Czy wiesz, że...
...11 listopada to także Dzień Świętego Marcina?
Św. Marcin, wspominany 11 listopada, był synem rzymskiego legionisty, a gdy dorósł sam także został żołnierzem. To właśnie z tego okresu jego życia, pochodzi najbardziej znana o nim opowieść. Św. Marcin miał spotkać na swojej drodze ubogiego człowieka, który był prawie nagi. Podzielił się więc z nim płaszczem żołnierskim. Dlatego został patronem ubogich i żołnierzy. Tradycyjnie w Dniu św. Marcina w całej Polsce jada się rogale świętomarcińskie - rogale z nadzieniem z białego maku.
...w niektórych krajach wakacje rozpoczynają się w miesiącach zimowych?
W większości krajów, zwłaszcza w Europie, a także w Ameryce, wakacje to okres od lipca do końca sierpnia, z wyjątkiem Hiszpanii, Włoch i Portugalii, gdzie uczniowie witają szkołę dopiero w drugiej połowie września. Ale uwaga! W krajach Ameryki Południowej wakacje zwykle zaczynają się w grudniu i trwają do lutego, mieszkańcy Chile idą do szkół dopiero w marcu, a w Australii – w styczniu.
...krowy mają najlepszych przyjaciół?
Badaczom z University of Bristol udało się ustalić, że krowy nie tylko mogą mieć najlepszych przyjaciół, ale też wyraźnie odczuwają smutek, jeśli zostaną od nich odseparowane. Okazało się, że zwierzę jest w stanie odróżnić przeciętnie około 100 członków swojego stada. Społeczne kontakty są istotnym elementem życia krów, nawet do tego stopnia, że ich brak może wpływać na jakość wytwarzanego przez nie mleka. Co więcej, krowy potrafią przyjaźnić się nie tylko z przedstawicielami swojego gatunku. Równie często na swoich znajomych wybierają psy i ludzi!
...w Singapurze obowiązuje zakaz żucia gumy?
Zakaz dotyczy także importu i sprzedaży gumy do żucia. Nie można też przywozić gumy z innych krajów. Skąd taki przepis?
Po pierwsze, Singapur miał olbrzymi problem z przyklejonymi wszędzie gumami do żucia. Koszt czyszczenia był ogromny, więc postanowiono zakazać ich sprzedaży i wyrzucania gdzie popadnie. Drugi, mówi o przypadkach kiedy wandale celowo zaklejali gumą czujniki drzwi w metrze. Dojście do tego co było przyczyną, konsekwencje oraz czas były bardzo kosztowne, więc był to kolejny powód do wprowadzenia zakazów.
...człowiek w ciągu swojego życia produkuje około 23 500 litrów śliny?
Dzięki ślinie łatwiej połykamy nawilżony pokarm. Odpowiada ona także za wstępne trawienie oraz chroni szkliwo naszych zębów, a więc zapobiega próchnicy. W ślinie znajdują się składniki zabijające bakterie, które dostają się do naszych ust wraz z jedzeniem Ilość śliny, którą produkuje człowiek w ciągu swojego życia jest wystarczająca do napełnienia dwóch basenów pływackich!
...najczęściej odwiedzanym miejscem rozrywkowym w Europie jest Disneyland?
Od momentu otwarcia Disneyland® Park w 1992 roku w Paryżu odwiedziło go ponad 300 milionów turystów, co czyni go najchętniej odwiedzaną atrakcją turystyczną Europy. Co można robić w Disneylandzie? Pytanie, czego nie można! Przede wszystkim - spotkać się z ukochanymi bohaterami z bajek Disneya, których wciąż przecież przybywa. Na gości Disneylandu czeka śmietanka kreskówkowych postaci, a ponadto: Disney Railroad (kolejka wożąca chętnych dookoła parku), Kraina Dzikiego Zachodu z Domem Strachu, górnicza kolejka pomiędzy czerwonymi skalistymi wzgórzami na sztucznym jeziorze, Kraina Przygody z rollercoasterem Indiany Jonesa czy Kraina Fantazji dla najmłodszych oraz Kraina Odkryć z symulatorami ruchu.
...najwięcej wielbłądów żyje w Australii?
Wbrew pozorom nie w Afryce ani Azji. Do Australii zwierzęta zostały sprowadzone głównie z Arabii, Indii i Afganistanu. W XIX służyły one jako zwierzęta pociągowe. Wraz z rozwojem silników spalinowych wielbłądy przestały być potrzebne i zostały wypuszczone na wolność. Zapoczątkowało to wiele problemów. Brak naturalnych wrogów spowodował, że ich populacja zaczęła gwałtownie wzrastać. W 2013 roku podawano, że stado liczy 750 tys. sztuk. Dziko żyjące wielbłądy są prawdziwym utrapieniem dla Australijczyków. Zwierzęta zużywają olbrzymie ilości wody, co stanowi niemały problem dla kontynentu zmagającego się z nieustającymi suszami.
...najstarszym żyjącym dziś gatunkiem drzewa jest miłorząb?
Jest on ogniwem łączącym paprotniki z drzewami nagonasiennymi. Na naszej planecie występował już 1250 milionów lat temu. To prawdziwa żywa skamielina.
...istnieje "strzelające" drzewo?
Łoskotnica pękająca nie bez powodu nosi wdzięczną nazwę drzewa dynamitowego. Znajdziemy je na Wyspach Karaibskich oraz w Ameryce Środkowej. Drzewo to pokryte jest ostrymi kolcami, wytwarza silnie trujące dla człowieka mleczko, a dojrzewające owoce łoskotnicy pękają z donośnym hukiem i wyrzucają w powietrze nasiona.
...gdyby wymarły wszystkie pszczoły, oznaczałoby to koniec ludzkości w przeciągu 5 – 6 lat?
Pszczoły stanowią bardzo ważny czynnik życia roślin, ponieważ je zapylają. Zawdzięczamy im 1/3 wytwarzanej żywności. Bez pszczół, jadłospis człowieka stałby się bardzo mało zróżnicowany. Czy sami moglibyśmy zapylać rośliny uprawne? Niestety nie, sprawdzili to już Chińczycy.
Dlatego następnym razem, kiedy pszczoła wleci Wam do pokoju – zróbcie wszystko, by ułatwić jej drogę na zewnątrz.
...lotos był dla Egipcjan symbolem zmartwychwstania i życia wiecznego?
Lotos uważany był za święty kwiat, który wykorzystywano m. in. przy ceremoniach pogrzebowych. Dlaczego tak uważano? Lotos, jak niewiele innych, jest w stanie przetrwać całe lata suszy, by nagle rozkwitnąć przy pierwszym przypływie wody.
...lizaki chupa chups pochodzą z Hiszpanii?
Hiszpan Enric Bernat jako pierwszy na świecie w 1958 roku wymyślił cukierek na patyku, czyli po prostu lizaka. Początkowo lizaki nosiły nazwę "Gol", jednak konsumentom bardziej przypadła do gustu nazwa "Chupa Chups". Nazwa pochodzi od hiszpańskiego czasownika chupar, który oznacza ssać.
..... delfiny mają imiona?
I nie chodzi tu o imiona, które nadają im ludzie! Naukowcy ze Szkocji odkryli, że na każde delfinowe imię, przypada inna seria charakterystycznych gwizdów. Delfiny przywołują się za ich pomocą.
Co ciekawe, jeśli jakiś delfin zostanie wywołany za pomocą swojego imienia (gwizdu), odpowiada swoim imieniem. Daje po prostu znać, że usłyszał!
...koty rasy maine coon, należą do największych kotów domowych na świecie?
Ta wspaniała rasa kotów, jest bardzo przyjacielsko nastawiona na człowieka – silnie się do nas przywiązuje, zupełnie inaczej, niż kociaki innych ras. Jednocześnie maine coon jest jednym z największych kotów domowych na świecie. Ich masa (samiec) może osiągać do 11 kg. Warto także wspomnieć, że koty te posiadają charakterystyczne pędzelki na uszach, które widzimy często np. u rysi.
...w Arabii Saudyjskiej nie ma ani jednej rzeki?
Arabia Saudyjska to państwo położone w zachodniej Azji, na Półwyspie Arabskim. Na obszarze kraju przeważają pustynie kamieniste i pustynie piaszczyste. Fakt braku rzek czyni ten kraj unikatowym na skalę całego świata.
...29 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Tańca?
Dzień obchodów 29 kwietnia wybrano na pamiątkę chrztu francuskiego tancerza i choreografa Jeana-Georges'a Noverre'a.
...geometryczny środek Polski znajduje się we wsi Piątek?
Mówi się, że Łódź to środek Polski. To jednak nieprawda. Prawdziwy środek znajduje się 33 kilometry na północ od tego miasta, a dokładniej we wsi Piątek. W samym jej centrum w umieszczono pomnik informujący, gdzie dokładnie znajduje się środek naszego kraju.
...w Argentynie obchodzi się Dzień Polaka?
8 czerwca każdego roku Argentyńczycy obchodzą Dzień Polaka. "Día del Colono Polaco", czyli po prostu Dzień Polskiego Osadnika, to święto narodowe, które ma na celu upamiętnić pojawienie się pierwszych Polaków w tym kraju (1897 rok). Władze Argentyny wprowadziły święto w 1995 roku. Szacuje się, że Polonia w tym kraju liczy około 450 tysięcy osób.
...durian jest uznawany za najbardziej śmierdzący owoc świata?
Durian pochodzi z Azji, przypomina nieco kolczastego melona, ma żółtawą skórkę, a w środku żółty, słodki miąższ. Azjaci uznają go za najsmaczniejszy owoc świata, wykorzystują do przetworów i deserów. Brzmi dobrze? Pewnie! Tylko że durian silnie pachnie czymś, co przypomina woń zgniłej cebuli lub… padliny.
...największe zwierzę w historii świata wciąż istnieje?
To płetwal błękitny, mierzący ponad 30 metrów długości. Może ważyć 190 ton i jest większy od największych znanych nauce dinozaurów! Jest to również najgłośniejsza ze wszystkich żywych istot. Wydaje dźwięki słyszalne przez inne płetwale nawet 800 kilometrów dalej.
...w Układzie Słonecznym większość planet nosi nazwy pochodzące od rzymskich bogów oraz bogiń?
Tylko Ziemia wyłamuje się z tego schematu. Merkury - bóg handlu, zysku i kupiectwa. Wenus - bogini miłości. Mars - bóg wojny. Jowisz - bóg nieba, burzy, deszczu i światła. Saturn - bóg rolnictwa, zasiewów i czasu . Uran (tu wyjątek ) grecki bóg nieba. Neptun - bóg mórz i oceanów.
...lasy Amazonii nazywane są Zielonymi płucami Ziemi?
Las deszczowy Amazonii to największy i najbogatszy w gatunki roślin i zwierząt obszar na naszej planecie. Zajmuje 5,3 mln kilometrów kwadratowych. Żyje tam prawie 2/3 wszystkich gatunków zwierząt i roślin oraz rośnie 25% drzew całej planety. Lasy Amazonii produkują dużo tlenu, dlatego nazywane są Zielonymi Płucami Ziemi.
Największa część Amazonii położona jest w Brazylii (60%) oraz na terenie: Peru, Kolumbii, Wenezueli, Ekwadoru, Boliwii, Gujany, Surinamu i Gujany Francuskiej.
...woda słodka stanowi jedynie 2,5 % wszystkich wód znajdujących się na naszej planecie?
97,5% stanowią wody słone, które nie nadają się do spożycia przez człowieka.
...w Polsce występują czarne bociany?
Bocian czarny, w odróżnieniu od powszechnie znanego bociana białego, jest ptakiem dużo rzadziej spotykanym i unikającym towarzystwa człowieka. Jego potoczna nazwa to hajstra. Zamieszkuje lasy - swoje oblicze skrywa przed nami wysoko w koronach drzew, gdzie zakłada gniazdo, do którego dostać się jest naprawdę nie lada wyczynem.
...najdłuższy szklany most znajduje się w Chinach?
W chińskiej wiosce Huaxi udostępniono najdłuższy szklany most na świecie. Niezwykła konstrukcja ma 518 metrów długości i zawieszona jest ponad 100 metrów nad ziemią. Wyobraźcie sobie przechadzkę o długości prawie pół kilometra… By przejść taki dystans potrzeba około pięciu minut. W tym czasie znajdujecie się nawet nie na skraju przepaści, a nad nią. Trzeba mocnych nerwów, by popatrzeć w dół i nie czuć strachu. Bądź co bądź stąpacie przecież po szkle…
...pot nie ma zapachu?
Pot człowieka jest właściwie substancją bezwonną. W 98% składa się z wody, pozostałe 2% to roztwór fizjologiczny chlorku sodu, mocznik, amoniak oraz związki mineralne. Mimo obojętnego zapachowo składu to właśnie pot najbardziej przyczynia się do brzydkiego zapachu ciała. Dlaczego? Wytłumaczenie jest banalnie proste: pot przedostaje się na powierzchnię skóry przez pory, gdzie staje się doskonałą pożywką dla bakterii. Bakterie żywią się naszym potem i metabolizują go, wytwarzając produkty uboczne o bardzo charakterystycznej woni przypominającej ocet, ser lub cebulę.
...istnieje kwiat, który pachnie jak czekolada?
Kosmos czekoladowy, bo tak brzmi polska nazwa kwiatka, nie tylko pięknie pachnie, ale i dobrze wygląda - ma ciemnoczerwony kolor płatków. Niestety, mimo czekoladowego aromatu - żadna jego część nie jest jadalna.
...największymi śpiochami wśród zwierząt są koale?
Sympatyczny miś, który pomimo popularnego określenia nie jest spokrewniony z niedźwiedziami, przesypia aż 22 godziny w ciągu doby! Co robi przez pozostały czas? Głównie je. Robi to nocą. Wśród innych aktywności należy wymienić przechodzenie z jednego drzewa na drugie (tylko wtedy koala schodzi na ziemię).
...nie wszystkie krowy są czarno-białe?
Na szkockich farmach można znaleźć naprawdę unikalną rasę krów: Szkocką Krowę Wyżynną. Te puchate, brązowe bydło znane jest ze swoich długich, spiczastych rogów oraz miękkich włosów. Ich interesujący wygląd wyróżnia je spośród innych gatunków krów. Powstała w wyniku krzyżówki dwóch ras, czarnej i rudej. Współcześnie szkocką rasę wyżynną cechuje duża różnorodność barw.
..wysokość wieży Eiffla jest zależna od pory roku?
Znany wszystkim symbol Paryża wykonany został ze stali, która wraz ze wzrostem temperatury zmienia swoją objętość. Sprawia to, że w miesiącach lipiec-sierpień podczas upałów wysokość wieży Eiffla zwiększa się o 15 cm w stosunku do wysokości zimowej. Wysokość całkowita wieży wynosi 324m.
...największy królik na świecie ma aż 130 cm?
Królik imieniem Darius, zapisał się na kartach Księgi Rekordów Guinnessa dzięki swoim niecodziennym wymiarom- ma 130 cm długości i waży 22 kg! Właścicielką rekordowego zwierzątka jest pani Annette Edwards z Wielkiej Brytanii. Co ciekawe, królik zjada 12 marchewek, 6 jabłek i 2 kapusty dziennie.
...ananasy rosną na krzakach?
Wiele osób myśli, że tak duży owoc musi rosnąć na drzewach…albo jeszcze lepiej – przecież taki egzotyk na pewno rośnie na palmach! Nic bardziej mylnego…
Ananasy rosną na łodydze, z której wyrastają długie, ostre liście. Krzak taki ma wysokość ok.1 metra. Z samego zakończenia łodygi wyrasta owoc.
Od momentu zasadzenia owoce dojrzewają po okresie około 2 lat. Roślina ta owocuje tylko raz w życiu więc zaraz po tym przy uprawach zostaje wycięta i wyrzucona.
Skąd właściwie pochodzą ananasy? Głównymi importerami są takie kraje jak: Meksyk, Hawaje, Kostaryka, Filipiny czy Brazylia.
...Baobab to jedno z najpotężniejszych drzew na świecie?
Baobaby można spotkać w Afryce, Australii i na Madagaskarze. Żyją w gorącym klimacie, dlatego wykształciły ogromne pnie, w których gromadzą zapasy wody na okres suszy. Średnica takiego pnia może osiągać 11 metrów. Wysokość tych drzew także zadziwia – dorastają nawet do 30 metrów. Liście, owoce i nasiona baobabu są jadalne i ceni się je w przemyśle spożywczym.
W naszym kraju nazwę tej imponującej rośliny rozpowszechnił Henryk Sienkiewicz – to w jej pniu przez pewien czas mieszkali Staś i Nel, główni bohaterowie powieści „W pustyni i w puszczy”.
...motyle mogą odczuwać smak stopami?
W motylich stopach (tak, tak, stopach!) znajdują się receptory odpowiedzialne za odczuwanie smaków. Receptory działają jak niewidzialne dla nas urządzenia, które mówią nam, jak smakuje truskawka czy też czekolada.
I tak, jak my od rozpoznawania smaków mamy usta, motyle (a także muchy), odczytują je stopami :)