Formación de palabras

Formación de palabras

LEXEMAS E MORFEMAS

As palabras poden descompoñerse morfoloxicamente nos seguintes elementos:

a. Lexema ou raíz. É a parte que achega o significado léxico e a súa presenza é obrigatoria en todas as palabras. Ex. sol, pianos, pianista

b. Morfemas. Hainos de dous tipos: flexivos e derivativos:

• Morfemas flexivos. Son os morfemas que achegan significados gramaticais á palabra: xénero, número, persoa, tempo e modo. Ex. neno, nena, nenos, nenas, amo, amou, amasen...
• Morfemas derivativos. Son morfemas que, unidos ao lexema, forman palabras novas. Os morfemas derivativos poden ser:
  1. Prefixos: aparecen antes do lexema. Ex. enlatar, bisavó
  2. Sufixos: aparecen despois do lexema. Ex. pasteleiro, pastelaría

* Hai un tipo especial de sufixos que son os diminutivos (indican menor tamaño) e aumentativos (indican maior tamaño). Ex. casiña, casona, rapaciño, rapazón

CLASES DE PALABRAS SEGUNDO A SÚA MORFOLOXÍA

Segundo a súa morfoloxía, as palabras poden clasificarse nos seguintes tipos:

a. Palabras simples: formadas por un unico lexema. Poden conter tamén morfemas flexivos. Ex. sol, casa, gato, gata, gatos...

b. Palabras derivadas: formadas por un lexema e por morfemas derivativos (prefixos e sufixos). Tamén poden conter morfemas flexivos. Ex. peixeiro, peixaría, mortal, inmortal...

c. Palabras compostas: formadas por dous lexemas. Tamén poden conter morfemas flexivos. Ex. ollomol, parasol, lucecús, paraugas...

d. Palabras parasintéticas: formadas por dous lexemas e por morfemas derivativos. Tamén poden conter morfemas flexivos. Dito doutro xeito, unha palabra parasintética é a derivada dunha composta. Ex. paraugueiro (< paraugas < para + augas).