Geluid en decibels

Geluid en decibels

Geluid is een trilling van lucht die door een bepaalde bron in beweging gebracht wordt.
De trillingen in de lucht brengen het trommelvlies in ons oor in beweging en zo horen wij geluid.
Het heeft een toonhoogte en een geluidssterkte.
De toonhoogte is de frequentie of het aantal trillingen per seconde en wordt uitgedrukt in Hertz. Het menselijk oor kan frequenties horen vanaf ongeveer 20 Hertz tot bijna 20.000 Hertz.

De geluidssterkte is het niveau en wordt uitgedrukt in dB.
De decibel dankt zijn naam aan de bel, genoemd naar Alexander Graham Bell. Eén decibel is namelijk één tiende van een bel. De bel is echter een weinig gebruikte aanduiding.
De dB schaal begint bij 0 en loopt tot ongeveer 140.
De schaal van het geluidsniveau in dB is logaritmisch en geeft verhoudingen aan.
Daarbij betekent 0 dB dat er geen verschil is. De verhouding is dan 1 (op 1), dus gelijkheid.
Een toename met 10 dB wordt ervaren als twee keer zo sterk geluid. Een afname met 10 dB ervaart men als een halvering van de sterkte. Als het geluid in uw woning wordt teruggebracht van 50 naar 40 dB, wordt het ervaren als half zo hard.

Geluidniveaus kan je dus niet zomaar optellen. Als één stofzuiger 70 dB voortbrengt, dan is het niet zo dat twee stofzuigers samen 140 dB produceren.
Als voorbeeld hier de logaritmische berekening voor deze stofzuigers:
1 stofzuiger    70 dB
2 stofzuigers      73 dB
3 stofzuigers      75 dB
10 stofzuigers    80 dB

Dit betekent dat 3 dB een verdubbeling van de geluidssterkte is.
Elke verhoging met 10 decibel betekent een vergroting in vermogen met een factor 10.
Een verhoging met  20 dB betekent dus een factor 100.
Een verhoging met  30 dB een factor 1000 enz.

Op sommige machines staat het geluidsniveaus in LwA en LpA.
Lwa     geeft het geluidvermogensniveau van ‘de bron’, dus de machine aan. 100LwA betekent 100dB(a) op 0 meter.
Lpa geeft het geluidsdrukniveau gemeten bij de bedieningspositie aan.

dB staat natuurlijk voor deci Bels
L   staat voor level, het niveau op de logaritmische schaal
p       staat voor pressure, het gaat om geluidsdruk
W     staat voor vermogen (zoal bij Watt)
A      staat voor de gebruikte schaal, de eerst bedachte en meest gebruikte werd A genoemd.

gehoordrempel, absolute stilte  0
vallend blad                             10
zacht gefluister                        20
koelkast op 1 meter afstand    40
gesprek                                   60
stofzuiger                                70
bromfiets                                 80
maximum arbeidswerkplaats   85
gehoorschade bij langdurig      90
discotheek                             100
pneumatische hamer op 2m  100
cirkelzaag                              110
gehoorschade bij kort tijd      120
rock concert                          120
(tegenwoordig limiet op        110dB)
starten straalvliegtuig           130
pijngrens                              134

140 dB veroorzaakt onherstelbare schade aan het gehoor, en
150 dB kan doofheid veroorzaken, alles hoger dan
192 dB kan tot de dood leiden.

Maximale blootstellingsduur bij verschillende geluidsniveaus zonder risico op gehoorschade.
dB(A)     Tijdsduur
80     8 uur
83     4 uur
86     2 uur
89     1 uur
102     30 minuten
105     15 minuten
108     7,5 minuten
111     3,7 minuten
114     1,8 minuten
117     54 seconden
120     27 seconden

Een gesprek (60 dB) voeren in een discotheek (100 dB) vernielt je gehoor en je stembanden, en je zou na 20 minuten terug naar huis moeten. Hoe sociaal kan een fuif of disco zijn?

In het binnenoor zit het slakkenhuis met daarin zeer veel kleine haarcellen die reageren op geluid en dit doorgeven aan de hersenen. Sommige zijn gevoelig voor de lage tonen en andere weer voor de hoge tonen. Bij langdurige blootstelling aan lawaai kunnen deze haarcellen afsterven. Meestal zijn dit net die haarcellen die belangrijk zijn voor het spraakbereik.
Het gebeurt geleidelijk. Het begint met problemen met de verstaanbaarheid in luidruchtige situaties (feestjes, gezelschap), vervolgens wordt het moeilijker om ook in een rustige omgeving een gesprek te verstaan. De haarcellen zijn onherstelbaar beschadigd en een hoorapparaat help nauwelijks om de verstaanbaarheid te verbeteren. Dit heet lawaaidoof.

Al te vaak denken organisatoren en dj’s dat muziek beter is al ie harder staat, of dat hun muziek ieder ander geluid ruimschoots moet overtreffen. Ze nemen zelf geen enkele verantwoordelijkheid, en vinden dat wie komt, maar oordoppen moet gebruiken. Als je zelf niet voor bescherming zorgt, wordt je mishandeld en (blijvend) verminkt.

Luide technomuziek in de auto, in de discotheek of op concerten is schadelijk voor de longen. De zware basdreunen kunnen een klaplong veroorzaken. Die ontdekking deed een aantal onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB).
'De zware basgeluiden doen de longen trillen. Door de frequentie en het luide volume ontstaan scheurtjes waardoor de long kan inklappen. Vooral bij rokers is het risico groot.'

Uit de studie blijkt dat 85% van de 19 tot 20-jarigen last heeft van tijdelijk oorsuizen na het uitgaan. 15% van deze groep ervaart zelfs een constant oorsuizen. 80% van de bevraagde jongeren maakt gebruik van draagbare audiospelers: 24% van hen luistert meer dan 15u per week en 45% van de jongeren haalt een geluidsintensiteit van 75 tot 100% van de capaciteit van het toestel. Ook blootstelling aan te luide muziek tijdens het uitgaan of tijdens concerten en festivals draagt bij tot gehoorschade.

http://www.folterpop.be/ZELFMOORD/zelfmoord_door_te_luide_muziek.htm

De snelheid van het geluid hangt af van temperatuur, vocht ed. en is in lucht ca. 343 meter per seconde of 1234,8 km/u. In dichtere stoffen verplaatst geluid zich sneller.
Als een vliegtuig sneller vliegt dan de geluidssnelheid produceert het een schokgolf. Het doorbreekt de geluidsbarrière van Mach 1: dit kan ongeveer 340,17 m/s of 1224 km/u zijn.