Berekeningen
Om te bepalen hoeveel suiker er in de most moet zitten om een bepaald alcoholpercentage te krijgen gebruiken we de volgende tabel. Door het soortelijk gewicht (SG) van de most te meten voordat de gisting begint en weer te meten als de wijn uitgegist is kunnen we berekenen hoeveel alcohol er in de wijn zit. Een aantal zaken moeten we hierbij in het oog houden.
Als de most uit vruchten bestaat, waar al suiker inzit, moeten we eerst het SG van het sap bepalen met behulp van de hydrometer. Dan bepalen we het alcoholpercentage dat de wijn moet krijgen (in ieder geval meer dan 10%, het beste is 12% of 13%). We moeten ook weten hoeveel liter wijn we gaan maken. De tabel geeft de hoeveelheid suiker aan in 10 liter wijn bij het gemeten SG. Ook het maximaal bereikbare alcoholpercentage wordt aangegeven. Het is wel belangrijk om te bedenken dat een te hoog suikergehalte dodelijk is voor de gistcellen. (SG max. 1100) Om dit probleem te omzeilen is het mogelijk om de suiker in etappes toe te voegen, het suikergehalte daalt doordat de gist de suiker omzet in alcohol en koolzuurgas.
hydrometer
Refractometer
Om het bovenstaande duidelijk te maken volgt hier een voorbeeld: We gaan 15 liter appelwijn maken. Appel bestaat voor ca. 85% uit water en bevat ca. 10% suiker. Het zuurgehalte bedraagt ca. 1%. In 15 liter wijn moet aan het begin ca. 8 gram zuur per liter zitten (tijdens de gisting wordt wat zuur gebruikt en er moet ca. 7 gram per liter overblijven) Voor 15 liter hebben we dus 120 gram zuur nodig. In appels zit ca. 1% zuur dus gebruiken we 12 kg appels. Daarin zit ca. 1200 gram suiker (10%). We meten de most met de hydrometer. Het SG blijkt 1045 te zijn. We kijken in de tabel bij het gewenste alcoholpercentage (12,22%) en zien dan dat bij een hoeveelheid van 10 liter wijn 2340 gram suiker nodig is. Wij maken 15 liter dus moeten we dit met 15/10=1,5 vermenigvuldigen. De benodigde hoeveelheid suiker is dan dus 1,5x2340=3510 gram suiker. We hadden de most gemeten op een SG van 1045, wat betekent dat er in 10 liter al 1170 gram suiker zit. Aangezien de pulp van 12 kg appels ca. 10 liter water bevat zal er dus ook 1170 gram suiker inzitten, anders moeten we het weer omrekenen. De hoeveelheid suiker die moet worden toegevoegd is dan dus 3510-1170=2340 gram suiker. De suiker lossen we op in heet water en voegen het bij de most. Vervolgens vullen we aan met koud water tot 15 liter.
We realiseren ons dat dit voor de beginner allemaal een beetje ingewikkeld is en doorgaans zullen de recepten die in wijnmaakboeken staan of die men op internet kan vinden, goed uitgebalanceerd zijn, maar het is goed om je de principes eigen te maken want dan kun je ook de kwaliteit van een recept beoordelen of zelf recepten samenstellen want de hoeveelheden fruit die je soms tot je beschikking hebt zijn vaak anders dan die in de recepten staan.