Kürt İsyanları
İşte Kürt isyanlarının tam listesi
Osmanlı döneminden bugüne yaşanan Kürt isyanlarının listesi.Tarihimiz meğer Kürt ayaklanmalarıyla dolu geçmiş..Hangi tarihte hangi Kürt isyanları gerçekleşti.Kürt ayaklanmaları hangi dönemlerde daha fazla. İşte Kürt isyanları listesi
MEHMET ALİ BİRAND`ın yazısı
Bugüne kadar kaç kürt isyanı oldu?
Kürt kökenli vatandaşlarımızla ilişkimizi daha yeni yeni öğreniyoruz. Geçmiş ne öğretildi, ne de konuşulmasına izin verildi. Geçenlerde bir okurum, Osmanlı döneminden bugüne yaşanan Kürt isyanlarının listesini yolladı. Tarihimiz meğer Kürt ayaklanmalarıyla dolu geçmiş
Kendisi istemediğinden dolayı ismini açıklamayacağım, ancak emekli bir asker olduğunu söylemekle yetineyim. Anlayabildiğim kadarıyla, Genelkurmay arşivinden yararlanmış ve son derece çarpıcı bir liste çıkartmış. Osmanlı döneminden bugünlere tüm önemli Kürt isyanlarını bulmuş. Herhalde, daha onlarca küçük ayaklanmalar yaşanmış, ancak listelere alınacak kadar önemsenmemiştir.
Okuduğumda inanamadım.
Tarihimizin böylesine sürekli bir kürt isyanları ve onların bastırılmasıyla dolu olduğunu bilmezdik. Zira, Kürt kökenli vatandaşlarımızla ilişkiler hep tabu muamelesi gördü. Kürtlerin memnuniyetsizlikleri hep saklandı.
Aşağıda bulacağınız bilgileri kesip saklayın. Zira başka bir yerde bulamayabilirsiniz.
OSMANLI DÖNEMİNDEKİ İSYANLAR:
Babanzade Abdurrahman Paşa isyanı (1806- Musul)
Babanzade Ahmet Paşa isyanı (1812 – Musul)
Zaza’ların isyanı (1820)
Yezidilerin isyanı (1830- Hakkari)
Şerefhan isyanı (1831- Bitlis)
Bedirhan isyanı (1835- Botan)
Garzan isyanı (1839- Diyarbakır)
Ubeydullah İsyanı (1881- Hakkari)
Bedirhan Osman Paşa ve kardeşi Hüseyin Paşa isyanı (1872-Mardin-Cizre)
Bedirhan Emin Ali isyanı (1889- Erzincan)
Bedirhaniler ve Halil Rema isyanı (1912-Mardin)
Şeyh Selim Şehabettin ve Ali isyanı (1912- Bitlis)
Koşgari isyanı (1920- Koşgiri)
CUMHURİYET DÖNEMİ AYAKLANMALARI:
Nasturi isyanı (1924- Hakkari)
Şeyh Sait isyanı (1925- Bingöl-Muş-Diyarbakır)
Seit Taha ve Seit Abdullah isyanı (1925-Şemdinli)
Reşkotan ve Reman isyanı (1925- Diyarbakır)
Eruh’lu Yakup Ağa ve oğulları (1926-Pervani)
Güyan isyanı (1926-Siirt)
I. Ağrı isyanı (1926)
Koçuşağı isyanı (1926- Silvan)
Hakkari- Beytüşşebab isyanı (1926)
Mutki isyanı (1927- Bitlis)
II. Ağrı isyanı
Biçar harekatı (1927- Silvan)
Zilanlı Resul Ağa isyanı (1929- Eruh)
Tutaklı Ali Can isyanı (1930- Tutak-Bulanık-Hınıs)
Oramar isyanı (1930- Van)
III. Ağrı harekatı (1930)
Buban aşireti isyanı (1934- Bitlis)
Abdurrahman isyanı (1935-Siirt)
Abdulkuddüs isyanı (1935-Siirt)
Sason isyanı (1935-Siirt)
PKK terörü (1984-1999)
KURULUP DOĞILMIŞ KÜRT ÖRGÜTLER:
MARKSİST VE LENİNİST ÖRGÜTLER:
- Devrimci Doğu Kültür Ocakları(DDKO)
- Devrimci Demokratik Kültür Dernekleri(DDKD)
- Devrimci Halk Kültür Dernekleri(DHKD)
- Anti Sömürgeci Demokratik Kültür Derneği (ASDK-DER)
BÖLÜCÜ ÖRGÜTLER :
- Türkiye Kürdistan Demokratik Partisi(TKDP)
- Kürdistan Öncü İşçi Partisi(KÖİP-PPKK)
- Türkiye Kürdistan Sosyalist Partisi( TKSP)
- Rizgari Örgütü
- Ala Rizgari Örgütü
- Kawa Örgütü
- Kürdistan Ulusal Kurtuluşçuları Örgütü (KUK)
- Kürdistan Sosyalist Harekatı (TSK)
- Kürdistan Sosyalist Birliği(Yekitiya Sosyalista Kürdistan– YSK)
- Tekoşin örgütü
- Kürdistan Kurtuluş Harekatı(TEVGER)
- Kürdistan İşçi Partisi(Partiye Karkaren(işçi) Kürdistan/PKK)
ÖĞRENCİ CEMİYETLERİ:
- Kürt İstiklal Cemiyeti
- İstanbul Kürt Talebe Cemiyeti
BÖLGEDEKİ DİĞER KÜRT HAREKETLERİ :
IRAK:
- Irak Kürdistan Demokratik Partisi( IKDP)
- Kürdistan Yurtseverler Birliğö ( PUK- YNK-KYB)
- Kürdistan Özgürlük Partisi(PÜK)
İRAN:
- İran Kürdistan Demokratik Partisi( İKDP)
- Kürt İşçileri Devrimci Örgütü ( KOMALA)
- Suriye Kominist Partisi
Türkiye`de Kürt partisi kurduruyor
Kuzey Iraklı Kürt liderlerden Mesut Barzani, Türkiye`de, parti kurdurma hazırlığı yapıyor. İsminde Kürdistan kelimesinin de yer alacağı partiyle ilgili çalışmalar bu ayın sonunda tamamlanacak
Irak Kürdistan Demokratik Partisi(IKDP) Lideri Mesut Barzani, `Türkiye`deki adamı` olarak tanınan Derviş Akgül aracılığıyla Türkiye`de parti kurmaya hazırlanıyor. Derviş Akgül, kurulacak yeni partinin isminde `Kürdistan` kelimesinin de yer alacağını söyledi. Partinin tüzük ve programının yazıldığını belirten Akgül, çalışmaların bu ayın sonunda tamamlanacağını bildirdi.
Şeyh Said`in torunu Hak ve Özgürlükler Partisi (Hak-Par) Genel Başkanı Abdülmelik Fırat`tan siyasi destek sözü aldığını da belirten Derviş Akgül, kendilerine desteğin sadece bu parti ile sınırlı kalmadığını vurguladı.
Hak-Par Genel Başkan Yardımcısı Reşit Deli, Derviş Akgül`ün, Mesut Barzani`nin babası Mustafa Barzani ile dost olduğunu, bu dostluğun Mesut Barzani ile de devam ettiğini söyledi. Akgül`ün destek için kendilerine geldiğini doğrulayan Reşit Deli, genel başkanları Abdülmelik Fırat`ın, Akgül`e destek sözü verdiğini kaydetti. Reşit Deli, Abdülmelik Fırat`ın, Derviş Akgül`e `Yeni bir parti kurmana gerek yok, bizim partiye gel. Delege seçimle seni başkan da yapar, partinin ismini de değiştir` dediğini aktardı.
Reşit Deli, Anayasa Mahkemesi`nde Hak-Par`ın kapatılması için bir dava bulunduğunu hatırlatarak kendilerinin de Akgül ile birlikte hareket edebileceklerini veya isminde `Kürdistan` kelimesi geçen yeni bir parti kurabileceklerini ifade etti. Deli, kurulacak parti kapatılırsa AB nezdinde hukuki mücadele edileceğini, başarısız olunsa bile Kürt halkının böyle bir talebinin olduğunu dünyaya duyurulacağını kaydetti.
AB CESARET VERDİ
AB üyelik sürecine girilmesinden dolayı böyle bir girişimde bulunmak için cesaret aldıklarını belirten Reşit Deli, Kürt sorununun yasal yollardan çözülebileceğine ve Türklerle Kürtlerin aynı ülkede yaşayabileceğine inandığının altını çizdi.
Derviş Akgül`ün PKK/KONGRA-GEL`e ve ona yakın siyasi gruplara karşı olduğunu anlatan Deli, Akgül`ün yeni parti ile PKK çizgisinin dışındaki tüm Kürtleri bir araya getirmek istediğini belirtti.
İSYANCININ TORUNU
Bitlis`te 1920 yılında bağımsız bir Kürt devleti kurmak amacıyla ayaklanan Cemil Çeto`nun kardeşi Bişar Çeto`nun torunu olan Derviş Akgül, Siirt`te yaşıyor. Akgül, 1965 yılında kurulan ve Mesut Barzani`nin partisi IKDP ile aynı adı taşıyan Türkiye Kürdistan Demokratik Partisi`nin (TDKP) kurucu başkanlığını yapmıştı. TKDP kuruluşundan kısa bir süre sonra kapatıldı. Kurucuları 1969 yılında Antalya Ağır Ceza Mahkemesi`nde yargılandı. (CİHAN)