วัยรุ่นมีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และที่สำคัญการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ อาจทำให้เกิดปัญหาที่ตามมาได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นปัญหายาเสพติด ปัญหาชู้สาว ปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ ปัญหาทางสื่อเทคโนโลยี ซึ่งปัญหาเหล่านี้นับวันยิ่งจะทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นทุกวัน โดยเฉพาะกลุ่มเด็กวัยรุ่นเป็นกลุ่มที่อยู่ในภาวะเสี่ยงต่างๆ ย่อมจะตกเป็นเหยื่อของปัญหาสังคมเหล่านี้ได้ง่าย ซึ่งลำพังครูที่ปรึกษา ครูแนะแนว ย่อมมีจำนวนที่ไม่เพียงพอที่จะดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่มีอยู่จำนวนได้อย่างทั่วถึง

นักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC เป็นการทำงานของยุวชนแนะแนวที่ได้รับการฝึกทักษะที่จำเป็น เพื่อสามารถให้ความช่วยเหลือเพื่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพนั้น จำเป็นต้องได้รับการสนับสนุน ส่งเสริม จากผู้บริหาร ครูแนะแนว ครูที่ปรึกษา ครูผู้รับผิดชอบระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน และผู้ปกครอง จะสามารถทำให้การช่วยเหลือเพื่อนประสบผลสำเร็จได้ดียิ่งขึ้น

ดังนั้นโรงเรียนแม่แจ่ม จึงได้จัดทำโครงการนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC ขึ้น โดยเพื่อส่งเสริมและพัฒนาเพื่อนนักเรียนให้มีความสุข เป็นคนดี คนเก่งของสังคมและเพื่อส่งเสริมกิจกรรมระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

หลักการสำคัญที่เป็นเจตนารมณ์ในการส่งเสริม ให้นักเรียนทำหน้าที่เป็นนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษาดังนี้

1. การใช้หลักจิตวิทยาของกลุ่มเพื่อน (Peer Psychology/Peer to Peer-P2P) เป็นพื้นฐานในการสร้างสัมพันธ์ภาพ และการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เพราะบุคคลมีสถานภาพแตกต่างกัน เช่น พื้นเพวัย วิถีชีวิตประจำวัน และมีกิจกรรมร่วมกันจะสนิทสนม คุ้นเคย ไว้วางใจ สามารถสื่อสารกันได้อย่างเปิดเผยเข้าใจซึ่งกันและกันได้ง่าย

2. การให้คำปรึกษาโดยเพื่อน (Peer Counseling) มุ่งให้นักเรียนที่มีสัมพันธ์ภาพที่ดีกับเพื่อน ได้มี บทบาทสำคัญในการมีส่วนร่วมในกระบวนการแนะแนว ให้คำปรึกษาเพื่อนนักเรียนด้วยกัน และการพัฒนา ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยการชี้แนะของครูแนะแนว

3. นักเรียน : เพื่อนที่ปรึกษา (YC-Youth Counselor) คือ นักเรียนที่โรงเรียนพิจารณาคัดสรรว่าเป็นผู้มีมนุษย์สัมพันธ์ สามารถคิดวิเคราะห์ มีจิตอาสาในการช่วยเหลือผู้อื่น รับฟังให้คำปรึกษาหารือ และได้รับการพัฒนาให้มีความรู้ ความสามารถในการให้คำปรึกษาเบื้องต้น และปฏิบัติหน้าที่ให้คำปรึกษา โดยการดูแลชี้แนะอย่างใกล้ชิดของครูแนะแนว

1. เพื่อสร้างนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษาเป็นเยาวชนที่มีความพร้อมทั้งในด้านความรู้ (Knowledge) ทัศนคติ (Attitude) และความสามารถ (Ability) ในการให้คำปรึกษาเพื่อลดปัญหาได้อย่างเหมาะสม

2. เพื่อให้นักเรียนเพื่อนที่ปรึกษามีบทบาทในการแก้ปัญหาของสังคม ทั้งในโรงเรียน และชุมชน

3. เพื่อผลักดันให้เกิดเครือข่ายของนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษาที่ยั่งยืนในโรงเรียน

4. เพื่อผลิตสื่อให้ความรู้เกี่ยวกับการแก้ปัญหาโดยการแนะแนวไปยังเยาวชน ครู-อาจารย์ พ่อแม่ ผู้ปกครอง และประชาชนทั่วไป อันจะสร้างความเข้าใจในการแนะแนวที่ถูกต้อง และทำให้เกิดการใช้ กระบวนการแนะแนวเพื่อแก้ปัญหาวัยรุ่นอย่างกว้างขวาง

การให้คำปรึกษาสำหรับเพื่อน เป็นวิธีการหนึ่งในการช่วยเหลือเพื่อนด้วยกันเอง โดยการรับฟัง สนับสนุน ให้กำลังใจในการแก้ไขปัญหา ให้ข้อมูลที่จำเป็นแก่เพื่อน เสนอแนะแหล่งช่วยเหลืออื่น ๆ ที่เพื่อน ต้องการความช่วยเหลือ รวมทั้งการส่งต่อเพื่อนไปขอรับความช่วยเหลือจาก YC/ครู-อาจารย์ หรือผู้เชี่ยวชาญ เฉพาะด้าน

YC มีบทบาทในการช่วยเหลือผู้อื่น ที่มีอายุรุ่นราวคราวเดียวกับที่ประสบกับความวิตกกังวล หรือความยุ่งยากใจให้เข้าใจปัญหาให้ชัดเจน และพัฒนาแนวทางในการแก้ไขปัญหา ได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งกันและกัน เป็นตัวแบบให้เพื่อน ช่วยให้เพื่อนเกิดการเปลี่ยนแปลง และพัฒนาตนเอง และยังเป็นการช่วยส่งเสริม สัมพันธภาพ ระหว่างเพื่อนด้วยกันอีกด้วย

YC ควรได้รับการฝึกอบรมทักษะการให้คำปรึกษา เพื่อทำหน้าที่ช่วยเหลือผู้อื่น ที่อยู่ในวัยเดียวกับ สามารถแลกเปลี่ยนค่านิยม ประสบการณ์ และวิถีการดำเนินชีวิตให้กับผู้รับการปรึกษา งานที่ทำเป็นงานขั้นพื้นฐานมีข้อจำกัดด้วยทักษะเฉพาะที่ได้รับการฝึกอบรม และอยู่ภายใต้การนิเทศของผู้เป็นวิชาชีพปัญหาที่ให้การช่วยเหลือเป็นปัญหาทั่ว ๆ ไปที่ไม่ใช่ปัญหารุนแรงที่ต้องได้รับการช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ ที่เป็นวิชาชีพ YC เป็นเสมือนสะพานเชื่อมโยงระหว่างเพื่อนกับผู้ที่ให้ความช่วยเหลือที่เป็นวิชาชีพ โดยทั่วไป YC ควรเป็นสมาชิกในชุมชนเดียวกันกับเพื่อนผู้มาของรับการศึกษา

จรรยาบรรณของ YC อาจใช้แนวทางของสมาคมแนะแนวแห่งประเทศไทย ได้กำหนดไว้เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติ มีดังนี้

1. เคารพในศักดิ์ศรี และส่งเสริม สนับสนุนสวัสดิภาพของเพื่อนผู้มารับคำปรึกษา และต้องระวังไม่ให้ผู้รับคำปรึกษาได้รับการกระทบกระทั่งทางจิตใจ

2. สัมพันธภาพในการให้คำปรึกษา ซึ่งข้อมูลที่ได้นั้น จะต้องเก็บรักษาไว้เป็นความลับ

3. บันทึกต่าง ๆ ในการให้คำปรึกษา รวมทั้งบันทึกจากการสัมภาษณ์ ข้อมูลจากแบบทดสอบ เครื่องบันทึกเสียง และเอกสารอื่น ๆ ถือได้ว่าเป็นข้อมูลที่จะนำไปใช้จะต้องปกปิดเอกลักษณ์ของเพื่อนผู้รับคำปรึกษา และระมัดระวังอย่างยิ่งที่จะไม่ให้เกิดผลเสียหายแก่เพื่อนผู้รับคำปรึกษาทราบ

4. ควรชี้แจงเงื่อนไขต่าง ๆ ของการให้คำปรึกษาให้เพื่อนผู้รับคำปรึกษาทราบ

5. ในการให้คำปรึกษา YC ต้องหลีกเลี่ยงสภาพที่จะทำให้เพื่อนผู้รับคำปรึกษาอยู่ในภาวะขัดแย้งในใจ

6. ยุติคำปรึกษา เมื่อ YC ไม่สามารถให้ความช่วยเหลือผู้รับคำปรึกษาได้อีกต่อไป และให้ส่งต่อไปพบผู้เชี่ยวชาญที่เหมาะสมต่อไป

7. หากได้รับข้อมูลที่อาจเป็นอันตรายแก่ผู้อื่น YC ต้องรายงานให้แก่ผู้มีอำนาจที่เกี่ยวข้อง ในแนวทางที่ไม่เปิดเผยว่าได้รับข้อมูลจากเพื่อนผู้รับคำปรึกษาคนใด

1. เป็นบุคคลที่มีความรู้ความสามารถทางด้านจิตเมตตา จิตอาสา รับฟัง ช่วยเหลือผู้อื่นเข้าใจผู้อื่นมีมนุษย์สัมพันธ์ มีทัศนคติที่ดีต่อสิ่งรอบตัว เป็นต้น

2. สามารถให้คำปรึกษา และแนะแนวทั้งแก่ตนเอง และผู้อื่นได้อย่างเหมาะสม

3. สามารถหาแนวทางในการช่วยเหลือผู้อื่นในเบื้องต้นได้

4. มีทักษะในการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ

5. ได้รับการฝึกทักษะที่จำเป็น เพื่อสามารถให้ความช่วยเหลือเพื่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

นักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC ที่ได้รับผิดชอบหน้า FAN PAGE ของกลุ่มนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC โรงเรียนแม่แจ่มได้ทำการอัพเดทข้อมูล ข่าวสารที่เป็นประโยชน์ให้กับสมาชิกทุกคนที่เข้ามาถูกใจ และยังตอบคำถามให้เพื่อนๆๆสมาชิกที่ได้เข้ามาทิ้งคำถาม โดยวิธีนี้เป็นวิธีที่รวดเร็วในโลกปัจจุบัน

จัดบอร์ดเกี่ยวกับมหาวิทยาลัยและข่าวสารต่างๆ จากครูแนะแนว นักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC ก็จะนำข่าวและแผ่นโปสเตอร์ของมหาวิทยาลัยต่างๆมาติด เพื่อให้นักเรียนโรงเรียนแม่แจ่มได้เข้ามาอ่าน เกี่ยวกับ การศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัยโดยบอร์ดนี้มีชื่อว่า “ประชาสัมพันธ์”

ภายในห้องแนะแนว เรายังมีมุมสำหรับวารสาร หนังสือติว หนังสือรายละเอียดเกี่ยวกับหลักสูตร สาขาของแต่ละมหาวิทยาลัยให้บริการ โดยมีนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC คอยทำหน้าที่เหมือนเจ้าหน้าที่ห้องสมุดน้อยในการให้บริการ

ในช่วงของเวลาพักกลางวันของโรงเรียน นักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC จะได้มาปฏิบัติหน้าที่เป็นผู้จัดรายการเสียงตามสาย โดยได้จัดตารางเวรจัดรายการในทุกวันพุธและวันพฤหัสบดี มีการเปิดเพลงเพื่อให้นักเรียนทุกคนได้ผ่อนคลายกับการเรียน และหาข่าวสารน่ารู้ที่เป็นประโยชน์มาประชาสัมพันธ์บอกกล่าวให้นักเรียนทุกคนได้ทราบ

บริเวณห้องแนะแนวและโต๊ะม้าหินอ่อนบริเวณหน้าห้องละกอนกลางและบริเวณข้างสนามบาสเกตบอล มักจะมีนักเรียนมาขอรับคำปรึกษา มีเรื่องทุกข์กาย ทุกข์ใจ มาขอรับคำปรึกษาจากนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC

ความภูมิใจที่เกิดขึ้นกับนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC ก็เมื่อเห็นเพื่อนนักเรียนที่มาขอรับคำปรึกษามีความสุข ปราศจากความทุกข์ต่างๆ สามารถใช้ชีวิตได้อย่างราบรื่น และสนุกกับการเรียนในแต่ละวัน

งานแนะแนวได้จัดอบรมแกนนำนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษาขึ้นในวันที่ 28-29มิถุนายน 2560 ณ

ห้องละกอนกลาง โรงเรียนแม่แจ่ม โดยมีนักเรียนให้ความสนใจสมัครเข้าร่วมการอบรมจำนวน 44 คน เพื่อที่หลังจากการอบรมในครั้งนี้ นักเรียนเหล่านี้จะได้นำความรู้ที่ได้จากวิทยากร ไปปฏิบัติหน้าที่ในฐานะนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC

การอบรมแกนนำนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC ในครั้งนี้ได้รับเกียรติจากคุณครูจงสกุล และคุณครูศิรินพร

มาเป็นวิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับการดำเนินกิจกรรมนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC โดยนักเรียนที่เข้าร่วมการอบรมต่างตั้งใจเก็บเกี่ยวความรู้จากท่านวิทยากรให้มากที่สุด

นักเรียนทุกคนที่ได้มาอบรมในครั้งนี้จะได้รับความรู้ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ เพื่อนำสิ่งที่ได้นี้ ไปถ่ายทอดต่อรุ่นน้องและใช้ความรู้ในการเป็นนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC ของโรงเรียนแม่แจ่ม

บรรยากาศการประชุมแกนนำนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC หลังจากที่แต่ละคนได้ผ่านการอบรมหลักสูตรนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC จากวิทยากรที่มีความรู้ ความสามารถในด้านนี้ โดยในครั้งนี้เป็นการประชุมเพื่อทำการคัดเลือกประธานนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC และทีมคณะกรรมการ

ทุกๆ 2-3 เดือน เราก็จะมีการประชุมเพื่อพบปะพูดคุยเกี่ยวกับการดำเนินงานกิจกรรมต่างๆของนักเรียนเพื่อนที่ปรึกษา YC ปัญหาที่พบ และวิธีการแก้ไขปัญหา