Τα «σόσιαλ» στη φύση

Νυχτερίδες

 Ενώ δεν υπάρχουν τυφλές νυχτερίδες, οι περισσότερες στον κόσμο δε βλέπουν καλά, ιδίως στο σκοτάδι, και χρησιμοποιούν τον ηχοεντοπισμό, όπως τα δελφίνια, για να βρουν την τροφή τους. Εκπέμπουν υπέρηχους τους οποίους το ανθρώπινο αυτί δεν αντιλαμβάνεται. Έχουν φωνητικό εύρος επτά οκτάβων, ενώ τα περισσότερα θηλαστικά (συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων) δεν ξεπερνούν τις τέσσερις. Αυτούς τους ήχους, βέβαια, τους χρησιμοποιούν και για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Συγκεκριμένα, επικοινωνούν με γρυλίσματα χαμηλής συχνότητας, για τα οποία χρησιμοποιούν παρόμοιες τακτικές με τους τραγουδιστές death metal, δηλαδή αυτές για το λαρυγγικό τραγούδι.

Μέλισσες

 Οι μέλισσες επικοινωνούν με ένα μοναδικό τρόπο στο ζωικό βασίλειο… με χορό. Κάθε κυψέλη χρησιμοποιεί κώδικα σχημάτων και χορευτικών κινήσεων οι οποίες έχουν διαφορετικές σημασίες. Ο κυκλικός χορός δηλώνει πως υπάρχει πολλή γύρη σε απόσταση έως 100 μέτρα από την κυψέλη. Κατά τη χορευτική αυτή παράσταση, η μέλισσα χαράζει στην κηρήθρα μια γραμμή και στη συνέχεια ένα ημικύκλιο από την κάθε πλευρά της γραμμής. Εκείνη δείχνει την κατεύθυνση προς την οποία βρίσκεται η γύρη. Όταν η μέλισσα χορεύει γρήγορα, σημαίνει πως τους περιμένει πολλή γύρη, ενώ όταν αργοπορεί, τότε είναι μάλλον απογοητευτική η ποσότητα της γύρης. Με επιπλέον κινήσεις και λεπτομέρειες, η μέλισσα δηλώνει κι άλλες πληροφορίες όπως τη θέση της γύρης σε σχέση με την κατεύθυνση του ήλιου, την ακριβή απόστασή της από την κυψέλη κ. ά.

 Αρκετά ενδιαφέρον είναι πώς οι αράχνες χρησιμοποιούν τις δονήσεις για να προστατευτούν από τους εχθρούς. Οι περισσότερες αράχνες, αν και έχουν πολλά μάτια, είναι σχεδόν τυφλές και εξαρτώνται από τις αισθήσεις και τους ήχους, για να κινηθούν στο περιβάλλον τους. Ανάλογα με την ένταση της δόνησης, οι αράχνες προσδιορίζουν το μέγεθος του αντιπάλου. Έτσι, όταν μια αράχνη καταλαβαίνει πως πρόκειται να έρθει αντιμέτωπη με μια πιο δυνατή και μεγαλόσωμη, «μπλοφάρει» υπό μια έννοια, κάνοντας πιο έντονες συσπάσεις και δονήσεις, για να πιστεύει ο αντίπαλος πως είναι πιο μεγάλη απ’ όσο πραγματικά είναι.

Φυτά

Ναι, και τα φυτά που ούτε αυτιά, ούτε μάτια δεν έχουν κι ούτε μπορούν να κουνιούνται από τη θέση τους, μπορούν να επικοινωνούν. Το φρεσκοκομμένο γρασίδι στα γήπεδα στην πραγματικότητα είναι μια «κραυγή για βοήθεια». Γενικότερα, τα φυτά όταν τραυματίζονται εκπέμπουν αρώματα τα οποία ταξιδεύουν στον αέρα και τα μυρίζουν πουλιά και άλλα ζώα. Έτσι, τρέχουν προς τα φυτά για να καταναλώσουν τα έντομα που πιθανότατα τα έχουν τραυματίσει. Αυτά τα αρώματα χρησιμοποιούνται και για να προειδοποιούν τα γύρω φυτά για τον κίνδυνο που βρίσκεται κοντά. Ορισμένα φυτά εκπέμπουν διάφορες χημικές ουσίες όπως νικοτίνη, καφεΐνη και έλαιο μουστάρδας, για να αποτρέψουν τα παράσιτα από το να μασάνε τα φύλλα τους. Βέβαια, για τον άνθρωπο όλες αυτές οι ουσίες δεν λειτουργούν σαν δηλητήριο αλλά προκαλούν ευχάριστη γεύση.