Château Gisseleire Kasteel 

L’actuel centre sportif B.Sports de Berchem-Sainte-Agathe occupe un site chargé d’histoire pour la commune de Berchem-Sainte-Agathe. Autrefois, cet endroit abritait le Hof Ter Wilst, également connu sous le nom de Campagne Goffin ou Château Gisseleire, du nom de ses derniers propriétaires, la famille Gisseleire-Versé.

Acquisition du château par les Gisseleire-Versé : une date contestée 

Paul Gisseleire et Françoise Versé firent acquisition du château au début des années 1900 (vraisemblablement entre 1903 et 1906). Certains livres de l’histoire de notre commune datent l’acquisition en 1911. Pourtant, des photos de la famille Gisseleire-Versé qui datent de 1906 où nous avons identifié sans aucun espace à doutes le château nous font revoir cette affirmation. Le plus probable est que les terrains ont été achetés entre 1903, lorsque Josse Goffin a cessé d'être bourgmestre, et 1906, date des photos de la famille Gisseleire-Versé

Le château de campagne

À son acquisition par les Gisseleire-Versé, le château se distinguait par une architecture classique et élégante : une demeure seigneuriale aux lignes sobres et épurées. Ses caractéristiques principales étaient :

• Fenêtres rectangulaires.

• Toit Mansart.

• Une symétrie harmonieuse qui reflétait la simplicité raffinée de l’époque.

Mais ce charme discret allait bientôt évoluer pour refléter les ambitions de ses nouveaux propriétaires. 

Het huidige sportcentrum B.Sports van Sint-Agatha-Berchem bevindt zich op een historisch geladen locatie voor de gemeente Sint-Agatha-Berchem. Vroeger bevond zich hier het Hof Ter Wilst, ook wel bekend als de Campagne Goffin of Kasteel Gisseleire, naar de laatste eigenaren, de familie Gisseleire-Versé.

Aankoop van het kasteel door de familie Gisseleire-Versé: een betwiste datum

Paul Gisseleire en Françoise Versé kochten het kasteel aan het begin van de 20e eeuw (waarschijnlijk tussen 1903 en 1906). Sommige boeken over de geschiedenis van onze gemeente dateren de aankoop in 1911. Toch hebben foto’s van de familie Gisseleire-Versé uit 1906, waarop we het kasteel zonder twijfel herkennen, ons doen twijfelen aan deze bewering. Het meest waarschijnlijke is dat de gronden werden gekocht tussen 1903, toen Josse Goffin stopte als burgemeester, en 1906, de datum van de foto's van de familie Gisseleire-Versé.

Het kasteel van de buitenwijken

Toen de familie Gisseleire-Versé het kasteel aankocht, viel het op door zijn klassieke en elegante architectuur: een herenhuis met sobere en strakke lijnen. De belangrijkste kenmerken waren:

• Rechthoekige ramen.

• Mansarddak.

• Een harmonieuze symmetrie die de verfijnde eenvoud van de tijd weerspiegelde.

Maar deze discrete charme zou al snel evolueren om de ambities van de nieuwe eigenaren weer te geven.

À l'aube d'un nouveau conflit en Europe, les vastes terrains de sport et le clubhouse de Berchem-Sainte-Agathe suscitèrent l'intérêt des autorités militaires belges, puis des forces d'occupation allemandes.

En juin 1939, peu avant le début de la Seconde Guerre mondiale, le gérant du clubhouse fut averti par l'état-major militaire belge que “les installations seraient réquisitionnées par 125 soldats dès la mobilisation”. Les vastes terrains de sport servirent de parking pour 12 canons, 22 camions et des cuisines de campagne, tandis que la grande salle accueillait l'état-major militaire.

Après l'invasion de la Belgique par les forces allemandes, les lieux furent occupés par l'armée allemande, qui en fit ses quartiers. Cette occupation laissa des marques profondes : les installations furent saccagées, les meubles et œuvres d'art pillés lors du départ des troupes allemandes.

Aan de vooravond van een nieuw conflict in Europa wekten de uitgestrekte sportterreinen en het Club-House van Sint-Agatha-Berchem de interesse van de Belgische militaire autoriteiten, en later van de Duitse bezettingsmacht.

In juni 1939, kort voor het begin van de Tweede Wereldoorlog, werd de beheerder van het Club-House door de Belgische generale staf gewaarschuwd dat "de installaties door 125 manschappen zouden bezet worden zodra de mobilisatie werd afgekondigd.". De uitgestrekte sportterreinen werden gebruikt als parkeerplaats voor 12 kanonnen, 22 vrachtwagens en veldkeukens, terwijl de grote zaal het hoofdkwartier van het leger huisvestte.

Na de inval van de Duitse troepen in België werd het terrein bezet door het Duitse leger, dat het als zijn hoofdkwartier gebruikte. Deze bezetting liet diepe sporen na: de installaties werden verwoest, meubels en kunstwerken werden geplunderd bij het vertrek van de Duitse troepen.

L’achat des terrains pour l’installation du Club-house de la Banque Nationale de Belgique (BNB) dans les anciens jardins du Château Gisseleire remonte à 1922. Cependant, à l’époque, le domaine acquis était bien plus petit que l’étendue actuelle du site de B.Sports.

Ce n’est qu’en septembre 1962 que le site atteignit sa superficie actuelle, à la suite de négociations avec huit propriétaires pour l’acquisition de parcelles adjacentes. Parmi celles-ci se trouvait la parcelle où se dressait le Château Gisseleire.

Malheureusement, en 1963, le Château Gisseleire fut démoli pour permettre la construction d’une nouvelle piste de tennis. Ironie du sort, cette dernière n’occupa qu’une infime portion de l’ancien salon-véranda nord du château, marquant ainsi la disparition définitive d’un édifice emblématique du patrimoine de Berchem-Sainte-Agathe.

Berchem a failli avoir sa propre piscine

Une source d’eau fut découverte sur le site et, sous l’impulsion de la section "natation" de la BNB, la construction d’une piscine fut envisagée. La commune de Berchem-Sainte-Agathe ne se montra toutefois pas enthousiaste.

Face aux hésitations et aux conditions potentielles imposées par la commune, la BNB décida d’abandonner l’idée de la piscine et opta à la place pour la construction d’une salle omnisports, inaugurée en 1973.

Quel dommage ! Si la piscine avait été construite, la commune de Berchem-Sainte-Agathe aurait hérité, lors de l’achat des terrains de la BNB, d’une infrastructure aujourd’hui très demandée par ses habitants.

Un tournant en 2014

En 2013, la Banque Nationale de Belgique (BNB) annonça son intention de vendre le site de Berchem-Sainte-Agathe. La commune, consciente de l’importance de cet espace pour les habitants, manifesta rapidement son intérêt.

Le 24 avril 2014, le Conseil communal approuva l’acquisition du terrain pour un montant de 4,5 millions d’euros. Ce rachat marqua un tournant décisif pour l’avenir de ce complexe.

Plutôt que de gérer directement les installations, la commune choisit en 2015 de confier l’exploitation du site au club de tennis du Bois de la Cambre. Un détail notable ajoute une touche de continuité historique à cette décision : le club est dirigé par Éric Kreps, petit-fils de Laure Gisseleire, ainsi que par ses enfants, Caroline et Laurent. Ce lien entre les générations, où passé et présent se rejoignent, constitue un hommage discret mais émouvant à l’histoire de la famille Gisseleire et à son influence durable sur le quartier.

De aankoop van de gronden voor de oprichting van het Club-House van de Nationale Bank van België (BNB) in de voormalige tuinen van het kasteel Gisseleire gaat terug tot 1922. Echter, destijds was het verworven domein veel kleiner dan de huidige omvang van het B.Sports-terrein. Het was pas in september 1962 dat de site zijn huidige grootte bereikte, na onderhandelingen met acht eigenaren voor de aankoop van aangrenzende percelen. Onder deze percelen bevond zich ook het stuk grond waarop het Gisseleire kasteel stond.

Helaas werd het kasteel Gisseleire in 1963 gesloopt om plaats te maken voor de bouw van een nieuwe tennisbaan. Ironisch genoeg besloeg deze baan slechts een klein gedeelte van het oude noordelijke salon-veranda van het kasteel, wat de definitieve verdwijning betekende van een iconisch gebouw uit het erfgoed van Sint-Agatha-Berchem.

Berchem had bijna zijn eigen zwembad

Er werd een waterbron ontdekt op de site en, onder impuls van de sectie "zwemmen" van de NBB, werd de bouw van een zwembad overwogen. De gemeente Sint-Agatha-Berchem was echter niet enthousiast.

Door de aarzelingen en de mogelijke voorwaarden die door de gemeente werden opgelegd, besloot de NBB het idee van het zwembad op te geven en in plaats daarvan te kiezen voor de bouw van een sporthal, die in 1973 werd geopend.

Wat een gemis! Als het zwembad was gebouwd, zou de gemeente Sint-Agatha-Berchem bij de aankoop van de NBB-gronden nu beschikken over een infrastructuur die vandaag de dag zeer gewenst is door de bewoners.

Een keerpunt in 2014

In 2013 kondigde de Nationale Bank van België (NBB) aan dat zij de site van Sint-Agatha-Berchem wilde verkopen. De gemeente, zich bewust van het belang van deze ruimte voor de bewoners, toonde al snel haar interesse.

Op 24 april 2014 keurde de Gemeenteraad de aankoop van het terrein goed voor een bedrag van 4,5 miljoen euro. Deze aankoop markeerde een beslissend keerpunt voor de toekomst van dit complex.

In plaats van de installaties zelf te beheren, besloot de gemeente in 2015 het beheer van de site over te dragen aan de tennisclub van het Ter Kamerenbos. Een opmerkelijk detail voegt een historisch continuïteitsaspect toe aan deze beslissing: de club wordt geleid door Éric Kreps, de kleinzoon van Laura Gisseleire, en zijn kinderen Caroline en Laurent. Deze band tussen de generaties, waar verleden en heden samenkomen, vormt een discrete maar ontroerende eerbetoon aan de geschiedenis van de familie Gisseleire en haar blijvende invloed op de buurt.

Parmi les rares témoins du passé, seul le portique d’entrée d’origine, situé au numéro 4 de l’avenue de la Basilique, a résisté au passage des années. Ce portail, doté d’une magnifique grille en fer forgé ornée de motifs de roseaux courbés, marquait autrefois l’entrée principale du domaine du Château Gisseleire. Depuis la rue, il donnait accès à un chemin menant au porche d’entrée du château. 

Cependant, ce précieux vestige est aujourd’hui en péril. Abandonné à son sort depuis plus de 10 ans, il se dégrade inexorablement :

• La grille, autrefois imposante, est désormais rongée par la rouille.

• La peinture d’origine, qui protégeait et embellissait l’ensemble il y a 10 ans, a presque entièrement disparu.

Une simple restauration, consistant en un nettoyage et une nouvelle couche de peinture, suffirait pourtant à préserver cet élément emblématique et à maintenir un lien tangible avec l’histoire de Berchem-Sainte-Agathe.

Van de weinige getuigen uit het verleden is alleen het oorspronkelijke toegangspoortje, gelegen op nummer 4 van de Avenue de la Basilique, gespaard gebleven van de tand des tijds. Dit poort, versierd met een prachtig smeedijzeren hekwerk met gebogen rietmotieven, markeerde ooit de hoofdtoegang tot het domein van het kasteel Gisseleire. Vanaf de straat leidde het naar een pad dat naar de hoofdportiek van het kasteel voerde.

Dit waardevolle overblijfsel verkeert echter tegenwoordig in gevaar. Sinds meer dan 10 jaar in de verwaarlozing achtergelaten, is het onvermijdelijk aan verval onderhevig: 

• Het hek, ooit imposant, wordt nu aangetast door roest. 

• De oorspronkelijke verf, die het geheel beschermde en verfraaide, is bijna volledig verdwenen.

Een eenvoudige restauratie, bestaande uit een schoonmaak en een nieuwe verflaag, zou echter voldoende zijn om dit emblematische element te behouden en een tastbare band met de geschiedenis van Sint-Agatha-Berchem te bewaren.