เกษียณไปไม่จน

“เกษียณไปไม่จน”

ดร.พจน์ พจนพาณิชย์กุล

แม้แต่พระพุทธองค์ยังทรงประทานปัจฉิมโอวาทว่า “ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้เราขอเตือนพวกเธอทั้งหลาย สังขารทั้งปวงมีความเสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา ท่านจงทำกิจของตนและกิจของ

ผู้อื่นด้วยความไม่ประมาทเถิด”

ผู้อ่านหลายท่านเมื่อเห็นชื่อบทความคงคิดเหมือนกันว่า เป็นเรื่องของการเตรียมความพร้อมก่อนการเกษียณอายุ แต่สำหรับผู้เขียนแล้วเรื่องดังกล่าวที่กำลังจะพูดถึงนี้เป็นการให้คำแนะนำสำหรับทุกท่านโดยเฉพาะคนที่ทำหน้าที่เป็นหัวหน้าครอบครัว หรือแม้แต่บุคคลวัยหนุ่มสาวก็สามารถนำไปเป็นแนวทางเพื่อการวางแผนอนาคตได้เช่นกัน หากจะกล่าวไปแล้วคงไม่มีใครอยากเกษียณอายุไปพร้อมกับความยากจนหรือปัญหารายได้ไม่พอค่าใช้จ่าย ทุกคนต้องการความร่ำรวย ต้องการทรัพย์สินเงินทองโดยเฉพาะเมื่ออายุถึงวัยเกษียณ หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องไกลตัวซึ่งจะว่าไปแล้วนั่นคือ ความประมาทในการใช้ชีวิตนั่นเอง จะเห็นได้ว่า แม้แต่พระพุทธองค์ยังทรงประทานปัจฉิมโอวาทก่อนเสด็จปรินิพพานไว้ว่า “ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้เราขอเตือนพวกเธอทั้งหลาย สังขารทั้งปวงมีความเสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา ท่านจงทำกิจของตนและกิจของผู้อื่นด้วยความไม่ประมาทเถิด” ดังนั้นเพื่อการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขและมีชีวิตที่ไม่ต้องประสบกับปัญหาทางการเงิน ผู้เขียนขอแนะนำแนวทางในการเตรียมความพร้อมและการวางแผนการเงินสำหรับชีวิตและครอบครัวเพื่ออนาคต โดยยึดหลักการง่าย ๆ คือ การสร้างรายได้ ลดรายจ่าย และเพิ่มการออม ด้วยแนวทางต่อไปนี้

1. การสร้างรายได้

รายได้นั้นยิ่งได้รับมาก ยิ่งมีมากเท่าไรยิ่งดี นอกจากรายได้ประจำที่ได้รับตามปกติแล้วควรหาทางในการสร้างรายได้เพิ่ม แต่ทั้งนี้ต้องไม่ก่อให้เกิดผลกระทบกับงานประจำจนเสียหาย แนวทางในการสร้างรายได้คือ ต้องไม่เสี่ยงมากเกินไป ไม่เป็นการผิดกฎหมาย ได้รับผลตอบแทนที่ชัดเจนแน่นอน อาทิเช่น

การหาอาชีพเสริมพิเศษ ตามความถนัดหรือใช้ความสามารถพิเศษในการสร้างรายได้เพิ่มบางคนมีความสามารถในทางกีฬาและการออกกำลังกาย ก็สามารถสร้างรายได้ด้วยการเป็นครูฝึกสอนการออกกำลังกายในศูนย์ฟิตเนส หรือการสมัครเป็นครูสอนวายน้ำ สำหรับท่านที่มีความรู้ทางวิชาการก็สามารถสมัครเป็นอาจารย์สอนพิเศษตามสถาบันการศึกษาในช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ เป็นต้น

การลงทุนเพื่อสร้างรายได้ การลงทุนเพื่อเป็นการสร้างรายได้เพิ่มนั้นสามารถทำได้หลายช่องทางซึ่งหลักการทางการเงินสำหรับการลงทุนมีไว้ว่า “การลงทุนที่มีความเสี่ยงสูง ย่อมได้รับผลตอบแทนสูง การลงทุนที่มีความเสี่ยงต่ำ ย่อมได้รับผลตอบแทนต่ำ” สำหรับการลงทุนที่ผู้เขียนจะขอแนะนำได้แก่

การลงทุนด้วยการซื้อตั๋วสัญญาใช้เงินแบบมีกำหนดระยะเวลา ซึ่งจะมีการให้อัตราดอกเบี้ยคงที่ทำให้ผู้ลงทุนสามารถคำนวณรายได้เมื่อครบกำหนดไถ่ถอนได้ล่วงหน้า ยกตัวอย่างตั๋วสัญญาใช้เงินระยะเวลา 12 เดือน อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4 ต่อปี ราคาฉบับละ 10,000 บาท นั่นหมายถึง ถ้าซื้อตั๋วสัญญาใช้เงินไว้จำนวน 10 ฉบับ เป็นจำนวนเงิน 100,000 บาท เมื่อครบกำหนด 1 ปี จะได้รับเงินคืน 104,000 บาท ซึ่งให้ผลตอบแทนสูงมากกว่าดอกเบี้ยเงินฝากธนาคารที่ระยะเวลาเท่ากัน

การลงทุนด้วยการซื้อสลากออมสิน หรือสลากออมทรัพย์ทวีสิน ซึ่งเป็นทั้งการลงทุนและการออม ที่ถือว่าเป็นการลงทุนเพราะสามารถก่อให้เกิดรายได้เพิ่มขึ้นได้หากผู้ซื้อถูกรางวัล ในขณะเดียวกันก็เป็นการออมเพราะเงินที่ลงทุนไม่เสี่ยงต่อการขาดทุน และมีการได้รับผลตอบแทนเพิ่มที่ชัดเจนเมื่อสลากครบกำหนด

การลงทุนในพันธบัตรรัฐบาล ตราสารหนี้ทั้งระยะสั้นและยาวซึ่งออกโดยกระทรวง การคลังและบริหารโดยธนาคารแห่งประเทศไทย เมื่อครบกำหนดรัฐบาลจะจ่ายผลตอบแทนเป็นดอกเบี้ยให้กับผู้ถือพันธบัตร ตามอัตราและระยะเวลาที่กำหนดไว้ในพันธบัตร ซึ่งเป็นการลงทุนที่ไม่มีความเสี่ยงเพราะมีรัฐบาลเป็นประกันและรับรู้รายได้ที่แน่นอนเมื่อครบกำหนดระยะเวลา

จากที่กล่าวมาทั้งหมดเป็นแนวทางการเพิ่มรายได้ให้แก่ทุกท่านได้เพิ่มขึ้นจากรายได้ประจำ และการเพิ่มขึ้นของรายได้นี้จะเป็นส่วนที่เราสามารถนำไปเก็บเป็นเงินออมไว้สำหรับอนาคตได้ (หากมีรายได้เข้ามาทุกสัปดาห์อนาคตวันข้างหน้าคงไม่จนอย่างแน่นอน)

2. การลดรายจ่าย

การลดรายจ่าย สามารถทำได้ด้วยการประหยัดให้ได้มากที่สุด และหลีกเลี่ยงการใช้เงินที่ไม่จำเป็น ต้องแยกให้ออกระหว่าง "ความจำเป็น" กับ "อยากได้" เพราะของทุกอย่างล้วนมีระดับความจำเป็นไม่เท่ากัน ถ้าซื้อของเพียงแค่เพราะอยากได้ก็จะเป็นการฟุ่มเฟือยเงินในกระเป๋าก็จะหายไป พยายามใช้จ่ายไปกับสิ่งของที่จำเป็นสำหรับชีวิตและเลือกจ่ายให้ฉลาด เช่น เลือกซื้อจากร้านที่ถูกที่สุดเพื่อที่จะได้ประหยัด ซื้อเมื่อมีการลดราคาหรือเลือกใช้คูปองส่วนลดเพื่อประหยัดการใช้จ่าย และเลือกที่จะเสียเงินให้กับสิ่งที่สามารถใช้งานได้ตลอดชีวิต เช่น บ้าน ที่ดิน และหลีกเลี่ยงสิ่งที่ไม่จำเป็นเท่าที่ควร เช่น การใช้จ่ายเพื่องานเลี้ยงสังสรรค์ การซื้อรถยนต์คันใหม่ หรือโทรศัพท์มือถือเครื่องใหม่ทั้งที่ของเดิมยังสามารถใช้งานได้ดี การซื้อของผ่อนโดยไม่จำเป็นจะก่อให้เกิดภาระหนี้สินและรายจ่ายที่เพิ่มขึ้นอันเนื่องมาจากดอกเบี้ยการผ่อนชำระ สำหรับท่านที่ชอบดื่มสุราหรือของมึนเมา ถ้าสามารถลดการดื่มและนำเงินค่าใช้จ่ายส่วนนี้ไปซื้อสลากออมสินหรือสลากทวีสินเพียงแค่เดือนละ 500 บาท เมื่อถึงสิ้นปีท่านจะมีเงินเพิ่มถึง 6,000 บาท

กรณีท่านที่มีบัตรเครดิตควรนำค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับสาธารณูปโภคที่เป็นการจ่ายประจำมาทำการหักผ่านบัตรเครดิต เนื่องจากสามารถนำคะแนนสะสมจากการใช้บัตรมาเปลี่ยนเป็นคูปองเงินสดเพื่อใช้ชำระค่าสินค้าในห้างสรรพสินค้าหรือศูนย์ค้าส่ง-ค้าปลีกได้ เป็นการสร้างผลประโยชน์เพิ่มจากการชำระเงินค่าสาธารณูปโภค

การลดรายจ่ายนั้นทำได้ไม่ยากหากยึดหลักการดำเนินชีวิตตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเป็นพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหัวที่ได้ทรงตรัสแก่ประชาชนคนไทย เป็นสิ่งที่ทุกคนควรอย่างยิ่งที่จะนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

3. การออมเงินสร้างความมั่นคงและมั่งคั่ง

เงินออม เป็นเงินรายได้ที่เหลือจากการใช้จ่ายแล้วนำมาเก็บสะสมเพื่อการใช้จ่ายในอนาคต เงินออมจะเกิดขึ้นเมื่อเงินรายได้สูงขึ้นเพียงพอต่อการใช้จ่าย ส่วนที่เหลือจะเป็นเงินออม ซึ่งถ้าบุคคลมีรายได้เพิ่มขึ้นเงินออมก็จะเพิ่มขึ้นตามไปด้วย การออมเงินถือเป็นการสร้างหลักประกันให้แก่ชีวิตตนเองและครอบครัวในอนาคต ดังนั้นการสร้างนิสัยในการเก็บออมเงินเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับทุกคน

แนวทางในการออมเงิน

ออมทุกวัน ด้วยวิธีการซื้อกระปุกออมสินมาวางไว้ในบ้านหรือที่ทำงาน เช่น โต๊ะทำงาน ข้างเครื่องคอมพิวเตอร์ หน้าทีวี บนหัวเตียง เลือกเอาที่ใดที่หนึ่งที่สามารถมองเห็นได้ชัดเจนเพื่อเป็นการฝึกนิสัยการออม โดยหยอดออมสินทุกครั้งที่มีเงินเหลือ

ฝากธนาคารการออมเงินโดยการฝากไว้กับธนาคารถือเป็นวิธีการออมที่ง่ายที่สุดสำหรับทุกคน โดยการแบ่งรายได้ส่วนหนึ่งไปฝากไว้กับธนาคารและได้รับผลตอบแทนเป็นอัตราดอกเบี้ยเงินฝาก ซึ่งอัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่สูงที่สุดคือ การฝากประจำ การฝากธนาคารถ้าทำทุกวันหรือทุกเดือนนานวันเข้าดอกเบี้ยที่ทบต้นจะทำให้กลายเป็นเงินฝากก้อนโต

การถือหุ้นสหกรณ์ออมทรัพย์ การออมเงินด้วยการเป็นสมาชิกสหกรณ์ออมทรัพย์นั้น จะออมผ่านการถือหุ้นสหกรณ์ออมทรัพย์และได้รับผลตอบแทนในรูปแบบของเงินปันผลปลายปี โดยปกติจะอยู่ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 6 ต่อปี ซึ่งผู้ที่มีความประสงค์ที่จะออมเงินด้วยวิธีการนี้จำเป็นต้องใช้ความรอบครอบในการศึกษาข้อมูลด้านฐานะทางการเงินของสหกรณ์โดยดูจากผลประกอบการ และความมั่นคงของสหกรณ์ที่ตนจะเข้าเป็นสมาชิก การออมด้วยวิธีการนี้ผู้เขียนขอแนะนำสำหรับท่านที่เป็นข้าราชการและรัฐวิสาหกิจ เนื่องจากความมั่นคงของสหกรณ์ออมทรัพย์ข้าราชการและรัฐวิสาหกิจจะมีสูงกว่าสหกรณ์ออมทรัพย์อื่น ๆ

ซื้อประกันชีวิต การซื้อประกันชีวิตถือเป็นการออมเงินระยะยาว และยังเป็นการประกันความเสี่ยงหากมีเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันเกิดขึ้น ผลประโยชน์ตามกรมธรรม์จะช่วยบรรเทาความเดือดร้อนทั้งปวง การที่หัวหน้าครอบครัวได้ทำประกันชีวิตไว้ก็เท่ากับว่าได้สำรองเงินก้อนใหญ่ตามภาระผูกพันกับบริษัทประกันชีวิตเพื่อบรรเทาความเดือดร้อน แสดงถึงความรับผิดชอบและหลักประกันอันมั่นคงต่อครอบครัวอันเป็นที่รัก และการออมด้วยวิธีการนี้ยังสามารถนำเงินออมที่เรียกว่า “เบี้ยประกันชีวิต” ไปใช้ในการลดหย่อนภาษีเงินได้ประจำปีได้อีกด้วย

4. บัตรเครดิตใช้ได้ต้องไม่สร้างหนี้

บัตรเครดิตหรือเครดิตการ์ด นั้นหลายท่านคงได้เห็นคำแนะนำ/ข้อเสนอแนะเพื่อการออมว่าไม่ควรมีหรือใช้เครดิตการ์ด แต่สำหรับผู้เขียนแล้วเห็นว่า สำหรับการจับจ่ายใช้สอยในชีวิตประจำวันในปัจจุบันนั้นจะเห็นได้ว่า ห้างสรรพสินค้า ศูนย์ค้าส่ง-ค้าปลีกหลายแห่งมีการให้ส่วนลดพิเศษสำหรับการซื้อด้วยบัตรเครดิต หรืออาจมีการให้คะแนนสะสมเพื่อการแลกซื้อหรือรับคูปองส่วนลด ดังนั้นหากเป็นการใช้บัตรเครดิตเพื่อรับส่วนลดหรือสิทธิพิเศษย่อมสามารถทำได้ และก่อให้เกิดการประหยัดค่าใช้จ่ายได้อีกทางหนึ่งด้วย แต่เมื่อถึงกำหนดวันครบชำระต้องทำการชำระทันทีโดยไม่ทิ้งให้เป็นภาระหนี้สิ้น เนื่องจากดอกเบี้ยที่เกิดจากการผิดนัดชำระของบัตรเครดิตมีอัตราสูงเป็นการก่อให้เกิดรายจ่ายโดยไม่จำเป็น

ผู้เขียนเชื่อว่าหากผู้อ่านทุกท่านสามารถทำได้ดังที่กล่าวมาทั้งหมดข้างต้นนี้แล้ว เมื่อถึงเวลาเข้าสู่วัยเกษียณท่านก็จะมีเงินมากมาย ไว้เพื่อเลี้ยงดูตัวเองได้โดยไม่เป็นภาระให้กับลูกหลานหรือญาติพี่น้องคนไหน ๆ และสามารถใช้ชีวิตหลังวัยเกษียณได้อย่างมีความสุข แต่ทั้งนี้และทั้งนั้นไม่ว่าท่านจะมีเงินทองมากมายเพียงใดก็ตามหากขาดซึ่งสุขภาพที่แข็งแรงแล้วชีวิตของท่านอาจไม่มีโอกาสได้พบกับวันเกษียณอายุอย่างที่ท่านรอคอยก็เป็นได้.....สวัสดีครับ.....

บทความโดย ดร.พจน์ พจนพาณิชย์กุล เมื่อ 27 มกราคม 2557