การบุกรุกคือการที่บุคคลเข้าไปในอสังหาริมทรัพย์ของบุคคลอื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต โดยไม่มีเหตุ จึงถือว่าบุคคลนั้น บุกรุก มีความผิดฐานบุกรุกในทางอาญา ซึ่งเป็นความผิดเกี่ยวกับทรัพย์ หรือบุคคลใดเข้าไปแล้วและเขาไล่ให้ออกไม่ยอมออกก็ เป็น บุกรุกเช่นเดียวกัน
มาตรา 362 ผู้ใดเข้าไปในอสังหาริมทรัพย์ของผู้อื่น เพื่อถือครอบครองอสังหาริมทรัพย์นั้นทั้งหมด หรือแต่บางส่วน หรือเข้าไปกระทำการใดๆ อันเป็นการรบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพย์ของเขาโดยปกติสุข ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 363 ผู้ใดเพื่อถือเอาอสังหาริมทรัพย์ของผู้อื่นมาเป็นของตนหรือของบุคคลที่สาม ยักย้ายหรือทำลายเครื่องหมายเขตแห่งอสังหาริมทรัพย์นั้นทั้งหมดหรือแต่บางส่วน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 364 ผู้ใดโดยไม่มีเหตุอันสมควร เข้าไปหรือซ่อนตัวอยู่ในเคหสถาน อาคารเก็บรักษาทรัพย์ หรือสำนักงานในความครอบครองของผู้อื่น หรือไม่ยอมออกไปจากสถานที่เช่นว่านั้นเมื่อผู้มีสิทธิที่จะห้ามมิให้เข้าไปได้ไล่ให้ออก ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 365 ถ้าการกระทำความผิดมาตรา 362 มาตรา 363 หรือมาตรา 364 ได้กระทำโดยใช้กำลังประทุษร้าย หรือขู่เข็ญว่าจะใช้กำลังประทุษร้ายโดยมีอาวุธหรือโดยร่วมกระทำความผิดด้วยกันตั้งแต่สองคนขึ้นไป หรือในเวลากลางคืน
ผู้กระทำต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
มาตรา 366 ความผิดในหมวดนี้นอกจากความผิดมาตรา 365 เป็นความผิดอันยอมความได้
ตามมาตรา 366 ความผิดในหมวดนี้ นอกจากมาตรา 365 สามารถยอมความได้ ก็คือยอมความได้เฉพาะบุกรุกธรรมดา แต่ถ้าบุกรุกบางประเภทยอมความไม่ได้
บุกรุก เป็นคดีอาญา
ตามมาตรา 362 ระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ แต่ตามมาตรา 365 ซึ่งเป็นบุกรุกโดยใช้กำลังประทุษร้ายหรือมีอาวุธ ผู้กระทำระหว่างโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปีหรือปรับไม่เกิน 100,000 บาทหรือทั้งจำทั้งปรับ
จะเห็นว่าโทษคดีบุกรุกแตกต่างกันออกไปตามความหนักเบาแห่งข้อหาที่ได้กระทำลงไป