QUIZ XXV. JAN KOCHANOWSKI. Dla uczniów szkół (ponad)podstawowych.
UWAGA: na materiał graficzny „nałożono” hiperłącza prowadzące do różnych miejsc w sieci, zwłaszcza (choć nie tylko) haseł encyklopedycznych, co umożliwia samodzielne pogłębienie wiedzy.
1. Jan Kochanowski urodził się w Sycynie ok. roku:
A. 1470. B. 1530. C. 1580. D. 1584.
2. Anna – matka Jana Kochanowskiego, utrwalona w Dworzaninie polskim Łukasza Górnickiego – pochodziła z rodu:
A. Białaczowskich. B. Podlodowskich. C. Wazów. D. Jagiellonów.
3. Ojciec Jana Kochanowskiego (herbu Korwin) miał na imię:
A. Adam. B. Paweł. C. Piotr. D. Władysław.
4. Jan Kochanowski studiował zwłaszcza w:
A. Madrycie. B. Marsylii. C. Poznaniu. D. Padwie.
5. W latach 70. XVI w. (bądź może nieco wcześniej) Jan Kochanowski ożenił się z Dorotą z domu:
A. Białaczowska. B. Podlodowska. C. Waza. D. Jagiełło.
6. W tzw. okresie dworskim życia Jan Kochanowski pracował jako:
A. sekretarz królewski. B. podskarbi. C. podczaszy. D. minister kultury.
7. W czasie studiów we Włoszech Jan Kochanowski pełnił zaszczytną funkcję, mianowicie:
A. premiera studenckiego. B. przewodniczącego braci żakowskiej. C. konsyliarza nacji polskiej. D. dziekana uczelni.
8. Jan Kochanowski marzył o życiu w wiejskiej idylli, dlatego też ostatecznie osiadł w:
A. Przytyku. B. Chechłach. C. Sycynie. D. Czarnolesie.
9. W dorobku Jana Kochanowskiego znajdziemy Odprawę posłów greckich. Utwór ten to:
A. fraszka. B. dramat. C. pieśń. D. powieść.
10. W drugim wydaniu Trenów Jan Kochanowski dodał do swego dzieła krótkie Epitafium Hannie, ponieważ zmarła Hanna dla poety była:
A. córką. B. ciotką. C. siostrą. D. matką.
11. Na początku lat 50. XVI w. Jan Kochanowski zaznaczył swój debiut literacki, którym jest zachowana w rękopisie:
A. rozległa epopeja. B. przejmująca tragedia. C. krótka dedykacja. D. ciekawie spuentowana nowela.
12. Jeden z utworów Jana Kochanowskiego zwykło się nazywać manifestem renesansowej religijności, mowa o hymnie, zaczynającym się od słów:
A. „Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?” B. „Gdzieśkolwiek jest, Bożeć, pośli dobrą godzinę!” C. „Wyda mię twarz, gdy sie serce źle czuje”. D. „Żniwa swego pierwszy snop Tobie ofiaruję”.
13. Jan Kochanowski w swojej twórczości hołdował:
A. średniowiecznej scholastyce. B. renesansowemu humanizmowi. C. oświeceniowemu empiryzmowi. D. romantycznej idei odrodzenia państwowości Polski.
14. Jan Kochanowski był poetą dwujęzycznym, pisał bowiem po polsku i:
A. angielsku. B. węgiersku. C. niemiecku. D. łacińsku.
15. Jan Kochanowski w swojej poezji propagował stoicyzm, co oznaczało zgodę na:
A. stopniowe osiąganie kolejnych szczebli awansu. B. stokrotne zwiększanie majątku. C. świadomy umiar we wszystkim. D. stosowne zachowanie kursu walut.
16. W popularnej fraszce Jan Kochanowski napisał, że Hiszpan poszedł spać trzeźwy, a obudził się pijany; ów tytułowy Hiszpan był:
A. aktorem. B. doktorem. C. strażnikiem. D. studentem.
17. Twórczość Jana Kochanowskiego po śmierci poety wznawiana była:
A. bardzo często. B. często. C. bardzo rzadko. D. nigdy.
18. Jan Kochanowski przełożył na język polski:
A. Hamleta. B. Boską komedię. C. starotestamentową Księgę Psalmów. D. Podróże Guliwera.
19. Jan Kochanowski podczas prywatnej audiencji nie mógł bezpośrednio rozmawiać z:
A. Zygmuntem I Starym. B. Zygmuntem III Wazą. C. Zygmuntem II Augustem. D. Zygmuntem Jagiellończykiem.
20. Jan Kochanowski napisał poemat, odwołujący się do gry w:
A. kręgle. B. golfa. C. krykieta. D. szachy.
21. Ważną częścią literackiego dorobku Jana Kochanowskiego stanowią pieśni, te ukazały się w kilku księgach, tj. w:
A. dwóch. B. czterech. C. dziesięciu. D. dwudziestu.
22. Oniryzm cechuje ostatni Tren Jana Kochanowskiego (19.), ponieważ w tej finałowej części cyklu czytamy o:
A. śmierci. B. zbawieniu. C. śnie. D. zaświatach.
23. Dochowanie wierności renesansowej zasadzie ad fontes zmuszała Jana Kochanowskiego, by dorobek minionych epok:
A. lekceważyć. B. poznawać i doceniać. C. krytykować. D. ośmieszać.
24. Jan Kochanowski w pewnym okresie swego życia czerpał dodatkowe zyski, gdyż w Poznaniu i Zwoleniu znajdowały się, pozostające w jego dyspozycji:
A. probostwa. B. magazyny żywności. C. oficyny drukarskie. D. warsztaty produkujące broń.
25. Jan Kochanowski od końca lat 50. XVI w. pisał fraszki, utwory te można zdefiniować następująco:
A. stosunkowo długie utwory elegijne. B. monograficzna seria prozaiczna. C. cykl nowel o różnej tematyce. D. cykl krótkich utworów lirycznych.
26. Jan Kochanowski nieomal odruchowo kojarzony jest z jednym drzewem i jednym trunkiem, mianowicie z:
A. lipą i miodem. B. lipą i naparem z kwiatów lipy. C. lipą i sokiem z brzozy. D. lipą i winem.
27. Treny Jana Kochanowskiego pod względem gatunkowym to:
A. nowatorsko przekształcone epicedium klasyczne. B. cykl lamentacji. C. ciąg kilkunastu epitafiów. D. seria funeralnych planktów.
28. Humanistyczna postawa Jana Kochanowskiego w jego twórczości przejawia się w koncentracji uwagi piszącego na:
A. warunkach osiągnięcia zbawienia. B. ascetycznym trybie życia. C. dobrobycie jednostki za wszelką cenę. D. sprawach ludzkich.
29. Hymn „Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?” Jana Kochanowskiego rozpoczyna się:
A. bezpośrednim zwrotem i anakolutem. B. apostrofą i pytaniem retorycznym. C. pytaniem retorycznym i anachronizmem. D. anaforą i porównaniem Homeryckim.
30. Wśród utworów Jana Kochanowskiego znajduje się poemat, krytykujący powszechne wady ówczesnego społeczeństwa, a jego tytuł rozpoczyna się od rzeczownika:
A. Satyr. B. Komediant. C. Trefniś. D. Stańczyk.
31. W hymnie „Czego chcesz od nas, Panie” Jana Kochanowskiego Bóg jawi się jako twórca, demiurg, rzemieślnik, ale także:
A. smolarz. B. kołodziej. C. artysta. D. bednarz.
32. „Sobie śpiewam a Muzom” – słowa te otwierają manifest poetycki Jana Kochanowskiego i pochodzą z utworu znanego jako:
A. Do muzy. B. Do muz. C. Pieśń. D. Muza.
33. Fraszka Do gór i lasów zawiera lakoniczną i stąd też nieco tajemniczą rekonstrukcję życia Jana Kochanowskiego, dlatego utwór ma charakter:
A. pompatyczny. B. autobiograficzny. C. komiczny. D. polityczny.
34. Kasandra, Priam, Ulisses, Helena (m.in.) to postaci z jednego utworu Jana Kochanowskiego, a mianowicie z:
A. Trenów. B. Fraszek. C. Odprawy posłów greckich. D. Pieśni.
35. W parafrazie Horacjańskiej Ody do amfory (dzbana, wina) Jan Kochanowski zastąpił wszystkie szczegóły uogólnieniami, dzięki czemu przesłanie polskiego tekstu odznacza się wydźwiękiem:
A. uniwersalnym. B. retorycznym. C. pochwalnym. D. ascetycznym.
Wersja interaktywna Quizu XXV w jego wariancie. (27.09.2025)