Embedded Files
ตุง เป็นภาษาถิ่นประจำภาคเหนือ แปลว่าธงที่ใช้สำหรับแขวนแบบหนึ่งในศิลปะล้านนา สามารถพบเห็นได้ในภาคเหนือของประเทศไทย โดยคนทางภาคเหนือ จะนำตุงมาใช้เป็นเครื่องประดับ หรือประกอบพิธีกรรมต่างๆ ทั้งทางศาสนา ประเพณี งานเทศกาล หรืองานเฉลิมฉลองต่างๆ
ตามคติความเชื่อของคนล้านนาเกี่ยวกับตุงที่ทำขึ้นเพื่อถวายเป็นพุทธบูชา ใช้ในงานพิธีทางศาสนา ทั้งในงานมงคลและอวมงคล โดยมีขนาดรูปทรงและรายละเอียดแตกต่างกันไปบ้าง ตามความเชื่อพิธีกรรม ความนิยมของแต่ละท้องถิ่น อย่างไรก็ดีคนล้านนามีความเชื่อว่า การถวายหรือทานตุงนั้นจะได้รับผลบุญและอานิสงค์ เพื่อให้เกิดความร่มเย็นเป็นสุขเป็นอย่างมาก หรือบางตำรามีความเชื่อสืบต่อกันมาว่า เมื่อตายไปจะได้ขึ้นสวรรค์หรือเมื่อตกนรก ชายตุงจะแกว่งฉุดวิญญาณขึ้นมาจากนรกให้ขึ้นไปสู่สรวงสวรรค์
การตัดตุงไส้หมู
ตุงไส้หมู มีลักษณะเป็นพวงประดิษฐ์ รูปร่างคล้ายจอมแหหรือปรางค์ทำจากกระดาษสีหรือกระดาษแก้วสีต่างๆ อย่างน้อยแผ่นละสี มาวางซ้อนกันแล้วพับทแยงมุมหลายๆทบ ใช้กรรไกรตัดสลับกันเป็นลายฟันปลาจนถึงส่วนปลายสุด เมื่อคลี่ออก และจับหงายขึ้น จะเห็นเป็นพวงกระดาษที่สวยงาม
ใช้สำหรับบูชาพระธาตุประจำปีเกิด และในประเพณีปี๋ใหม่เมืองตุงไส้หมู จะถูกเตรียมขึ้นในวันดา โดยสล่าตัดตุงไส้หมู จะนำกระดาษสีต่างๆมาตัดให้เป็นตุงไส้หมู แล้วนำไปผูกกับไม้ไผ่เหลาเป็นแท่งกลม หรือนำไปผูกกับก้าน “ต้นเขือง” เพื่อเตรียมไป ปักยังเจดีย์ทรายภายในลานวัดใน “วันพญาวัน” หรือวันมหาสงกรานต์ ซึ่งส่วนใหญ่จะตรงกับวันที่ 15 เมษายน ของทุกปี
ที่มา.....
เข้ม ข่าวค่ำ. รายงานพิเศษ ตุงล้านนา. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๔, จาก https://www.youtube.com/watch?v=xheidFvi90U&t=202s, ๒๕๕๘.
เชียงใหม่นิวส์. ตุงไส้หมู กับ วันพญาวัน. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๔, จาก https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/688862/, ๒๕๖๑.
ผู้จัดการออนไลน์. รอบรู้เรื่องเที่ยว : ไปเชียงราย ไหว้ดอยตุง ทำ "ตุงล้านนา" ที่บ้านครูจารินทร์. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๔, จาก https://mgronline.com/travel/detail/9620000052700, ๒๕๖๒.
ศิลปหัตถกรรมไทย. ตุงล้านนา. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๔, จาก https://sites.google.com/site/silphatthkrrmthiy/phakh-henux/tung-lan-na.
โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา. สารคดีส่งเสริมความรู้ชุดปัญญาพื้นถิ่น ตอน ตุงล้านนา. [ซีดี-รอม]. เชียงใหม่ : โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา, ๒๕๔๕.
หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่. องค์ความรู้ : วัฒนธรรมอันล้ำค่าของชาวล้านนาไทย เรื่อง ตุงล้านนา [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน ๒๕๖๗, จาก https://www.finearts.go.th/chiangmailibrary/view/26813
Report abuse