Cải thiện khả năng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, luôn là một trong những mục tiêu hàng đầu của sinh viên, không chỉ dành cho học tập và nghiên cứu khoa học, mà còn mở rộng cơ hội phát triển bản thân trong tương lai. Việc làm sao để nâng cao kỹ năng tiếng Anh ở trường đại học vì thế luôn là vấn đề nổi cộm đáng quan tâm. Trước thềm niên khóa mới, BBT Bản tin Đại học Kinh tế TP.HCM đã có cuộc trò chuyện với cô Phan Thị Vân Thanh, tốt nghiệp tiến sĩ Đại học Texas Tech (Mỹ), hiện là giảng viên khoa Ngoại ngữ Đại học Kinh tế TP.HCM để trao đổi rõ hơn về vấn đề này.

1. Cô đánh giá như thế nào về trình độ tiếng Anh của sinh viên UEH hiện nay?

Với chương trình đào tạo đặc thù, UEH chia làm nhiều cấp độ sinh viên khác nhau, theo đó trình độ tiếng Anh chênh nhau cũng rất lớn. Sinh viên chất lượng cao học bằng tiếng Anh khi xét tuyển đầu vào đều phải có IELTS 5.0 hoặc các chứng chỉ tương đương nên mặt bằng chung tương đối khá. Sinh viên chất lượng cao thì thường ở mức trung bình, còn sinh viên đại trà thì phần lớn rất hạn chế về cả giao tiếp lẫn áp dụng vào học thuật.

2. Còn về thực trạng học tiếng Anh của sinh viên thì ra sao, thưa Cô?

Các bạn thiếu tự tin và sáng tạo. Với số ít sinh viên được đào tạo đặc thù trong các trung tâm Anh ngữ hoặc tính cách vốn năng động thì rất dễ có nền tảng để phát triển giao tiếp. Trong khi đó, đa số sinh viên lại rất thụ động và ít mạnh dạn trong việc giao tiếp tiếng Anh. Điều đó còn xuất phát từ tâm lý sợ người khác đánh giá, phê phán, không được khuyến khích sáng tạo, rất rập khuôn, học đối phó và không có hệ thống.

3. Theo Cô, đâu là yếu tố quan trọng nhất để sinh viên nâng cao tiếng Anh?

Để nâng cao tiếng Anh, có rất nhiều yếu tố tác động. Trước hết, các bạn phải vững tâm lý và có tinh thần cầu tiến. Vì không có những điều này, bạn sẽ không đủ động lực để học lại từ đầu khi mất căn bản và rất dễ chán nản lúc thấy người khác giỏi hơn mình.

Tiếp theo, các bạn cần xác định mình còn yếu kỹ năng nào. Chỉ khi biết chính xác mình yếu chỗ nào thì mới đưa ra được lộ trình cải thiện phù hợp, tránh mất thời gian và chi phí. Chẳng hạn từ vựng và ngữ pháp đã ở mức khá tốt, các bạn nên chú ý trau dồi, tìm kiếm cơ hội giao lưu, ứng dụng những gì mình học, đồng thời thực hành giao tiếp nhiều vào để nâng cao phản xạ.

Việc học tiếng Anh còn có liên quan chặt chẽ đến môi trường học tập. Nếu các bạn muốn đăng ký học ở trung tâm Anh ngữ thì nên xem xét trung tâm đó dạy theo chương trình gì, giảng viên là ai, chất lượng như thế nào trước khi đăng ký. Với những trung tâm có bàn ghế thiết kế chưa phù hợp với việc học ngoại ngữ, thời gian dạy quá lâu, học viên quá đông… thì sẽ không giúp bạn được trong hành trình chinh phục tiếng Anh của mình.

Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất vẫn là tính tự học, không riêng gì với tiếng Anh mà đó còn là chìa khóa thành công cho mọi khía cạnh trong cuộc sống. Các bạn phải tự thân vận động, chủ động tìm hiểu những gì mình chưa biết vì thời gian trên lớp vốn không nhiều, việc trao đổi giữa giảng viên và sinh viên rất giới hạn. Hiện giờ rất có nhiều nền tảng học trực tuyến trên mạng nên sinh viên có nhiều điều kiện trong việc tiếp cận với nguồn kiến thức phong phú hơn so với trước đây.

4. Nếu sinh viên có thể tự học, theo Cô thì vai trò của giảng viên như thế nào để giúp cho sinh viên học tốt tiếng Anh?

Vai trò của giảng viên vẫn rất lớn, bởi lẽ sinh viên vẫn cần giảng viên định hướng và sửa chữa lỗi sai cho mình. Việc học tiếng Anh không nằm ở mỗi người học, giảng viên cũng phải có phương pháp giảng dạy hệ thống hỗ trợ, quan tâm sinh viên hơn trong việc tổ chức lớp học, giảm tải khối lượng một số phần nghe, đọc, viết trên lớp để dành thời gian giải đáp thắc mắc, rèn luyện kỹ năng thuyết trình, tranh luận nhằm tăng tự tin, tạo tương tác cho sinh viên. Bản thân mỗi giảng viên cũng cần cập nhật các xu hướng giảng dạy khoa học cùng nhiều nguồn tài liệu mới để nâng cao chuyên môn sư phạm về lâu dài.

5. Theo Cô, để sinh viên cải thiện tiếng Anh hiệu quả chúng ta cần có chiến lược như thế nào?

Tiếng Anh bao gồm hơn 250.000 từ, nhiều hơn hầu hết các ngôn ngữ khác. Để học một từ mới, các bạn phải đọc bằng tiếng Anh nhiều nhất có thể. Cách tốt nhất để cải thiện vốn từ vựng của bạn là đọc thường xuyên. Một khi đã có thói quen đọc sách, bạn có thể xây dựng vốn từ vựng một cách có hệ thống bằng cách thực hiện những điều như phân tích các phần từ, nhận biết các hình thức ngữ pháp, nhận biết các gia đình từ, tạo từ điển cá nhân của riêng bạn và giữ nhật ký đọc hằng ngày.

Đối với nghe hiểu, một số phương pháp cải thiện kỹ năng nghe gồm có nghe thường xuyên cho quen, chú ý tập phát âm, bỏ thói quen cố gắng hiểu nghĩa từng từ và từng câu, tập dựa vào ý của câu nói và mục đích giao tiếp để đoán nghĩa từ mới, bám sát yêu cầu của bài tập để chỉ chú ý tới những thông tin liên quan và cần để trả lời câu hỏi mà thôi, sau khi hoàn thành bài tập cần đọc lại văn bản để tăng cường vốn từ vựng, thực hành nói và chú ý đến những đặc điểm khẩu ngữ.

Còn về đọc hiểu, các bạn nên luyện cách nhận dạng tính quan trọng của từ mới đối với mục tiên của bài tập, sử dụng ngữ cảnh để đoán nghĩa, luôn đọc lướt để nắm ý chính và chú ý đến những ý hoặc từ được lặp lại, tập tư duy trực tiếp bằng tiếng Anh, học thêm một số từ vựng liên quan đến chủ đề của bài đọc để tăng vốn từ vựng, luôn đặt câu hỏi vì sao để thấu hiểu cách xử lý các loại câu hỏi.

6. Cô hãy cho biết suy nghĩ của mình về nhận định chỉ các bạn có định hướng nghiên cứu hoặc xin việc ở công ty nước ngoài thì mới cần tiếng Anh?

Việc học vốn khác với việc đào tạo. Đào tạo để đáp ứng theo nhu cầu tương đối ngắn hạn của người học. Giáo dục là trang bị hành trang để người học thích ứng với cuộc sống. Do đó, nhận định trên rất thiển cận vì nó bó hẹp người học vào thế giới riêng và không ai khuyến khích điều đó. Thêm nữa, nếu chỉ đợi tới lúc cấp bách mới học thì sẽ không bao giờ học kịp. Học tiếng Anh mà không có căn bản sẽ không thể hiểu được, không tiếp cận được với kho tàng kiến thức và nâng cao tri thức.@

Thái Cường