Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στις διανομές Linux

ή

Ποια διανομή Linux να διαλέξω;

Σύντομη απάντηση:

Ubuntu ή Linux Mint

Πλήρης απάντηση:

Αυτή είναι η πρώτη ερώτηση που απασχολεί όποιον αποφασίζει να κάνει το μεγάλο βήμα και να περάσει στο Linux.

Για να απαντηθεί όμως πρέπει να διευκρινιστούν πρώτα κάποιες έννοιες.

Ενώ στα Windows και στο Mac οι επιλογές μας όσον αφορά στο περιβάλλον εργασίας περιορίζονται στην αλλαγή χρωμάτων, θεμάτων και εικόνας φόντου, στο Linux οι επιλογές δεν έχουν τελειωμό καθώς ο χρήστης μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε πολλούς διαφορετικούς διαχειριστές παραθύρων (windows managers) και ανάμεσα σε επίσης πολλά διαφορετικά γραφικά περιβάλλοντα (desktop environments).

Λίγη ιστορία

Για να γίνουν όμως κατανοητά όλα αυτά ίσως πρέπει να πάμε λίγο πίσω στο χρόνο και να δούμε τι είναι τα παράθυρα και πώς δημιουργήθηκαν.

Τα πρώτα λειτουργικά συστήματα (δηλαδή το βασικό πρόγραμμα του υπολογιστή, αυτό που τον κάνει να λειτουργεί και να εκτελεί τα προγράμματα) επικοινωνούσαν με το χρήστη με γραπτές εντολές. Δεν υπήρχαν ούτε γραφικά, ούτε ποντίκι. Στην πορεία κάποιοι σκέφτηκαν ότι θα ήταν πιο εύχρηστο να δημιουργηθεί ένα γραφικό περιβάλλον και τα προγράμματα να τρέχουν μέσα σε ένα παράθυρο και όχι σε όλη την οθόνη ώστε να μπορούμε να τρέχουμε παράλληλα περισσότερα του ενός. Κάπου εκεί εφευρέθηκε και το ποντίκι και μας έλυσε εντελώς τα χέρια. Η δε Microsoft είχε τη φαεινή ιδέα να ονομάσει το δικό της περιβάλλον "Windows" δηλαδή "Παράθυρα" πράγμα που έκανε τον πολύ κόσμο να ταυτίσει στο μυαλό του την έννοια της παραθυρικής λειτουργίας με τα Microsoft Windows παρόλο που η Apple και άλλες εταιρίες χρησιμοποιούσαν ήδη παράθυρα καιρό πριν.

Όμως τι έγινε το βασικό λειτουργικό με τις εντολές; Εξαφανίστηκε; Αντικαταστάθηκε από το γραφικό περιβάλλον; Η απάντηση είναι όχι! Το βασικό λειτουργικό παρέμεινε και παραμένει κανονικά, απλά οι εταιρίες φρόντισαν να το κρύψουν πίσω από το γραφικό. Γι 'αυτό το γραφικό περιβάλλον λέγεται και κέλυφος (shell) ή αντίστροφα το βασικό λειτουργικό με τις εντολές λέγεται πυρήνας.

Το Linux όμως από την άλλη ακολούθησε από την αρχή μια διαφορετική προσέγγιση. Κράτησε ορατό και προσβάσιμο το βασικό λειτουργικό και έβαλε το γραφικό σαν επιλογή. Δηλαδή ο χρήστης αρχικά φόρτωνε μόνο τον πυρήνα και στη συνέχεια, αν ήθελε, φόρτωνε και ένα διαχειριστή παραθύρων ώστε να έχει παράθυρα, ποντίκι κλπ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν από την αρχή πολλοί διαφορετικοί διαχειριστές παραθύρων.

Επειδή όσο περνούσαν τα χρόνια το σκηνικό στο χώρο του Linux άρχισε να γίνεται αχανές, καθώς έβγαιναν συνέχεια πολλές διαφορετικές παραλλαγές σε πυρήνες και επίσης πολλές σε διαχειριστές παραθύρων, με αντίστοιχες συμβατότητες και ασυμβατότητες μεταξύ τους αλλά και με τα διάφορα προγράμματα, άρχισε να εμφανίζεται και η ιδέα της διανομής.

Κάποιοι έμπειροι χρήστες ή ομάδες χρηστών αρχικά και στη συνέχεια κάποια πανεπιστήμια και κάποιες εταιρίες άρχισαν να δημιουργούν συλλογές Linux που περιελάμβαναν δοκιμασμένους συνδυασμούς πυρήνα, διαχειριστή παραθύρων και προγραμμάτων. Αυτές οι συλλογές ονομάστηκαν διανομές (distributions, αργκό: distros) καθώς το Linux διανέμεται δωρεάν και δεν πωλείται.

Με τον καιρό οι διάφορες διανομές άρχισαν να εξειδικεύονται καθώς κάποιες έδιναν περισσότερο βάρος σε σοβαρές δικτυακές εφαρμογές, κάποιες άλλες στην ασφάλεια συστημάτων, άλλες στη φιλικότητα ως προς το χρήστη, άλλες στη μέγιστη αξιοποίηση μικρών συστημάτων, άλλες στο hacking και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Μια μικρή λίστα με διάφορες βασικές κατηγορίες διανομών βρίσκεται στο τέλος του άρθρου.

Από όλες αυτές τις κατηγορίες, το μέσο χρήστη τον ενδιαφέρουν αυτές οι διανομές που απευθύνονται στους οικιακούς υπολογιστές και αποσκοπούν στη μέγιστη φιλικότητα ως προς το χρήστη. Αυτές είναι και οι μεγαλύτερες και πιο γνωστές διανομές που κυκλοφορούν.

Αυτές οι διανομές θυμίζουν αρκετά τα Windows καθώς παρέχουν πλέον ένα ολοκληρωμένο γραφικό περιβάλλον (desktop environment ή σκέτο desktop στην αργκό) που περιλαμβάνει ενσωματωμένο διαχειριστή παραθύρων, πάνελ ρυθμίσεων, applets (εφαρμογίδια δηλαδή μικροπρογράμματα που λειτουργούν ως γενικά πρόσθετα όπως πχ το flash, η java κ.α.) και φυσικά μια μεγάλη συλλογή συμβατών εφαρμογών. Να πούμε εδώ ότι στην πραγματικότητα όλες οι εφαρμογές του Linux είναι συμβατές με όλα τα desktop αλλά αν βάλουμε μια εφαρμογή φτιαγμένη για ένα desktop σε ένα άλλο θα χρειαστεί να φορτώσουμε και όλες της βιβλιοθήκες του πρώτου, πράγμα που θα διπλασιάσει σχεδόν το χώρο που καταλαμβάνει το λειτουργικό μας στο δίσκο!

Τέλος πρέπει να διευκρινιστεί ότι όλες οι μεγάλες διανομές κυκλοφορούν πλέον σε διάφορες "γεύσεις" (flavours) δηλαδή παραλλαγές με τα πιο διαδεδομένα desktop.

Ας δούμε λοιπόν πρώτα ποιες είναι διαφορές από desktop σε desktop. Σε αυτό θα βοηθήσει αν κάνουμε αντιπαραβολή με τα Windows και άλλα λειτουργικά που κυκλοφορούν σήμερα.

Τα 4+1 βασικά desktop

Τα πιο διαδεδομένα desktop αυτή τη στιγμή είναι τα:

• • KDE

  • GNOME

  • Xfce

  • LXDE

Από αυτά, τα δύο πρώτα είναι τα "κανονικά" ας πούμε και τα πιο γνωστά, ενώ τα δύο τελευταία είναι πολύ ελαφριά και απευθύνονται σε παλιούς ή μικρούς υπολογιστές ή όπου υπάρχει ανάγκη ταχύτητας.

KDE