Viêm giác mạc do nấm

VIÊM GIÁC MẠC DO NẤM LÀ GÌ?

Viêm giác mạc do nấm là một tình trạng nhiễm trùng của giác mạc. Giác mạc còn gọi tròng trắng của mắt, là cửa số dạng vòm trong suốt ở phía trước mắt, là cửa ngõ đầu tiên của ánh sáng đi vào trong mắt. Viêm giác mạc do nấm có thể phát triển nhanh chóng từ chấn thương mắt hoặc sử dụng kính áp tròng. Bệnh có thể gây mù lòa nếu không điều trị. Trong nhiều trường hợp, điều trị không thể hồi phục lại thị lực, lúc đó tổn hại thị lực là vĩnh viễn. Có nhiều loại nấm gây bệnh cho giác mạc như Fusarium, Aspergillus hoặc Candida.

Viêm giác mạc là tình trạng nhiễm trùng của giác mạc.

Viêm giác mạc nông: liên quan đến lớp ngoài của giác mạc, sau khi khỏi bệnh thường không để lại sẹo hoặc để lại sẹo mỏng trên giác mạc.

Viêm giác mạc sâu: ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn của giác mạc, sau khi khỏi bệnh chắc chắn để lại sẹo trên giác mạc. Tùy thuộc vào vị trí của sẹo giác mạc có thể gây giảm thị lực hay không giảm thị lực.

Bên cạnh viêm giác mạc do nấm, còn có thể do: viêm giác mạc do ký sinh trùng (amip…), vi khuẩn (phế cầu, lậu cầu…), virus (Herpes….)…

NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM GIÁC MẠC DO NẤM

Fusaria là loại nấm chủ yếu nhất được tìm thấy trong đất, nước và cây trồng ở khắp nơi trên thế giới. Loại nấm này chủ yếu ở vùng khí hậu nóng ẩm. Viêm giác mạc do nấm có thể xảy ra sau chấn thương giác mạc liên quan đến nguồn gốc thực vật ví dụ như bị quẹt vào mắt bởi nhánh cây, hay hạt lúa. Những người có đáp ứng kém với miễn dịch cũng có thể bị viêm giác mạc do nấm nếu như tiếp xúc với nấm. Cũng có nguy cơ phát triển viêm giác mạc do nấm ở người sử dụng kính áp tròng. Một tình trạng khác nữa là sử dụng corticoids đặc biệt là dạng thuốc nhỏ mắt làm gia tăng nguy cơ và làm nặng thêm tình trạng viêm giác mạc do nấm.

TRIỆU CHỨNG VIÊM GIÁC MẠC DO NẤM

· Nhìn mờ

· Đau nhức mắt

· Gia tăng nhạy cảm với ánh sáng

· Chảy nước mắt

· Chất tiết từ mắt: giử mắt (ghèn mắt)

· Mắt đỏ và có đốm trắng trên tròng đen

(Hãy đi khám mắt ngay nếu như bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, điều này cực kỳ quan trọng nếu như các triệu chứng này xảy ra đột ngột. Bạn phải được tiến hành điều trị ngay để phòng ngừa mù lòa có thể xảy ra)

ĐIỀU TRỊ VIÊM GIÁC MẠC DO NẤM NHƯ THẾ NÀO

Bác sỹ mắt có thể sẽ cạo trên giác mạc để lấy một mẫu nhỏ bệnh phẩm dùng cho xét nghiệm vi sinh, giúp chẩn đoán viêm giác mạc do nấm hay vi khuẩn.

Điều trị viêm giác mạc do nấm bao gồm dùng thuốc kháng nấm nhỏ mắt và uống. Nếu như các thuốc kháng nấm này không hiệu quả, bạn có thể cần phải phẫu thuật, bao gồm ghép giác mạc. Trong một vài trường hợp, thậm chí ghép giác mạc sẽ không phục hồi lại thị lực, như vậy tổn hại thị lực hay mù lòa vĩnh viễn sẽ xảy ra. Đó là lý do tại sao rất quan trọng là phải khám bác sĩ mắt ngay khi có dấu hiệu cảnh báo như đã nêu ở trên.

Thời gian điều trị thường kéo dài 3 tuần đến 3 tháng.

ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA TRONG VIÊM GIÁC MẠC DO NẤM

Thuốc kháng nấm nhỏ mắt: Natamycin 5%, Fluconazole-Zocon 0,3%, Amphotericin B-Fungizone 0,15%.

Thuốc kháng nấm dạng uống: ketoconazole 200mg, Itraconazole 100mg, Fluconazole 100mg và Voriconazole 200mg. Thuốc kháng nấm có thể uống vào giữa bữa ăn để được hấp thu tối đa.

Các điều trị phụ trợ:

· Kháng sinh nhỏ tại chỗ để phòng bội nhiễm hay nhiễm khuẩn phối hợp do loét giác mạc

· Nhỏ Atropin 1% x 2 lần / ngày

· Chấm Betadin 5%/ ngày

· Thuốc bảo vệ gan mật ( Bar )

· Vitamin nâng tổng trạng, giảm đau, hạ áp nếu có tăng áp

Trong trường hợp viêm giác mạc do nấm rất trầm trọng, thuốc kháng nấm có thể nhỏ giọt liên tục vào mắt hoặc tẩm thuốc vào tấm collagen đặt trên giác mạc liên tục khoảng 1 giờ, hoặc được dùng để tiêm dưới kết mạc hoặc tiêm trực tiếp vào trong nhu mô giác mạc để điều trị. Nếu nấm giác mạc lan vào trong nội nhãn có thể tiêm thuốc kháng nấm vào tiền phòng hoặc trong dịch kính.

CAN THIỆP NGOẠI KHOA TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM GIÁC MẠC DO NẤM

Nạo biểu mô GM, nạo bề mặt GM hoặc đáy ổ loét: 24-48 giờ/lần

Can thiệp này thực hiện hàng ngày trên máy sinh hiển vi khám bệnh, bằng dao số 15, tra thuốc tê bề mặt Dicain 1%. Mục đích loại bỏ cơ học các tổ chức hoại tử, sợi nấm trên bề mặt tổn thương và giúp cho thuốc tra mắt tăng khả năng thấm sâu hơn vào lớp nhu mô giác mạc.

Gọt giác mạc

Gọt giác mạc thực hiện dưới kính hiển vi phẫu thuật tại phòng mổ. Tra thuốc tê bề mặt, dùng dao đầu tròn gọt lớp GM tổn thương. Mục đích loại bỏ cơ học tổ chức hoại tử, sợi nấm ở sâu khoảng ½ nhu mô trước của GM. Kỹ thuật này chỉ định đặc biệt cho hình thái VLGMN với đáy ổ loét gồ cao hơn so với bề mặt GM.

Keo dán GM

Chỉ định trong trường hợp biến chứng của VLGMN như GM hoại tử, dọa thủng hoặc thủng nhỏ. Tuy nhiên lưu ý khi sử dụng keo dán GM sẽ cản trở sự xâm nhập của thuốc chống nấm vào sâu trong nhu mô GM và gây tăng phản ứng viêm, GM phù nặng hơn.

Ghép màng ối nhiều lớp

Phẫu thuật ghép màng ối nhiều lớp được chỉ định khi VLGMN đã ổn định, hết hoàn toàn thâm nhiễm trong nhu mô GM và kèm theo dọa thủng GM hoặc lỗ thủng < 3 mm.

Khâu phủ kết mạc

Khâu phủ kết mạc có thể chỉ định trong trường hợp VLGMN đã ổn định, có tổn thương GM khó hàn gắn, thủng hoặc dọa thủng GM ở gần rìa củng giác mạc. Tuy nhiên, tổ chức kết mạc dễ co rút cho nên tỷ lệ thành công của phẫu thuật thấp. Nếu kết quả phẫu thuật tốt thì bị hạn chế về mặt thẩm mỹ vì hình thành mộng giả.

Ghép giác mạc

Trong tổng số các ca VLGMN, tỷ lệ từ 15 – 28% số mắt cần phải được ghép GM xuyên do thủng giác mạc rộng. Tại Singapore số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ thủng GM sau VLGMN cao hơn 5 – 6 lần so với tỷ lệ thủng GM sau viêm loét GM do vi khuẩn. Đặc biệt, tỷ lệ thành công của phẫu thuật ghép GM xuyên điều trị VLGMN (20 – 70 %) thấp hơn nhiều lần so với tỷ lệ thành công của phẫu thuật này điều trị viêm loét giác mạc do vi khuẩn (trên 70 %). Hơn nữa, sau phẫu thuật việc sử dụng thuốc tra corticosteroid cần được cân nhắc rất cẩn thận, nếu không sẽ làm tái phát VLGMN rất nhanh và nặng nề. Số ít tác giả thực hiện ghép GM lớp sâu điều trị VLGMN với tổn thương trung bình hoặc tổn thương ở lớp nông của nhu mô GM. Một số ca thất bại và phải thực hiện ghép GM xuyên.

THÔNG TIN MẠNG INTERNET

http://hoinhankhoa.vn/tap-chi-nhan-khoa-chi-tiet/viem-loet-giac-mac-do-nam-cac-phuong-phap-va-su-lua-chon--dieu-tri-

https://tuoitre.vn/viem-loet-giac-mac-do-nam-nguy-hiem-kho-dieu-tri-1313862.htm

https://thanhnien.vn/suc-khoe/viem-loet-giac-mac-do-nhiem-nam-co-the-bi-mu-809966.html