การรู้เท่าทันตนเอง
(Mindfulness)
"Presence is the place of no though , ปัจจุบัน คือสถานที่ที่ปลอดจากความคิด"
- Eckhart Tolle
Mindfulness คืออะไร
Mindfulness หรือ ‘การเจริญสติ’ คือการที่เราตั้งสติอยู่กับปัจจุบัน รู้สึกตัว เท่าทัน ทั้งทางร่างกาย อารมณ์ และความคิด รับรู้ถึงสิ่งที่เรากำลังเผชิญอยู่หรือทำอยู่ เมื่อรับรู้สิ่งที่เกิดขึ้นบ่อย ๆ จะช่วยทำให้เราเห็นแง่มุมของตนเองที่ไม่เคยเห็นมาก่อน และช่วยทำให้เราสามารถเข้าใจตนเองได้มากขึ้น
Mindfulness ไม่จำเป็นต้องเกี่ยวข้องกับการนับถือศาสนาแต่อย่างใด ไม่ว่าจะมีศาสนาหรือไม่ หรือจะนับถือศาสนาอะไร ก็สามารถที่จะฝึกสติได้ด้วยกันทั้งสิ้น เพราะเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ทุกคนสามารถทำได้
หากอยู่ในบริบทองค์กร เป้าหมายมักเกี่ยวข้องกับการลดความเครียด และเพิ่มสมาธิ การจดจ่อ เพื่อเพิ่มความฉลาดทางอารมณ์ (emotional intelligence) และเพิ่มประสิทธิภาพของการทำงาน
Mindfulness VS Meditation
Mindfulness หมายถึงการเจริญสติ คือการพัฒนาความรู้สึกตัว โดยมีหลักสามข้อคือ 1. รู้สึกที่ร่างกายหรือจิตใจ 2. รู้ลงปัจจุบัน 3. รู้เฉย ๆ โดยไม่บังคับควบคุม
ผลของ Mindfulness จะได้สมาธิเหมือนกัน แต่เป็นสมาธิระดับตื้นไม่ลึกนัก ซึ่งก็จะมีความสงบใจและความปลอดโปร่งใจผุดขึ้นมาเป็นระยะ ๆ สั้น ๆ แต่มีข้อดีคือทำได้เร็ว ไม่ต้องบังคับจิต และทำได้บ่อย ๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่แปลกแยกกับสิ่งแวดล้อมเดิม ๆ
Meditation หมายถึงการทำสมาธิแบบชักนำจิตให้อยู่ในอารมณ์เดียว โดยให้จิตเกาะกับบางสิ่งบางอย่าง เช่น แสงสว่าง น้ำ หรือลมหายใจ เป็นต้น โดยการเพ่งหรือชักนำ หรือประคอง ให้จิตอยู่กับสิ่งนั้นให้มากที่สุด หากเผลอไปก็จะต้องดึงจิตกลับมาใหม่
ผลของ Meditation ก็คือในช่วงแรกของการฝึกจะรู้สึกเหมือนถูกบังคับ ต้องใช้ความอดทนมากจึงจะผ่านช่วงแรกไปได้ ต่อมาเมื่อจิตคุ้นเคยต่อการเพ่งดีแล้วก็จะเริ่มสงบ และได้รับความสุขจากภายในมาก บางคนพอทำได้ก็สามารถนั่งสมาธิได้เป็นวัน ๆ หรือหลายวันต่อเนื่อง
ประโยชน์ของ Mindfulness
ช่วยเพิ่มความสามารถในการจดจ่อกับ task งาน
ช่วยเพิ่มความสามารถในการ multitasking
ช่วยให้ตัดสินใจได้อย่างมีหลักการและพิจารณาความเป็นเหตุเป็นผลมากกว่าอารมณ์
ช่วยให้มีปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงานได้ดีขึ้น
ช่วยให้ทักษะการทำงานเป็นกลุ่มดียิ่งขึ้น ลดความขัดแย้งระหว่างบุคคล
ส่งผลดีต่อการทำงานอ้อมอื่น ๆ เช่น การเข้าใจผู้อื่น
ฝึกจิตใจด้วย Mindfulness
Mindfulness เป็นสิ่งที่ฝึกฝนได้ มีหลายเทคนิคที่จะช่วยให้เรารับรู้การอยู่กับปัจจุบันได้ ไม่ว่าจะเป็นการนั่ง การยืน การเดิน หรือ การหายใจ ทุกอย่างก็สามารถประสาน Mindfulness เข้าไปได้