Како се пресметува четириесеттиот ден

За да се пресмета во кој ден паѓа четириесеттиот ден на покојниот, се зема денот на смртта и се брои до пет. На пример: ако лицето починало в петок до 16 часот, се брои: петок, сабота, недела, понеделник, вторник, значи четириесеттиот ден му се паѓа во вторник - петтиот ден од смртта. Ако пак лицето починало по 16 часот се брои од следниот ден. Никогаш не се смета од денот на закопот, зашто погребот некаде се прави и по една седмица откако настапила смртта .

Со оглед на тоа дека помените на третиот, деветтиот и четириесеттиот ден се прават во кој ден ќе се совпадне соодветниот помен, затоа шестмесечниот и годишните помени и другите денови кога блиските ќе сакаат да направат помен се поместуваат во најблискиот викенд (сабота) до поменот. Погрешна е практиката кај некои верници, годишниот помен да го прават и по еден месец порано од годината. Црквата дозволува неколку дена заради саботата, како ден кој е посветен на починатите, но не и еден месец порано. Пожелно е да се одбегнуваат и неделните денови за вршење на помени, зашто тој ден е ,,Мал Велигден'' ден за радост и веселба, а не за помени. Отстапки се прават во исклучителни потреби.

Четириесеттиот ден

Од деветтиот ден до четириесеттиот ден, цели триесет дена, на душата и се покажуваат местата на пеколните маки на грешниците. Минувајќи низ нив, душата почнува да ја фаќа страв и таа да не биде осудена на такви маки. На 40 ден душата по трет пат застанува пред лицето Божјо за да ја прими својата награда за евангелискиот и добродетелен живот, или пак да ја прими заслужената казна за грешниот живот на земјата. Во тој миг, додека душата стои пред Праведниот Судија - Господ Бог, над неа се извршува посебен и привремен суд, кога пред Бога и ангелите, како на филмско платно ќе поминат сите настани од нејзината младост, па се до последниот час на животот, и според тоа, ќе и се определи привремено место на радост или казна. Тогаш најмногу е присутно чувството дека речиси сиот земен живот, всушност, го живееме и работиме за тој суден ден. Сето земно богатство и слава, недоволно исползувани, се кобни за вечноста на душата. Добрите дела и евангелскиот живот се гаранција за вечниот и блажен живот. Сé друго е суета. Но, постои уште една можност преку која се спасуваат душите на покојниците. Тоа е Божјата милост, крсните страданија на Спасителот Господ Исус Христос, топлата молитва и милостина принесени од блиските и црквата, за Семилостивиот Бога да ја покаже својата родителска љубов и милост. Затоа Светата Црква советува, четириесетдневниот дневен помен да се прави во истиот ден кога се исполнуваат 40 дена од земната кончина. Светата Црква препорачува на сите помени, а особено на 40тиот ден да се отслужи света Заупокоена Литургија.

Цениме за потребно да им објасниме на верниците дека, согласно Догматиката и Светото Предание на Православната Црква, душите на покојниците се наоѓаат привремено во рајските убавини или пеколните измачувања. Конечната одлука на Праведниот Судија - Бог, ќе биде изречена на последниот и општ суд, кога ќе настапи и крај на светот. Затоа, црквата препорачува да се извршуваат помени и да се дели милостина, за да им се помогне на грешните души, преку Божјата милост да го наследат вечниот и блажен живот. Тешејќи ги оние што прекумерно плачат и тагуваат за своите починати, Свети Јован Златоуст вели: ,,Да се погрижиме, колку што е можно, наместо солзи и лелекање, наместо раскошни гробници, да им помогнеме на починатите со своите молитви, милостина и прилози, за на тој начин, и за нив и за нас да испросиме од Бога ветени богатства (добра)''.