SĒXTA LĒCTIO. Gerundium.
Servī
Hostēs, quōs Rōmānī in proeliō vīncēntēs cēpērunt, servī fīunt. Aliī autem barbarī erant et rudēs; agrōs igitur colēbant aut pecudēs pāscēbant. Aliī servī erant Graecī, quī, cum Rōmānīs saepe doctiōrēs semperque callidiōrēs essent, librōs dominī cūrābant, lītterās scrībēbant, pecūniam numerābant. Dominam etiam habuisse servās multās constat, quae vestēs faciēbant aut īnfantem cūrābant. Stola enim tunicaque, quas Semprōnia gerit, et toga, quam Cornēlius gerit, domī ab ancillis factae sunt. Prope Cornēlium stat nūntius; mox Rōmam ībit lītterāsque amīco dominī adveniens reddet.
Servī, quī in villā nātī sunt ibique semper vīxērunt, vernae vocantur. Mārcus parvum vernam habet, qui cum eō ad lūdum it et librōs portat. Quō cōnsiliō Mārcus ipse ad lūdum it? Discendī causā ad lūdum it, id est, Marcus scholam non ad ludendum, sed ad studendum petit.
Servos, quī validiōrēs erant quam cēterī, saepe in Circō Māximō pūgnāvisse accepimus. Qui gladiātōrēs vocābantur, quia saepius gladiō pūgnābant. Plērīque gladiātōrum, cum Germani aut Britanni essent, capillōs flāvōs oculōsque caeruleōs habebant. Nunquam patriam suam iterum vidēbunt; nam servus effugere nōn potest. Multī ex eīs in Circō Māximō pūgnāre mālunt quam in vīllā Rōmānā servīre. Fortasse eōs aliī gladiātōrēs occīdent! Hic servitūtis erit fīnis. Hoc spectāculum videndī causā Rōmānī conveniēbant, quia Romani studiosissimi videndi gladiatores pugnantes erant atque paratos ad clamandum et inter se rixandum in Amphitheatrō eos semper fuisse narrant! Saepe ante decem mīlia spectātōrum illi gladiātōrēs alius alium occīdēbant.
GERVNDIVM
ac. ad legendvm (paratvs ad legendvm)
G. legendi (cvpidvs legendi)
D. legendo (aptvs legendo)
ab. (in) legendo (legendo mvlta disces)
PĒNSUM. A. (i) Quō cōnsiliō ego ad tabulam eō? (ii) Quō cōnsiliō tū ad mēnsam cōnsīdis? (iii) Quō cōnsiliō puerī in campum eunt? (iv) Quō cōnsiliō nōs ad flūmen īmus? (v) Quō cōnsiliō tū stilum sūmis? (vi) Quō cōnsiliō Iūlius Caesar mare trānsiit? (vii) Quō cōnsiliō agricola et fīlius ēius Rōmam īvērunt? (viii) Quō cōnsiliō discipulī ad lūdum veniunt? (ix) Quō cōnsiliō tū in lēctum tē iacis? (x) Quō cōnsiliō Rōmānus post mūrum sē posuit? (xi) Quō cōnsiliō Hannibal Alpēs trānsiit? (xii) Quō cōnsiliō Horātius pontem dēfendit? (xiii) Quō cōnsiliō Rōmānī ad Circum conveniēbant? (xiv) Quō cōnsiliō verna cum Mārcō ad lūdum ībat? (xv) Quō cōnsiliō nūntius Rōmam currēbat? (xvi) Quō cōnsiliō vōs domum ā lūdō redītis? (xvii) Quō cōnsiliō cīvēs fūnem dē portā dēmīsērunt? (xviii) Quō cōnsiliō Horātius in Tiberim dēsiluit? (xix) Sī magister imperat: 'Aperī omnēs fenestrās!' quō cōnsiliō ē sellā venīs? (xx) Quō cōnsiliō magister ad lūdum venit? B. Scrībe Nōminātīvum et Genetīvum Cāsūs Singulāris Numerī et Genus: hostis, ager, pecus, pecūnia, nuntius, circus, servitūs, fīnis, spectātor, gladiātor. C. Explicā per clausulam relātīvam: gladiātor, verna, spectātor, toga, stola, servus, serva, dominus. D. Scrībe enuntiationem horum verborum et eorum Gerundium: eō, discō, conveniō, videō, gerō, pāscō, capiō, colō, cūrō, scrībō, referō, vīvō, effugiō, possum, mālō, serviō, occīdō.
Serui
Hostes
hostis : is, m. : enemigo; extranjero
quos
qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?
Romani
Romanus : a, um : romano (Romanus, i, m. : el romano)
ceperunt
capio : is, ere, cepi, captum : coger, tomar, capturar, elegir
seruu
fiunt
fio : is, fieri, factus sum : [pasiva del verbo facio] ser hecho; suceder
Alii
alius : a, ud : otro, otra, diferente, distinto
autem
autem : conj. : pero, sin embargo, en cuanto a, en cambio
barbari
barbarus : a, um : bárbaro
erant
sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay
et
et : conj. : y. adv. también
rudes
agros
ager : agri, m. : tierra, territorio, campo
igitur
igitur : conj. : así pues, por consiguiente
colebant
colo : is, ere, colui, cultum : honrar, cultivar, habitar; practicar; proteger
aut
aut : conj. : o, o bien
pecudes
pecus (2) : udis, f. : cabeza de ganado; bruto, estúpido
pascebant
pasco : is, ere, paui, pastum : apacentar, alimentar; satisfacer, dar gusto
Alii : cf. supra
serui : cf. supra
erant : cf. supra
Graeci
Graecus : a, um : griego
qui
¶ sunt qui : il y a des gens qui
Romanis
Romanus : a, um : romano (Romanus, i, m. : el romano)
saepe
doctiores
doctus : a, um : sabio
semperque
semper : adv. : siempre
callidiores
callidus : a, um : astuto, taimado, hábil, diestro, experimentado
erant : cf. supra
Hi
hic : haec, hoc : este, esta, esto
libros
liber (2) : bri, m. : libro
domini
curabant
curo : as, are : encargarse de, coger un cargo (curatus, a, um : bien cuidado)
litteras
littera : ae, f. : letra; (en pl.) carta
scribebant
scribo : is, ere, scripsi, scriptum : 1. trazar, escribir 2. poner por escrito 3. inscribir, enrolar
pecuniam
pecunia : ae, f. : riqueza, fortuna
numerabant
numero : as, are : contar; pagar; considerar
Domina
etiam
etiam : adv. : todavía, también, incluso
habebat
habeo : es, ere, bui, bitum : tener
seruas
seruo : as, are : velar por, salvar
multas
quae
qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?
uestes
uestis : is, f. : vestido
faciebant
facio : is, ere, feci, factum : hacer
aut : cf. supra
infantem
infans : antis, m. : bébé
infans (2) : antis : que no habla, mudo; niño
curabant : cf. supra
Stolam
stola : ae, f. : estola
enim
enim : conj. : en efecto, pues
tunicamque
tunica : ae, f. : túnica
quas
qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?
Sempronia
Sempronius : a, um : de Sempronio (lex Sempronia)
gerit
gero : is, ere, gessi, gestum : llevar; engendrar, producir, hacer
et : cf. supra
gerit : cf. supra
domi
domi : adv. : en la casa
fecerunt
facio : is, ere, feci, factum : hacer
seruae
Prope
prope : adv. pr?s, cerca ; prep + ac. : cerca de
Cornelium
Cornelius : i, m. : Cornelio
stat
sto : as, are, steti, statum : mantenerse de pie
nuntius
nuntius : ii, m. : 1. mensajero 2. noticia, mensaje
mox
mox : adv. : luego, pronto
Romam
Roma : ae, f. : Roma
ibit
eo : is, ire, iui, itum : ir
litterasque
littera : ae, f. : letra; (en pl.) carta
amÄ
co
domini : cf. supra
reddet
reddo : is, ere, ddidi, dditum : 1. devolver, restituir 2. pagar, otorgar en recompensa 3. producir, administrar 4. acordar; asignar 5. traducir
Serui : cf. supra
qui : cf. supra
¶ sunt qui : il y a des gens qui
in
in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en
uilla
uilla : ae, f. : casa de campo, hacienda
nati
sunt
sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay
ibique
ibi : adv. : allí
semper
semper : adv. : siempre
uixerunt
uiuo : is, ere, uixi, uictum : vivir
uernae
uocantur
uoco : as, are : llamar
Marcus
Marcus : i, m. : Marco
paruum
uernam
habet
habeo : es, ere, bui, bitum : tener
qui : cf. supra
cum
cum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientras
eo
ad
ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca de
ludum
ludus : i, m. : juego, diversión; broma; escuela
it
eo : is, ire, iui, itum : ir
et : cf. supra
libros : cf. supra
¶ ad libros ire : consulter les Livres Sibyllins
portat
porto : as, are : llevar, transportar, portear
Quo
qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?
quo : 1. Abl. masc. o neutr. del pron. relativo. 2. Abl. masc. o neutr. del pron. o del adj. interrogativo 3. Falso relativo = et eo. 4. después de si, nisi, ne, num = aliquo. 5. Adv. = donde (con movimiento) 6. seguido de un comparativo = tanto 7. conj. : para, afin de que
consilio
consilium : ii, n. :1. deliberación, consulta 2. consejo, asamblea 3. proyecto, plan 4. aviso 5. sabiduría, prudencia
Marcus : cf. supra
ipse
ad : cf. supra
ludum : cf. supra
it : cf. supra
Discendi
disco : is, ere, didici : tr. - aprender (una lección, algo nuevo). - abs. - instruirse, estudiar.
causa
ad : cf. supra
ludum : cf. supra
it : cf. supra
Serui : cf. supra
qui : cf. supra
¶ sunt qui : il y a des gens qui
ualidiores
ualidus : a, um : que está en buen estado de salud, fuerte, sólido ; activo, eficaz, poderoso
erant : cf. supra
quam : cf. supra
ceteri
ceteri : ae, a pl. : los otros, todos los demás
saepe : cf. supra
in : cf. supra
Circo
circus : i, m. : circo, círculo
Maximo
pugnabant
pugno : as, are : combatir, luchar; estar en contradicción; esforzarse por
Hi : cf. supra
gladiatores
gladiator : oris, m. : gladiador
uocabantur
uoco : as, are : llamar
quia
saepius
saepius : comp. de saepe : más a menudo
gladio
gladius : i, m. : espada
pugnabant : cf. supra
Plerique
plerique : aeque, aque : la mayor parte, los más
gladiatorum
gladiator : oris, m. : gladiador
capillos
capillus : i, m. : cabello, cabellera, barba, pelo
flauos
flauus : a, um : amarillo, dorado, rojizo
oculosque
oculus : i, m. : ojo
caeruleos
caeruleus : a, um : azul, azul oscuro
habebant
habeo : es, ere, bui, bitum : tener
Germani
enim : cf. supra
erant : cf. supra
aut : cf. supra
Britanni
Nunquam
nunquam : adv. : nunca
patriam
suam
suus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos
iterum
iterum : inv. : de nuevo
uidebunt
uideo : es, ere, uidi, uisum : ver (uideor, eris, eri, uisus sum : parecer)
nam
nam : conj. : pues, en efecto
seruus
seruus : i, m. : el esclavo
effugere
effugio : is, ere, fugi, fugiturus : intr. - huir, escaparse, salir. - tr. - escapar de, evitar.
non
non : neg. : no
potest
possum : potes, posse, potui : poder, ser capaz de
Multi
multus : a, um : mucho, abundante (sobre todo en plural : numeroso)
ex
ex : prép. : + Abl. : de, desde, a partir de
eis
is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)
in : cf. supra
Circo : cf. supra
Maximo : cf. supra
pugnare
pugno : as, are : combatir, luchar; estar en contradicción; esforzarse por
malunt
malo : mauis, malle, malui : querer más , preferir
quam : cf. supra
in : cf. supra
uilla : cf. supra
Romana
Romanus : a, um : romano (Romanus, i, m. : el romano)
seruire
seruio : is, ire, ii ou iui, itum : ser esclavo
Fortasse
fortasse : adv. : quizá, acaso, tal vez
eos
is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)
alii : cf. supra
gladiatores : cf. supra
occident
occido : is, ere, occidi, occasum (ob + cado) : morir, caer, sucumbir; declinar (el sol)
occido (2) : is, ere, occidi, occisum (ob + caedo) : cortar, desmenuzar; herir, matar; causar la muerte
Hic
seruitutis
seruitus : utis, f. : la servidumbre, la esclavitud
erit
sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay
fÄ
nis
Hoc
hic : haec, hoc : este, esta, esto
spectaculum
spectaculum : i, n. : 1. el espectáculo, la vista, el aspecto 2. el espectáculo (en el circo...) 3. (spectacula, orum, n. : los asientos del circo...
uidendi
uideo : es, ere, uidi, uisum : ver (uideor, eris, eri, uisus sum : parecer)
causa : cf. supra
Romani : cf. supra
conueniabant
Saepe : cf. supra
ante
ante : prep. + ac. : delante de, ante ; adv. delante, hacia adelante
decem
decem : adj. num. : diez
milia
spectatorum
gladiatores : cf. supra
alius
alius : a, ud : otro, otra, diferente, distinto
alium
alius : a, ud : otro, otra, diferente, distinto
occidebant
occido : is, ere, occidi, occasum (ob + cado) : morir, caer, sucumbir; declinar (el sol)
occido (2) : is, ere, occidi, occisum (ob + caedo) : cortar, desmenuzar; herir, matar; causar la muerte
De grammatica
Docendo discitur