးစိုက်စိုက် ရိုရိုသေသေ ရှုရင် သိစရာတွေက ပြောလို့ မကုန်နိုင်ဘူး။

အစတုန်းက ဖောင်းတယ် ပိန်တယ်ဆိုတာ တစ်ချက်တည်း ဖောင်းတယ်၊ တစ်ချက်တည်း ပိန်တယ်ထင်တာ။ စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်လာတဲ့အခါကျတော့၊ သမာဓိလေးရလာတော့ အဆင့်တွေက အများကြီးပဲ။ အနည်းဆုံး ဖောင်းစ ဖောင်းလယ် ဖောင်းဆုံး။

ဖောင်းတယ်ဆိုတာ အစတုန်းက ဗိုက်ကြီး ဖောင်းတယ် ထင်တာ။ အခုကျတော့ လှုပ်တဲ့သဘောလေးပဲဆိုတာ သိလာတယ်။

အစတုန်းက တစ်ချက်တည်း ဖောင်းတယ်အောက်မေ့တာ။ အခုကျတော့ တစ်ချက်တည်းဖောင်းတာမဟုတ်ဘူး၊ အဆင့်အဆင့် လှေကားလေးများ တက်သလိုပဲ။ တချို့ကျတော့ မီးပုံပျံကလေးလွှတ်သလို ဝိုက်ဝိုက်ပြီးတော့ လှုပ်နေသလိုပဲ။ သမာဓိနဲ့ကြည့်ရင် တကယ်မြင်ရတယ်။

တချို့ဖောင်းတာက တည့်တည့်ဖောင်းတယ်။ တချို့ဖောင်းတာက ဝိုက်ပြီးဖောင်းတယ်။ တချို့ဖောင်းတာက တုန်ပြီးတော့ ဖောင်းတယ်။ အဲဒီတစ်ခုတည်းမှာကို သိစရာတွေအများကြီး။

ဖောင်းတာပိန်တာများ ခက်တာမှတ်လို့။ ဖောင်းတော့ ဖောင်းတာပေါ့ဆိုရင် .. ဖောင်းတာက ဖောင်းတာပဲဆိုရင် ဘယ်သူမှ သေသေချာချာ အပင်ပန်းခံပြီး တရားမဟောဘူး။ သိစရာတွေက များလွန်းအားကြီးလို့ ပြောနေတာ။

စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ အဲဒီ သိစရာ မှန်သမျှကို သေသေချာချာသိအောင်လို့၊ နက်နက်နဲနဲ တစ်ခါတည်း အရှုခံအာရုံထဲကို ရှုဉာဏ်စိုက်ဝင်သွားအောင်လို့ စူးစူးစိုက်စိုက် လေးလေးနက်နက်ကြည့်ပါ။

ပကတိမျက်စိနဲ့ ကြည့်ခိုင်းတာမဟုတ်ဘူး၊ ဉာဏ်မျက်စိနဲ့ ကြည့်ခိုင်းတာ။ ဉာဏ်မျက်စိနဲ့ သေသေချာချာ ကြည့်ယင် အဲဒီ ဖောင်းတာ ပိန်တာ မှတ်ရင်းနဲ့ နိဗ္ဗာန်ရနိုင်တယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ဆိုတာ အာရုံထဲကို မြုပ်သွားအောင်လို့ သေသေချာချာ ရှုရမယ်။ လမ်းသွားရင်လည်း လှုပ်ရှားတဲ့သဘောလေးတွေကိုပေါ်အောင် ဘယ်လှမ်းတယ် ညာလှမ်းတယ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကြွတယ် လှမ်းတယ် ချတယ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်အင်အား အားလုံးကို အဲဒီလှုပ်ရှားတဲ့သဘောလေးကို စိုက်ပြီး ရှု .. ။

တရားအားထုတ်တယ်ဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့စိတ်အင်အား အားလုံးကို စုပြီး အားထုတ်ရတာ။ အဲဒီလိုမလုပ်လို့ရှိရင် ရက်သာကြာပြီး မထူးခြားဘူး။ လမ်းသွားရင်လည်း လမ်းသွားတဲ့ လှုပ်ရှားမှုအပေါ်မှာ စိတ်အားလုံးကို အကုန်လုံး အသုံးပြုထား၊ အဲဒီလို စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုလို့ရှိရင် သိစရာတွေ တဖြည်းဖြည်း ပေါ်လာလိမ့်မယ်။ သိစရာတွေက ဒီရေတက်သလို အများကြီး ပေါ်လာတယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တော့ ရုပ်တွေ နာမ်တွေရဲ့ သဘော သိလာတယ်။ တရားတွေက အများကြီး သိလာတယ်။ သစ္စာလေးပါးနဲ့လွဲတဲ့တရား တစ်ခုမှမရှိဘူး။ ဝိပဿနာတရားရှုထားတဲ့လူက အကုန်လုံး သူ့အတွက် တရားချည်းပဲ။

စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်တာက သဘာဝလက္ခဏာကိုသိတယ်။ သဘောလေးတွေကို သိတယ်။ သဘောဆိုတာ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို ပြောတာ။ ရုပ်တွေ နာမ်တွေကို လက္ခဏာနဲ့ ပြောတာ။

သဘောသိမှ အနတ္တကိုသိတယ်။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်မှ သဘောကိုသိမယ်။

ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ဆိုတာကို သေသေချာချာ မသိလို့ရှိရင် ဗိုက်ကြီးဖောင်းတယ် ဗိုက်ကြီးပိန်တယ်လို့ ထင်တာ။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်တော့ သဘောလေးတွေကို ဉာဏ်ရောက်သွားတယ်၊ သဘောလေးတွေကို သိတယ်။ အဲဒါကို စာလိုပြောတော့ သဘာဝလက္ခဏာ တဲ့။

သဘာဝလက္ခဏာဖြစ်တဲ့ ပရမတ်တွေကို မမြင်လို့ရှိရင် ဒိဋ္ဌိအယူတွေဖြစ်တယ်။ သဘာဝကိုမြင်တော့မှ သဘောကိုမြင်တော့မှ ဒိဋ္ဌိကွာတယ်။ သဘာဝ သဘော ဓာတ် အနတ္တလက္ခဏာ အခေါ်အဝေါ်တွေ များသော်လည်း အတူတူပဲ။

အနတ္တလက္ခဏာဆိုတာ အနတ္တ - န + အတ္တ = အနတ္တ ၊ အတ္တမဟုတ်၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိမဟုတ်ဘူးတဲ့။ သူ့သဘောသူဆောင်နေတယ်တဲ့။

ဓာတ်တွေကလဲ သူ့သဘော သူဆောင်တယ်။ သူ့သဘော သူဆောင်လို့လဲပဲ ဓာတ်လို့ခေါ်တယ်။ ရုပ်ဓာတ်ကလဲ ရုပ်သဘောဆောင်တယ်၊ နာမ်ဓာတ်ကလဲ နာမ်သဘောဆောင်တယ်။

ရုပ်ထဲမှာတောင် ပထဝီဓာတ်က ပထဝီသဘောဆောင်တယ်။ တေဇောဓာတ်က တေဇောသဘော ဆောင်တယ်။ ဝါယောဓာတ်က ဝါယောသဘော ဆောင်တယ်။ အာပေါဓာတ်က အာပေါသဘော ဆောင်တယ်။

နာမ်ထဲမှာလဲပဲ ဝေဒနာက ခံစားမှုသဘော ဆောင်တယ်။ သညာက မှတ်သားတဲ့ သဘော ဆောင်တယ်။ သင်္ခါရက တိုက်တွန်းတဲ့သဘောဆောင်တယ်။ ဝိညာဏ်က သိတဲ့သဘောဆောင်တယ်။

သူ့သဘောသူဆောင်နေလို့ ဓာတ်လို့ခေါ်တယ်၊ အဲဒါ အနတ္တပဲ။

ဒီသဘောလေးတွေကို သိလာတော့ သဘာဝလက္ခဏာကိုသိရာ ရောက်ပါတယ်။ သဘာဝလက္ခဏာကိုသိရင် ပရမတ္ထတရားကိုသိတာပဲ။ ပရမတ္ထတရားဆိုတာ ရုပ်တရား နာမ်တရားပဲ။ နည်းနည်းထပ်ချဲ့ရင် စိတ် စေတသိက် ရုပ် ပေါ့။ သည့်ထက် ထပ်ချဲ့လို့ရှိရင် ရူပက္ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓာ သညာက္ခန္ဓာ သင်္ခါရက္ခန္ဓာ ဝိညာဏက္ခန္ဓာ။ သည့်ထက်ပိုပြီးထပ်ချဲ့လို့ရှိရင် အာယတန ၁၂ ပါး။ သည့်ထက်ပိုပြီး ထပ်ချဲ့လို့ရှိရင် ဓာတ် ၁၈ ပါး။

အခြေခံကတော့ ရုပ် နဲ့ နာမ် ပဲ။

ရုပ်နဲ့နာမ်ကို ယောဂီရဲ့ဉာဏ်ထဲမှာမြင်တာက သဘောပဲ။

လှုပ်ရှားတဲ့ သဘောလေးတွေ၊ မာတဲ့ သဘောလေးတွေ၊ ပျော့တဲ့ သဘောလေးတွေ၊ ပူတဲ့ သဘောလေးတွေ၊ အေးတဲ့ သဘောလေးတွေ။

ဒါကြောင့် စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုဖို့ပြောတာ။ စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ရှုရာရောက်မယ်။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့် ရှုနိုင်ဖို့အတွက် ရိုရိုသေသေ၊ လူမမာလိုကျင့်ရမယ်။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ရှုမှ သဘောလေးတွေ ပေါ်လာတယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ပြီးတော့ စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုပါ။

စေ့စေ့စပ်စပ် ဆိုတာ အစရော အလယ်ရော အဆုံးရော သိအောင် ရှုဖို့ပြောတာ။

ပထမ စူးစိုက်တဲ့ ဂုဏ်အင်္ဂါနဲ့ပြည့်စုံမှ စေ့စပ်တဲ့ ဂုဏ်အင်္ဂါကို ရအောင်ယူလို့ရမယ်။ စူးစူးစိုက်စိုက် မရှုတဲ့သူက စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုလို့ရပါ့မလား၊ မရနိုင်ဘူးနော်။

စူးစိုက်မှ စေ့စပ်လာလိမ့်မယ်။ စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုတဲ့အခါကျတော့ ဖောင်းစ ဖောင်းလယ် ဖောင်းဆုံး အကုန်သိလာတယ်။

တရားထိုင်တော့ သေသေချာချာရှုရတာ။ စိတ်အလုပ် လုပ်နေရတာ။ စိတ်ဆိုတာ တုန်လှုပ်တတ်တယ်တဲ့၊ အာရုံတွေအပေါ်မှာ ဟိုပြေးလိုက်၊ ဒီပြေးလိုက်နဲ့ မပြေးဘူးလား။ တုန်လှုပ်တဲ့စိတ်ကို မတုန်လှုပ်အောင် ဖမ်းထားနိုင်ရမယ်။ စိတ်ဆိုတာ လျှပ်ပေါ်လော်လီတတ်တယ်တဲ့။ အာရုံပေါ်မှာ တစ်ချက်မှ မနေဘူး။ ဖောင်းတယ် ပိန်တယ် ဆိုတဲ့ အပေါ်မှာ နေပါဆိုတာ မနေဘူး။ ထွက်ပြေးတယ်။ စိတ်က ဒီနေရာမှာ နေပါဆို မနေဘူး။ မနေနဲ့ဆိုတဲ့ နေရာကို သွားတယ်။ သင့်တော်တဲ့ နေရာမှာ နေပါ။ ဝိပဿနာအာရုံလေးမှာနေရင် ကုသိုလ်ရမယ်ဆိုရင် မနေဘူး။ စိတ်ဟာ စောင့်ရှောက်ဖို့ အင်မတန်ခက်တယ်တဲ့။ တားမြစ်ဖို့အင်မတန်ခက်တယ်တဲ့။ အဲဒါကြောင့် သူ့ကို နိုင်အောင်လို့ တရားအားထုတ်ရတာ။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်နိုင်မှ အစရယ် အဆုံးရယ် ထင်ထင်ရှားရှားသိလာတယ်။ စပြီး မှတ်တာလဲ သိတယ်၊ ဆုံးသွားတာလဲသိတယ်။ အစ အဆုံးတွေ သိသွားတယ်။

ချင်စိတ်ကလေးတွေကိုလဲ မှတ်ပေးရမယ်။ ထချင်တယ်၊ ထိုင်ချင်တယ်၊ သွားချင်တယ်။ ချင်ဆိုတာက စပေါ်တာကို သိတာ။ စပေါ်တာကို သိပြီး မှတ်တဲ့အခါကျတော့ အဆုံးကိုပါသိသွားမယ်။

အစလဲသိတယ်၊ အဆုံးလဲသိတယ်ဆိုယင် အဲဒါသင်္ခတလက္ခဏာကို သိတာ။

ယောဂီရဲ့စိတ်ထဲမှာ အကြောင်း အကျိုးတွေလဲ သိတယ်။ ထချင်တဲ့ စိတ်ကလေးကြောင့် ထတဲ့ရုပ်ကလေးတွေ ဖြစ်လာတာ သိတယ်။ ထိုင်ချင်တဲ့ စိတ်ကြောင့် ထိုင်တဲ့ရုပ်တွေ ဖြစ်လာတာ သိတယ်။ အဲဒါ အကြောင်းနဲ့ အကျိုးကို သိတာပဲ။

အဲဒီသဘောလေးတွေရဲ့ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက်၊ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက်၊ ပေါ်တဲ့သဘောလဲပဲ သိမယ်။ ပျောက်တဲ့သဘောလဲပဲ သိမယ်။

ဖောင်းစမှာ လှုပ်တဲ့သဘောလေးပေါ်လာတယ်။ လှုပ်တဲ့သဘောလေးက ဖောင်းဆုံးတဲ့ အခါကျတော့ တန့်သွားတယ်။ သဘောလေးရဲ့ လှုပ်ရှားမှု အစလဲ သိတယ်၊ အဆုံးလဲ သိတယ်။ ပေါ်တာလဲ သိတယ်၊ ပျောက်တာလဲသိတယ်။

အစရယ် အဆုံးရယ်၊ ပေါ်တာရယ် ပျောက်တာရယ်။

အဲဒါကိုပြောတော့ ဖြစ်တာရယ် ပျက်တာရယ်။ အခေါ်အဝေါ်တွေများသော်လည်း အတူတူပဲ။

ဖောင်းစမှာလဲ သိတယ်၊ ဖောင်းဆံးမှာလဲ သိတယ်။ ဖောင်းဆုံးတော့ တန့်သွားတာပဲ။ ဖောင်းဆုံးပြီးရင် ပိန်စ ပြန်ဖြစ်တာပဲ။ ပိန်တာလေး ပြန်စတယ်။ ပြန်ပြီး လှုပ်ရှားမှုလေး အစဖြစ်တာ။ နောက်ဆုံးကျတော့ ပိန်တာဆုံးသွားတယ်။ ပိန်တာဆုံးသွားရင် ဖောင်းတာ ပြန်စတယ်။

ပေါ်လာတာလဲ သိတယ်၊ ပျောက်သွားတာလဲ သိတယ်။ အစလဲ သိတယ်၊ အဆုံးလဲ သိတယ်။ အဲဒီလို အစလဲသိတာ၊ အဆုံးလဲသိတာဟာ သင်္ခတလက္ခဏာ။

စေ့စေ့စပ်စပ်ဆိုတာ အစကိုလဲ သိတယ်၊ အဆုံးကိုလဲသိတယ်။ စူးစိုက်တာနဲ့ စေ့စပ်တာနဲ့ ဆင်သော်လဲ မတူဘူးနော်။

စူးစိုက်တာက ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်မိအောင် ရှုမှတ်တာ။ ပေါ်ခိုက်အာရုံနဲ့ ရှုမှတ်လိုက်တဲ့စိတ်နဲ့ တစ်ထပ်တည်းကျသွားအောင် ရှုမှတ်တာ။

စေ့စေ့စပ်စပ်ဆိုတာက ပေါ်တာလဲသိရမယ်၊ ပျောက်တာလဲ သိရမယ်။ အစလဲ သိရမယ်၊ အဆုံးလဲ သိရမယ်။ အလယ်ပါ သိရမယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်နိုင်ဖို့အတွက် စူးစူးစိုက်စိုက်က ကူညီပေးရတယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်တုန်းက သဘာဝလက္ခဏာကိုသိတယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်နိုင်တော့ သင်္ခတလက္ခဏာကိုသိတယ်။

ဒါဟာ ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ပဲ။

စေ့စေ့စပ်စပ် မှတ်ပြီးတော့ စိပ်စိပ်ကလေး တဲ့။

စိပ်စိပ်ကလေး မှတ်နိုင်လာတဲ့အခါကျတော့ ဉာဏ်ပိုတက်လာပြီ။

စူးစူးစိုက်စိုက် မှတ်တုန်းက သဘာဝလက္ခဏာကိုသိတယ်။ သဘာဝလက္ခဏာကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်သိမှ သင်္ခတလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။ သင်္ခတလက္ခဏာကို ကျကျနနမြင်မှ သာမညလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။

စူးစူးစိုက်စိုက် ရှုမှတ်ရင် သဘာဝလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။

စေ့စေ့စပ်စပ် ရှုမှတ်လို့ရှိရင် သင်္ခတလက္ခဏာကို မြင်နိုင်တယ်။

စိပ်စိပ်ကလေး ရှုမှတ်နိုင်ရင် သာမညလက္ခဏာကိုမြင်မယ်။

သာမညလက္ခဏာဆိုတာ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တကိုပြောတာ။

အနိစ္စလက္ခဏာ ဒုက္ခလက္ခဏာ အနတ္တလက္ခဏာ အဲဒါတွေက သာမညလက္ခဏာထဲမှာပါတယ်။

စိပ်စိပ်ကလေး မှတ်နိုင်လာလို့ရှိရင် ရုပ်နာမ်တွေရဲ့ လျင်မြန်ပုံကို သိတယ်။ အစနဲ့အလယ်ကြားမှာ မှတ်စရာတွေ အများကြီးပဲ။ အလယ်နဲ့အဆုံးကြားမှာ မှတ်စရာတွေအများကြီးပဲ။ အဲဒီမှတ်စရာတွေ အများကြီးကို ကိုယ်စွမ်းနိုင်သလောက် မှတ်နိုင်လာပြီဆိုရင် သင်္ခါရတရားတွေဟာ တရစပ်ကြီး ပျက်နေတယ်၊ ဘယ်ဟာမှ မမြဲဘူးလို့ ကျကျနနသိမြင်လာတယ်။ အဲဒီလိုကျကျနန သိမြင်လာတာဟာ သင်္ခတလက္ခဏာအဆင့်ကို ကျော်လာလို့။

အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ လူတိုင်းပြောနေကြတယ်။ အမှတ်တမဲ့ဆိုရင် လွယ်လွယ်လေး အောက်မေ့တယ်။ အခု အဆင့်ဆင့်တွေနော်။

အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တလက္ခဏာကို သိဖို့ဆိုတာ သဘာဝလက္ခဏာကိုလဲ သိပြီးမှ၊ ၎င်းအပြင် သင်္ခတလက္ခဏာကိုလဲ သိပြီးမှ၊ သာမညလက္ခဏာရောက်မှ သိရတယ်။

သဘာဝလက္ခဏာကို ကျကျနန မသိဘဲနဲ့၊ သင်္ခတလက္ခဏာကို ကျကျနနမသိဘဲနဲ့ သာမညလက္ခဏာကို ကျော်သိလို့ မရနိုင်ဘူး။

သာမညလက္ခဏာကိုသိတယ်ဆိုတာ ဘာဝနာမယဉာဏ်နဲ့ ကိုယ်တွေ့တရားကို ဆိုလိုပါတယ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ ကွယ်ပျောက်သွားတာကို တွေ့ရ၍ မမြဲဟု သိတာက အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ ဖြစ် ပျက် နှစ်ရပ်ကိုတွေ့ရ၍ ဆင်းရဲဟု သိတာက ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ အလိုအတိုင်း မဖြစ်တာကို တွေ့ရ၍ အစိုးမရ ငါကောင်မဟုတ်ဟု သိတာက အနတ္တနုပဿနာဉာဏ်။

ရှုမှတ်ဆဲမှာ အနိစ္စကိုသိတဲ့ဉာဏ် ဒုက္ခကိုသိတဲ့ဉာဏ် အနတ္တကိုသိတဲ့ဉာဏ်။ အဲဒီဉာဏ်မှာလဲ -

(က) အနိစ္စတရား ၊ ဒုက္ခတရား ၊ အနတ္တရား ။

(ခ) အနိစ္စလက္ခဏာ ၊ ဒုက္ခလက္ခဏာ ၊ အနတ္တလက္ခဏာ ။

(ဂ) အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ် ၊ ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ် ၊ အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ် ။

ဆင်ဆင်လေးနဲ့ မတူဘူး။

အနိစ္စတရား၊ ဒုက္ခတရား၊ အနတ္တတရားဆိုတာ ရုပ်နာမ်နှစ်ပါး၊ ခန္ဓာငါးပါးကိုဆိုလိုတာ။ တရားဆိုတာ သဘောကိုပြောတာ။ မမြဲတဲ့သဘော ဆင်းရဲတဲ့သဘော အစိုးမရတဲ့သဘော။

- ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ပျောက်ကွယ်သွားတာက အနိစ္စလက္ခဏာ။

- ဖြစ်ပျက်နှစ်ရပ် မပြတ်နှိပ်စက်နေတာက ဒုက္ခလက္ခဏာ။

- သူ့သဘောအတိုင်း ဖြစ်ပျက်နေတာက အနတ္တလက္ခဏာ။

ဖြစ်ပြီးတော့ပျက်သွားတာ၊ ပေါ်ပြီးတော့ပျောက်သွားတာ အနိစ္စလက္ခဏာ။

အဲဒီ ဖြစ်ခြင်း ပျက်ခြင်းတွေရဲ့ နှိပ်စက်တဲ့ သဘောက ဒုက္ခလက္ခဏာ။

မဖြစ်အောင် မပျက်အောင် တားမရ ဆည်းမရတဲ့သဘောက အနတ္တလက္ခဏာ။

ဒီခန္ဓာငါးပါးမှာလဲ ဒီလက္ခဏာတွေရှိတာ။

လက္ခဏာဆိုတာ အမှတ်အသား - အနိစ္စလက္ခဏာဆိုတာ မမြဲတဲ့အမှတ်အသား။ ခန္ဓာငါးပါးမှာ ပေါ်ရာပေါ်ရာ စိုက်ကြည့်ရင်းနဲ့ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက် ၊ ပေါ်လိုက် ပျောက်လိုက်။ ခန္ဓာငါးပါးမှာ မမြဲတဲ့အမှတ်အသားတွေ ဉာဏ်နဲ့ကြည့်ရင် တွေ့မယ်။ အဲဒီ မမြဲတဲ့အမှတ်အသားက အနိစ္စလက္ခဏာ။

ညှဉ်းဆဲနေတဲ့သဘော၊ ဆင်းရဲတဲ့လက္ခဏာအမှတ်အသားက ဒုက္ခလက္ခဏာ။

အစိုးမရတဲ့အမှတ်အသားက အနတ္တလက္ခဏာ။

အဲဒီလက္ခဏာကို သိတဲ့ဉာဏ်က -

အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ်၊ ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ်၊ အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ်။

တရားရှုမှတ်တဲ့ယောဂီက ဒီလောက်အသေးစိတ် မသိလဲဘဲ ပြောတဲ့အတိုင်းရှုမှတ်ရင် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရတယ်။

အဲဒီမမြဲတဲ့အမှတ်အသား၊ ဆင်းရဲတဲ့အမှတ်အသား၊ အစိုးမရတဲ့ အမှတ်အသားတွေကို ရှုမှတ်ရင်းနဲ့ မြင်ရမှာ၊ ရှုရင်း မှတ်ရင်း နဲ့ မြင်လို့ရှိရင် အနိစ္စနုပဿနာဉာဏ် ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ် အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ်လို့ခေါ်ပါတယ်။

ခန္ဓာငါးပါး မြဲမှမမြဲဘဲကွာ .. အနိစ္စတရား၊ ဒုက္ခတရား၊ အနတ္တတရားလို့ဆိုတာ အဲဒါ ဆင်ခြင်နေတာ။ တရားနာတဲ့အခါ ကြားနာရလို့ ခန္ဓာငါးပါးက ခုပဲဖြစ်ပြီး၊ ခုပဲပျက်သွားတာပဲ။ ဟုတ်သားပဲ။ ပေါ်ပြီး ပျောက်သွားတာ မမြဲပါဘူးလို့ သိတာ ဆင်ခြင်တဲ့ဉာဏ်။ ဘာဝနာမယဉာဏ်မဟုတ်ဘူး။ တရားနာလို့သိတာ၊ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဆင်ခြင်စဉ်းစားလို့သိတာ။ အဲဒါ စိန္တာမယဉာဏ်လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အဲဒီဉာဏ်ကို ပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။

အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ် ၊ ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ် ၊ အနတ္တာနုပဿနာဉာဏ်ဆိုတာ ရုပ်ထင်ရှားရင် ရုပ်ရှု ၊ နာမ်ထင်ရှားရင် နာမ်ရှု ၊ အဲဒါကို ရှုရင်း မှတ်ရင်းနဲ့ သိသိသွားတာ။

အဲဒီဉာဏ်တွေ ရင့်ကျက်ရင် မဂ်ဉာဏ် ဖိုလ်ဉာဏ် ရတယ်။

မြစိမ်းတောင်ဆရာတော် အရှင်ဇာနေယျ ဟောကြားအပ်သော ကြောင်းကျိုးသိက ကျိုးများလှ နှင့် စ သုံးလုံး ရှုမှတ်နည်းမှ ထုတ်နှုတ်ဖော်ပြပါသည်။