Σωματαισθησία, Πόνος & Θερμοκρασία

Το αισθητικό τμήμα με ειδικές και σωματικές αισθήσεις αναπτύσσει παράλληλα μονοπάτια προς το κινητικό τμήμα για σωματική αντίδραση και τον εγκέφαλο για επεξεργασία και αποθήκευση (μνήμη) της πληροφορίας. Η πληροφορία είναι # Αφής, διάτασης, δόνησης (υποδοχείς σωμάτια Paccini, Ruffini, Merkel, Meissner), εμύελες ίνες Αβ, #Θερμοκρασίας, πόνου (υποδοχείς ελεύθερες νευρικές απολήξεις), εμύελες ίνες Αδ (οξύς) και αμύελες ίνες C (καυστικός), # Ιδιοδεκτική (υποδοχείς μυϊκές άτρακτοι, ίνες Αα εμμύελες μεγάλης διαμέτρου). Η ανίχνευση της ενέργειας αρχίζει από κύτταρα υποδοχείς. Ένα κύτταρο - υποδοχέας είναι εξειδικευμένο για την ανίχνευση συγκεκριμένων ενεργειών ή χημικών ουσιών. Κατόπιν έκθεσης στο ερέθισμα, το κύτταρο υποδοχέας μετατρέπει την ενέργεια σε μεταβολή του δυναμικού της μεμβράνης και κατόπιν σε αισθητική αντίληψη. Πρόκειται για τον αισθητικό μετασχηματισμό ή κωδικοποίηση του ερεθίσματος στο ΚΝΣ. Η πληροφορία έχει δύο διαστάσεις. Την ένταση και τη διάρκεια. Ένταση. Καθώς αυξάνει η ισχύς ενός ερεθίσματος, αυξάνεται ο αριθμός των ενεργών κυττάρων. Η θεωρία της κλασματικοποίησης του εύρους υποθέτει ότι εξειδικευμένα κύτταρα με διαφορετικό ουδό, εξειδικεύονται σε συγκεκριμένα τμήματα μιας κλίμακας έντασης ερεθισμάτων. Διάρκεια. Κανόνας προσαρμογής. Η αντίδραση του υποδοχέα μπορεί να μειωθεί ακόμη και αν το ερέθισμα διατηρείται. Η διαδικασία αυτή καλείται εξοικείωση. Τα υποδεκτικά πεδία χαρακτηρίζονται από 1) μέγεθος, 2) μορφή και 3) ποιότητα ερεθισμού που τα ενεργοποιεί. Αντιπροσώπευση στο φλοιό: ανάλογη της επιδεξιότητας του μέλους. Όσο πιο επιδέξιο, τόσοι περισσότεροι αισθητικοί υποδοχείς. Πόνος Πρόκειται για δυσάρεστη αισθητική και συγκινησιακή εμπειρία που συνδέεται με πραγματική ή πιθανή βλάβη ιστού ή περιγράφεται με όρους τέτοιας βλάβης. Η εμπειρία του πόνου οδηγεί σε συμπεριφορά επιβίωσης ή αυτοπροστασίας απομακρύνοντας το σώμα από την πηγή βλάβης .Σε σχέση με τη διάρκεια του πόνου: Βραχέα διάρκεια οδηγεί σε αντανακλαστικό αποφυγής επώδυνου ερεθίσματος.Μακρά διάρκεια οδηγεί σε ύπνο, αδράνεια, λήψη τροφής και υγρών για ενίσχυση της ανάρρωσης.Ο McGill ανέλυσε τον χαρακτήρα του πόνου σε 3 διαστάσεις. Αισθητική ή γνωστική -διακριτική ποιότητα, πχ διαξιφιστικός, επαναληπτικά βασαντιστικός. Συναισθηματική ποιότητα, πχ. ψυχική κόπωση, φόβος, αίσθηση αρρώστειας. Νοητική διαβαθμιζόμενη ποιότητα, δηλαδή, καθόλου, ανεπαίσθητος, μέτριος, ενοχλητικός, έντονος. Το επώδυνο ερέθισμα οδηγεί σε αντανακλαστικό στο νωτιαίο μυελό καθώς η πληροφορία προσάγεται με εμύελες αισθητικές ίνες από τη ραχιαία ρίζα του και συνάπτει διεγερτικά με ενδιάμεσο νευρώνα ο οποίος με τη σειρά του αναστέλλει τον κινητικό νευρώνα που νευρώνει το μυ ο οποίος διαστέλλεται (μυοχάλαση) προς αποφυγή του ερεθίσματος. Ρόλος του μεταχμιακού συστήματος. Η έλικα του προσαγωγίου διεγείρεται περισσότερο στην περίπτωση όπου ειδοποιήσουμε ότι ένα ερέθισμα θα είναι επώδυνο. Δηλαδή (πάντα μιλάμε για μέσους όρους), το ίδιο επώδυνο ερέθισμα αφήνει μεγαλύτερο αισθητικό αποτύπωμα στο φλοιό αν το επισημάνουμε («θα πονέσεις πολύ») πριν το εφαρμόσουμε καθώς διεγείρεται έντονα η έλικα του προσαγωγίου. Επίσης η έλικα του προσαγωγίου ενεργοποιείται περισσότερο στην ευαισθητοποίηση (λόγω πρότερης εμπειρίας στο επώδυνο ερέθισμα). Μείωση του πόνου. Με οπιοειδή αναλγητικά, Ηλεκτρικός ερεθισμός του δέρματος, Φάρμακα placebo, Βελονισμός.