Κύτταρα Νευρικού Συστήματος

Τα κύτταρα στο νευρικό σύστημα είναι περίπου 10 τρισεκατομμύρια και δισεκατομμύρια από αυτά τα συναντάμε στον εγκέφαλο. Τα κύτταρα του νευρικού συστήματος χωρίζονται σε δύο κατηγορίες Ι) νευρικά κύτταρα, ΙΙ) νευρογλοιακά κύτταρα. Τα νευρογλοιακά κύτταρα είναι δεκαπλάσια σε πλήθος σε σχέση με τα νευρικά και έχουν υποστηρικτικό ρόλο ενώ τα νευρικά έχουν εκτελεστικό ρόλο. Μια άλλη βασική διαφορά μεταξύ τους είναι ότι τα νευρικά είναι αδιαίρετα ενώ τα νευρογλοιακά διαιρούνται περαιτέρω.  Το νευρικό κύτταρο αποτελείται από 1) το κυτταρικό σώμα, 2) δενδριτική περιοχή, 3) νευράξονα. Το πλήθος των αποφυάδων από το κυτταρικό σώμα χαρακτηρίζει ένα νευρικό κύτταρο ως 1) πολύπολο, 2) δίπολο, 3) μονόπολο ή ψευδομονόπολο .Τα νευρικά κύτταρα είναι 1) είτε προσαγωγά ή απαρτίζουν το κεντρομόλο σύστημα 2) απαγωγά ή απαρτίζουν το φυγόκεντρο σύστημα 3) διάμεσοι νευρώνες που μεσολαβούν μεταξύ των δύο πρώτων δομών. Οι νευράξονες των νευρικών κυττάρων είναι είτε εμύελοι είτε αμύελοι. Η ύπαρξη και απουσία μυελίνης (λιποπρωτεϊνη) χαρακτηρίζει την κάθε περίπτωση αντίστοιχα. Η μυελίνη είναι μονωτής του ηλεκτρικού σήματος και δεν επιτρέπει την μετάδοση αυτού κατά μήκος του νευράξονα. Εφόσον όμως διακόπτεται από τους κόμβους ή περισφύξεις του Ranvier, τότε και επιτρέπει την αγωγή του σήματος με άλματα οπότε και διευκολύνει την ταχύτερη αγωγή αυτού. Αντιθέτως οι αμύελοι νευράξονες άγουν το σήμα κατά μήκος αυτών χωρίς άλματα, άρα και βραδύτερα. Τα κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους με συνάψεις. Το κύτταρο Α που συνάπτει στο Β λέγεται προσυναπτικό του Β και το Β μετασυναπτικό του Α. Ένα προσυνπατικό κύτταρο αναπτύσσει συνάψεις 1) αξο-δενδριτικές (συνάψεις στη δενδριτική περιοχή του μετασυναπτικού), 2) αξο-σωματικές (συνάψεις στο κυτταρικό σώμα του μετασυναπτικού), 3) αξο-αξονικές (συνάψεις στο νευράξονα του μετασυναπτικού) και 4) έχουν παρατηρηθεί και δενδρο-δεντριτικές ακόμη. Το αθροιστικό αποτέλεσμα των συνάψεων αυτών ολοκληρώνεται στο αξονικό λοφίδιο, τη λεγόμενη ζώνη ολοκλήρωσης του σήματος και κατόπιν εφόσον υπερβεί κάποιο όριο (τον ουδό όπως θα δούμε παρακάτω) τότε μεταφέρεται με άλματα (εμύελοι νευράξονες) ή όχι (αμύελοι) στη ζώνη εξόδου που αποτελείται από τις νευρικές απολήξεις και τα τελικά κομβία. Τα τελικά κομβία περιέχουν κυστίδια με νευροδιαβιβαστή. Τα δίκτυα είναι συγκλίνοντα όταν περισσότερα κύτταρα συγκλίνουν σε ένα, οπότε η πληροφορία που λαμβάνει το κύτταρο είναι εξομαλυμένη. Αντίθετα, τα δίκτυα είναι αποκλίνοντα όταν η πληροφορία από ένα κύτταρο διοχετεύεται σε περισσότερα. Ωστόσο, στην υποστήριξη αυτών σημαντικό ρόλο έχει η νευρογλοία. Ο οργανισμός δεν αντιδρά μόνο σε ερεθίσματα από το περιβάλλον αλλά και επιδρά σε αυτό αυτόματα με ανάλογο κύκλωμα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του μυοτατικού αντανακλαστικού της επιγονατίδας. Τα νευρικά κύτταρα παράγουν ηλεκτρισμό, έχουν ηλεκτρικές ιδιότητες που τις χρησιμοποιούν για να διαβιβάζουν πληροφορία. Η εξάντληση ή καταστροφή της μυελίνης συνδέεται με τη νόσο της σκλήρυνσης κατά πλάκας.