Zenuwstelsel antwoorden

1. Waar of vals

   • Elke prikkel die een dendriet ontvangt is sterk genoeg om het cellichaam te bereiken.

     • vals

   • Dendrieten bestaan meestal uit lange, boomvormige vertakkingen.

     • vals

   • Een neuron bevat meestal meerdere dendrieten

     • waar

   • De 'cel van Schwann' is gelegen tussen de axon en de myelineschede.

     • vals

   • In het centraal zenuwstelsel wordt de myelineschede gemaakt door de cellen van Schwann.

     • vals

   • Een axon eindigt op één eindknopje.

     • vals

   • Het doorgeven van een zenuwprikkel t.h.v. de synaps kan in 2 richtingen.

     • vals

   • Gliacellen zij steuncellen in het zenuwstelsel.

     • waar

   • Zenuwcellen kunnen rechtstreeks voedingsstoffen opnemen, en afvalstoffen afgeven aan de hersencapillairen.

     • vals

   • Het liquor cerebrospinalis is te vinden tussen de duramater en de archnoïdea.

     • vals

   • Het centraal zenuwstelsel wordt gevormd door 12 paar hersenzenuwen en 31 paar ruggenmergzenuwen.  Lees goed de zin!!

     • vals

   • Vanuit de voorhoornen vertrekken de motorische zenuwvezels.

     • waar

   • Hersenzenuwen behoren tot het CZS.

     • vals

   • Het cytoplasma met de celkern ligt in de hersenen aan de buitenkant.

     • waar

   • Het hersenvocht wordt door de piamater opgenomen in het bloed en naar de hersenaders vervoerd.

     • vals

   • Het liquor cerebrospinalis werkt als een soort schokdemper.

     • waar

2. Welk stelsel gebruik je vooral bij het lezen van deze vraag (nadenken)?

   • het zenuwstelsel, ZS

3. Hoe kan je het zenuwstelsel indelen, in functie van de bouw?  Leg kort de anatomische indeling uit.

   • centraal zenuwstelsel = CZS, bevat hersenen en ruggenmerg, het ligt in een benige bescherming; schedel en wervelkanaal

   • perifeer zenuwstelsel, ligt buiten schedel en wervelkanaal, bevat 12 paar hersenzenuwen (nervi craniales) en 31 paar ruggenmergzenuwen (nervi spinales)

4. Waarom spreekt men bij zenuwen per paar?

   • omdat je steeds een rechter en een linkerzenuw hebt

5. Hoe kan je het zenuwstelsel indelen, in functie van de werking?  Leg kort de fysiologische indeling uit. Illustreer telkens met een duidelijk voorbeeld. Geef ook één onduidelijk voorbeeld.

   • het somatisch ZS of willekeurig ZS of animaal ZS of hoger ZS, staat onder invloed van onze wil

   • het autonoom ZS of onwillekeurig ZS of vegetatief ZS of lager ZS werkt onafhankelijk van onze wil
     vb. ... Denk na. Succes!

6. Wat ligt er hoger  (als je rechtstaat): het cerebellum of het medulla van het cerebrum of de cortex van het cerebrum? Geef ook de Nederlandse term, en de functie van beide zaken.

   • de cortex van het cerebrum ligt boven de medulla van het cerebrum en dit ligt hoger dan het cerebellum

   • cerebrum= grote hersenen, zorgen voor mijn bewust functioneren

   • cerebellum = kleine hersenen zorgen voor de coördinatie van de spierwerking

7. Uit welke 2 soorten cellen bestaat het zenuwstelsel?

   • neuronen (zenuwcellen)

   • steuncellen (gliacellen vb cellen van Schwann)

8. Geef 3 soorten neuronen en leg uit.

   • sensorisch neuron: ontvangt prikkels en stuurt ze naar het CZS

   • schakelneuron: geeft signalen door

   • motorisch neuron: draagt prikkel over naar ander weefsel, die vertrekken bij het CZS

9. Elke neuron bestaat uit een cellichaam en 2 soorten uitlopers.
   Welke? 
   Leg ook de functie van die uitlopers uit.

   • dendrieten: geven de prikkel door aan het cellichaam

   • neurieten of axonen: sturen de prikkel weg van het cellichaam

10. Vul aan met volgende woorden: naar het cellichaam, van het cellichaam weg, meestal één, meestal meerdere, reageert op elke prikkel, reageert enkel op sterke prikkel, lang, kort, myelineschede, boomvormig

dendriet

neuriet

naar het cellichaam

van het cellichaam weg

meestal meerdere

meestal één

reageert enkel op sterke prikkel

reageert op elke prikkel

kort

lang

boomvormig

myelineschede

11. Welke cellen zorgen voor de voeding van de mergschede?

    • CZS: gliacellen

    • PZS: cellen van Schwann

12. Geef 2 functies van een myelineschede?

    • isoleren, prikkel sneller doorgeven, 

    • prikkel niet laten overgaan op axonen in de buurt

13. Hoe noemt men de plaats waar de neuriet in verbinding staat met een andere zenuwcel?

    • synaps

14. Wat is het verschil tussen een neuriet en een neuron en een nefron?

    • een neuriet is een lange uitloper van een neuron

    • een nefron is de kleinste filtereenheid van een nier

15. Hoe noemt men de chemische stoffen die zorgen voor de prikkeloverdracht in het zenuwstelsel

    • neurotransmitters

16. Hoe noemt men de contactplaats tussen de zenuwcel en een dwarsgestreepte spier?

    • motorisch eindplaatje

17. Wat zijn gliacellen?
    gliacellen zijn steuncellen, ze voeden de myelineschede in het CZS, ze zorgen voor de bloed-hersenbarrière (daardoor kunnen niet alle stoffen in het bloed zomaar de hersenen bereiken)

18. Geef 4 functies van de steuncellen in het zenuwweefsel?
    steun verlenen
    voedingsstoffen en zuurstof aanbrengen
    afvalstoffen wegvoeren
    bloed-hersenbarrière vormen

19. Bespreek het belang van de bloed-hersenbarrière?
    Door de bloed-hersenbarrière kunnen niet alle stoffen zomaar de neuronen bereiken. Dit is zeer belangrijk voor bepaalde geneesmiddelen. Bij prematuren en pasgeborenen is de bloed-hersenbarrière nog niet volledig ontwikkeld. Bij deze personen kunnen sommige geneesmiddelen meer neurologische bijwerkingen geven.

20. Vul aan.
    Multiple sclerose (MS) is een chronische ziekte van het ............................................ (hersenen en ruggenmerg) dat bepaalde signalen niet goed kan verwerken. Aan de basis ligt een aantasting van de vetachtige ísolatielaag (de ....................) rond de zenuwbanen door ons eigen immuunsysteem (= .......................................................).
    MS, centrale zenuwstelsel, myeline, afweersysteem

21. Teken een neuron en benoem de onderdelen.
    succes!

22. Bespreek de prikkelgeleiding in het zenuwweefsel?
    Zenuwcellen maken geen direct contact met elkaar, maar staan wel met elkaar in verbinding.
    De plaats waar een axon (neuriet) in verbinding staat met een dendriet wordt synaps genoemd.
    De axon eindigt op verschillende eindknopjes
    Een eindknopje bevat blaasjes met een speciale stof (= neurotransmitter vb adrenaline of acetylcholine).
    Neurotransmitters kunnen een prikkel overdragen naar een volgende zenuwcel.
    Als de prikkel bij de synaps aankomt komen de neurotransmitters vrij.
    De neurotransmitters gaan via de synaptische spleet naar de volgende zenuwcel.
    Het doorgeven van een zenuwprikkel kan maar in één richting, van de eindknopjes van de neuriet naar de dendriet van de volgende zenuwcel.

23. Hoe noemen we een contactplaats tussen een zenuwcel en een willekeurige spier?
    motorisch eindplaatje

24. Uit welke delen bestaat het CZS?
    de hersenen
    cerebrum (grote hersenen, 2 hemisferen of hersenhelften), cerebellum (kleine hersenen) en hersenstam (= tussenhersenen (=diencephalon), middenhersenen (=mesencephalon), en het medulla oblongata (verlengde merg))
    het medulla spinalis (ruggenmerg) en de cauda equina (de paardenstaart)

25. Welk kleur hebben de hersenen aan de buitenkant? Waarom?
    grijs, omdat er cellichamen inzitten

26. Hoe noemt men de opening in de schedelbasis waardoor het ruggenmerg loopt?
    achterhoofdsgat (foramen magnum)

27. Welk deel van je hersenen gebruik je, als je bij bewustzijn bent?
    je cerebrum of grote hersenen

28. Bespreek de vliezen rond het centrale zenuwstelsel. Wat? Indeling? Waar? Functie?
    Geef naast de medische term ook de Nederlandse term.

    • Waaruit bestaat het CZS?
      Het CZS bestaat uit de hersenen (cerebrum, cerebellum en truncus cerebri) en het ruggenmerg (=medulla spinalis) en de cauda equina (= paardenstaart).

    • Hoeveel vliezen liggen er rond het CZS?
      Rond het CZS liggen 3 vliezen.

    • Hoe noemt men de vliezen rond het centraal zenuwstelsel?
      Ter hoogte van de hersenen noemt men ze hersenvliezen (meningen), ter hoogte van het ruggenmerg noemt men ze ruggenmergvliezen.

      • dura mater       harde vlies, ligt aan de binnenzijde van schedel en wervelkanaal

      • arachnoïdea spinnenwebvlies, zorgt voor de opname van het liquor cerebrospinalis

      • pia mater         zachte vlies, volgt de vorm van hersenen en ruggenmerg, bevat veel bloedvaten

    • Wat bevindt er zich tussen de vliezen?
      Tussen de arachnoidea en de pia mater bevindt zich de subarachnoïdale ruimte.  Deze is gevuld met liquor cerebrospinalis. Dit vocht werkt als schokdemper.

29. Als ik kinderen krijg, wil ik zeker epidurale verdoving. Waar spuit de verdovingsarts (anesthesioloog of anaesthesist) zijn verdovende stof wanneer hij epidurale verdoving toedient?
    rond de dura mater, (epi = rond, dura komt van dura mater of harde vlies)

30. Waaruit  bestaat het perifeer zenuwstelsel?
    12 paar hersenzenuwen (nervi craniales) en 31 paar ruggenmergzenuwen (nervi spinales)

31. Wat verstaat men onder 'gemengde zenuw'?
    een zenuw met zowel sensorische als motorische zenuwvezels

32. Vul aan.
    ruggenmerg (.................................; Eng.: spinal cord), het binnen het wervelkanaal gelegen deel van het ................................................., dat de communicatie tussen de organen en de hersenen verzorgt. Uit het ruggenmerg ontspringen bij de mens ....... paar ruggenmergszenuwen (..................................). Het is de voortzetting van het tot de hersenen behorende verlengde merg (= ..................................) en strekt zich bij de mens uit van het achterhoofdsgat (= ...........................................) tot aan de tweede lendenwervel.
    medulla spinalis, centraal zenuwstelsel, 31, nervi spinales, medulla oblongata, foramen magum

33. Geef de naam van het laagste deel van de hersenen?
    verlengde merg of medulla oblongata

34. Waar bevindt zich het ruggenmerg? Waar begint en eindigt het ruggenmerg?
    in het wervelkanaal (canalis spinalis) het begint t.h.v. achterhoofdsgat (foramen magnum) aan het verlengde merg (medulla oblongata) en eindigt t.h.v. L2 (lumbale wervel 2) met de cauda equina (paardestaart)

35. Leg uit piramidebanen en extrapiramidaal systeem.
    een piramidebaan is een motorische afdalende (vanaf het cerebrum via de hersenstam tot in het ruggenmerg) zenuwbaan
    het extrapiramidaal systeem ligt buiten de motorische zenuwbanen, doch heeft ook invloed op de bewegingen van het lichaam

36. Teken het ruggenmerg, samen met de wervel, in dwarsdoorsnede en benoem alle delen.
    succes!

37. Leg uit: reflexen.
    Reflexen zijn onbewuste en onwillekeurige reacties op een prikkel. De prikkel gaat via de sensorische zenuwvezel naar de achterhoorn van het ruggenmerg en wordt onmiddellijk overgeschakeld via de voorhoorn op een motorische zenuwvezel. Men reageert dus op een prikkel voor men zich ervan bewust is.

38. Waar vertrekken de eerste paar ruggenmergzenuwen?  Wees volledig in je antwoord.
    tussen de schedel (cranium) en de eerste cervicale wervel (atlas)

39. Leg uit cauda equina. Wat? waar? Wat weet je ervan?
    Het ruggenmerg loopt tot L1 en gaat over in de paardenstaart.  Ook het ruggenmerg is omgeven door de 3 vliezen en bevat liquor cerebrospinalis tussen de piamater en de arachnoïdea.

40. Leg uit aan de hand van een voorbeeld: plexus.
    De plexus brachialis is een vlecht van ruggenmergzenuwen, deze plexus ligt t.h.v. de oksel

41. Via welke weg worden gegevens van de linker hemisfeer naar de rechter hemisfeer uitgewisseld?
    via de hersenbalk (corpus callosum)

42. Waar kruisen de ruggenmergzenuwen elkaar?
    Op de overgang tussen het verlengde merg en het ruggenmerg kruisen de ruggenmergszenuwen elkaar.

43. Wat zijn gyri en sulci? Waar komen we die tegen?
    We vinden gyri (windingen of plooien) en sulci (groeven) terug t.h.v. de cortex van het cerebrum.

44. Hoeveel hersenkwabben hebben we t.h.v. het cerebrum?  Benoem deze kwabben met de medische term en de Nederlandse term.
    We hebben 8 kwabben,  4 in elke hemisfeer; voorhoofdskwab (lobus frontalis), slaapkwab (lobus temporalis), wandkwab (lobus pariëtalis), achterhoofdskwab (lobus occipitalis).

45. Teken een wervel en benoem de delen.
    succes!

46. Waar liggen de motorische centra in de cortex van het cerebrum?
    De motorische centra liggen op de lobus frontalis, net voor de centrale groeve.

47. Hoe noemt men de buitenste laag van het cerebrum?
    de schors of cortex

48. In de hersenschors kunnen we naast de motorische en sensorische centra ook nog andere centra onderscheiden.  Welke?
    motorische spraak, sensorische spraak, gehoor en gezichtsvermogen

49. Wat zijn associatievelden?
    Cortexgebieden die zorgen voor de verbindingen tussen de rest van de hersenschors.

50. Waar wordt het liquor cerebrospinalis geproduceerd?
    in de zijventrikels

51. Wat is de functie van het cerebellum?
    coördinatie van spierwerking

52. Vul aan.
    Als je niet kunt dansen, kun je je .................................. (een deel van de hersenen) de schuld geven.
    cerebellum

53. Waar situeren zich de middenhersenen (mesencephalon)?
    tussen de medulla oblongata en de tussenhersenen (diencephon), voor het cerebellum

54. Waaruit bestaan de tussenhersenen?
    uit de thalamus, de hypothalamus en de hypofyse

55. Bespreek de medulla oblongata.
    Dit is het verlengde merg, de bouw lijkt op het ruggenmerg, er treden ook zenuwen in en uit het CZS (hersenzenuwen). Hier bevinden zich ook het ademhalingscentrum en het centrum dat de bloedsomloop regelt. Hier lopen ook de ruggenmergzenuwen verder naar de hersenen en andersom.
    Hier kruisen de zenuwen zich. Hierdoor zal de linker hemisfeer informatie ontvangen van de rechter lichaamshelft en omgekeerd.

56. Welk deel van de hersenen regelt de onbewuste, vitale lichaamsfuncties.
    de hersenstam

57. Welk deel van de hersenen heeft vooral betrekking op de emotionaliteit van de mens.
    het limbisch systeem

58. Leg uit: nervus vagus.
    Dit is een hersenzenuw. Hij wordt ook de zwervende zenuw of nervus vagus genoemd. Een hersenzenuw is een zenuw die vertrekt uit de hersenen, meer bepaald uit het verlengde merg (medulla oblongata).  Elke mens beschikt over 12 paar hersenzenuwen, de nervus vagus is 10° hersenzenuw. Deze zenuw behoort tot het PSZS en bezenuwt o.a. hart, ademhalingsorganen, de slokdarm, en de ingewanden van de buik.

59. Welke bloedvaten zorgen voor de O2 toevoer t.h.v. de hersenen?
    2 arteriae carotides internae en de 2 arteriae vertebralis

60. Welke bloedvaten zorgen voor de CO2 afvoer t.h.v. de hersenen?
    venae jugulares

61. Leg uit: ring van Willis.

62. Geef de indeling van het autonoom zenuwstelsel.

    • Geef 3 synoniemen voor het autonoom zenwustelsel.
      = vegetatieve zenuwstelsel, lager zenuwstelsel, plantaardig zenuwstelsel, onwillekeurig zenuwstelsel.

    • Bespreek de indeling van het autonoom zenuwstelsel.
      Het onwillekeurig zenuwstelsel kan men indelen in het orthosympatische en het parasympatische zenuwstelsel.
       

Indeling

orthosympathisch zenuwstelsel parasympathisch zenuwstelsel

Afkorting

OSZ PSZ

Wanneer werkt het?

werkt bij inspanning of stress werkt bij rust, na inspanning

Wat doet het?

het stimuleert organen,
het verhoogt de RR, AH, pols,
het zorgt voor mydriase,
je haren komen recht te staan,
je zweet meer, je ziet bleker

het verlaagt de RR, AH, pols,
het zorgt voor miose, je haren gaan terug liggen,
je zweet minder, je krijgt weer kleur

neurotransmitters

adrenaline en noradrenaline acetylcholine

OSZS en PSZS zijn antagonisten

63. Welk deel van ons zenuwstelsel wordt ook het cholinerg systeem genoemd?
    het parasympatisch zenuwstelsel

64. Op de bijsluiter van Buscopan® (een geneesmiddel tegen krampen) lees ik het volgende in de rubriek eigenschappen:
    "Buscopan® is een anticholinergicum.  De stof heeft een spasmolytische werking op de gladde musculatuur van de maagdarmtractus, de galwegen, de urinewegen en de genitaliën.
    Door Buscopan® gaat het niet over in het centraal zenuwstelsel. Het heeft dan ook geen anticholinerge nevenwerkingen ter hoogte van het centraal zenuwstelsel."
    Leg uit en bespreek: anticholinergicum, spasmolyticum, gladde musculatuur, centraal zenuwstelsel.
    Een geneesmiddel dat het cholinerge systeem blokkeert. Het cholinerge systeem is een synoniem voor het parasympatisch zenuwstelsel. De nervus vagus of 10° hersenzenuw behoort tot het PSZS en bezenuwt o.a. de slokdarm en de ingewanden van de buik. De neurotransmitter van het parasympathische systeem is acetylcholine. Het PSZS is een onderdeel van het vegetatief zenuwstelsel, en werkt als antagonist van het SZS.
    Een geneesmiddel met een spasmenstoppende werking
    Spieren die bezenuwd worden door het onwillekeurig zenuwstelsel of het vegetatief zenuwstelsel.
    Het centraal zenuwstelsel omvat hersenen en ruggenmerg.

65. Welk deel van ons zenuwstelsel treedt in werking in stresssituaties?
    Het orthosympatisch zenuwstelsel

66. Hoe noemt men het deel van het zenuwstelsel dat beschermd wordt door botweefsel?
    CZS

67. Een mug prikt in mijn dermis t.h.v. mijn ulna, het jeukt en ik begin te krabben. 
    Bespreek de prikkelgeleiding, benoem de zenuwen en het zenuwstelsel.

    • Prik in de dermis/huid ter hoogte van ulna/ellepijp

    • Prikkel opgevangen door receptoren, wort doorgegeven via sensibele zenuwvezels (deel van het perifeer zeunwstelsel) aan het ruggenmerg/medulla spinalis (deel van het centraal zenuwstelsel)  ter hoogte van de cervicale wervels (C1-C7), via 1 van de 8 halszenuwen.

    • De prikkel komt binnen via de achterhoorn, wordt verder gevoerd naar hersenen via opstijgende sensorische zenuwbaan (schakelneuronen), in de hersenen is er een gewaarwording.

    • Hersenen geven prikkel verder door via afdalende motorische zenuwbaan of piramidebaan (schakelneuronen)

    • Via voorhoorn wordt prikkel doorgegeven naar motorische zenuwvezel, die ervoor zorgen dat ik aan mijn arm krab

68. Een beeldschone vrouw maakte zeer lekkere steak bearnaize.  Het water komt me in de mond.  Bespreek de prikkelgeleiding, benoem de zenuwen en het zenuwstelsel.

69. "Je werkt op mijn zenuwen." Over welke stelsel spreekt men hier?
    het zenuwstelsel

70. "Je maakt me nerveus." Welke stelsel reageert hier?
    het zenuwstelsel

71. Wat betekent nervus opticus, nervi craniales, nervi spinales?
    oogzenuw, hersenzenuwen, ruggenmergszenuwen

72. Wie regelt ons bewustzijn?
    cerebrum

73. Hoeveel zenuwen omvat het PZS?
    43 paar, 12 paar hersenzenuwen (nervi craniales) en 31 paar ruggenmergzenuwen (nervi spinales)

74. Waar in de hersenen wordt de informatie vanuit het gehoor verwerkt?
    in de cortex van het cerebrum, t.h.v. de temporale kwab

75. Waar in de hersenen wordt de visuele informatie verwerkt?
    in de cortex van het cerebrum, t.h.v. de occipitale kwab

76. Welke hersenkwab draagt zorg voor onze intellectuele eigenschappen?
    het voorste deel van de frontale kwab (leergedrag, oordeelsvermogen en persoonlijkheid)

77. Welke kwab zorgt voor de verwerking van de sensorische en de motorische informatie?
    het achterste deel van de frontale kwab draagt zorg voor de verwerking van de motorische informatie
    de pariëtale kwab draagt zorg voor de verwerking van de sensorische informatie

78. Wat betekent meningitis?
    ontsteking van de hersenvliezen of meningen

79. Hoe noemt men de ruimte onder het harde hersenvlies?
    subdurale ruimte

80. Hoe noemt men de ruimte onder het spinnenwebvlies?
    subarachnoïdale ruimte

81. Welk vlies volgt alle gyri van de hersenen?
    de piamater of het zachte vlies

82. Welk vlies is nauw met het beenvlies aan de binnenzijde van de schedel vergroeid?
    dura mater

83. Vul aan.
    De twee ................................. (helften) van de grote hersenen (= ......................) worden door een brugvormige structuur, de zogenoemde .......................................... (corpus callosum), met elkaar verbonden. Het oppervlak van de ............................................. (hersenhelften) is sterk geplooid, waarbij een specifiek patroon van windingen (...............) en groeven (.................) ontstaat.
    hemisferen, cerebrum, hersenbalk, hemisferen, gyri, sulci

84. Sommige soorten paddestoelen behoren tot de hallucinogene soorten. Hallucinogene stoffen zijn stoffen die bij mensen in een niet dodelijke dosis veranderingen in de waarneming, in de gedachten en in de stemming  te weeg brengen. Dergelijke stoffen werken vaak in op het centrale zenuwstelsel.
    Leg uit: centraal zenuwstelsel.
    Het centraal zenuwstelsel is het deel van het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg en ligt in een benige bescherming van schedel en wervelkanaal.

85. Teken een bovenaanzicht van een wervel inclusief het ruggenmerg. Benoem alle delen van de wervel en het ruggenmerg. Geef ook aan wat waar binnenkomt en wat waar vertrekt. Noteer ook waar de voor- (buik) en de achter (rug) zijde is op je tekening.

86. Geef en bepreek de kamers in de hersenen. Wat? Waar? Functie?
    In je antwoord moeten de termen productie en opname vermeld staan.
    2 zijventrikels (holten): liggen in het cerebrum, in elke hemisfeer, hierin wordt de hersenvloeistof aangemaakt; liquor cerebrospinalis
    3° venrtrikel: ligt in de tussenhersenen (diencephalon)
    4° ventrikel: van hieruit stroomt dit vocht naar de hersenen en naar het ruggemerg in de subarachnoïdale ruimte, ligt t.h.v. de middenhersenen of (mesencephalon)
    Het hersenvocht wordt door de arachnoïdea opgenomen en naar de hersenaders gevoerd.
    Het werkt als schokdemper.

87. ALS (amyotrofe laterale sclerose) is een selectieve degeneratieve aandoening die de motorische neuronen van het centrale zenuwstelsel aantast.
    Leg volgende begrippen uit: neuron, motorisch neuron, CZS.

    • Neuron = zenuwcel

    • motorisch neuron = zenuwcel die motorische opdrachten/prikkels doorgeeft

    • CZS = hersenen, ruggenmerg, en cauda equina; zenuwstelsel beschermd door de schedel en de wervelkolom