Quiz 1 dla uczniów szkół (ponad)podstawowych

1. Fraza zamykająca pierwszą strofę „Bogurodzicy” – „Zyszczy nam, spuści nam” – oznacza prośbę o:

     A. obfite plony; B. przychylność Jezusa; C. zdrowie; D. bogactwo.

2. Rzeczownik „tren” ma kilka znaczeń, wskaż właściwą ich parę:

     A. utwór pochwalny i rodzaj buta; B. utwór narracyjny i tendencja np. w rozwoju technologicznym; C. utwór rozrywkowy i rodzaj oleju; D. utwór żałobny i ozdobny fragment sukni.

3. Rodzime kroniki średniowieczne spisano w języku:

     A. łacińskim; B. angielskim; C. polskim; D. staro-cerkiewno-słowiańskim.

4. Jan Kochanowski zmarł pod koniec XVI wieku, czyli mógł się urodzić w roku:

     A. 1616; B. 1430; C. 1530; D. 1630.

5. Mikołaj Rej, mówiąc „Polacy nie gęsi, iż swój język mają”, miał na myśli, że:

     A. w swoim gospodarstwie hodował drób, ale nie gęsi; B. gęsie języczki to przysmak; C. każdy Polak powinien przeczytać Źwierzyniec; D. Polacy mają własny język, którym mogą się skutecznie porozumiewać.

6. Z Nagłowic pisał się Pan:

     A. Mikołaj Rej; B. Jan Andrzej Morsztyn; C. Jan Długosz; D. Wincenty Kadłubek.

7. Piotr Skarga w Kazaniach sejmowych wyrażał:

     A. bezkrytyczny zachwyt Polską; B. troskę o przyszłość ojczyzny i jej „choroby”; C. postulaty dotyczące rozwoju gospodarczego kraju; D. aprobatę dla patologii systemu państwowego.

8. W twórczości Jana Kochanowskiego odnaleźć można refleksje mieszczące się w nurcie:

     A. renesansu; B. pozytywizmu; C. modernizmu; D. sentymentalizmu.

9. Ad fontes to łacińskie określenie, jego sens po polsku to:

     A. do gwiazd [pomimo trudności i przeszkód]; B. do domu [gdzie płonie ognisko domowe]; C. do świątyni [gdzie zawsze można odnaleźć Boga]; D. [powrót] do [antycznych] źródeł.

10. „Liryczny piewca harmonii wszechrzeczy i ich Stwórcy” – słowa te wskazują:

     A. Galla Anonima i jego kronikę; B. Jana Kochanowskiego i jego hymn „Czego chcesz od nas, Panie”; C. Mikołaja Reja i jego Żywot człowieka poćciwego; D. Jana Andrzeja Morsztyna i jego Pokutę w kwartanie.

11. Odprawa posłów greckich to:

     A. epos rycerski; B. dramat; C. fraszka; D. cykl pieśni.

12. Łacińskie memento mori wolno skojarzyć z:

     A. pogańską obrzędowością słowiańską; B. Bożym Narodzeniem; C. życzeniami z okazji ślubu; D. tańcami śmierci.

13. Jan Gutenberg (Johannes Gutenberg) zasłynął dzięki wynalazkowi:

     A. arkebuza (długa broń palna używana do XVII w.); B. strzemion, stabilizujących siodło; C. czcionki drukarskiej; D. żagli rejowych stosowanych na galeonach do XVII w.

14. „Każdy święty ma swoje wykręty” – to żartobliwe określenie definiuje wrażenie dynamiki w sztukach plastycznych i jest typowe dla:

     A. baroku; B. renesansu; C. odrodzenia; D. średniowiecza.

15. Obraz bitwy pod Grunwaldem jako pierwszy w relacji kronikarskiej utrwalił:

     A. Wincenty Kadłubek; B. Jan Długosz; C. Gall Anonim; D. Janko z Czarnkowa.

16. Scholastyka pojawiła się w średniowieczu – to nurt ówcześnie uprawianej filozofii, teologii, ale identycznie brzmi również:

     A. nazwa rodzaju szkoły; B. określenie mszy dziękczynnej; C. miano opasłej księgi rękopiśmiennej; D. imię żeńskie.

17. Jan Kochanowski najprawdopodobniej dobrze umiał grać w:

     A. piłkę nożną; B. szachy; C. golfa; D. krykieta.

18. Pierwsza w Polsce szkoła na poziomie akademickim powstała za panowania Kazimierza Wielkiego (w 1364 roku), jej nazwa to:

     A. Akademia Krakowska; B. Akademia Warszawska; C. Akademia Malborska; D. Akademia Poznańska.

19. Dawniej Polak o jednym z dniu tygodnia powiedziałby:

     A. środa; B. śródzie; C. śrzoda; D. środ.

20. Czasem i współcześnie mówimy „rozsyłać wici”. Pochodzenie tego sformułowania wiąże się z:

     A. zaproszeniem na ucztę; B. powszechnie udostępnianym donosem; C. wezwaniem do posługi wojennej; D. obwieszczeniem o dodatkowym podatku.

21. W Polsce idee renesansowe wyraźniej zaznaczyły swoją obecność i dominowały w wieku:

     A. XIII; B. XIV; C. XV; D. XVI.

22. Przesłanie, ducha przełomowego dzieła Mikołaja Kopernika (z 1543 roku) uda się określić jednym pojęciem, a mianowicie:

     A. geocentryzm; B. teocentryzm; C. heliocentryzm; D. zoocentryzm.

23. Poezję barokową cechują właściwości:

     A. klasycznego porządku i umiaru; B. indywidualnego eksperymentu myślowo-słownego i nadmiaru; C. ascetycznego ujmowania tematu i schematyzmu; D. strumienia świadomości i psychologicznego ekshibicjonizmu.

24. Przedstawione poniżej stronice, które z pewnością mogły się pojawić przed oczyma czytelnika w dobie średniowiecza, to:

25. Na ilustracjach z wieków XIX i XX uwidoczniono jednego twórcę polskiej literatury dawnej, oczywiście chodzi o:

A. Jana Kochanowskiego; B. Wincentego Kadłubka; C. Władysława z Gielniowa; D. Wacława Potockiego.