Νευροδιαβιβαστές & Συμπεριφορά

Σύναψη, το σημείο που πραγματοποιείται η νευροδιαβίβαση. Ως αποτέλεσμα της άφιξης του δυναμικού ενέργειας στις τελικές απολήξεις, η προσυναπτική μεμβράνη απελευθερώνει χημικές ουσίες από το εσωτερικό του κυττάρου για να επικοινωνήσει με ένα κύτταρο-στόχο. Μια ουσία που προσδένεται σε έναν υποδοχέα (δ.3) ονομάζεται πρόσδεμα και τα προσδέματα παρουσιάζουν συνήθως μία από τις τρεις επιδράσεις (δ.4): αγωνιστής, ανταγωνιστής ή αντίστροφος αγωνιστής. Ένας νευροδιαβιβαστής μπορεί να μεταφέρει ένα μήνυμα από έναν νευρώνα σε έναν άλλο επηρεάζοντας το δυναμικό στη μετασυναπτική μεμβράνη, μπορεί, επίσης, να προκαλέσει αλλαγές στη δομή της σύναψης, και  μέσω της ανάδρομης διάδοσης, στέλνουν ένα μήνυμα από τη μετασυναπτική στην προσυναπτική μεμβράνη. Τέλος, η αρχική υπόθεση ότι κάθε νευρώνας είχε μόνο έναν διαβιβαστή σε όλες του τις συνάψεις έχει καταρριφθεί. Κάθε διαβιβαστής μπορεί να προσδεθεί σε πολλά διαφορετικά είδη ιοντοτροπικών ή μεταβολοτροπικών υποδοχέων. Τρεις ομάδες (δ. 5, 8) με βάση τη χημική σύστασή τους: (1) μικρομοριακοί διαβιβαστές, (2) νευροπεπτίδια και (3) διαβιβαστικά αέρια. Η ACh έχει διεγερτική δράση (δ. 10, 11) στους σκελετικούς μυς, όπου ενεργοποιεί ιοντοτροπικούς υποδοχείς αλλά ανασταλτική δράση στo μυελό των επινεφριδίων μειώνοντας τον καρδιακό ρυθμό, όπου ενεργοποιεί μεταβολοτροπικούς υποδοχείς. Αγωνιστές της Ach είναι η νικοτίνηκαι η μουσκαρίνη.Οι πυρήνες που απελευθερώνουν Ach είναι ο ραχιαίος πυρήνας της καλύπτρας στο στέλεχος (γέφυρα-μεσεγκέφαλος), ο βασικός πυρήνας και ο έσω πυρήνας του διαφράγματος αμφότεροι στον τελεγκέφαλο. Το χολινεργικό σύστημα: • Είναι ενεργό στη διατήρηση του πρότυπου αφύπνισης στον φλοιό, όπως καταγράφεται με το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα. • Θεωρείται ότι παίζει ρόλο στη μνήμη διατηρώντας τη διεγερσιμότητα των νευρώνων. Ο διαβιβαστής σεροτονίνη συντίθεται από το αμινοξύ τρυπτοφάνη. Η σεροτονίνη έχει αναφερθεί ότι εμπλέκεται στον έλεγχο των καταστάσεων ύπνου της διάθεσης, του άγχους στη ρύθμιση της διάθεσης και της επιθετικότητας, της όρεξης και της αφύπνισης, την αντίληψη του πόνου και την αναπνοή. και άλλων πολλών λειτουργιών. Οι σεροτονινεργικοί οδοί ξεκινούν σχεδόν αποκλειστικά από τους πυρήνες της ραφής που κατανέμονται στο στέλεχος. Το ένζυμο υδροξυλάση της τυροσίνης μετατρέπει την τυροσίνη σε L-dopa, η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται από άλλα ένζυμα διαδοχικά σε ντοπαμίνη, νορεπινεφρίνη και τέλος επινεφρίνη. Περισσότερη από τη μισή ποσότητα κατεχολαμινών στο ΚΝΣ είναι ντοπαμίνη και τα υψηλότερα ποσά βρίσκονται στα βασικά γάγγλια (κυρίως στον κερκοφόρο πυρήνα), στο μεταιχμιακό σύστημα (κυρίως στον πυρήνα της αμυγδαλής) και στον μετωπιαίο λοβό. Παίζει ρόλο στον συντονισμό των κινήσεων, την προσοχή και τη μάθηση και σε συμπεριφορές που είναι ενισχυτικές. Αύξηση της DAεργικής δραστηριότητας μπορεί να σχετίζεται με τη σχιζοφρένεια. Η υπόθεση της ντοπαμίνης: η σχιζοφρένεια (ή τα συμπτώματα αυτής) προκαλούνται από υπερδραστηριότητα των νευρώνων του μεσοφλοιώδους και μεταιχμιακού συστήματος. Μείωση της DAεργικής δραστηριότητας μπορεί να σχετίζεται με ελλείμματα προσοχής. Δύο ντοπαμινεργικές οδοί (δ. 19) προβάλλουν από το εγκεφαλικό στέλεχος σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου: η μελαινοραβδωτή οδός ξεκινά από τη μέλαινα ουσία και η μεσομεταιχμιακή οδός ξεκινά από το κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο. Πρόδρομος ουσία της επινεφρίνης (ΕP) και νορεπινεφρίνης (ΝΕ) είναι η ντοπαμίνη και απενεργοποιούνται από τα ένζυμα ΜΑΟ. Είναι οι βασικοί διεγερτικοί διαβιβαστές στην καρδιά. Συναντώνται και ως αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη. Ρυθμίζουν ύπνο, διάθεση, αίσθημα πείνας, δίψας, ψυχώσεις άγχους, κατάθλιψης. Οι νευρώνες που απελευθερώνουν ΝΕ & ΕP είναι οργανωμένοι σε τρεις κύριες ομάδες στο εγκεφαλικό στέλεχος (δ. 20, 21, 22): Το σύμπλεγμα του υπομέλανος τόπου στη γέφυρα,  το έξω καλυπτρικό σύστημα του μέσου εγκεφάλου και η ραχιαία ομάδα του προμήκους μυελού. Το ΚΝΣ περιέχει τέσσερις υποτύπους υποδοχέων ΝΕ και Ε - α1, α2, β1 και β2- αδρενεργικών υποδοχέων - οι οποίοι στο σύνολό τους είναι μεταβολοτροπικοί υποδοχείς. Συνοπτικά, #Ενεργό στη διατήρηση του συναισθηματικού τόνου, #Μείωση της ΝΑεργικής δραστηριότητας θεωρείται ότι σχετίζεται με την κατάθλιψη, #Αύξηση της ΝΑ θεωρείται ότι σχετίζεται με τη μανία (υπερδιεγερτική συμπεριφορά) και #Μείωση της ΝΑεργικής δραστηριότητας σχετίζεται με τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Ορισμένα αμινοξέα δρουν ως νευροδιαβιβαστές. Σ' αυτή την ομάδα υπάρχουν δυο χαρακτηριστικοί διεγερτικοί νευροδιαβιβαστές (γλουταμικό και ασπαρτικό οξύ) και δυο χαρακτηριστικοί ανασταλτικοί νευροδιαβιβαστές (γ-αμινοβουτυρικό οξύ [GABA] και γλυκίνη). Αυτοί οι διαβιβαστές κατανέμονται σε όλο το κεντρικό νευρικό σύστημα. Το γλουταμικό είναι ο συχνότερα απαντώμενος διεγερτικός διαβιβαστής και το GABA είναι ο κύριος ανασταλτικός διαβιβαστής στον εγκέφαλο. Η γλυκίνη είναι Ανασταλτικός στο ΚΝΣ. Συμμετοχή στο ζευγάρι συνεργικών μυών όπου η διέγερση του ενός (με Ach) συνάδει με την αναστολή του άλλου λόγω γλυκίνης. Η παρουσία της ισταμίνης συνδέεται κυρίως με αλλεργικές και φλεγμονώδεις αντιδράσεις.