Σχιζοφρένεια

Σχιζοφρένεια

Ο όρος σχιζοφρένεια σημαίνει έναν τύπο ψυχικών και κοινωνικών συνθηκών, που παρεκκλίνουν από τον κανόνα και η φύση των οποίων παραμένει σε μεγάλο βαθμό ακατανόητη. Εκτός από κάποιες ενδείξεις, αγνοούμε τις βιολογικές, τις ψυχικές ή κοινωνικές αιτίες. Ετησίως, η σχιζοφρένεια προσβάλλει 100 έως 200 Ελβετούς και Ελβετίδες, ενώ συνολικά πάσχουν από αυτήν την ασθένεια 15000 έως 30000 άνθρωποι. Ένας στους 100 υφίσταται κατά τη διάρκεια της ζωής του κρίση σχιζοφρένειας. Δεν υπάρχει διάκριση στο φύλο, ενώ ηλικιακά επηρεάζει νωρίτερα τους άνδρες. Δεν υπάρχουν ενδείξεις αύξησης του ποσοστού σχιζοφρενών τις τελευταίες δεκαετίες και εμφανίζεται σε όλους τους πολιτισμούς με το ίδιο ποσοστό (Bleuler et al. 1979, Lehrbuch der Psychiatrie, Springer, Berlin; Scharfetter, 1986. Schizophrene Menschen. Urban und Schwarzenberg, Munchen).

Ο Φιλανδός ψυχίατρος Pekka Tienari απαρίθμησε σε έρευνα με δείγμα 102 υιοθετημένα παιδιά ότι τα 8 κατέληξαν σχιζοφρενείς. Σε μία από τις 8 περιπτώσεις οι βιολογικοί γονείς δεν έπασχαν από σχιζοφρένεια. Έχουμε λοιπόν κάποια αριθμητική (1) ένδειξη ότι υπάρχει κληρονομική περίπτωση. Παραμένει ανοικτό το ζήτημα πόσο σημαντικοί είναι οι παράγοντες που βασίζονται σε ψυχο-κοινωνικές συνθήκες.

Την άποψη της κληρονομικής επίδρασης στην ασθένεια αυτή υποστήριξε και ο ψυχίατρος Manfred Bleuler, αναφέροντας επίσης ότι η εκδήλωση συμβαίνει ανεξάρτητα του διανοητικού ή συναισθηματικού βιώματος ή από την γονική συμπεριφορά. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από 25 έτη της γέννησης στο 1/3 των ασθενών, στο άλλο 1/3 μειώνεται η κρίση, και στο υπόλοιπο 1/3 δεν μειώνεται. Το 1/5 δεν παρουσιάζει πάνω από μια κρίση. Οι καταγραφές αυτές σύμφωνα με τον ίδιο υποδηλώνουν ότι η νόσος αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί χρόνια ψυχοπάθεια.

Ο Γερμανός ψυχίατρος Wilhelm Reich (Die schizophrene Spaltung. In: Reich W.: Charakter-analyse. Koln/Berlin 1970). συνόψισε την ουσία του ζητήματος: Το σχιζοφρενές άτομο διαβλέπει την υποκρισία και δεν το κρύβει. Ξέρει να κρίνει εξαιρετικά σωστά και γρήγορα - σε πλήρη αντίθεση με τον Homo Normalis - συγκινησιακές πραγματικότητες.

Ο Sigmund Freud διερμηνεύει τη σχιζοφρενική παραφροσύνη ως απάντηση του ασθενούς σε μια ταραγμένη σχέση με κάποια νοσηρή κατάσταση του περιβάλλοντος του (Neurose und Psychose. Studienausbagke Bd.3 Fischer, Frankfurt/M. 1975). Αυτό που εμείς θεωρούμε ως εξέλιξη μιας ασθένειας, εμφάνιση μιας παραφροσύνης, είναι ουσιαστικά - από την πλευρά του ασθενούς - μια προσπάθεια για θεραπεία, για ανασυγκρότηση μιας υγιούς πραγματικότητας. Ο σχιζοφρενής ανοικοδομεί τον κόσμο, όχι βέβαια πιο επιβλητικό, αλλά τουλάχιστον έτσι ώστε να μπορεί να τον ξανακατοικήσει.

Συμπτώματα. Κατά τον Bleuler (διευθυντής της πανεπιστημιακής ψυχιατρικής κλινικής της Ζυρίχης το διάστημα 1898 - 1927 και «πατέρα» του όρου σχιζοφρένεια, το κύριο σύμπτωμα είναι η διάσπαση της ενότητας: απώλεια της ικανότητας δημιουργίας σχέσεων μεταξύ των σκέψεων και των συναισθημάτων. Η εσωτερική ψυχική μορφή - το Εγώ - αποσυντίθεται.

Στις 5 διαστάσεις θα τοποθετούσαμε τα εξής χαρακτηριστικά.

(συνεχίζεται)