Lekcja 1 (30 III 2020)

Nauczysz się rozpoznawać tkanki roślinne. Dowiesz się, czym tkanki twórcze różnią się od tkanek stałych. Poznasz cechy i funkcje tkanek okrywających, miękiszowych, wzmacniających i przewodzących. Wskażesz miejsca występowania tkanek w roślinie.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 93 i zapisz tabelkę w zeszycie. Uzupełnij ją.

2. Przeczytaj informacje o tkankach stałych z podręcznika strona 94 - 97

Zagraj https://learningapps.org/view3014840

https://learningapps.org/view8963008

Praca domowa: przerysuj i uzupełnij tabelkę.

Lekcja 2 (6 IV 2020)

Poznasz budowę korzenia i określisz jego funkcje.Dowiesz się, jakim przekształceniom ulegają korzenie.Poznasz budowę pędu.Dowiesz się, czym jest łodyga i jakie pełni funkcje. Opiszesz modyfikacje łodyg.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 98 - 105 lub te poniżej.

Korzeń jest podziemnym organem rośliny służącym przede wszystkim do umocowania jej w glebie i pobierania z podłoża wody wraz z solami mineralnymi. Zespoły wielu korzeni u jednego osobnika nazywane są systemami korzeniowymi. U roślin nasiennych wyróżnia się dwa rodzaje systemów korzeniowych: palowy i wiązkowy. U roślin posiadających system palowy występuje długi korzeń główny, od którego odchodzi wiele krótszych i cieńszych korzeni bocznych. Tak rozbudowany system może sięgać głęboko w ziemię. Inne rośliny tworzą gęste systemy wiązkowe składające się z pęku licznych korzeni wyrastających z dolnej części pędu. Są one podobnej grubości i długości, mogą się rozgałęziać. To korzenie przybyszowe. Rozbudowane systemy korzeniowe sprzyjają wydajniejszemu pobieraniu wody zgromadzonej w glebie.

W budowie zewnętrznej korzenia wyróżnia się kilka odcinków nazywanych strefami. Są to: strefa stożka wzrostu, strefa wydłużania, strefa włośnikowa i strefa korzeni bocznych. Poszczególne strefy pojawiają się kolejno w miarę wzrostu korzenia. Każda z nich jest inaczej zbudowana i pełni inne zadanie w korzeniu. Każdy korzeń boczny w systemie palowym składa się z takich samych stref jak korzeń główny.

Korzenie oprócz swoich podstawowych funkcji, czyli zakotwiczania rośliny w glebie i pobierania z niej substancji, mogą także pełnić funkcje dodatkowe. W takim przypadku mają one pewne charakterystyczne cechy budowy. Korzenie pełniące dodatkowe funkcje określa się jako zmodyfikowane lub przekształcone. Wśród najczęstszych modyfikacji korzeni spotyka się specjalne przystosowania do gromadzenia pokarmu, pobierania tlenu, zaczepiania się roślin o wiotkich łodygach na podporach, wytwarzania dodatkowych podpór utrzymujących roślinę w podłożu.

Rodzaje korzeni zmodyfikowanych, czyli przekształconych: korzenie spichrzowe są zgrubiałe i wykształcają się w wyniku rozbudowania miękiszu spichrzowego wewnątrz korzenia; rośliny magazynują tam duże ilości substancji pokarmowych, które wykorzystują wiosną do wytworzenia nowych pędów; takie korzenie spotykane są u marchwi, rzodkiewki i buraka; korzenie czepne wyrastają z łodyg pnączy i roślin płożących; umożliwiają roślinom przymocowanie się do napotkanych podpór w postaci gałęzi lub pni drzew i dążenie ku górze w poszukiwaniu światła; występują u takich roślin, jak bluszcz pospolity, winobluszcz; korzenie powietrzne spotykane są u epifitów, czyli roślin wykorzystujących inne rośliny jako podpory, a odżywiających się samodzielnie; służą do pobierania wody i pary wodnej z atmosfery; ich skórka składa się z kilku warstw martwych komórek, które w porze deszczowej gromadzą wodę; są typowe dla wielu storczyków i roślin żyjących w wilgotnych lasach równikowych; korzenie podporowe wyrastają z łodygi nad ziemią i podpierają roślinę; zabezpieczają rośliny rosnące na grząskim podłożu przed przewróceniem się; występują najczęściej u drzew i krzewów żyjących na terenach podmokłych, zwłaszcza w tropikalnych lasach deszczowych i namorzynach; korzenie podporowe wyrastają także u kukurydzy, wysokiej roślinie o krótkich korzeniach.

U roślin będących pasożytami lub półpasożytami wykształciły się korzenie – ssawki. Wrastają one do tkanek przewodzących rośliny gospodarza i pobierają z nich potrzebne substancje np. u jemioły.

Łodyga jest elementem pędu, nadziemnego organu rośliny. Łączy korzenie z liśćmi, kwiatami i owocami. W łodygach odbywa się transport wody i soli mineralnych pobieranych przez korzenie oraz związków organicznych wyprodukowanych w liściach podczas fotosyntezy. Substancje te docierają do wszystkich części rośliny za pośrednictwem tkanek przewodzących znajdujących się w łodydze i jej rozgałęzieniach. Łodyga utrzymuje w odpowiednim położeniu liście, kwiaty i owoce. Liście na łodygach są rozmieszczone w taki sposób, by pochłaniać jak najwięcej światła. Kwiaty i owoce powstają często na szczytach łodyg. Dzięki temu pyłek i dojrzałe nasiona roślin zapylanych i rozsiewanych przez wiatr mogą być przenoszone na większe odległości niż w przypadku, gdyby były wytwarzane tuż przy ziemi.

Łodygi mogą przybierać formy. Niezależnie od kształtu i funkcji łodygi odnajdziemy w niej węzły, międzywęźla i pąki. Na szczycie łodygi znajduje się pąk wierzchołkowy, w którym ukryty jest otoczony zawiązkami liści stożek wzrostu.

Przekształconymi łodygami są na przykład: bulwy (ziemniak), kłącza (perz, imbir), łodygi czepne (winorośl), rozłogi (truskawka, poziomka).

Jako podsumowanie obejrzyj lekcję https://vod.tvp.pl/video/szkola-z-tvp-klasa-5,biologia-31032020-lekcja-1,47340622

Praca domowa: Doświadczenie - Wykazanie przepływu wody w roślinie.

Co będzie potrzebne

• trzy szklanki,

• woda,

• nożyczki,

• kilka białych kwiatów tego samego gatunku (goździki, margerytki, róże lub frezje), jeśli nie masz to weź liście kapusty pekińskiej,

• barwniki spożywcze. ( Skorzystaj z tych po malowaniu jajek wielkanocnych)

Instrukcja

1. Szklanki napełnij do połowy wodą.

2. Do jednej dodaj barwnik niebieski, do drugiej czerwony, a do trzeciej zielony w takiej ilości, aby ich barwa była intensywna (lub inne kolory).

3. W każdej ze szklanek umieść biały kwiat lub liść.

4. Łodygi kwiatów przytnij ukośnie, trzymając pod wodą tak, aby nie dostało się do nich powietrze.

5. Pozostaw kwiaty w zabarwionej wodzie przez dwa dni.

Zapisz wniosek z obserwacji i zrób zdjęcie doświadczenia.

Lekcja 3 (20 IV 2020)

Poznasz budowę i funkcje liścia. Opiszesz przekształcenia liści i wyjaśnisz ich znaczenie w przystosowaniu roślin do życia w określonych warunkach środowiska.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 106 - 109 lub te poniżej.

U roślin obserwuje się ogromną różnorodność liści. Różnią się one od siebie wieloma cechami, jak kształt, wielkość, sposób ułożenia na łodydze. Pojedynczy liść składa się z: blaszki liściowej która jest zwykle cienka, płaska i ma dużą powierzchnię, co pozwala na jak najlepsze wykorzystanie światła przez roślinę oraz przeprowadzanie wymiany gazowej (pobierania i wydalania tlenu i dwutlenku węgla); w blaszce znajdują się tzw. nerwy liściowe zbudowane z tkanki przewodzącej i wzmacniającej – stanowią one rusztowanie dla pozostałych tkanek liścia oraz transportują wodę i produkty fotosyntezy; ogonka liściowego, który łączy blaszkę z łodygą i utrzymuje liść w odpowiedniej pozycji wobec światła oraz amortyzuje podmuchy wiatru i uderzenia kropli deszczu; niektóre liście nie posiadają ogonka – wyrastają bezpośrednio z łodygi i nazywane są wtedy liśćmi siedzącymi.

Największe na świecie liście ma wiktoria królewska rosnąca w dorzeczu Amazonki. Ich średnica dochodzi do 4 m. Wielkość i specyficzna konstrukcja zapewniają im tak dużą wyporność, że potrafią unieść dorosłe osoby ważące nawet 75 kg. Ciekawe, prawda?

Ciekawostka

Liście roślin iglastych pełnią takie same funkcje, jakie pełnią liście drzew liściastych, ale ich budowa jest odmienna. Mają bardzo zredukowaną powierzchnię – przybierają kształt igły. Pokrywa je gruba skórka, uszczelniona nieprzepuszczającym wody woskiem. Aparaty szparkowe leżą w zagłębieniach skórki. Wszystkie te cechy ograniczają utratę wody, co umożliwia im przetrwanie zimy – okresu, w którym roślina nie pobiera wody z podłoża. Rośliny iglaste, z wyjątkiem modrzewia, nie zrzucają liści na zimę.

Ze względu na budowę blaszek liściowych wyróżnia się liście pojedyncze i liście złożone. Liście pojedyncze posiadają jedną blaszkę i mogą przyjmować różne kształty, np. jajowate, sercowate, nerkowate, okrągłe, owalne, dłoniaste. W przypadku liści złożonych na jednym ogonku osadzonych jest kilka mniejszych listków, które mogą być złożone dłoniasto, jak u kasztanowca, lub pierzasto – jak u jarzębiny.

Zagraj https://learningapps.org/view1504397

U niektórych roślin liście ulegają przekształceniom, dzięki czemu mogą pełnić dodatkowe funkcje: spichrzową, czepną, obronną, pułapkową.

Praca domowa: narysuj w zeszycie liść pojedynczy i liść złożony, wykonaj zadanie 3 strona 109

Jeszcze z okazji Dnia Ziemi prezentacja, obejrzyjcie, a może zrobicie plakat z tej okazji?

https://view.genial.ly/5e953e8882c07e0d85893c44/presentation-dzien-ziemi-prezenacja

Lekcja 4 (4 V 2020)

Skopiuj link do sprawdzianu quizizz.com/join?gc=694972

albo otwórz

joinmyquiz.com

i wprowadź ten kod

694972

Ważne ! Aktywny tylko w dniu lekcji! Pamiętaj o rejestracji!

Lekcja 5 (11 V 2020)

Nauczysz się rozpoznawać przedstawicieli mchów na podstawie obserwacji. Poznasz cechy budowy zewnętrznej mchów. Omówisz znaczenie mchów w przyrodzie.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 115 - 120 lub te https://epodreczniki.pl/a/mchy/D1yVpeKf0

2. Obejrzyj film https://epodreczniki.pl/a/film/D1Ao2GiyX

3. Wykonaj ćwiczenia https://epodreczniki.pl/a/interaktywne-cwiczenia-multimedialne/D1EvyjFkG

Praca domowa: Co to znaczy, że mchy są organizmami pionierskimi? Odpowiedź zapisz w zeszycie.

Lekcja 6 (18 V 2020)

Nauczysz się rozpoznawać paprocie, widłaki i skrzypy na podstawie obserwacji. Poznasz cechy budowy zewnętrznej paprotników. Omówisz znaczenie paprotników w przyrodzie.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 121 - 128 lub obejrzyj film

2. Wykonaj zadanie 2 strona 128

Praca domowa: wyjdź na spacer, zrób zdjęcie mchu lub paprotnika i napisz, jaki to gatunek

Lekcja 7 (25 V 2020)

Poznasz cechy roślin nagonasiennych. Nauczysz się rozpoznawać przykładowe gatunki roślin nagonasiennych występujących w kraju. Poznasz znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i życiu człowieka.

Skopiuj link do kartkówki quizizz.com/join?gc=7356877

albo otwórz

joinmyquiz.com

i wprowadź ten kod

7356877

Ważne ! Aktywny tylko w dniu lekcji! Pamiętaj o rejestracji! Podpisz się!

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 129 - 136 lub obejrzyj prezentację.

Zagraj https://learningapps.org/view985463

https://learningapps.org/view5105287

https://learningapps.org/view6356624

Praca domowa - Wyobraź sobie, że kupujesz drzewko na święta. Dostępne są tanie świerki i drogie jodły. Wyjaśnij, w jaki sposób poznasz, czy nie zaoferowano Ci świerka w cenie jodły.

Dla chętnych - wykonaj doświadczenie strona 136

Lekcja 8 (8 VI 2020)

Nauczysz się rozpoznawać formy roślin okrytonasiennych. Poznasz elementy budowy kwiatu i określisz ich funkcje w rozmnażaniu płciowym.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 137 - 142 lub obejrzyj prezentację

https://view.genial.ly/5ea0c9a442b8b70da80b8ac6/presentation-rosliny-okrytonasienne

2. Wykonaj zadania z prezentacji w zeszycie

3. Możesz też przeczytać temat https://epodreczniki.pl/a/okrytonasienne/Df0Pjn95x

Praca domowa - Wymień po 3 przykłady roślin zielnych, krzewinek, drzew i krzewów.

Lekcja 9 (15 VI 2020)

Poznasz budowę nasiona oraz sposoby rozprzestrzeniania się nasion. Wykażesz wpływ wybranych czynników na kiełkowanie nasion. Omówisz sposoby wegetatywnego rozmnażania się roślin.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 143 - 147 lub obejrzyj prezentację

https://view.genial.ly/5eb31fafeea1660d88ce134d/presentation-rozprzestrzenianie-sie-roslin-okrytonasiennych

2. Wykonaj zadania z prezentacji w zeszycie, są tam też zadania dla chętnych.

Praca domowa - wybierz jedno dowolne zadanie z prezentacji, wykonaj, prześlij

Lekcja 10 (22 VI 2020)

Temat: Znaczenie i przegląd roślin okrytonasiennych.

Nauczysz się rozpoznawać przedstawicieli rodzimych drzew liściastych. Poznasz znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i życiu człowieka.

1. Zapisz temat w zeszycie. Przeczytaj informacje z podręcznika strona 148 - 153 i obejrzyj filmy oraz prezentację

https://view.genial.ly/5edcdb7dc4c47d0d72cdcfa5/presentation-znaczenie-okrytonasiennych?fbclid=IwAR21NUJjdb-NhiLNIo0GxY2mpsW6HqdsJ_nEl9KZgS

2. Wykonaj w zeszycie zadanie 3 strona 153