T4. Katrollen
OVERBRENGINGEN VAN KRACHT / BEWEGING DOOR KATROLLEN
Een katrol is een wieltje met een as. Over dit wieltje kan een touw bewegen.
We spreken over een vaste en losse katrol.
Dit is een voorbeeld zonder katrol. Het touw verplaatst de last met dezelfde kracht, in dezelfde trekrichting.
De vaste katrol verandert de trekrichting. De grootte van de kracht verandert niet.
De losse katrol halveert de grootte van de kracht. De trekrichting verandert hier niet.
We kunnen vaste en losse katrollen gaan combineren. We spreken dan van een takel.
De trekkracht wordt ook hier gehalveerd. Het lijkt er op dat je ‘gratis’ kracht bekomt. Helaas lever je voor deze kracht ook iets in. Je moet namelijk dubbel zoveel touw binnen halen.
In dit voorbeeld win je ook aan kracht. De trekkracht is maar een derde van de originele kracht.
Om de last 1 meter op te hijsen, moet je wel 3 meter touw binnen halen.
Ook in dit voorbeeld win je aan kracht. De trekkracht is maar een vierde van de originele kracht.
Om de last 1 meter op te hijsen, moet je wel 4 meter touw binnen halen.