Λογοτέχνες στο Βαρβάκειο
Λένια Αγγελίδη (Β'1), Γιώργος Καλαντζής (Β'1), Ελένη Σιδηροπούλου (Α'4)
Λένια Αγγελίδη (Β'1), Γιώργος Καλαντζής (Β'1), Ελένη Σιδηροπούλου (Α'4)
Άννα Γρίβα
Η Άννα Γρίβα επισκέφθηκε το σχολείο μας και η συζήτηση που είχαμε μαζί της ήταν δημιουργική και σίγουρα διεύρυνε τους ορίζοντες μας, καθώς μας γνώρισε ένα λιγότερο γνωστό είδος λογοτεχνίας. Έχοντας σπουδάσει Φιλολογία στην Αθήνα και Ιστορία της Λογοτεχνίας στη Ρώμη, η Γρίβα αγαπά τη συγγραφή λογοτεχνίας με ιστορικό υπόβαθρο. Έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές και μυθιστορήματα με αφόρμηση ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα, η ποιητική της συλλογή «Η Χαμένη Θεά» αποτελείται από ποιήματα που το καθένα αναφέρεται σε ένα ιστορικό γεγονός.
Δεν επιλέγει τυχαία όμως τα γεγονότα με τα οποία θα ασχοληθεί, καθώς μέσα από τη συγγραφή η Άννα Γρίβα επιδιώκει να δώσει φωνή στους αφανείς ήρωες της Ιστορίας. Όπως και στο βιβλίο της «Η Ελληνίδα Σκλάβα», το οποίο συζητήθηκε στην επίσκεψή της στο σχολείο μας, οι άλλοτε «δευτερεύοντες» χαρακτήρες πρωταγωνιστούν. Τους δίνεται ένα βήμα να εξιστορήσουν τη δική τους πλευρά των πραγμάτων, μια ευκαιρία να προβάλλουν τη δική τους ιστορία κάτω από την σκιά γεγονότων που συντάραξαν την παγκόσμια Ιστορία, όπως σε αυτήν την περίπτωση η ελληνική Επανάσταση.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο η συγγραφέας φέρνει στο προσκήνιο μια σκλαβωμένη Ελληνίδα. Επομένως, ο πρωταγωνιστικός ρόλος που της αποδίδεται έχει διπλή σημασία, όχι μόνο λόγω της κοινωνικής της θέσης, αλλά και του φύλου της, σε έναν ολοκληρωτικά ανδροκρατούμενο κόσμο, όπου η ύπαρξή της μοιάζει αμελητέα. Έτσι, η συγγραφέας φέρνει στο προσκήνιο σκοτεινές πτυχές της ιστορίας μας που συχνά ξεχνάμε, μέσα όμως από τα προσωπικά βιώματα των ηρώων.
Ειδικότερα, γιατί οι γυναίκες εξυψώνονται από το έργο της Άννα Γρίβα; Στην ερώτηση αυτή η συγγραφέας απάντησε πως το να γράφει έργα στα οποία οι γυναίκες πρωταγωνιστούν είναι για αυτή κάτι αυθόρμητο. Ίσως και μια παρόρμηση να «δικαιώσει» αυτούς που έμειναν στο περιθώριο, να εκθέσει αυτές τις ιστορίες, οι οποίες αν και σημαντικές σαν όλες τις άλλες, δεν έχουν θέση στα σχολικά βιβλία. «Είναι και αυτές σαν μικρές κλωστές που όλες μαζί συνθέτουν αυτό που λέμε ιστορία, οι ιστορικοί βέβαια δεν μπορούν να ασχοληθούν με καθεμία ξεχωριστά… Εσείς διδάσκεστε μόνο τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, αλλά η Ιστορία δεν είναι μόνο αυτό.» Ανέφερε μεταξύ άλλων η Άννα Γρίβα στην επίσκεψή της στο σχολείο μας.
Καθώς η Άννα Γρίβα συνδυάζει το επιστημονικό της αντικείμενο με την τάση για καλλιτεχνική έκφραση, αποτελεί ζωντανό παράδειγμα για τους μαθητές ότι η τέχνη μπορεί να συνδυαστεί με την επιστήμη. Η συνάντηση μαζί της ήταν εποικοδομητική και μας κίνησε το ενδιαφέρον να ανακαλύψουμε την ιστορία μέσα από τη λογοτεχνία.
Χάρης Βλαβιανός
Το σχολείο μας επισκέφτηκε ο ποιητής, συγγραφέας και μεταφραστής Χάρης Βλαβιανός, την Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2024 με σκοπό να συζητήσει με τους μαθητές για το βιβλίο του «Το κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ» και το ποιητικό του έργο.
Η συζήτηση μαζί του κύλησε ευχάριστα με πολλές εναλλαγές θεμάτων. Αρχικά, το κέντρο της ήταν το βιβλίο του για τον Χίτλερ. Μέσω της ανάλυσης αυτού, ο κ. Βλαβιανός μας μίλησε για το πορτραίτο του Αδόλφου Χίτλερ και κυρίως τις μεθόδους με τις οποίες ένας ημιαμόρφωτος άνθρωπος κατάφερε να πείσει ολόκληρο τον γερμανικό λαό να τον εκλέξει ως αρχηγό του. Πιο συγκεκριμένα, ο Χίτλερ λειτούργησε με την επίκληση στο συναίσθημα και όχι τη λογική. Έστρεψε τους Γερμανούς ενάντια του εβραϊκού πληθυσμού (μόνιμος εχθρός), δημιουργώντας τους την εντύπωση πως για όλα τους τα προβλήματα είναι υπόλογοι οι Εβραίοι ενισχύοντας συνεχώς αυτή την αντίληψη (θυμωμένο ακροατήριο). Ύστερα, η κουβέντα μας παρότι παρέμεινε στα πλαίσια της πολιτικής σκηνής μεταφέρθηκε στην Ελλάδα του σήμερα όπου τονίσαμε κατά πόσο παρατηρείται το φαινόμενο της δημαγωγίας στις μέρες μας και πως στη χώρα μας αναδύονται συνεχώς οι περιπτώσεις των λεγόμενων «επαγγελματιών πολιτικών», δηλαδή εκείνων που, με λίγα λόγια, είναι εξασκημένοι να βρίσκουν διόδους με σκοπό την παραπλάνηση του λαού. Αργότερα, η συζήτηση διευρύνθηκε, ξεπερνώντας το λογοτεχνικό πλαίσιο, καθώς μιλήσαμε για τη σημασία της διήθησης (φιλτραρίσματος) πληροφοριών, αφού σήμερα βομβαρδιζόμαστε από αχρείαστες πληροφορίες, που δεν αξίζουν κάποια θέση στη μνήμη μας, αλλά και πάλι εμείς τις θυμόμαστε. Το εν λόγω φαινόμενο είπαμε πως έχει σημειώσει αύξηση με τη γρήγορη μεταφορά της πληροφορίας λόγω της συνεχούς εξέλιξης της τεχνολογίας και ότι εμφανίζεται και εντός της σχολικής αίθουσας με την ευθύνη που έχει ο καθηγητής για την ύλη που διδάσκει και εκείνη που έχει ο μαθητής ως μονάδα για το τι θα συγκρατήσει από τα όσα ακούει (κριτική σκέψη). Μάλιστα, είπαμε πως η αντίστασή μας στις ασήμαντες πληροφορίες και η διατήρηση ενός πνευματικά οξυμένου περίγυρου δημιουργεί πνευματικά αντισώματα. Τέλος, η κουβέντα επικεντρώθηκε στην ποίηση και έγινε αναφορά στο ότι η Ελλάδα είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την ποίηση, ότι η λογοτεχνία είναι διαδικασία μοναχική, καθώς απαιτεί επαφή με την προσωπική φαντασία και τις σκέψεις του καθενός, με σκοπό αυτά να αποτυπωθούν στο χαρτί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δίχως περισπασμούς και χρειάζεται έρευνα, αυτοσυγκέντρωση και γλωσσικό πλούτο που αποκτώνται με την καταβολή ατομικού κόπου και εκπαίδευσης.
Γενικότερα, ο κ. Βλαβιανός ήταν ένας πολύ ευχάριστος συνομιλητής, με την άνεση να μοιραστεί προσωπικές ιστορίες, διέθετε έξυπνο χιούμορ και ταυτόχρονα φαινόταν κομψός και ευφυής άνθρωπος με τη διάθεση να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις του στα παιδιά. Θεωρώ, πως όλοι οι μαθητές απόλαυσαν τη συναναστροφή μαζί του και αποκόμισαν πλήθος νέων γνώσεων.
Μυρσίνη Γκανά
Η Μυρσίνη Γκανά, ποιήτρια και μεταφράστρια, πραγματοποίησε την επίσκεψή της στο σχολείο μας την Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου 2024, για να συζητήσει με τους μαθητές το έργο της, αλλά και την ποίηση ευρύτερα.
Η συζήτηση με την κ. Γκανά γεννούσε διαρκώς απορίες στους παρευρισκόμενους μαθητές, οι οποίες φυσικά εκφράζονταν και καθοδηγούσαν την πορεία της κουβέντας μας. Σε πρώτο χρόνο, διαβάσαμε μερικά από τα ποιήματά της και εμβαθύναμε στον τρόπο γραφής της που χαρακτηρίζεται από απλότητα στην έκφραση, χαοτικότητα και πυκνότητα. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αναφερθήκαμε στο περιεχόμενο, όπου η ίδια μας εξήγησε ότι είναι επηρεασμένο από δικά της βιώματα και πως μάλιστα πολλές φορές επιστρέφει σε παλαιότερα ποιήματά της και ανακαλεί στη μνήμη περιστατικά της ζωής της που αποτυπώνονται σε αυτά και τους ασκεί εκ νέου κριτική.
Ύστερα, σχολιάστηκε η διαδικασία γραφής ενός ποιήματος και η κ. Γκανά δήλωσε ότι πρόκειται για μία χρονοβόρα διαδικασία, διότι παρόλο που η έμπνευση μπορεί να έρθει από το πουθενά και το ποίημα να γραφεί μέσα σε μια νύχτα μόνο, αυτό είναι κάτι το επιπόλαιο, το αυθόρμητο. Έπεται ο έλεγχος, για να βεβαιωθεί ο δημιουργός πως έχει στα χέρια του ένα ισορροπημένο αποτέλεσμα, η αναζήτηση κριτικής από τρίτους και τέλος ακολουθεί είτε η έκδοση είτε η απόρριψη. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η ίδια, ένα ποίημα περιέχει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του καθενός και πρέπει να αναδεικνύει την αυθεντικότητά του, επομένως η απόρριψη δεν αποτελεί απίθανο φαινόμενο. Επιπλέον, μας πληροφόρησε ότι πριν την αποτύπωση ενός ποιήματος στο χαρτί, προηγείται διαρκής νοητική επεξεργασία και συνεχείς σημειώσεις τις περισσότερες φορές. Έπειτα, επήλθε στο κέντρο της συζήτησης το μεταφραστικό της έργο, για το οποίο ανέφερε πως είναι μία δύσκολη διαδικασία, που όμως της επιτρέπει να παρατηρεί τη γραφή και τη θεματολογία που απασχολεί τον εκάστοτε ξένο συγγραφέα και να εμπνέεται από αυτό.
Προς το τέλος της κουβέντας, ήρθε στο προσκήνιο η μελοποίηση ενός ποιήματος, καθώς έχουν μελοποιηθεί και κάποια ποιήματα της Μυρσίνης Γκανά. Μας έβαλε να ακούσουμε ένα από αυτά και θίχτηκε το ζήτημα της ένταξης της μουσικής στην οντότητα του ποιήματος και κατά πόσο αυτή μεταβάλλει την αρχική εντύπωση που είχε δημιουργηθεί στον καθένα για το ποίημα όταν το ανέγνωσε απλώς.
Συνοψίζοντας, η κ. Γκανά ήταν μία ευχάριστη παρουσία, προσέγγισε τους μαθητές με ευγένεια και γλυκύτητα και κέντρισε το ενδιαφέρον όλων με τα όσα είχε να πει για το έργο της και τη ζωή της.