Ngứa toàn thân: Nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị

Đôi khi những cơn ngứa toàn thân chợt đến, khi có khi không nổi mẩn đỏ làm cho không ít người bối rối làm mọi cách giảm ngứa. Dưới đây là 9 lí do gây ngứa toàn thân thường gặp và cách giảm ngứa cho từng trường hợp, cùng Docosan tìm hiểu ngay nào.

9 lý do gây ngứa toàn thân thường gặp

Da quá khô

Da quá khô do thời tiết và môi trường sẽ gây ngứa toàn thân vì sự bong tróc của da. Ngoài ra, khi tuổi tác cao, da cũng bị khô và nhăn nheo gây ngứa.

Da khô không phải tình trạng quá phức tạp, ai cũng có thể khắc phục tình trạng này ngay tại nhà. Kem dưỡng ẩm và mỡ dưỡng ẩm thường được khuyên dùng trong trường hợp này. Khi thoa kem dưỡng ẩm, thuốc mỡ, bạn nên dành thời gian mát-xa da nhẹ nhàng để dưỡng chất thấm xuống các tầng da, đem lại hiệu quả dưỡng da.

Côn trùng cắn

Khi bị côn trùng cắn, trên da biểu hiện rất rõ và bạn dễ dàng khiến cơn ngứa biến mất. tuy nhiên, nếu bạn không xử lí triệt để ổ côn trùng, chúng sẽ cắn bạn hằng ngày và cơn ngứa có thể kéo dài và không thể kiểm soát được.

Trước tiên, bạn cần nhận dạng loại côn trùng cắn bạn gây ngứa toàn thân. Việc loại bỏ tận gốc ổ côn trùng, ngăn chặn chúng quay lại làm tổ là biện pháp hữu hiệu nhất để ngứa toàn thân không tái diễn.

Ngứa toàn thân do bệnh da liễu

Danh sách các tình trạng bệnh lý có thể gây ngứa toàn thân kéo dài.

• Viêm da dị ứng

• Thủy đậu

• Bệnh tổ đỉa

• Viêm nang lông

• Bệnh tay chân miệng

• Tổ ong

• Bệnh vẩy nến

• Viêm da thần kinh

• Nấm ngoài da

• Viêm da tiết bã

• Bệnh zona thần kinh

Để giảm ngứa toàn thân, việc xác định loại bệnh lý da liễu mình đng gặp phải là tối cần thiết. Cách tốt nhất để được chẩn đoán chính xác là đến gặp bác sĩ da liễu uy tín.

Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh viêm da dị ứng hoặc bệnh vẩy nến, việc giảm ngứa có thể là một thách thức. Để giúp bệnh nhân thuyên giảm, dưới đây là những gì các bác sĩ da liễu khuyên bạn:

• 10 cách giảm ngứa do vảy nến

• 9 cách giảm ngứa do viêm da dị ứng (hay viêm da cơ địa?)

Ung thư da

Đối với nhiều người, dấu hiệu duy nhất của ung thư da là một điểm mới xuất hiện hoặc các thay đổi trên da. Vùng da bị thay đổi đó được chú ý, phần nhiều do cơn ngứa nó mang lại.

Chỉ có điều trị là cách hữu hiệu trị ngứa toàn thân vì ung thư da. Nếu có những dấu hiệu nghi ngờ bị ung thư da, bạn cần đến các phòng khám da liễu để được chẩn đoán chính xác và điều trị nhanh chóng.

Triệu chứng cảnh báo bệnh nội khoa

Ngứa toàn thân kéo dài có thể là triệu chứng cảnh báo một số bệnh nội khoa như:

• Bệnh về máu

• Bệnh tiểu đường

• Bệnh thận

• Bệnh gan

• HIV

• Bệnh lý tuyến giáp

Các bệnh về máu gây ngứa toàn thân có thể kể đến Hodgkin hoặc u lympho tế bào T ở da. Bệnh thận tiến triển cũng gây ngứa toàn thân, ở những người gần cần lọc máu hoặc hiện đang được lọc máu. Ở những người mà chạy thận là một phần trong cuộc sống, ngứa có thể lan rộng và đặc biệt dữ dội ở lưng, cánh tay và chân.

Người bị viêm gan C, xơ gan hoặc ống mật bị tắc nghẽn cũng có thể bị ngứa toàn thân. Khi cơn ngứa thường ở lòng bàn tay, lòng bàn chân rồi lan ra các bộ phận khác trên cơ thể, thì đã có căn cứ nghi ngờ bệnh gan.

Được chẩn đoán chính xác và điều trị sớm các bệnh nội khoa sẽ làm giảm ngứa toàn thân. Bác sĩ da liễu thường đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán các bệnh kể trên vì ngứa có thể là triệu chứng duy nhất.

Phản ứng dị ứng với vật liệu

Da người có thể tạo phản ứng với các vật liệu như kim loại, hợp kim. Một trong những chất phổ biến nhất có thể gây ra phản ứng dị ứng trên da là niken, chất này được tìm thấy trong nhiều sản phẩm mà chúng ta tiếp xúc hàng ngày. Nếu bạn xuất hiện phản ứng dị ứng, bạn có thể sẽ bị phát ban và ngứa ngáy không kiểm soát được.

Các sản phẩm có dùng niken làm nguyên liệu bao gồm điện thoại di động, đồ trang sức, gọng kính, khóa kéo và khóa thắt lưng, …

Các chất khác có thể gây dị ứng da bao gồm sơn móng tay, nước hoa, dầu gội đầu, cao su và xi măng.

Bạn phải tìm ra nguyên nhân gây dị ứng để ngừng chạm vào (hoặc sử dụng) đồ vật có vật liệu mà da mình dị ứng. Nếu thấy khó khăn trong việc tìm kiếm nguyên nhân thì liên hệ bác sĩ da liễu là phương án tốt nhất.

Phản ứng dị ứng với sinh vật

Phản ứng với thực vật

Một số loại cây gây ngứa chỉ qua tiếp xúc trên da: cây thường xuân, cây mắt mèo, cây lá han, cây đủng đỉnh, cây sơn, … Khi đi rừng hay đi ngang qua bụi cây, bạn cần mặc quần áo tay dài dày dặn để tránh lông gây ngứa từ lá và quả của các loại cây này gây ngứa toàn thân.

Phản ứng với động vật

Ngoài ra, khi đi tắm ao hồ, cơ thể người có thể bị các sinh vật sống trong khu vực này gây ngứa. Người thường xuyên bơi lội ở các ao hồ có nguy cơ bị ngứa do ký sinh trùng sống trong ao chui vào da. Đôi khi tại chỗ mà ký sinh trùng chui vào sẽ để lại lỗ li ti màu đỏ gây ngứa, có thể khiến da bị phát ban.

Một số sinh vật biển như sứa, tôm, hải quỳ, … tiết chất độc quanh thân để tự vệ khi chúng bị vướng vào hoặc chạm vào cơ thể người. Hoặc một số chất ở tôm cua hoặc cá gây dị ứng cho người ăn. Các chất này khiến cho chúng ta bị ngứa toàn thân.

Tránh xa thực vật hoặc sinh vật biển khiến da bạn bị ngứa và tắm kỹ với nước sạch sau khi tắm ao sẽ làm dịu cơn ngứa do tiếp xúc với những sinh vật kể trên. Các sơn ngứa sẽ biến mất sau vài ngày, bạn đừng quá lo lắng.

Tác dụng phụ trong điều trị ung thư

Ngứa có thể là tác dụng phụ của việc dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như aspirin, thuốc giảm đau theo toa gọi là opioid và một số loại thuốc huyết áp. Không những vậy, ngứa toàn thân tác dụng phụ của các phương pháp trị bệnh ung thư.

Tham khảo bác sĩ đã kê đơn thuốc hoặc điều trị nếu bạn thấy ngứa khi uống thuốc theo đơn hoặc sau khi trị liệu. Bác sĩ có thể cho bạn những lời khuyên có thể giúp giảm ngứa và tiếp tục điều trị. Ví dụ như bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc da trước, trong và sau khi xạ trị.

Hoạt động bất thường của tế bào thần kinh

Sự hoạt động không bình thường của tế bào thần kinh có thể gây ngứa da. Hoặc nếu có tổn thương dọc theo dây thần kinh do bệnh tật hoặc chấn thương, bạn cũng có thể bị ngứa da. Ngứa này có xu hướng xảy ra ở một nơi trên cơ thể bạn và thường không có phát ban.

Các bệnh có thể gây ngứa toàn thân bao gồm:

• Zona thần kinh

• Đột quỵ

• Đa xơ cứng ( tổn thương ở não và tủy sống cản trở dẫn truyền xung tín hiệu thần kinh)

Chữa trị bệnh của tế bào thần kinh sẽ giúp giảm ngứa tích cực. Bệnh nhân cần khai báo chi tiết về triệu chứng ngứa này để bác sĩ kê thêm thuốc giúp giảm ngứa.

Những nguyên nhân gây ngứa toàn thân trên đây hi vọng đã giải đáp được thắc mắc ngứa toàn thân là bệnh gì. Khi bị ngứa toàn thân không rõ lý do thì việc đến gặp bác sĩ da liễu là cần thiết.

Các bác sĩ da liễu khám và điều trị ngứa toàn thân

• Bác sĩ Đỗ Thị Minh Nghĩa- Phó khoa da Liễu BV Y học cổ truyền Trung Ương – Hà Nội

• Bác sĩ Lê Đức Thọ – 35 năm kinh nghiệm chuyên Khoa Da Liễu- quận Bình Tân

• Bác sĩ Nguyễn Đại Hoàng Đức – 15 năm kinh nghiệm chuyên khoa Da liễu – Quận 2