Giác mạc là lớp trong suốt ở phía trước mắt bạn, còn gọi là tròng đen. Đây là nơi tiếp nhận ánh sáng đầu tiên đi vào mắt của bạn. Nếu giác mạc bị đục mắt sẽ bị mờ (Bạn nhìn không thấy rõ).
Chợt giác mạc là vết xước nông trên giác mạc, thường nhất là do chấn thương bởi các vật gây thương tích sắc nhọn, đi tiếp tuyến với bề mặt giác mạc: móng tay, cạnh vở, chải mascara, dị vật nằm dưới mi mắt, kính áp tròng….
Hình 1.Chợt giác mạc
Dị vật giác mạc là ngoại vật mắc kẹt trong bề mặt giác mạc.
- Vết xước giác mạc nhỏ thường tự lành sau vài ngày
- Dị vật giác mạc cần được bác sĩ lấy ra
- Đôi khi vết thương cho giác mạc của bạn có thể bị nhiễm trùng, điều này có nhiều khả năng xảy ra nếu vết thương bẩn do dính đất hoặc thực vật gây ra (cành cây quẹt, hạt lúa quăng trúng vào mắt…)
- Thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ kháng sinh giúp ngăn ngừa nhiễm trùng
Hình 2. Dị vật giác mạc
“Chợt giác mạc và dị vật giác mạc gây đau nhức mắt và có nguy cơ nhiễm trùng gây loét giác mạc và mù lòa. Vì vậy nên đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt nếu bạn nghĩ rằng mình bị xước giác mạc hoặc có thứ gì đó trong giác mạc”.
1. Nguyên nhân
Bất cứ thứ gì lọt vào mắt đều có thể gây ra các vấn đề về giác mạc. Các mảnh vật chất nhỏ, chẳng hạn như các hạt trong không khí, có thể bị thổi vào mắt bạn do:
- Cơn gió mạnh
- Một vụ nổ
- Làm việc với các công cụ, đặc biệt là khoan, cưa và dụng cụ mài
Giác mạc của bạn cũng có thể bị xước do:
- Cành cây
- Móng tay
- Bàn chải tóc
- Dụng cụ trang điểm
Kính áp tròng là một nguyên nhân phổ biến. Bạn có thể có vấn đề về giác mạc nếu bạn:
- Đeo kính áp tròng không vừa
- Đeo kính áp tròng khi mắt bạn bị khô
- Đeo kính áp tròng bẩn
- Để kính áp tròng trong mắt quá lâu hoặc ngủ với kính
- Làm xước giác mạc của bạn trong khi lấy kính áp tròng của bạn ra
Những người bị khô mắt có nguy cơ bị chợt giác mạc cao hơn. Những người làm việc ở những nơi có các hạt nhỏ bay xung quanh trong không khí có nguy cơ cao bị chợt giác mạc hoặc dị vật giác mạc.
2. Triệu chứng
Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Cảm giác rằng có gì đó trong mắt bạn
- Tăng tiết nước mắt
- Tăng chớp mắt và nheo mắt
- Đỏ mắt
Nếu bạn bị vết xước lớn hoặc sâu, bạn cũng có thể bị:
- Đau mắt
- Mờ mắt
- Khó chịu với ánh sáng chói
- Đau đầu
3. Làm thế nào để bác sĩ biết bạn bị chợt giác mạc hoặc dị vật giác mạc?
Các bác sĩ có thể biết bạn có bị chấn thương giác mạc hay không bằng cách kiểm tra mắt của bạn. Sau khi họ kiểm tra thị lực của bạn, họ sẽ nhỏ một giọt thuốc nhuộm vào mắt bạn và sau đó nhìn vào mắt bạn bằng ánh sáng đặc biệt. Thuốc nhuộm chạy vào vết xước và ánh sáng làm cho nó phát sáng, giúp hiển thị vết xước hoặc dị vật trong giác mạc của bạn. Các bác sĩ mắt sử dụng một ống kính phóng đại đặc biệt (đèn khe) để xem xét giác mạc.
4. Bác sĩ xử lý thế nào khi bị chợt giác mạc hoặc dị vật giác mạc?
Các bác sĩ điều trị trầy xước giác mạc bằng:
- Thuốc nhỏ hoặc thuốc mỡ kháng sinh
- Thuốc nhỏ mắt để giảm viêm
- Thuốc giảm đau, chẳng hạn như acetaminophen
Các bác sĩ xử lý dị vật giác mạc bằng cách gắp dị vật ra ngoài. Các bác sĩ sẽ:
- Cho bạn một loại thuốc để làm tê mắt trước
- Lấy dị vật ra bằng cách xả sạch bằng nước hoặc nhẹ nhàng nhấc dị vật ra trên tăm bông vô trùng
- Đôi khi, nếu cần, Bác sĩ dùng kim hoặc dụng cụ đặc biệt để lấy dị vật ra
- Cho bạn các loại thuốc để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm đau
Nếu bạn đeo kính áp tròng, đừng đeo chúng trong một thời gian. Giác mạc của bạn cần được chữa lành. Bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào thì bạn có thể đeo lại.
5. Làm thế nào để có thể ngăn ngừa trầy xước giác mạc và dị vật giác mạc?
Nhiều trường hợp trầy xước giác mạc, dị vật giác mạc có thể tránh được bằng cách thực hiện một số biện pháp phòng ngừa thông thường, đơn giản.
Ví dụ, luôn đeo kính bảo hộ hoặc kính bảo hộ trong môi trường làm việc có các mảnh vỡ trong không khí, đặc biệt là trong môi trường hàn. Tương tự như vậy, nên sử dụng kính bảo vệ khi làm công việc ngoài sân, sử dụng các dụng cụ điện và chơi thể thao.
Nếu bạn đeo kính áp tròng, hãy luôn làm theo hướng dẫn của bác sĩ nhãn khoa về thời gian đeo kính áp tròng, khi nào nên loại bỏ và các giải pháp chăm sóc kính áp tròng thích hợp để sử dụng.
Nếu bạn bị chợt giác mạc có liên quan đến chứng khô mắt, hãy đi khám bác sĩ nhãn khoa và thực hiện theo phác đồ điều trị khô mắt mà bác sĩ đề nghị.
Nếu bạn cảm thấy có gì đó trong mắt mình:
- Rửa mắt bằng nước sạch
- Nháy mắt vài lần
- Tránh dụi mắt